មជ្ឈមណ្ឌលថ្មីមួយរបស់តៃវ៉ាន់សម្រាប់ថែទាំយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ F-16 សង្ឃឹមថា នឹងអាចផ្តល់សេវាថែទាំយន្តហោះផលិតដោយអាមេរិកនេះ សម្រាប់ប្រទេសជាច្រើន។ គោលដៅនេះទំនងនឹងធ្វើឲ្យប្រទេសចិនខឹងសម្បារ ហើយអ្នកជំនាញថា ប្រសិនបើផែនការនេះបានសម្រេច វានឹងកែប្រែនយោបាយការទូតខាងយោធានៅអាស៊ី។
ប្រទេសចិនដីគោកតែងទាមទារអធិបតេយ្យភាពលើដែលកោះតៃវ៉ាន់ ដែលគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងនោះ ហើយមិនលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រទេសដទៃនានា គាំទ្ររដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់ ជាពិសេសក្នុងវិស័យការពារជាតិ។ មន្ត្រីចិនបានប្រឆាំងនឹងសហរដ្ឋអាមេរិករួចទៅហើយ ចំពោះការដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុន Lockheed Martin លក់យន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ F-16 ទៅឲ្យតៃវ៉ាន់នោះ។
មន្ត្រីតៃវ៉ាន់ចង់ពង្រឹងសមត្ថភាពការពារខ្លួនពីកងទ័ពចិនដីគោក ដែលមានចំនួនច្រើនជាងខ្លួនលើសលុបនោះ និងកសាងទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀត។ ការស្ទង់មតិមួយរបស់រដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់ កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ បានរកឃើញថា ពលរដ្ឋតៃវ៉ាន់ភាគច្រើនថា ពួកគេនឹងប្រឆាំងនឹងការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រទេសចិន។
មជ្ឈមណ្ឌលថែទាំ ជួសជុល និងរុះរើយន្តហោះចម្បាំង F-16 របស់ក្រុមហ៊ុនដេញថ្លៃតៃវ៉ាន់ឈ្មោះ Aerospace Industrial Development Corporation នឹងផ្តល់សេវាកម្មដល់យន្តហោះ F-16 ក្នុងស្រុក ហើយកំពុងស្វែងរកឱកាសផ្តល់សេវាកម្មដល់អ្នកប្រើប្រាស់យន្តហោះ F-16 ពីក្រៅប្រទេសដែរ។
មជ្ឈមណ្ឌលដែលមានតម្លៃ ៣.៧០០ លានដុល្លារ និងទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណពីក្រុមហ៊ុន Lockheed Martin នេះត្រូវបានបើកសម្ពោធ កាលពីថ្ងៃទី ២៨ ខែសីហា។
លោក Lo Chih-cheng អ្នកតាក់តែងច្បាប់មកពីគណបក្សកាន់អំណាចតៃវ៉ាន់ ថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើយើងអាចធ្វើការសហការជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់បាន នោះខ្ញុំគិតថា វានឹងជាជំហានសំខាន់មួយសម្រាប់សមត្ថភាពផលិត និងថែទាំយន្តហោះទាំងនោះក្នុងស្រុករបស់តៃវ៉ាន់»។
លោក Lo បន្លែមថា៖ «យើងមិនត្រឹមតែសង្ឃឹមថា នឹងទិញសព្វាវុធពីសហរដ្ឋអាមេរិកប៉ុណ្ណោះទេ។ យើងក៏សង្ឃឹមថា នឹងពង្រីកសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសដទៃទៀតដែរ ដូច្នេះសង្ឃឹមថា នឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ដោយប្រយោលខ្លះពីរឿងនេះ»។
នៅជុំវិញទ្វីបអាស៊ី ប្រទេសសិង្ហបុរីមានយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ F-16 ចំនួន ៦២ គ្រឿង កូរ៉េខាងត្បូងមាន ១៨០ គ្រឿង ជប៉ុនមាន ៧៦ គ្រឿង ដែលផលិតរួមគ្នាដោយក្រុមហ៊ុនអាមេរិកនិងជប៉ុន ដែលប្រើបច្ចេកវិទ្យា F-16។ ប្រទេសថៃមានយន្តហោះប្រភេទនេះចំនួន ៥៤ គ្រឿង ខណៈប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីមាន ៣៣ គ្រឿង។ កោះតៃវ៉ាន់ខ្លួនឯងមានយន្តហោះនេះ ១៤២ គ្រឿង ដោយរំពឹងថានឹងទទួលបាន ៦៦ គ្រឿងទៀត នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០២៦។ ជាទូទៅ កងទ័ពជើងអាកាសបរទេសតែងចុះកិច្ចសន្យាថែទាំយន្តហោះនេះ ដោយផ្ទាល់ជាមួយក្រុមហ៊ុនដេញថ្លៃ។
រូបឯកសារ៖ គ្រាប់ផ្ទុះរបស់យន្តហោះចម្បាំង F-19 របស់អាមេរិក ត្រូវបានដាក់នៅក្នុងសមយុទ្ធយោធាមួយនៅក្រុង Chiayi កោះតៃវ៉ាន់ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។
លោក Shane Lee សាស្ត្រាចារ្យចូលនិវត្តិន៍ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ នៃសាកលវិទ្យាល័យគ្រិស្តសាសនា Chang Jung នៅតៃវ៉ាន់ថ្លែងថា៖ «តៃវ៉ាន់ស្ថិតនៅក្បែរ ប្រទេសទាំងនេះ ដូច្នេះតៃវ៉ាន់អាចទទួលសេវាថែទាំពីបរទេស»។
បណ្តាប្រទេសអាស៊ីដែលមានយន្តហោះ F-16 ទទួលស្គាល់ទំនាក់ទនងការទូតផ្លូវជាមួយចិន មិនមែនតៃវ៉ាន់ទេ។ នេះមានន័យថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងហាមឃាត់ប្រទេសទាំងនេះ មិនឲ្យមានទំនាក់ទំនងនយោបាយ ឬទំនាក់ទំនងយោធាជាន់ខ្ពស់ជាមួយតៃវ៉ាន់ទេ។ អ្នកវិភាគថា កងទ័ពអាកាសនៃប្រទេសទាំងនេះ មិនចង់ឲ្យចិនឃើញខ្លួនបើកយន្តហោះ F-16 ទៅថែទាំនៅកោះតៃវ៉ាន់ទេ។ រដ្ឋាភិបាលចិនពេលខ្លះអាចកាត់ផ្តាច់ការគាំទ្រសេដ្ឋកិច្ចដល់ប្រទេស ដែលធ្វើឲ្យខ្លួនមិនពេញចិត្ត។
លោក Collin Koh អ្នកស្រាវជ្រាវខាងសន្តិសុខសមុទ្រនៅសាកលវិទ្យាល័យបច្ចេកវិទ្យា Nanyang នៅសិង្ហបុរីថ្លែងថា៖ «គោលដៅសម្រាប់រយៈពេលយូរអង្វែងនៃការធ្វើឲ្យមជ្ឈមណ្ឌលថែទាំយន្តហោះ F-16 នេះក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលក្នុងតំបន់ ខ្ញុំគិតថា ជាគោលដៅហួសលទ្ធភាពខ្លាំងណាស់នៅពេលនេះ ដោយសារការបារម្ភខាងនយោបាយ»។
លោក Koh ទស្សន៍ទាយថា អាទិភាពចម្បងខាងសេវាថែទាំនៅពេលនេះ គឺសម្រាប់យន្តហោះ F-16 របស់តៃវ៉ាន់ផ្ទាល់ខ្លួន ខណៈដែលកងទ័ពអាកាសរបស់កោះនេះ មមាញឹកតាមដានយន្តហោះយោធាចិន ដែលហោះចូលដែនអាកាសរបស់ខ្លួន។ ក្រសួងការពារជាតិតៃវ៉ាន់បានរាយការណ៍អំពីការកើនឡើងខ្លាំងនៃចំនួនលើកដែលយន្តហោះចិនហោះចូលដែនការពាររបស់តៃវ៉ាន់ក្នុងឆ្នាំនេះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យ៉ាងណាក្តីខ្ញុំយល់ឃើញថា វាជាវីធីល្អមួយដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីមជ្ឈមណ្ឌលនេះ។ បើអ្នកអាចបង្ហាញពីសមត្ថភាពថែទាំយន្តហោះ F-16 បានត្រឹមត្រូវ ទៅអនាគតអ្នកនឹងអាចទាក់ទាញអតិថិជនបាន»។
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីតៃវ៉ាន់លោក Shen Jong-chin ថ្លែងកាលពីខែសីហា ដោយត្រូវបានដកស្រង់សម្តីលើគេហទំព័រក្រុមហ៊ុនថែទាំនេះថា មជ្ឈមណ្ឌលថ្មីនេះនឹងលើកមុខកម្រិតនៃវិស័យបច្ចេកវិទ្យាដែនអាកាសរបស់តៃវ៉ាន់ និងពង្រីកវិស័យផលិតកម្មក្នុងស្រុក។
លោក Koh បន្តថា ប្រទេសដទៃអាចជៀសវៀងរឿងចម្រូងចម្រាសជាមួយប្រទេសចិនបាន ដោយជាវសេវាថែទាំយន្តហោះ F-16 របស់តៃវ៉ាន់នេះ តាមមធ្យោបាយមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដូចជាតាមរយៈក្រុមវិស្វ័ករចូលនិវត្តន៍ដើម។
លោក Stephen Nagy សាស្ត្រាចារ្យខាងនយោបាយនិងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ នៅសាកលវិទ្យាល័យគ្រិស្តសាសនាអន្តរជាតិ នៅទីក្រុងតូក្យូ និយាយថា ប្រទេសជប៉ុនអាចបញ្ជូនយន្តហោះ F-16 ទៅជួសជុលនៅតៃវ៉ាន់តាមរយៈអង្គារក្រៅរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសប្រសិនបើមានប្រទេសផ្សេងទៀតបានធ្វើដូច្នេះរួចហើយនោះ។
លោក Nagy បញ្ជាក់ថា ទោះបីចិនប្រឆាំងឬមិនប្រឆាំងក៏ដោយ៖ «ខ្ញុំគិតថា វាអាស្រ័យលើវិធីបញ្ជូនគ្រឿងសម្ភារៈនោះទៅតៃវ៉ាន់។ សូមកុំសង្ឃឹមថានឹងមានការហោះហើរ [F-16] ផ្ទាល់ទៅកោះតៃវ៉ាន់នៅពេលឆាប់ៗនោះ ប៉ុន្តែតៃវ៉ាន់ជាផ្នែកមួយនៃសង្វាក់ផលិតកម្ម[តំបន់]»៕
ប្រែសម្រួលដោយសឹង សុផាត