តុលាការក្នុងក្រុងហាណូយនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមីនាបានសម្រេចកាត់ទោសអ្នកកាសែត និងសាច់ញាតិម្នាក់ដែលព្យាយាមលាក់បាំងរូបលោកពីអាជ្ញាធរ។
លោក ឡេ វ៉ាន់ ហ្ស៊ុង (Le Van Dung) សកម្មជន និងអ្នកកាសែតឯករាជ្យដែលបង្ហោះព័ត៌មានក្នុងហ្វេសប៊ុក និងយូធូបត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ៥ ឆ្នាំ និងព្យួរទោសរយៈពេល ៥ ឆ្នាំពីបទ «ឃោសនាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋ»។
តុលាការបានសម្រេចកាត់ទោសលោក ង្វៀន វ៉ាន់ សន (Nguyen Van Son) វ័យ ៦៦ ឆ្នាំដែលជាពូរបស់លោក ហ្ស៊ុងឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ១៨ ខែ ប៉ុន្តែត្រូវព្យួរទោសនេះចំពោះការជួយលាក់បាំងអ្នកកាសែតរូបនេះពីប៉ូលិស។
បើយោងតាមមេធាវី និងគ្រួសារអះអាងថា លោក ហ្ស៊ុង បានបដិសេធការចោទប្រកាន់នេះ។
លោក Ha Huy Son ដែលជាមេធាវីការពារម្នាក់របស់លោក ហ្ស៊ុង បានពិពណ៌នាសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការថាជា «សេចក្តីសម្រេចអយុត្តិធម៌ និងគ្មានមូលដ្ឋាន»។ លោកបានបន្ថែមថា ពួកគេនឹងប្តឹងឧទ្ធរណ៍។
លោក ហ្ស៊ុង អ្នកកាសែតវ័យ ៥១ ឆ្នាំ ឬត្រូវបានគេស្គាល់ថាឈ្មោះ ឡេ ហ្ស៊ុង វ៉ូវ៉ា (Le Dung Vova) ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយសារតែសេចក្តីរាយការណ៍របស់លោកក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១។ លោកបានបង្ហោះវីដេអូ និងអត្ថបទក្នុងបណ្តាញសង្គមអំពីអំពើពុករលួយ និងការរឹបអូសដីធ្លី និងធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហានយោបាយ និងសង្គម។
សារព័ត៌មានរដ្ឋបានស្រង់ខ្លឹមសារនៃសាលក្រមនេះថា លោក ហ្ស៊ុង «បានផលិត និងបង្ហោះវីដេអូខ្លីៗចំនួន ១២ នៅលើអ៊ីនធឺណិត» នៅចន្លោះខែមីនា ឆ្នាំ២០១៧ និងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ ដែលរួមមានទាំងការឃោសនាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋ ការបរិហាររដ្ឋាភិបាល ការផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ការបង្កឱ្យមានការភាន់ច្រឡំ និងការប្រមាថដល់ «កិត្តិយស និងកិត្យានុភាពរបស់មេដឹកនាំរដ្ឋ និងបក្ស»។
រូបឯកសារ៖ អ្នកកាសែតនិងជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សលោក Le Van Dung ធ្វើការផ្សាយផ្ទាល់តាមហ្វេសប៊ុកពីហាងកាហ្វេមួយនៅទីក្រុងហាណូយប្រទេសវៀតណាមកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨។
'វិទ្យុសំឡេងវៀតណាមដែលជាវិទ្យុគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋវៀតណាមបានស្រង់សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក ហ្ស៊ុង ទៅកាន់តុលាការដែលលោកបាននិយាយថា វាគ្មានប្រយោជន៍នោះទេក្នុងការជជែកវែកញែកពីប្រព័ន្ធច្បាប់ក្នុងប្រទេសវៀតណាម។
លោក Ha Huy Son បានផ្តល់សេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំងមូលមកឱ្យ VOA។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ លោក ហ្ស៊ុង បានថ្លែងថា ការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងរូបលោកថា «គ្មានមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់។ បទចោទនេះមិនគោរពតាមបទដ្ឋាន ឬនីតិរដ្ឋនោះទេ។ ខ្ញុំគ្មានកំហុសទេ»។
លោក ហ្សាំង ហ្ស៊ិញ ម៉ាញ់ (Dang Dinh Manh) ដែលជាមេធាវីមួយរូបទៀតរបស់លោកបានបង្ហោះសារនៅលើហ្វេសប៊ុក បន្ទាប់ពីសវនាការថា ខណៈដែលលោក ហ្ស៊ុង បានទទួលស្គាល់ពីការបង្ហោះខ្លឹមសារទាំងនោះនៅលើបណ្តាញសង្គម «លោកបានបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀតលើទស្សនៈដែលថា ការថ្លែងក្នុងវីដេអូខ្លីៗទាំងនោះខុសច្បាប់»។
អ្នកស្រី ម៉ើយ ធី យូ ដែលជាភរិយារបស់លោក ហ្ស៊ុង បានប្រាប់ VOA ថា អ្នកស្រី និងម្តាយក្មេករបស់អ្នកស្រីមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលរួមក្នុងសវនាការនោះទេ ទោះបីជាតុលាការបាននិយាយថា សវនាការនោះ «ត្រូវបានបើកជាសាធារណៈ» ក៏ដោយ។
តុលាការប្រជាជនក្រុងហាណូយមិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗលើការស្នើសុំអត្ថាធិប្បាយពី VOA នោះទេ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch កាលពីពេលមុនបានថ្លែងថា វៀតណាមគួរទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ និងថា លោក ហ្ស៊ុងស្ថិតក្នុងចំណោមមនុស្សជាង ៦០ នាក់ដែលត្រូវបានកាត់ទោសដោយសារតែការបញ្ចេញមតិរបស់ពួកគេ។
លោក Phil Robertson នាយករងនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch ប្រចាំនៅអាស៊ីបានថ្លែងក្នុងសម្តីដើមថា៖ «អាជ្ញាធរវៀតណាមនៅតែចាត់ទុកការរិះគន់ដល់រដ្ឋាភិបាលថាជាការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរដែលត្រូវកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលយូរ»។
លោកបានបន្ថែមថា «ម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិ និងដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់វៀតណាមគួរតែគាបសង្កត់រដ្ឋាភិបាលក្រុងហាណូយឱ្យស្តាប់ការរិះគន់ជាជាងកាត់ទោសពួកគេ»។
ដោយមានសេរីភាពតិចតួចសម្រាប់ការរាយការណ៍ដោយឯករាជ្យនៅវៀតណាម អ្នកសរសេរប្លុក និងអ្នកកាសែតឯករាជ្យជាច្រើនបានប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមដើម្បីធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ ឬអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហារសើប។
ប្រទេសនេះមានកំណត់ត្រាអាក្រក់បំផុតមួយលើសន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានសាកល ដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១៧៥ ក្នុងចំណោម ១៨០ ប្រទេស ដែលចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ជាប្រទេសដែលមានសេរីភាពបំផុត។ អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន Reporters Without Borders ដែលជាអង្គការឃ្លាំមើលសេរីភាពសារព័ត៌មានបានលើកឡើងថា ការចោទប្រកាន់លើការឃោសនាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋ និងការបំពានសេរីភាពជារឿយៗត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បីចាប់អ្នករិះគន់ដាក់ពន្ធនាគារ។ មនុស្សជាច្រើនប្រឈមមុខនឹងការជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលយូរ។
សកម្មជនដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងខែកក្កដាពីបទឃោសនាប្រឆាំងរដ្ឋបានចាញ់ការប្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះការកាត់ទោសលើរូបលោក។
មេធាវីរបស់លោក ហ្ស័រ ណាំ ជុង បានប្រាប់ VOA ថា តុលាការឧទ្ធរណ៍ក្នុងខេត្ត ណាំ ហ្ស៊ិញ (Nam Dinh) បានតម្កល់ការកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ១០ ឆ្នាំ និងការព្យួរទោស ៤ ឆ្នាំចំពោះសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សលោក ហ្ស័រ ណាំ ជុង។
លោកមេធាវី ហ្សាំង ហ្ស៊ិញ ម៉ាញ់ បានថ្លែងថា «នេះជាសាលដីកាអយុត្តិធម៌»។ លោកបានបន្ថែមថា ក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌវៀតណាម ការបំពានការបញ្ចេញមតិគួរត្រូវកាត់ទោសក្រោមបទចោទស៊ីវិលតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកមេធាវី ម៉ាញ់ បានថ្លែងក្នុងសម្តីដើមថា «លោក ជុង នៅតែប្រកាន់ទស្សនៈថា ការថ្លែងរបស់លោកនៅក្នុងវីដេអូខ្លីៗ និងអត្ថបទរបស់លោកគឺជាការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិដែលផ្តល់ឱ្យដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងនៅតែជឿថា សេចក្តីសម្រេចនេះមិនត្រឹមត្រូវ»។
លោកជុង វ័យ ៤០ ឆ្នាំត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ចំពោះការបង្ហោះវីដេអូខ្លីៗចំនួន ៦ ដែលអាជ្ញាធរនិយាយថា «ជាខ្លឹមសារបកស្រាយខុស» និង «បរិហាររដ្ឋាភិបាល»។ នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មានដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ។
នៅខែធ្នូ តុលាការបានសម្រេចកាត់ទោសឱ្យលោកជាប់ពន្ធនាគារ។
លោក Robertson បានថ្លែងថា៖ «វៀតណាមជាទម្លាប់កាត់ទោសប្រជាជនចំពោះការបញ្ចេញទស្សនៈរបស់ពួកគេដែលរិះគន់ដល់រដ្ឋាភិបាល ហើយការធ្វើបែបនេះធ្វើឱ្យវៀតណាមក្លាយជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសគ្រោះថ្នាក់បំផុតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍សម្រាប់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស»។
លោកបានបន្ថែមថា «អាជ្ញាធរគួរតែដោះលែង [លោក (ជុង) ជាបន្ទាន់ និងគ្មានលក្ខខណ្ឌចំពោះការបញ្ចេញមតិរបស់លោកអំពីរដ្ឋាភិបាល។ វៀតណាមក៏គួរតែលុបចោលបទចោទ «ការឃោសនាប្រឆាំងរដ្ឋ» ដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជារឿយៗដើម្បីបង្ក្រាបអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល ជាបន្ទាន់ផងដែរ»៕