ការស្ទង់មតិសាធារណៈសកលថ្មីមួយលើប្រជាជនក្នុង ២៥ ប្រទេស បានបង្ហាញពីការគាំទ្រធ្លាក់ចុះខ្លាំងសម្រាប់ប្រទេសចិន ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងនៅតែមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងប្រទេសជាច្រើននៅទិ្វបអាហ្រ្វិក ដែលនៅទីនោះ ខ្លួនកំពុងប្រជែងយកឥទ្ធិពលជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក្តី។
ការស្ទង់មតិដោយគម្រោងសកលនិយម YouGov-Cambridge ដែលមានទីតាំងនៅប្រទេសអង់គ្លេស ត្រូវបានធ្វើឡើងពីចន្លោះខែសីហាដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២ ហើយបានស្ទង់មតិប្រជាជនប្រមាណ ១.០០០ នាក់ ក្នុងប្រទេសនីមួយៗនៅជំុវិញពិភពលោក ក្នុងនោះរួមមានប្រទេសអាហ្រ្វិកធំៗបីដូចជា ប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ា ប្រទេសកេនយ៉ា និងអាហ្រ្វិកខាងត្បូងផងដែរ។ ការស្ទង់មតិនោះបានសួរមតិប្រជាជនអំពីប្រទេសចិន សហរដ្ឋអាមេរិក និងកោះតៃវ៉ាន់។
ទិន្នន័យបានបង្ហាញថា នៅភាគខាងលិច ការគាំទ្រសម្រាប់ប្រទេសចិនបានធ្លាក់ចុះខ្លាំងក្នុងរយៈពេលបួនឆ្នាំចុងក្រោយ។ មូលហេតុមួយអាចបណ្តាលមកពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩។
នៅពេលត្រូវបានសួរថាតើជំងឺកូវីដ១៩ ផ្ទុះចេញពីប្រភពណា ពួកគេជាច្រើននាក់បានបន្ទោសប្រទេសចិន។
មនុស្សកាន់តែច្រើននៅក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិកជឿថា ប្រទេសចិនគឺជាឥទ្ធិពលវិជ្ជមានទៅលើពិភពលោក នេះបើធៀបជាមួយនឹងប្រជាជននៅប្រទេសលោកខាងលិច។ នេះបើយោងតាមការស្ទង់មតិមួយរបស់វិទ្យាស្ថាន YouGov-Cambridge Globalism Project ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអង់គ្លេស។
ដោយឡែកនៅទ្វីបអឺរ៉ុបវិញ នៅពេលត្រូវបានសួរថាតើប្រទេសចិន «មានឥទ្ធិពលវិជ្ជមាន ឬអវិជ្ជមានជាទូទៅលើកិច្ចការពិភពលោក» មានតែ ១៧% នៃអ្នកស្ទង់មតិនៅប្រទេសបារាំងប៉ុណ្ណោះ ឆ្លើយថា វិជ្ជមាន។ នេះជាការធ្លាក់ចុះពី ៣៦% ក្នុងការស្ទង់មតិលើកទី ១ កាលពីឆ្នាំ ២០១៩។ តួលេខនេះកាន់តែទាបនៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ គឺត្រឹមតែ១៣% ដែលធ្លាក់ចុះពី ៣០% កាលពីបួនឆ្នាំមុន។
បណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចភាគច្រើនមានការឆ្លើយតបដូចនឹងនិន្នាការនេះ ក៏ប៉ុន្តែវាមានភាពខុសគ្នាបន្តិចនៅអាហ្រ្វិក ទីដែលប្រទេសចិនជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំបំផុតរបស់ទ្វីបនេះ។
ទោះបីជាចំណាត់ថ្នាក់ទូទៅរបស់ចិនធ្លាក់ចុះបន្តិចក្នុងរយៈពេលបួនឆ្នាំនៅប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ានិងអាហ្រ្វិកខាងត្បូងក្តី ក៏ទូទាំងទ្វីបនេះគេនៅតែយល់ថាប្រទេសចិនជាកម្លាំងវិជ្ជមានមួយ។ ការឆ្លើយតបប្រមាណ ៦១% នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូងចាត់ទុកឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេសចិនក្នុងពិភពលោកជាភាពវិជ្ជមាន។ ការគាំទ្រប្រទេសចិននៅកេនយ៉ានគឺខ្ពស់ជាងនេះប្រមាណ ៨២% ហើយនៅប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ា ប្រមាណ ៨៣% ដែលជាតួលេខខ្ពស់បំផុតក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងបី។
ទោះបីជាទីក្រុងប៉េកាំងបានផ្តល់កម្ចីឥតសំណងនិងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំ ដែលជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងក្រវាត់ផ្លូវពាណិជ្ជកម្ម (BRI) ការគាំទ្ររបស់ជនជាតិអាហ្រ្វិកដល់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែខ្ពស់ជាងចិនបន្តិច។ នៅអាហ្រ្វិកខាងត្បូង ប្រជាជនចំនួន ៦៩% ដែលត្រូវបានសម្ភាស យល់ឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិកជាកងកម្លាំងវិជ្ជមានជាទូទៅ ហើយប្រមាណ ៨៨% នៅប្រទេសកេនយ៉ានិងនីហ្សេរីយ៉ា យល់ឃើញដូច្នេះ។
ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Joe Biden (ស្ដាំ) និងប្រធានាធិបតីចិនលោក Xi Jinping ចាប់ដៃគ្នា ខណៈដែលពួកគេទាំងពីរនាក់ជួបគ្នានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបន្ទាប់បន្សំពីកិច្ចប្រជុំកំពូល G-20 នៅឯរមណីយដ្ឋាន Nusa Dua នៅកោះបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ថ្ងៃទី ១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។
ប្រទេសមហាអំណាចដែលគេពេញចិត្ត
នៅក្នុងសំណួរដាច់ដោយឡែកមួយថា តើប្រទេសមួយណា ចិនឬសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលពួកគេពេញចិត្តឲ្យក្លាយជាមហាអំណាចសកលលោក ប្រទេសចំនួន ២០ ក្នុងចំណោម ២៥ ប្រទេស ជ្រើសរើសសហរដ្ឋអាមេរិក រួមមានប្រទេសអាហ្រ្វិកបួនក្នុងអត្រាខ្ពស់។ ៧៧% នៃប្រជាជននីហ្សេរីយ៉ា ៨០% នៃជនជាតិកេនយ៉ា ៥៩%នៃជនជាតិអាហ្រ្វិកខាងត្បូង បានជ្រើសរើសសហរដ្ឋអាមេរិក ជាប្រទេសមហាអំណាចដែលខ្លួនពេញចិត្ត។
លោក Joel Rogers de Waal នាយកកម្មវិធីសិក្សានៃក្រុមហ៊ុន YouGov បានប្រាប់វីអូអេថា៖ «លទ្ធផលពីប្រទេសអាហ្រ្វិកក្នុងការស្ទង់មតិនេះលេចធ្លោ ដោយសារវាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនវិជ្ជមានចំពោះទាំងអាមេរិកនិងចិន ក្នុងនាមជាប្រទេសមានតួនាទីសំខាន់លើឆាកអន្តរជាតិ»។
លោកថ្លែងបន្ថែមថា៖ «ទោះយ៉ាងណា ជាមួយគ្នានេះដែរ វាបង្ហាញពីការពេញចិត្តជាក់ច្បាស់លើអាមេរិក ជាជាងប្រទេសចិន ក្នុងការគ្រប់គ្រងតំណែងជាមហាអំណាច ដែលទំនងចោទសួរជាសំណួរគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍មួយចំនួនលើវឌ្ឍនភាពនៃអំណាចទន់របស់ចិនក្នុងតំបន់អាហ្រ្វិក។
មួយវិញទៀត សម្រាប់សំណួរជាក់លាក់ជាងនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកមិនសូវទទួលបានការពេញចិត្តច្រើនឡើយ។ ឧទាហរណ៍ នៅពេលសួរថាតើប្រទេសមួយណាមានអាកប្បកិរិយា« គំរាមកំហែង» ក្នុងសកលលោក អ្នកស្ទង់មតិនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិកទាំងបី យល់ថា អាមេរិកមានចរិកគំរាមកំហែងជាងចិន។
លទ្ធផលក៏មានភាពស្រដៀងគ្នា សម្រាប់សំណួរថាតើប្រទេសណា «បានផ្តល់ការគាំទ្រយោធាទៅកាន់ភាគីមួយ ហើយមិនផ្តល់ឲ្យផ្សេងទៀត ក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលបរទេស ដែលបណ្តាលឲ្យមានការខូចខាតច្រើន ជាជាងផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជនក្នុងប្រទេសនោះ»។
ជនជាតិអាហ្រ្វិកបានបន្ទោសសហរដ្ឋអាមេរិក ជាជាងប្រទេសចិន។ ហើយបើនិយាយពីការសង្ស័យលើការជ្រៀតជ្រែកក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតជាតិនៅតាមបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗវិញ លទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិកាន់តែអាក្រក់សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាជាងចិន។
ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានព្រមានអាហ្វ្រិកនិងពិភពលោកខ្លាំងឡើងៗអំពីការគំរាមកំហែងនៃការតាមដាននិងចារកម្មរបស់ជនជាតិចិន អ្នកស្ទង់មិតពីប្រទេសអាហ្រ្វិកខាងត្បូងនិងប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ា បានបន្ទោសសហរដ្ឋអាមេរិកច្រើនសម្រាប់ការវាយប្រហារតាមអ៊ិនធឺណិត។
រូបឯកសារ៖ ប្រធានរដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិកអ្នកស្រី Nancy Pelosi ជួបជាមួយនឹងប្រធានាធិបតីកោះតៃវ៉ាន់អ្នកស្រី Tsai Ing-wen នៅឯខុទ្ធកាល័យប្រធានាធិបតីក្នុងទីក្រុងតៃប៉ិ កោះតៃវ៉ាន់ ថ្ងៃទី ៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២។
សំណួរអំពីតៃវ៉ាន់
ខណៈប្រទេសចិនមានប្រជាប្រិយភាពជាងក្នុងចំណោមប្រទេសនៅទ្វីបអាហ្រ្វិកនិងបណ្តាប្រទេសនៅភាគខាងត្បូងសកលលោក ដែលត្រូវបានស្ទង់មតិជាងបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចក្តី ក៏ការគាំទ្រនេះមិនមែនគ្មានលក្ខខណ្ឌនោះទេ។ ការស្ទង់មតិត្រូវបានធ្វើអំឡុងពេលដែលអ្នកស្រី Nancy Pelosi ប្រធានរដ្ឋសភាអាមេរិក បានធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចដ៏ចម្រូងចម្រាសទៅកាន់កោះតែវ៉ាន់។ តាំងពីពេលនោះមក រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានព្រមានថា ប្រទេសចិនអាចនឹងកាន់កាប់តៃវ៉ាន់ឆាប់ជាងការរំពឹងទុក។
នៅទីក្រុងប៉េកាំង អំឡុងសមាជបក្សកុម្មុយនីស្តចិន ប្រធានាធិបតីចិនលោក Xi Jinping បាននិយាយថា លោកបានត្រៀមជម្រើសដែលនឹងចាត់ «វិធានការចាំបាច់ទាំងអស់» លើបញ្ហានៅកោះតៃវ៉ាន់។
សមាជបក្សកុម្មុយនីស្តចិននោះត្រូវបានធ្វើឡើងប្រាំឆ្នាំម្តង។ ស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលអាហ្រ្វិកមួយចំនួនធំគ្មានទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកោះតៃប៉ិ ហើយគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង ដែលចាត់ទុកកោះតៃវ៉ាន់ជាផ្នែកមួយនៃប្រទេសចិន ការស្ទង់មតិបង្ហាញថា ជនជាតិអាហ្រ្វិកសាមញ្ញមានមតិខុសពីមេដឹកនាំនយោបាយក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេលើបញ្ហានេះ។ ការស្ទង់មតិបានសួរថា «បើសិនជាប្រទេសចិនប្រើកម្លាំងប្រឆាំងនឹងតៃវ៉ាន់ តើអ្នកគិតថាប្រទេសផ្សេងទៀតគួរតែផ្តល់ជំនួយឬទេ?»។
ជនជាតិនីហ្សេរីយ៉ាប្រមាណ ៦០% យល់ថា ជំនួយគួរតែផ្តល់ឲ្យតៃវ៉ាន់ ខណៈជនជាតិកេនយ៉ា ៦៣% និងជនជាតិអាហ្រ្វិកខាងត្បូង ៤៧% យល់ស្របដូចគ្នា។ តួលេខនេះខ្ពស់ជាងតួលេខនៅតាមបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួន។ ជាក់ស្តែង ជនជាតិបារាំងត្រឹមតែ ៣៨% ដែលត្រូវបានស្ទង់មតិ និយាយថា ជំនួយគួរតែផ្តល់ឲ្យកោះតៃវ៉ាន់ ហើយត្រឹមតែ ៥២% នៃអ្នកឆ្លើយតបនៅសហរដ្ឋអាមេរិកយល់ស្របដូចនេះ។
ទិន្នន័យបង្ហាញថា នយោបាលសកលមិនមែនទ្វេភាគ ដូចមនុស្សមួយចំនួនជឿនោះទេ។ ដូចដែលការស្ទង់មតិនេះបង្ហាញច្បាស់ ពលរដ្ឋសាមញ្ញក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិកអាចមើលឃើញថា ប្រទេសចិនជាកម្លាំងវិជ្ជមានទូទៅក្នុងពិភពលោក ខណៈពួកគេក៏បារម្ភអំពីគោលនយោបាយរបស់ចិនមួយចំនួន ហើយបង្ហាញជំហរគាំទ្រដល់ការការពារកោះតៃវ៉ាន់ផងដែរ៕
ប្រែសម្រួលដោយកញ្ញា ទុំ ម្លិះ