អស់រយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃចាប់តាំងពីសង្គ្រាមក្នុងប្រទេសស៊ូដង់កើតឡើងនោះ គេនៅពុំទាន់ឃើញមានសញ្ញាណាមួយ ដែលភាគីជម្លោះនៅក្នុងប្រទេសនេះមានបំណងចង់ចរចារដើម្បីបញ្ចប់ការប្រយុទ្ធដែលកំពុងតែផ្ទុះឡើងនេះឡើយ។ អ្នកនាំពាក្យការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកស្រី Ravina Shamdasani បានថ្លែងប្រាប់វីអូអេក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីនាពេលថ្មីៗនេះទៅកាន់រដ្ឋធានីណៃរ៉ូប៊ីនៃប្រទេកេនយ៉ាថា ស្ថានភាពនៅទីនោះកំពុងតែផ្តល់នូវក្តីបារម្ភខ្លាំង។
លោកស្រីនិយាយដូចនេះថា៖ «ចា៎! មានបទឈប់បាញ់គ្នា ហើយមានការផ្អាកនិងភាពស្ងប់ស្ងាត់ខ្លះៗ ដែលពលរដ្ឋអាចចេញទៅក្រៅផ្ទះនិងព្យាយាមរត់គេច ប៉ុន្តែការវាយប្រហារតាមអាកាសនៅកំពុងបន្តកើតមាន។ ការកាន់កាប់អគារប្រធានាធិបតីក្នុងគោលបំណងយោធា ដោយក្រុមកងកម្លាំងគាំទ្ររហ័ស RSF កំពុងបន្តកើតមាន។ ហើយសូម្បីតែពលរដ្ឋដែលកំពុងព្យាយាមរត់គេចខ្លួន មិនគ្រាន់តែប្រឈមនឹងបញ្ហាសន្តិសុខប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ទទួលរងការសម្លុតគំរាមយកលុយកាក់ផងដែរនៅតាមដងផ្លូវ។ គេឃើញមានការខ្វះខាតថ្នាំសង្កូវ ស្បៀងអាហារនិងប្រេងឥន្ធនៈជាច្រើន។ ស្ថានភាពនេះកំពុងវិវត្តទៅរកការផ្ទុះជម្លោះដ៏ពេញបន្ទុកមួយ»។
លោក Kwaku Nwamah សាស្ត្រាចារ្យនយោបាយអន្តរជាតិនៃសាកលវិទ្យាល័យអាមេរិកាំងក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន បានថ្លែងបា្រប់វីអូអេដូច្នេះថា៖ «ប្រទេសស៊ូដង់មានព្រំដែនជាប់ជាមួយប្រទេសចំនួន៧ ដែលប្រទេសទាំងអស់នោះសុទ្ធតែមានអសន្តិសុខជាប្រចាំ។ ដូចនេះជម្លោះនៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់នេះ អាចរាលដាលចូលក្នុងតំបន់យ៉ាងលឿនបំផុត។ ជម្លោះនេះក៏អាចឆ្លងសមុទ្រក្រហមប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងប្រទេសយេម៉ែនផងដែរ។ អ៊ីចឹងវាអាចមានរឿងជាច្រើនដែលអាចកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់នោះ»។
អ្នកតំណាងនៃកងទ័ពស៊ូដង់និងកងកម្លាំងគាំទ្ររហ័ស បានជួបប្រជុំគ្នាក្នុងទីក្រុង Jeddah នៃប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។
ខណៈពេលដែលភាពចាំបាច់បន្ទាន់មួយគឺការព្យាយាមបង្កើតឱ្យមានបទឈប់បាញ់គ្នាមួយ និងការត្រួសត្រាយផ្លូវដើម្បីកិច្ចពិភាក្សាដ៏ទូលំទូលាយនោះ លោកស្រី Susan Stigant នាយិកាកិច្ចការអាហ្វ្រិកនៃវិទ្យាស្ថានអាមេរិកសម្រាប់សន្តិភាព បានគូសបញ្ជាក់ថា គេក៏មានក្តីបារម្ភអំពីប្រទេសស៊ូដង់ដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលមួយផងដែរ។ លោកស្រីបន្ថែមដូច្នេះថា៖ «មានមនុស្សជាច្រើនបានចោទសួរនិងបង្ហាញពីក្តីកង្វល់របស់គេ អំពីតួនាទីរបស់ក្រុមជនស៊ីវិល ពលរដ្ឋ និងមេដឹកនាំនយោបាយ ដែលចាំបាច់ត្រូវតែមានការពិភាក្សាដ៏សំខាន់ជុំវិញអនាគតនយោបាយមួយ ក៏ដូចមនុស្សមួយចំនួនដែលកំពុងស្ថិតនៅខ្សែត្រៀមខាងមុខ ដែលកំពុងជួយដោះស្រាយវិបត្តិមនុស្សធម៌នៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ផងដែរ»។
ពលរដ្ឋរង់ចាំទទួលវ៉ាលីស៍របស់ពួកគេនៅចំណតរថយន្តក្រុងមួយកន្លែងនៅភាគខាងត្បូងក្រុងខាទុំ ប្រទេសស៊ូដង់ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ខណៈការប្រយុទ្ធគ្នានៅមានបន្ត។
មេបញ្ជាការនៃកងកម្លាំងគាំទ្ររហ័ស លោកឧត្តមសេនីយ៍ Mohamed Hamdan Dagalo បានបង្ហោះសារលើបណ្តាញ Twitter ក្នុងពេលថ្មីៗនេះថា លោកនិងក្រុមកងកម្លាំងរបស់លោក «មានការតាំងចិត្តចំពោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងអន្តរកាលឆ្ពោះទៅរករដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលមួយ»។
ប៉ុន្តែសមភាគីរបស់លោក Dagalo គឺឧត្តមសេនីយ៍ Abdel Fattah al-Burhan មិនបានលើកឡើងពីការសន្យាដូចលោកDagaloនោះឡើយ។ បើទោះបីជាយ៉ាងណាក៏គេកត់សម្គាល់ថា លោក Dagalo និងលោក Burhan បានរួមសហការគ្នាក្នុងការទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលចម្រុះស៊ីវិលនិងយោធារបស់ប្រទេសស៊ូដង់ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅផងដែរ។
ជម្លោះក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ដែលកំពុងតែកើតឡើងនៅពេលនេះ បានបណ្តាលឱ្យមានជនចំណាកស្រុកទៅកាន់ប្រទេសក្បែរខាងស៊ូដង់ជាច្រើន ដែលក្នុងនោះក៏មានប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងផងដែរ ដែលនៅទីនោះមានពលរដ្ឋជាច្រើនបានរត់គេខ្លួនកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន ដោយសារតែសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសនេះផងដែរ។ នៅពេលនេះមានមនុស្សជាច្រើនត្រូវបានបង្ខំឱ្យវិលត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងវិញ។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់លោកស្រី Charlotte Hallquist អ្នកនាំពាក្យរបស់ ទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូង។
លោកស្រីថ្លែងដូចនេះថា៖ «យើងបានកត់ត្រាចំនួនមនុស្សប្រមាណជិត៤ម៉ឺន៥ពាន់នាក់ [ដែលត្រូវបានបង្ខំឱ្យត្រឡប់មកវិញ] តែតួលេខនេះទំនងជាអាចខ្ពស់ខ្លាំងជាងនេះ។ នេះជាសោកនាដកម្មដ៏ធំមួយទៀត នៃការបន្លាស់ទីកន្លែងជាលើកទី២នោះ។ ពួកគេបានគេចខ្លួនក្នុងអំឡុងពេលនៃសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ពួកគេបានរត់ទៅជ្រកពួននៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ ហើយឥឡូវនេះត្រូវបានរត់គេចខ្លួនត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងវិញ»។
លោកស្រីថ្លែងថា មនុស្សជាច្រើនបានចំណាយពេលជាច្រើនក្នុងការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវ ដោយអ្នកខ្លះដើរ អ្នកខ្លះជិះឡានក្រុង ហើយខ្លះទៀតជិះរទេះសេះ ដោយឆ្លងកាត់ព្រំដែនចូលទៅរដ្ឋ Nile នៅផ្នែកខាងលើក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូង។
លោកស្រី Hallquist និយាយថា ពួកគេទាំងនោះបានមកដល់ស៊ូដង់ខាងត្បូងដោយភាពហេវហត់ខ្លាំងនិងឃ្លាន។ ទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួន បានផ្តល់ជំនួយសង្គ្រោះបន្ទាន់ដល់ពួកគេនៅតាមច្រកព្រំដែន និងបានជួយដឹកជញ្ជូនពួកគេទៅកាន់តំបន់ប្រជុំជន Renk ផងដែរ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីថា តំបន់ប្រជុំជននេះ ក៏មានធនធានកម្រិតរបស់គេផងដែរ ដូចនេះហើយទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួន ក៏បានលើកទឹកចិត្តឱ្យពួកគេ ធ្វើដំណើរបន្តទៅមុខទៀតពីកន្លែងនោះ៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ជ្រា វណ្ណារិទ្ធ