សហជីពកម្មករមួយក្រុមបានដាក់លិខិតទៅកាន់ប្រធានសភាជាតិនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ដោយស្នើសុំឲ្យប្រធានសភាជាតិធ្វើអន្តរាគមន៍ឲ្យមានការប្រជុំមួយរវាងសហជីព និងគណៈកម្មការនីតិកម្មនៃរដ្ឋសភា មុនពេលដែលអ្នកតំណាងរាស្រ្តនៅក្នុងសភាជាតិសម្រេចប្រជុំធ្វើការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ។ សហជីពយល់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនៅមានលក្ខណៈរឹតបន្តឹងសេរីភាព។
សហជីពមួយក្រុមបានដាក់លិខិតទៅលោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាជាតិ ដើម្បីសុំជួបជាមួយគណៈកម្មការនីតិកម្មនៃរដ្ឋសភាក្នុងគោលបំណងពិភាក្សាអំពីមាត្រាមួយចំនួន ដែលមានលក្ខណៈរឹតត្បិតសេរីភាព ហើយដែលបានសរសេរនៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់សហជីពនេះ។
សហជីពចង់ពិភាក្សាជាមួយគណៈកម្មការសភា មុនពេលរដ្ឋសភាពិភាក្សាអនុម័តច្បាប់គ្រប់គ្រងសហជីពនេះ។នេះបើយោងទៅតាមការបញ្ជាក់ពីមេដឹកនាំសហជីព ដែលបានយកលិខិតទៅដាក់ជូនរដ្ឋសភានៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
ការដាក់លិខិតស្នើសុំជួបជាមួយគណៈកម្មការនីតិកម្មនេះធ្វើឡើង ខណៈដែលគណៈកម្មការជំនាញនេះកំពុងពិនិត្យមើលខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ បន្ទាប់ពីគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានផ្តល់ការយល់ព្រមឲ្យបង្កើតច្បាប់សហជីពនេះ។
ថ្លែងទៅកាន់អ្នកព័ត៌មាននៅពីមុខច្រកទ្វារចូលសភាជាតិ លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពចលនាកម្មករ មានប្រសាសន៍ថា សហជីពមានការបារម្ភអំពីការបាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញក្នុងការធ្វើសកម្មភាពតវ៉ាជាមួយនិយោជក ដើម្បីការពារប្រយោជន៍កម្មករ។
លោកនិយាយថា បើសេចកី្តព្រាងច្បាប់នេះបានក្លាយជាច្បាប់មែននោះ នោះកម្មករនៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសនឹងពិបាកក្នុងការរៀបចំធ្វើបាតុកម្ម និងធ្វើមហាសន្និបាតរបស់សហជីព ពីព្រោះសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះកំណត់ថា ការធ្វើបាតុកម្ម ឬមហាសន្និបាតរបស់សហជីពណាមួយអាចកើតមានបាន លុះត្រាតែមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ៥០%នៃសមាជិករបស់សហជីពនោះ។
«ទាក់ទងការធ្វើបាតុកម្មទាល់តែមានសំឡេង៥១%ដែលបានអាចធ្វើទៅបាន។ អញ្ចឹងឧទាហរណ៍ដូចជា នៅរោងចក្រមួយ កម្មករមួយក្រុមគាត់ទទួលរងនូវការគាបសង្កត់ផ្នែកណាមួយ អញ្ចឹងផ្នែកហ្នឹងមួយ បើគាត់ចង់ធ្វើការតវ៉ា ក៏គាត់ពិបាកក្នុងការធ្វើដែរ ព្រោះថាវាទាមទារឲ្យមានកម្មករលើសពីពាក់កណ្តាលនៃរោងចក្រហ្នឹងបានអាចធ្វើទៅបាន។ អញ្ចឹងការដាក់កំណត់លក្ខខណ្ឌហ្នឹង វាជាការជ្រៀតជ្រែកទៅលើកិច្ចការសហជីព រួមទាំងការតម្រូវឲ្យភាគីទីបីមានសិទ្ធិអំណាចក្នុងការលូកដៃចូលក្នុងការប្តឹងសហជីពហ្នឹង វាសុទ្ធតែជារឿងមួយដែលយើងមិនអាចទទួលយកបានទេ»។
នៅក្នុងលិខិតរបស់ក្រុមសហជីពដែលបានដាក់ចូលទៅសភាជាតិនៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ក្រុមសហជីពស្នើសុំជួបគណៈកម្មការនីតិកម្មនៅថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូខាងមុខនេះ ដើម្បីសុំឲ្យដាក់បញ្ចូលសំណើរួមរបស់សហជីពមួយចំនួន ដែលសុំកែសម្រួលមាត្រាមួយចំនួនដែលមានការបកស្រាយមិនច្បាស់លាស់នៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ។
ពួកគេបានសរសេរនៅក្នុងលិខិតនោះយ៉ាងដូច្នេះថា៖
«តាមការពិនិត្យជាទូទៅ ច្បាប់នេះមានគោលបំណងរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់កម្មករនិយោជិតក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិសហជីព ដើម្បីលើកកម្ពស់លក្ខខណ្ខការងារសមរម្យ និងជីវភាពរស់នៅបានល្អប្រសើរជូនបងប្អូនកម្មករនិយោជិតនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា»។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់សហជីពដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះបានទៅដល់សភាជាតិកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ហើយសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះកំពុងស្ថិតក្នុងការពិនិត្យរបស់គណៈកម្មការនីតិកម្ម ដែលដឹកនាំដោយអ្នកតំណាងរាស្ត្រនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
VOA បានព្យាយាមទំនាក់ទំនងលោក ប៉ែន បញ្ញា ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានគណៈកម្មការនីតិកម្មនៃសភាជាតិ តែមិនអាចទាក់ទងបានទេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
រីឯលោក អ៊ូ ច័ន្ទឫទ្ធិ ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មការនីតិកម្មនៃសភាជាតិ ថ្លែងថា លោកពុំទាន់ដឹងថា គណៈកម្មការនីតិកម្មនេះបានទទួលលិខិតរបស់ក្រុមសហជីពនោះហើយឬយ៉ាងណាទេ តែថា អ្នកតំណាងរាស្ត្រនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគ្រោងជួបជាមួយសហជីពនៅក្នុងពេលខាងមុខនេះ។
«ជាគោលការណ៍គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានគម្រោងជួបនឹងសហជីព ដើម្បីពិភាក្សាទាក់ទិនសេចក្តីស្នើច្បាប់ហ្នឹង។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនដឹងថា យើងបានទាក់ទងគ្នាយ៉ាងម៉េចទេ។ ខ្ញុំអត់ទាន់បានទទួលព័ត៌មានទេ។ ប៉ុន្តែយើងនឹងពិភាក្សាជាមួយតំណាងសហជីពហ្នឹង»។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះក៏មិនបានធ្វើឲ្យនិយោជកមានការរីករាយចិត្តផងដែរ ពីព្រោះតំណាងនិយោជកយល់ថា ការកំណត់ចំនួនមនុស្សត្រឹមតែ១០នាក់ ដើម្បីបង្កើតសហជីព ដូចដែលបានសរសេរនៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងបង្កឲ្យមានសហជីពច្រើនលើសលប់ក្នុងគ្រឹះស្ថានសហគ្រាសមួយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យនៃគណបក្សកាន់អំណាចថ្លែងថា ការខ្វែងគំនិតរវាងភាគីនិយោជក និងសហជីពមិនអាចជាឧបសគ្គក្នុងការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់សហជីពនេះទេ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងត្រូវអនុម័ត ទោះណាជាមានការធ្វើពហិការពីក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងក៏ដោយ។
នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានសហជីពចំនួន៣.២១៤ ដែលបានចុះបញ្ជីបច្ចុប្បន្ននេះ ក៏ប៉ុន្តែមានតែសហជីពជាង១ពាន់ប៉ុណ្ណោះ ដែលមានសកម្មភាពជួយកម្មករ។ សហជីពឯករាជ្យមួយចំនួនបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជួយកម្មករ ជាពិសេសគឺកម្មករដែលកំពុងធ្វើការក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាស្រ្តីប្រមាណជា៧០០.០០០នាក់កំពុងធ្វើការនៅក្នុងវិស័យនេះ។ កម្ពុជានាំចេញផលិតផលសម្លៀកបំពាក់របស់ខ្លួនមួយភាគធំទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប៕
