ប្រេសិតថ្មីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិខាងសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា បានបញ្ជាក់នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះអំពីការវិវត្តស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សចុងក្រោយនៅកម្ពុជា ដោយបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាត្រូវពង្រឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សបន្ថែម បើទោះជាការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាមានការវិវត្តទៅមុខក៏ដោយ។
ទោះជាការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាមានការវិវឌ្ឍទៅមុខ ក៏ប៉ុន្តែការស្វែងដំណោះស្រាយសម្រាប់ទំនាស់ដីធ្លី សិទ្ធិក្នុងប្រមូលផ្តុំបញ្ចេញមតិ ការសង្កើតសហគមន៍ និងការអនុវត្តស្របតាមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនៅមានបញ្ហាប្រឈមនៅឡើយ។ នេះបើយោងតាមការសង្កេតរបស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith)អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីអំពីសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកស្រីសាស្រ្តាចារ្យ រ៉ូណា ស្មីត អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ថ្លែងអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅក្នុងការិយាល័យឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអ.ស.ប. នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៥។ (នៅ វណ្ណារិន/VOA)
ថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន នាសន្ធិសីទសារព័ត៌មានស្តីពីទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីលើកទីមួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នាល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ លោកស្រីរ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) បានទទួលស្គាល់ថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានដំណើរការទៅមុខ ហើយការប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម Facebook ក៏មានការរីកដុះដាល។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្រីប្រេសិតពិសេសរូបនេះបានបង្ហើបអំពីបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដូចជា បញ្ហាជនជាតិដើមភាគតិច ការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី បញ្ហាការងារសិទ្ធិប្រមូលផ្តុំ ការបញ្ចេញមតិ និងការបកស្រាយផ្ទុយគ្នាយ៉ាងខ្លាំងអំពីច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិជាដើម។
ថ្លែងក្នុងសន្និសីទរយៈពេលជិតមួយម៉ោងក្នុងការិយាល័យឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនាទីក្រុងភ្នំពេញ លោកស្រីសាស្ត្រាចារ្យរ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith)មានប្រសាសន៍ថា៖
«ដូច្នេះនៅក្នុងការបន្តមានសន្តិភាព ស្ថិរភាពនៅក្នុងពេលប៉ុន្មានខែ ប៉ុន្មានឆ្នាំទៅមុខទៀតនេះ ហើយអាស្រ័យលើថា តើសិទ្ធិ និងសេរីភាពទាំងនេះត្រូវបានគោរពកម្រិតណា និងថា តើច្បាប់គ្រប់គ្រងសិទ្ធិទាំងនេះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមមានច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងច្បាប់ស្តីពីបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ត្រូវបានអនុវត្តត្រឹមកម្រិតណានៅទូទាំងប្រទេស»។
លោកស្រីបានបន្តទៀតថា៖
«ក្នុងការប្រាស័យទាក់ទងរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានកត់សម្គាល់ឃើញថា ហាក់ដូចជាមានការបកស្រាយផ្ទុយគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៃពាក្យថា ការរឹតត្បិតសិទ្ធិដែលបានអនុញ្ញាត ស្របតាមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនោះ។ តុល្យភាពរវាងការការពារសេរីភាពទាំងនេះ និងការរក្សានូវសណ្តាប់ធ្នាប់សារធារណៈអាចជាការពិបាកមួយសម្រាប់រដ្ឋ។ ខ្ញុំនឹងយកចិត្តទុកដាក់ ជាពិសេសលើសិទ្ធិទាំងនេះ ក្នុងអំឡុងពេលបំពេញមុខងាររបស់ខ្ញុំ»។
លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីតជនជាតិអង់គ្លេស និងជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនៅប្រទេសអង់គ្លេស ត្រូវបានក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស(អ.ស.ប.) តែងតាំងជំនួសលោកសុរិយា ប្រាសាទ ស៊ូប៊ែឌី អតីតអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា កាលពីខែមិនា ឆ្នាំ២០១៥ ដើម្បីឃ្លាំមើលដំណើរវិវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកស្រីបានមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃពុធសប្តាហ៍កន្លងទៅ ហើយបានធ្វើដំណើរទៅសួរសុខទុក្ខសកម្មជនបរិស្ថានបីរូបនៅក្នុងពន្ធនាគារខេត្តកោះកុង និងបានជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយទំនាស់ដីធ្លី និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលសំខាន់ៗមួយចំនួននាក្រុងភ្នំពេញ។ ក្នុងសប្តាហ៍នេះ លោកស្រីបានជួបថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗនៃប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាលោកហ៊ុន សែន នាយរដ្ឋមន្ត្រី លោកស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងលោកអង្គ វង្សវឌ្ឍនា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ ព្រមតាំងតំណាងរដ្ឋសភាផងដែរ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីអំពីសិទ្ធិមនុស្ស នេះក៏បានលើកបញ្ហាមួយចំនួន ដូចជាការពង្រឹងឯករាជ្យភាពនៃប្រព័ន្ធតុលាការ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ការផ្សព្វផ្សាយភាពស្មើភាពគ្នានៃយេនឌ័រ នៅក្នុងប្រទេសដ៏ក្រីក្រនេះ។
លោកស្រីក៏បានបញ្ជាក់ពីការព្រួយបារម្ភទាក់ទិននឹងការចាប់ខ្លួនសកម្មជនគណបក្សជំទាស់ និងការទទួលជនភៀសខ្លួនបន្ថែមទៀតពីកោះ Nauru នៃប្រទេសអូស្ត្រាលី មុនពេលដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់សិទ្ធិជាជនភៀសខ្លួនដល់ ជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ា ដែលរត់គេចពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់អាជ្ញាធរវៀតណាមនោះ។
លោកម៉ក់ សម្បតិ្ត ប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានថ្លែងការពារចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលព្យាយាមអនុវត្តស្របតាមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដោយមានការបង្កើតច្បាប់ថ្មីៗនិងជំរុញការអនុវត្តនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា។ លោកបានបន្តថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងនៅអាស៊ីមានភាពប្រសើរឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
«ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់បញ្ជាក់អញ្ចេះថា សិទ្ធិសេរីភាពរបស់មនុស្សបានសេចក្តីថា គឺវាគ្មានអ្វីក្រៅពីការគោរពច្បាប់និងការគោរពសិទ្ធិអ្នកដទៃទេ។ អញ្ចឹងបានជាយើងខិតខំរៀបចំឲ្យមានច្បាប់ឡើង ទាំងច្បាប់អង្គការហ្នឹងក៏ត្រូវមានដែរ ពីព្រោះអង្គការទាំងអស់ហ្នឹងក៏ស្ថិតនៅក្រោមច្បាប់ដែរ មិនមែនអង្គការទាំងអស់ហ្នឹងធ្វើភាពអនាធិបតេយ្យស្រេចតែខ្លួនឯណា។ វាត្រូវតែមានច្បាប់មួយក្នុងការគ្រប់គ្រង ព្រោះប្រទេសយើងគឺជាប្រទេសនីតិរដ្ឋ»។
ដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរយៈពេលជិត២សប្តាហ៍របស់លោកស្រីរ៉ូណា ស្មីតបានបញ្ចប់នាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។ លោកស្រីនឹងធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍អំពីលទ្ធផលនៃដំណើរអង្កេតរបស់លោកស្រីនេះ នាសប្តាហ៍ក្រោយនៅ ទីក្រុងហ្ស៊ឺណែវ ប្រទេសស្វ៊ីស៕