«វត្តខ្មែរចរចា» គឺជាវត្តដ៏ចំណាស់មួយដែលជាទីសក្ការៈសម្រាប់សហគមន៍ខ្មែរនៅទីនេះគោរពបូជាអស់រយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ។
ស្ថិតនៅភាគខាងកើតទីក្រុងអាត្លង់តា វត្តនេះបានកកើតឡើងដំបូងគេក្នុងចំណោមវត្តទាំង៥នៅក្នុងរដ្ឋចរចា សហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក សេង ប៊ុនថៃ ជាទីប្រឹក្សាពុទ្ធិកៈសមាគមវត្តខ្មែរចរចាតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៧៖
«គោលបំណងវត្តចរចាយើងចាប់ផ្តើមមុនដំបូង គឺយើងអប់រំដើម្បីខ្មែរយើងឱ្យចេះស្រឡាញ់រក្សាពុទ្ធសាសនា។ នេះទីមួយ។ ទីពីរ យើងរក្សាបុណ្យទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីសម្រាប់អ្នកជឿព្រះពុទ្ធសាសនា។ ហើយទីបី គឺដើម្បីផ្សព្វផ្សាយទៅក្មេងជំនាន់ក្រោយ គឺអប់រំឱ្យចេះធ្វើបុណ្យឱ្យចេះស្រឡាញ់ចាស់ស្រឡាញ់ទុំ វាជាផ្នែកមួយដែលយើងធ្វើពីចាស់ទៅទៅក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ»។
វត្តខ្មែរចរចា ក៏បានដើរតួនាទីជួយដល់ការលើកកម្ពស់ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរផងដែរ។
ព្រះតេជគុណ ប្រាជ្ញ សារ៉ាន់ ព្រះចៅអធិការ វត្តខ្មែរចរចា ពន្យល់ពីកិច្ចការក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននិងកន្លងមក៖
«គឺបានជួយដល់ពួកកូនចៅរបស់ពុទ្ធបរិស័ទទាំងផ្នែកការធ្វើបុណ្យទានតាមរយៈមាតាបីតាដែលអញ្ជើញមកវត្តក្តី ក៏ដូចជាតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយទៅតាមទីបុញ្ញកម្មផ្សេងៗដែលមានតាមគេហដ្ឋានដែលមានដូចជា ពិធីបុណ្យ ពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬក៏ពិធីសង្គមដែលបង្កើតជាទិវាកម្ពុជា ឬក្រុងខ្មែរ ឬសមាគម ដូចជាសកម្មភាពបុណ្យអុំទូកជាដើម យើងក៏បានបញ្ជ្រាបកិច្ចការហ្នឹងរួម ដើម្បីឱ្យកូនខ្មែរហ្នឹងបានគិតឃើញថាព្រះសង្ឃពុំមានតួនាទីតែប្រតិបត្តិព្រះធម៌នៅក្នុងវត្តយកនិពាន្ធយកសួគិ៍ទេ គឺបានជួយក្នុងបច្ចុប្បន្ននេះដែរ»។
ទីវត្តទាំង៥ ខិតខំរួមគ្នាក្នុងការជួយថែរក្សាសាសនា ប្រពៃណីនិងវប្បធម៌ និងអប់រំសហគមន៍។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់ព្រះចៅអធិការ ប្រាជ្ញ សារ៉ាន់។
នៅឯវត្តត្រៃរតនារាមហៅវត្តថ្មី ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងទីក្រុងអាត្លង់តា ព្រះតេជគុណ ពិសិដ្ឋ កំសាន្តព្រះចៅអធិការវត្តក៏បានជួយបំបួសកូនខ្មែរខ្លះក្នុងរយៈពេលខ្លីផងដែរ។
«កន្លងមកអាត្មាតែងតែរៀបចំឱ្យមានបួសក្នុងពេលរដូវក្តៅ ពេលដែលសិស្សសាលាសម្រាកពីការសិក្សារបស់រដ្ឋក៏មានពួកក្មេងៗហ្នឹង អាត្មាយកមកបួសបួនប្រាំនាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីអប់រំឱ្យស្គាល់តម្លៃអ្វីទៅជាព្រះពុទ្ធសាសនារបស់យើង។ គ្នាមកទៅក៏បានយល់បានដឹង។ ត្រឡប់ទៅវិញក៏មានការគោរពមាតាបីតារហូត។ បានសឹកទៅវិញអាចធ្វើអាចារ្យបានខ្លះ អាចសូត្រធម៌សូត្រអីដឹកនាំពុទ្ធបរិស័ទ»។
សហគមន៍ខ្មែរនៅទីនេះមានទំហំមិនជាធំប៉ុន្មានទេ គឺមានសមាជិកជាងមួយម៉ឺននាក់តែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែកំពុងតែរីកធំធាត់បន្តទៀត ដោយសារមានការបង្កើតជាក្រុងខ្មែរ និងផ្សារខ្មែរជាដើម។
លោក សេង ប៊ុនថៃ យល់ថា ការរីកចម្រើននេះនឹងចូលរួមចំណែកដល់ការលើកស្ទួយព្រះពុទ្ធសាសនានៅទីនេះផងដែរ។
«ខ្ញុំជឿថា នឹងមានការបន្តទៅដល់ក្មេងៗទៀត ពីព្រោះថាមានក្មេងៗជំនាន់ក្រោយដែលបង្កើតជាសមាគមផ្សេងៗសុំវត្តចាស់យើងចូលរួម ដើម្បីជាយោបល់ហើយជួយកិច្ចការជួយជ្រោមជ្រែងធ្វើម៉េចឱ្យបានចម្រើនទៅខាងសមាគមគេផង ហើយខាងវត្តយើងហ្នឹងក៏មានសភាពអធិកអធមតទៅមុខទៀតដែរ»។
រីឯព្រះតេជគុណ ប្រាជ្ញ សារ៉ាន់ នៃវត្តខ្មែរចរចា នៅតែមានក្តីសង្ឃឹមថា កូនខ្មែរដែលកើតនៅទីនេះនឹងបន្តរក្សាវប្បធម៌ប្រពៃណីខ្មែរបាន។
«ផ្នែកអប់រំព្រះពុទ្ធសាសនា ក៏ជាផ្នែកអប់រំមួយដែលជឿជាក់ថា នឹងរក្សាបានទៅមុខពីព្រោះផ្នែកមួយរបស់វត្តផងរបស់មាតាបីតាផង សុទ្ធតែជាអ្នកជឿនូវកម្មផលហើយខំបណ្តុះបណ្តាលទាំងអស់គ្នា ហាក់ដូចជាកូនដែលទៅរៀននៅសាលាពុំមែនពឹងតែគ្រូម្យ៉ាងទេ គឺមាតាបីតាក៏ចូលរួមអប់រំកូនដូច្នោះដែរ។ យ៉ាងណាមិញវត្តអារ៉ាមក៏ជាផ្នែកមួយហើយគ្រួសារមាតាបីតា ក៏ជាផ្នែកមួយហើយអាត្មាសង្ឃឹមថា នឹងមិនបាត់បង់ទេ។ ព្រះពុទ្ធសាសនាមានដរាបណាការគោរពប្រតិបត្តិនឹងមានដរាបនោះ»។
ហើយសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧នេះ វត្តចរចាក៏បានបើកបង្រៀនភាសាខ្មែរដល់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយផងដែរ បន្ទាប់ពីអាក់ខានអស់រយៈពេលជាយូរ៕
