សកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនពីរនាក់ត្រូវចាប់ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងការចោទប្រកាន់ក្លែងបន្លំឯកសារ

រូបឯកសារ៖ សកម្មជន និងអ្នកគាំទ្រកំពុងចូលរួមសមាជវិសាមញ្ញគណបក្សភ្លើងទៀន នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ នៅខេត្តសៀមរាប។ (ទែន សុខស្រីនិត/វីអូអេ)

សកម្មជន​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ ២ នាក់ ​ត្រូវ​បាន​នគរបាល​ចាប់​ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​សង្ស័យ​ថា«ការ​ក្លែង​បន្លំ​ឯកសារ​សាធារណៈ» និង«ប្រើប្រាស់ឯកសារក្លែង» នៅ​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​ពីរ​ផ្សេង​គ្នា ដែល​សំណុំ​រឿង​មួយ​ត្រូវ​បាន​ប្តឹង​ផ្តល់​កាល​ពី​ខែ​មេសា ឆ្នាំ​ ២០២២។ សមត្ថកិច្ច​រាជធានី​ភ្នំពេញ​បាន​បញ្ជូន​ពួក​គេ​ទៅ​តុលា​ការ នៅ​ថ្ងៃ​អង្គានេះ ដើម្បី​បន្ត​នីតិវិធី។ នេះ​បើ​តាម​អាជ្ញាធរ ក្រុម​គ្រួសារ និង​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន។

គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ចាត់​ទុក​ការ​ចាប់​ខ្លួន​នេះ ជា​រូប​ភាព​គំរា​មកំហែង ​ដើម្បី​បំបាក់​ស្មារតី​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ មិន​ឱ្យ​ចូល​រួមសកម្ម​ភាព​នយោ​បាយ​ជាមួយ​គណបក្សប្រឆាំង។

លោក ខឹម ចាន់​វណ្ណៈ ​ប្រធាន​ស្តីទី​គណៈ​កម្មាធិការ​ប្រតិបត្តិ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ​ដែល​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ប្រមាណ​ ២០ ​នាក់​ចាប់​ខ្លួន​ នៅ​ភូមិ​ប៉ប្រក​ខាង​ត្បូង សង្កាត់​កាកាប​ទី១ ខណ្ឌ​ពោធិ៍​សែនជ័យ រាជ​ធានីភ្នំពេញ​ វេលា​ម៉ោង​ជាង​ ៣ រសៀល នៅ​ថ្ងៃទី​ ១៥ ​ខែមករា ឆ្នាំ​ ២០២៤ ដោយ​មិន​បង្ហាញ​ដីកា។

ចំណែក​អ្នកស្រី ឆាយ ចិន្តា ប្រធាន​ចលនា​ស្ត្រី​ខណ្ឌ​ជ្រោយ​ចង្វា​រ​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ចាប់​ខ្លួន​នៅ​ទីស្នាក់​ការ​គណបក្ស​ខណ្ឌ​ជ្រោយ​ចង្វារ រាជធានី​ភ្នំពេញ ដែល​ជា​ផ្ទះ​របស់​អ្នកស្រី ​វេលា​ម៉ោង​ប្រមាណ ​៤​ រសៀល នៅ​ថ្ងៃទី​ ១៥​ ខែមករា​ដូចគ្នា។ នេះ​បើ​តាម​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន និង​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ។

លោក សំ វិច្ឆិកា ​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ស្នងការ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ​ប្រាប់​វីអូអេ​នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ​នេះ​ថា​ អាជ្ញាធរ​បាន​ឃាត់​ខ្លួន​លោក ខឹម ចាន់​វណ្ណៈ និង​អ្នកស្រី ឆាយ ចិន្ដា តាម​ពាក្យ​បណ្តឹង​របស់​ពលរដ្ឋ​ចំនួន​៣​នាក់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ក្លែង​បន្លំ​ឯកសារ​សាធារណៈ​លើ​ឯកសារ​ឈរ​ឈ្មោះ​ធ្វើ​ជា​បេក្ខជន​បម្រុង​ឈរ​ឈ្មោះ​ក្រុមប្រឹក្សា​សង្កាត់ នៅ​សង្កាត់​ផ្សារថ្មី​ទី ៣ ដែល​អ្ន​កប្តឹង​ថា​មិន​បាន​ដឹង​ខ្លួន​អំពី​ការ​ឈរ​ឈ្មោះ​នោះ​ទេ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «បាទ! ពេល​ម្សិលមិញ យើង​មាន​ការ​ឃាត់​ខ្លួន​ពួក​គាត់​ទាំង​ពីរ​នាក់ ​បញ្ជូន​ទៅ​តុលាការ​អនុវត្ត​តាម​ដីកា​បញ្ជា​ឱ្យ​ចូល​ខ្លួន និង​មួយ​ទៀត​បញ្ជា បង្គាប់​ឱ្យ​ចាប់​ខ្លួន»។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «ការ​ពិត​សាមី​ខ្លួន គេ​មិន​ដឹង គេ​ហៅ​ថា​ឈរ​ឈ្មោះ​ទេ។ គាត់​[លោក ខឹម ចាន់​វណ្ណៈ និង​អ្នកស្រី ឆាយ ចិន្ដា]​ យក​ឈ្មោះ​ ហើយ​ស្នាម​មេដៃ​ក្លែង​បន្លំ​យក​ទៅ​ដាក់​[ឈរ​ឈ្មោះ] ​ដល់​ពេល​អ៊ីចឹង​សមត្ថ​កិច្ច​ ធ្វើ​ការ​ស្រាវជ្រាវ ហើយ​ធ្វើ​កោសល្យ​វិច័យ ស្នាម​មេដៃ ហើយ​ហត្ថលេខា​ហ្នឹង គឺ​គាត់​មាន​ការ​ក្លែង​បន្លំ»។

លោក​សុំមិន​បញ្ជាក់​អត្ត​សញ្ញាណ​របស់​ដើម​បណ្តឹង ដោយ​ថា​ជា«ការ​រក្សា​សិទ្ធិ​ជន​រង​គ្រោះ»។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ស្នងការ​រាជធានី​ភ្នំពេញរូបនេះ បន្ថែមថា ​អាជ្ញាធរ​បានបញ្ជូន​សកម្មជន​គណ​បក្ស​ភ្លើង​ទៀនទាំង​២​រូ​បនេះ​ទៅ​តុលាការ​កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​អង្គារ។

វីអូអេមិនទាន់អាច​សុំការ​អត្ថាធិប្បាយ​ពី​លោក ប្លង់ សុផល អ្នកនាំពាក្យ​តុលាការ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ។

កូន​ប្រុស​ច្បង​របស់​លោក ខឹម ចាន់វណ្ណៈ គឺ​លោក ខឹម ​ចាន់​សុវណ្ណមង្គល ​អាយុ​ ២១ ឆ្នាំ ស្នើ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ដោះ​លែង​ឪពុក​របស់​លោក​ឱ្យ​មាន​សេរី​ភាព​វិញ ដោយ​លោក​ថា​ឪពុក​របស់​លោក ​មិន​បាន​ធ្វើ​អ្វី​ខុស ដូច​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ឡើយ។

លោក​ប្រាប់​វីអូអេ​នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ​នេះ​ថា៖ «ខ្ញុំ​សំណូម​ពរឱ្យខាង​អាជ្ញាធរ​ជួយ​មើល​ឡើង​វិញ ហើយ​ដោះ​លែង​គាត់​ឥ​តលក្ខ​ខណ្ឌ​ ព្រោះការ​ពិត​មិន​មាន​ការ​ក្លែង​បន្លំ​ឯកសារ​ស្អី​ទេ»។

ចំណែក​កូនស្រី​របស់​សកម្មជន​ឆាយ ចិន្ដា អ្នកស្រី ធឿន ចាន់​បរមី អាយុ​ ៣១ ​ឆ្នាំ ក៏​ស្នើ​ឱ្យ​ដោះ​លែង​ម្តាយ​របស់​អ្នកស្រី ឱ្យ​មាន​សេរី​ភាព​វិញ ​ព្រោះ​ម្តាយ​អ្នកស្រី​មាន​អាយុ​ ៦០ ​ឆ្នាំ និង​មាន​ជំងឺ​ប្រចាំ​កាយ។

អ្នកស្រីថា៖ ​«សូម​ដោះ​លែង​គាត់​មក​វិញ​មក ពីព្រោះ​រាល់​ថ្ងៃ​នេះ​គាត់​ឈឺដែរ​ទេ គាត់​អត់​មាន​សុខភាព​ល្អ​ទេ ​គាត់​ប្រើ​ថ្នាំ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ»។

សំណុំ​រឿង​របស់​អ្នកស្រី ឆាយ ចិន្ដា បាន​កើត​ឡើង​តាំង​ពី​ខែ​មេសា ឆ្នាំ​ ២០២២ ហើយ​តុលាការ​បាន​ចេញ​ដីកា​បង្គាប់​ឱ្យចាប់​ខ្លួន​អ្នកស្រី តាំង​ពី​ខែ​តុលា ឆ្នាំ​មុន។ ប៉ុន្តែ​គេ​មិន​ទាន់​ដឹងនៅ​ឡើយ​ទេ​ថា​ តើ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​អ្នកស្រី​ទើប​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ។

គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ចាត់​ទុកការ​ចាប់ខ្លួន​សកម្មជន​បន្ថែម​ទៀត​នេះ គឺជា​រូប​ភាព​គំរាម​កំហែង ​ដើម្បី​បំបាក់​ស្មារតី​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ មិន​ឱ្យ​ចូល​រួមសកម្ម​ភាព​នយោបាយ​ជាមួយ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ និង​ធ្វើ​ឱ្យ​បរិយា​កាស​នយោ​បាយ​អាប់អួរ​បន្ថែម​ទៀត មុន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​អសកល​ឆ្នាំ​ ២០២៤ ទាំង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​តាំង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធ​សភា នាខែកុម្ភៈ​ និង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​ក្រុម​ប្រឹក្សា​រាជ​ធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ​នាខែ​ឧសភា ខាង​មុខ។ នេះ​បើតាម​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​របស់​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ចុះ​ថ្ងៃ​ទី​ ១៥ ​ខែមករា ឆ្នាំ​ ២០២៤។

លោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ ​អគ្គលេខា​ធិការ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ប្រាប់​វីអូអេ​ថា ​ការ​ចាប់​ខ្លួន​សកម្មជន​របស់​គណ​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​២​នាក់​បន្ថែម​ទៀត​នេះ គឺជា​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុក​ម្នេញ ​និង​ប៉ះពាល់​សិទ្ធិ​ធ្វើ​នយោបាយ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

បើ​តាម​លោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ ​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ ​សកម្មជន​និង​ថ្នាក់ដឹកនាំ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀនជាង​ ១០​ នាក់​ កំពុង​ជាប់​ឃុំ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ។

លោក​ប្រាប់​វីអូអេ​នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ​នេះ​ថា៖ «រូបភាព​នៃ​ការ​ចាប់​ខ្លួន​បែប​ហ្នឹង គឺ​ចង់​មិន​ចង់ គឺ​វា​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​សិទ្ធិ​សេរីភាព ធ្វើ​នយោ​បាយ​ជាមួយ​គណបក្ស​នយោបាយ​ជំទាស់​ហើយ។ មិន​មែន​ត្រឹម​តែ​ប៉ះពាល់​ដល់​គណបក្ស​នយោបាយ​ទេ វា​ប៉ះពាល់​ដល់​អារម្មណ៍​របស់​ពលរដ្ឋ​ទាំង​មូល​ដែល​គេ​មើល​ឃើញ​ថា​ការ​ចាប់​ខ្លួន​ចេះ​តែ​បន្ត​ធ្វើ​ការ​ចាប់​ខ្លួន ជាពិសេស​ទៅ​លើ​គណបក្ស​ជំទាស់​»។

លោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ ក៏​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មានការ​ដោះ​លែង​សកម្មជន​ទាំង ​២ ​នាក់​នេះ ឱ្យ​មាន​សេរី​ភាព​ឡើង​វិញ និង​បញ្ឈប់ការ​ចាប់​ខ្លួន ការ​ឃុំ​ខ្លួន ​ការ​គំរាម​កំហែង និង​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខ​បុក​ម្នេញ​តាម​គ្រប់រូប​ភាព​លើ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ និង​សមាជិក​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ​ដើម្បី​ធានា​បរិយាកាស​ល្អ​ប្រសើរ​នៅ​មុន​ការ​បោះ​ឆ្នោត។

លោក ស៊ឹង សែនករុណា ​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក កត់​សម្គាល់​ឃើញ​ថា នៅពេល​ជិត​មាន​ការ​បោះ​ឆ្នោត ទាំង​សកល និង​អសកល គឺ​តែង​តែ​មាន​ករណី​បែប​នេះ ដែល​សមត្ថកិច្ច​ចាប់​ខ្លួន​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ពី​បទ​ផ្សេងៗ ជាក់​ស្ដែង​ដូច​ជា​ករណី​ក្លែង​បន្លំ​ឯកសារ​ជាដើម។ អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​សិទិ្ធ​មនុស្ស​មើល​ឃើញ​ថា​ស្ថានភាព​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា​បាន​ធ្លាក់​ចុះ​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​ ២០១៧ ពោល​នៅ​ពេល​គណបក្ស​ជំទាស់​គឺ​អតីត​គណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជាតិ​ត្រូវ​បាន​រំលាយ។

កាលពី​សប្តាហ៍​មុន អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​(Human Rights Watch)​ ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​របាយ​ការណ៍​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​មួយ ដោយ​លើក​ឡើង​ថា​ការ​បង្ក្រាប​របស់​រដ្ឋាភិបាលទៅ​លើ​គណ​បក្ស​ប្រឆាំង ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ឯករាជ្យ សកម្មជន​ដី​ធ្លី មេ​ដឹក​នាំ​សង្គម​ស៊ីវិល ​មេ​ដឹក​នាំ​សហជីព​នៅ​តែ​កើត​មាន​ឡើង។ អង្គការ​នេះរិះគន់​ថា​ស្ថាន​ភាព​នៃ​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កាន់​តែ​មាន«ភាព​យ៉ាប់​យ៉ឺន​បន្ថែម​ទៀត»ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០២៣។ អង្គការ​នេះ​អះអាង​ថា​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី​ថ្មី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែល​កាន់​អំណាច​បាន​ជាង ​៤ ​ខែ​ មិន​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​មាន​ភាព​ល្អ​ប្រសើរ​ឡើយ៕