ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស.រ.អា.ដែលបានបំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជាថ្លែងថា ការចាប់ឃុំ ខ្លួនសកម្មជនដីធ្លីនិងសកម្មជននយោបាយជារឿងប៉ះទង្គិចដល់មុខមាត់កម្ពុជា ដោយជំរុញឲ្យមន្ត្រី កម្ពុជាគិតគូរពីការកែទម្រង់សម្រាប់ផលប្រយោជន៍រយៈពេលវែងដែលស.រ.អា.និងកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ពីផលប្រយោជន៍នេះដល់ទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរ។
លោក Daniel Russel ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស.រ.អា.ទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីបាស៊ីហ្វ៊ិក បានជួបជាមួយក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃអង្គារ គឺលោកអ៊ុច បូរិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីនៃក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដើម្បីពិភាក្សាបញ្ហាមួយចំនួន រួមទាំងបញ្ហាដែលកម្ពុជានិងស.រ.អា. ជួបប្រទះក្នុងតំបន់ បញ្ហាពិភពលោក បញ្ហាទាក់ទងនឹងការរំលោភបំពានដីធ្លី និងបញ្ហាក្រុមបាតុករបឹងកក់ជាដើម។
«ការណ៍ពិតខ្ញុំមិនបានស្នើឲ្យមានអន្តរាគមន៍រឿងក្តីក្តាំផ្លូវច្បាប់ផ្ទៃក្នុងទេ តែបើមិនច្រឡំទេ រឿងនេះបង្ហាញថា គឺជាការដាក់ទោសតាមបែបនយោបាយ។ ប្រទេសកម្ពុជានិងស.រ.អា.មានការខុសគ្នាខ្លាំងណាស់ តែទោះជាយ៉ាងនោះក្តី ខ្ញុំមិនដឹងថា មានប្រទេសណាមួយដែលគ្រាន់តែរើគ្រែចេញទៅលើផ្លូវត្រូវជាប់ទោសព្រហ្មទណ្ឌ ដោយជាប់គុករយៈពេលដ៏យូរនោះទេ។ គំនិតដែលថា យុត្តិធម៌មិនត្រូវគេផ្តល់ឲ្យដោយស្មើភាពនោះ ធ្វើឲ្យខូចខាតដល់មុខមាត់កម្ពុជា រង្គោះរង្គើរដល់ជំនឿរបស់មិត្តរបស់កម្ពុជាធ្វើឲ្យអ្នកវិនិយោគសំខាន់ៗធ្លាក់ទឹកចិត្ត ហើយខ្ញុំមានជំនឿថា វាប្រឆាំងនឹងការបញ្ចេញមតិទាមទាររបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាក្នុងពេលបោះឆ្នោត ដែលទាមទារឲ្យមានការកែទម្រង់តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ»។
ទស្សនកិច្ចរបស់លោក Daniel Russel ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា បានកើតឡើងចំពេលដែលក្រុម សកម្មជនដីធ្លី និងសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ១៩នាក់ត្រូវចាប់ខ្លួនដាក់គុក ដោយគ្រាន់តែការ សម្តែងមតិរបស់ពួកគេចំពោះបញ្ហាទឹកលិច និងជំទាស់ទៅនឹងបញ្ហាសង្គមជាច្រើន។
តែមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគឺលោកអ៊ុច បូរិទ្ធបានថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានថា ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនដីធ្លីជាការអនុវត្តនច្បាប់ មិនមែនជាការរំលោភដីធ្លីទេ។ លោកក៏បានបញ្ជាក់ពីការលើកឡើងអំពីក្តី បារម្ភចំពោះបញ្ហានានារបស់លោកឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស.រ.អា. Daniel Russel ផងដែរ។
លោកឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបានកត់សម្គាល់ថា ការកែទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានបញ្ហាប្រឈមមុខជាច្រើន ដែលខុសពីការចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកបោះឆ្នោត។
«ខ្ញុំជឿថា ពលរដ្ឋកម្ពុជានិងពលរដ្ឋអាមរិកាំងពិតជាចង់បានដូចគ្នាសម្រាប់ពួកគេ សម្រាប់ក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ សម្រាប់សហគមន៍របស់ពួកគេ ហើយនឹងសម្រាប់ប្រទេសជាតិ។ យើងចង់បានឱកាសនិងយុត្តិធម៌។ ស.រ.អា.អាចជួយនិងតាំងចិត្តជួយដល់កម្ពុជា តែវាពិតជាមានការប្រឈមមុខច្រើន មានដូចជាដូចជា បញ្ហាពុករលួយ បញ្ហារឹបអូសដីធ្លី បញ្ហាអនុវត្តច្បាប់មិនស្មើភាពគ្នា ភាពមិនច្បាស់លាស់នៃបញ្ហាសំខាន់ៗជាច្រើនទាក់ទងនឹងច្បាប់បោះឆ្នោត។ ប្រទេសកម្ពុជាពេលនេះមានឱកាសក្នុងការធ្វើឲ្យត្រឹមត្រូវ ហើយខ្ញុំមកនេះគឺនាំសារមកកាន់រដ្ឋាភិបាលនិងសហគមន៍វិនិយោគ ហើយនឹងសង្គមស៊ីវិលថា ស.រ.អា.នឹងក្លាយជាដៃគូពេញទំហឹងជាមួយអ្នកណាក៏ដោយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលប្តូរផ្តាច់ចាត់វិធានការដ៏មានសារៈប្រយោជន៍ឆ្ពោះទៅកាន់កំណែទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យ និងអភិបាលកិច្ចល្អ»។
លោកបានបន្ថែមថា ការកែទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យគឺទាមទាឲ្យមានដំណើរការការងារទៅមុខឋិតឋេរ ជាប្រចាំ ដែលធ្វើឡើងព្រមគ្នាដោយសង្គមស៊ីវិល ហើយនឹងការពិភាក្សាគ្នានឹងការប្តូរផ្តាច់ផងដែរ។
លោកក៏បានបន្ថែមទៀតថា៖
«ហើយខ្ញុំបានគូសបញ្ជាក់ថា ចំណុចដែលធ្វើឲ្យខូចដល់ជំនឿរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ឬសំខាន់ជាងនេះទៅទៀតគឺធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាបាត់បង់ជំនឿលើស្ថាប័នតុលាការនោះ ជាការធ្វើផ្ទុយពីបំណងនៃការរីកចម្រើន ការកែទម្រង់ប្រកបដោយចីរភាពនិងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ ដូច្នេះខ្ញុំបានលើកពីក្តីបារម្ភរបស់ខ្ញុំយ៉ាងច្បាស់ហើយ»។
លោកឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមិនបានជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនតាមការគ្រោងទុកកាលពីថ្ងៃពុធទេ ដោយសារលោកហ៊ុន សែនមានការមមាញឹកនៅក្រៅប្រទេស។ តែលោកបានជួបជាមួយគណបក្សជំទាស់ សង្គមស៊ីវិល ដែលគាំទ្រការកែទម្រង់នៅកម្ពុជាជាដើម ក្នុងពេលដែលកម្ពុជាកំពុងមានការពិភាក្សាអំពីការកែទម្រង់ស្ថាប័នរដ្ឋ និងប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យនោះ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ស.រ.អា.ស្វះស្វែងរកការជួយការកែទម្រង់សម្រាប់កម្ពុជា រួមទាំងការបង្កើតការងារធ្វើ ការការពារបរិស្ថាន សុខភាព សេដ្ឋកិច្ចជាដើម។
«ការណ៍ពិតគឺថា ស.រ.អា.ចង់ឲ្យប្រទេសកម្ពុជាមានជោគជ័យ។ យើងទទួលផលប្រយោជន៍ពីកម្ពុជាដែលមានការរីកចម្រើននិងមានភាពនឹងន៎។ នៅទីបំផុតរដ្ឋាភិបាលដែលប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែល មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សបានល្អនឹងមានការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ច»។
លោកបានអះអាងថា មានការរីកចម្រើនខ្លះពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលលោកបានកត់សម្គាល់ឃើញនោះ គឺការចុះហត្ថលេខារវាងគណបក្សនយោបាយទាំងពីរដើម្បីកែទម្រង់ប្រទេស។
លោក Daniel Russel បានអះអាងថា លោកទៅកាន់កម្ពុជានិងប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ាន ព្រោះស.រ.អា.យកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងទំនាក់ទំនងទ្វេរភាគីរវាងស.រ.អា. និងកម្ពុជា ដែលជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពក្នុងតំបន់អាស៊ី ជាពិសេសពេលកម្ពុជា និងប្រទេសនានារៀបចំខ្លួនក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន។
លោកបានបំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសថៃ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីនផងដែរក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលប្រទេសចិនមានឥទ្ធិពលជាច្រើនឆ្នាំមកនោះ។ ហើយទស្សនកិច្ចនេះកើតឡើងចំពេលមានបញ្ហាតានតឹងក្នុងតំបន់ផងដែរ ដូចជានយោបាយក្នុងប្រទេសថៃនិងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងបញ្ហានយោបាយនៅកម្ពុជាដែលកំពុងកែទម្រង់នយោបាយទៅតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនោះ៕