វ៉ាស៊ីនតោន —
អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួនពីរបានរកឃើញថា គុណភាពនៃការសិក្សារបស់សិស្សនៅកម្រិតចំណេះដឹងទូទៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះខ្សោយគឺបណ្តាលមួយផ្នែកមកពីកង្វះសៀវភៅសិក្សាគោលនិងគុណភាពសៀវភៅសិក្សានៅមិនទាន់ល្អ។
វិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍ជាតិហៅថាខាញដ៍ និងសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមអាស៊ី បូព៌ានិងប៉ាស៊ីហ្វិកបានរកឃើញថា ការទទួលបានសៀវភៅសិក្សាមានភាពយឺតយ៉ាវហើយមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់សិស្សប្រើប្រាស់ រីឯគុណភាពសៀវភៅទៀតសោតមានការសរសេរខុសអក្ខរាវិរុទ្ធ ហើយសិស្សមួយចំនួនត្រូវចំណាយថវិកាផ្ទាល់ខ្លួនទិញសៀវភៅពីផ្សារឬជួលពីបណ្ណាល័យសាលាជាដើម។
លោក សេង ឫទ្ធី នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការខាញដ៍បានប្រាប់វីអូអេថា៖ «សិស្សរៀនជិតចប់ឆ្នាំហើយ ជិតចប់ថ្នាក់ហើយបានសៀវភៅទៅដល់នោះជាការមួយមិនត្រឹមត្រូវទេសម្រាប់សិស្សដែលគាត់រង់ចាំសៀវភៅសិក្សាហើយពេលខ្លះយើងឃើញថានៅតំបន់ខ្លះអាចសល់សៀវភៅដោយសាររឿងសៀវភៅបញ្ជូនទៅ យឺតហើយសិស្សភាគច្រើនគាត់បានទិញ រួចទៅហើយ»។
លោកសន ជ័យ តំណាងប្រចាំកម្ពុជានៃសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមអាស៊ីបូព៌ានិងប៉ាស៊ីហ្វិកបានឱ្យដឹងថាសិស្សនៅតំបន់ខ្លះត្រូវឆ្លាស់ខ្ចីសៀវភៅគ្នាទៅវិញទៅមកក៏មាន។
«វិធីបែបនេះវាមិននាំមកនូវការរៀនមួយប្រកបទៅ ដោយគុណភាពឬក៏ឱកាសនៃការរៀនហ្នឹងមានទូលាយសម្រាប់សិស្សនោះទេ។ វាជាកង្វល់មួយរបស់សិស្សបានបង្ហាញថារឿងខ្វះសៀវភៅនេះវាជារឿងរ៉ាវដែលពាក់ព័ន្ធគ្នានឹងការរៀនខ្សោយរបស់ពួកគេ»។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានផ្តោតលើសាលារៀនចំនួន៣៣នៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកំពត កំពង់ស្ពឺនិងកំពង់ចាមប៉ុន្តែត្រូវបានក្រសួងអប់រំមើលឃើញថានៅមានលក្ខណៈចង្អៀតបើប្រៀបធៀបនឹងសាលានៅទូទាំងប្រទេសដែលមានរហូតដល់ជាង៨.០០០។
លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ ហង្ស ជួនណារ៉ុន បានបញ្ចាក់តាមសារអេឡិកត្រូនិកដល់វីអូអេថា៖ «លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវនេះបានផ្តល់ជាព័ត៌មានប៉ុន្តែនៅមិនទាន់អាចជាការគួរឱ្យជឿជាក់បានទាំងស្រុងទេ»។ ហើយលោកបដិសេធថាមិនមានការសរសេរខុសអក្ខរាវិរុទ្ធនៅក្នុងសៀវភៅសិក្សាគោលដោយសារតែរបៀបនៃការសរសេរអក្សរខ្មែរមានច្រើន។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកទទួលស្គាល់ថានៅមានចំណុចដែលត្រូវធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងទៀតនៅ ក្នុងការចែកចាយសៀវភៅសិក្សាដល់សិស្ស។
ការស្រាវជ្រាវនេះក៏បានផ្តល់ជាអនុសាសន៍ដល់ក្រសួងឱ្យបង្កើនថវិកាជាតិសម្រាប់កម្មវិធី សៀវភៅសិក្សាគោលឱ្យបានឡើងដល់៧លានដុល្លារពីចំនួនបច្ចុប្បន្នដែលមានតែ៥លានដុល្លារតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យយល់ស្របថាការបង្កើនថវិកាបោះពុម្ភសៀវភៅនិងការរឹតបន្តឹងការចែកចាយសៀវភៅឱ្យដល់សិស្សពិតប្រាកដទើបអាចជួយធានាបានដល់គុណភាពសិក្សា។
«យើងត្រូវបង្កើនថវិកាមួយចំនួនបោះពុម្ភបន្ថែមហើយត្រូវវែកមុខរកមន្ត្រីខិលខូចដែលយកសៀវភៅទៅលក់នៅ ទីផ្សារយកមកដាក់ទោសទៅតាមកំហុសដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត។ នេះហើយដែលយើងអាចធ្វើឱ្យសៀវភៅទៅដល់ដៃសិស្សដៃគ្រូបង្រៀន»។
កាលពីចុងខែមករាក្រសួងអប់រំបានចេញសេចក្តី ណែនាំមួយមិនឱ្យមានការដាក់លក់សៀវភៅរបស់រដ្ឋនៅតាមទីផ្សារទៀតទេ។ ក្រសួងក៏បានដាក់ចេញនូវផែនការដើម្បីបង្កើនការតាមដាននិងការចែកចាយសៀវភៅសិក្សារួចហើយដែរ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោករដ្ឋមន្ត្រីហង្ស ជួនណារ៉ុន៕
វិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍ជាតិហៅថាខាញដ៍ និងសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមអាស៊ី បូព៌ានិងប៉ាស៊ីហ្វិកបានរកឃើញថា ការទទួលបានសៀវភៅសិក្សាមានភាពយឺតយ៉ាវហើយមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់សិស្សប្រើប្រាស់ រីឯគុណភាពសៀវភៅទៀតសោតមានការសរសេរខុសអក្ខរាវិរុទ្ធ ហើយសិស្សមួយចំនួនត្រូវចំណាយថវិកាផ្ទាល់ខ្លួនទិញសៀវភៅពីផ្សារឬជួលពីបណ្ណាល័យសាលាជាដើម។
លោក សេង ឫទ្ធី នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការខាញដ៍បានប្រាប់វីអូអេថា៖ «សិស្សរៀនជិតចប់ឆ្នាំហើយ ជិតចប់ថ្នាក់ហើយបានសៀវភៅទៅដល់នោះជាការមួយមិនត្រឹមត្រូវទេសម្រាប់សិស្សដែលគាត់រង់ចាំសៀវភៅសិក្សាហើយពេលខ្លះយើងឃើញថានៅតំបន់ខ្លះអាចសល់សៀវភៅដោយសាររឿងសៀវភៅបញ្ជូនទៅ យឺតហើយសិស្សភាគច្រើនគាត់បានទិញ រួចទៅហើយ»។
លោកសន ជ័យ តំណាងប្រចាំកម្ពុជានៃសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមអាស៊ីបូព៌ានិងប៉ាស៊ីហ្វិកបានឱ្យដឹងថាសិស្សនៅតំបន់ខ្លះត្រូវឆ្លាស់ខ្ចីសៀវភៅគ្នាទៅវិញទៅមកក៏មាន។
«វិធីបែបនេះវាមិននាំមកនូវការរៀនមួយប្រកបទៅ ដោយគុណភាពឬក៏ឱកាសនៃការរៀនហ្នឹងមានទូលាយសម្រាប់សិស្សនោះទេ។ វាជាកង្វល់មួយរបស់សិស្សបានបង្ហាញថារឿងខ្វះសៀវភៅនេះវាជារឿងរ៉ាវដែលពាក់ព័ន្ធគ្នានឹងការរៀនខ្សោយរបស់ពួកគេ»។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានផ្តោតលើសាលារៀនចំនួន៣៣នៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកំពត កំពង់ស្ពឺនិងកំពង់ចាមប៉ុន្តែត្រូវបានក្រសួងអប់រំមើលឃើញថានៅមានលក្ខណៈចង្អៀតបើប្រៀបធៀបនឹងសាលានៅទូទាំងប្រទេសដែលមានរហូតដល់ជាង៨.០០០។
លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ ហង្ស ជួនណារ៉ុន បានបញ្ចាក់តាមសារអេឡិកត្រូនិកដល់វីអូអេថា៖ «លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវនេះបានផ្តល់ជាព័ត៌មានប៉ុន្តែនៅមិនទាន់អាចជាការគួរឱ្យជឿជាក់បានទាំងស្រុងទេ»។ ហើយលោកបដិសេធថាមិនមានការសរសេរខុសអក្ខរាវិរុទ្ធនៅក្នុងសៀវភៅសិក្សាគោលដោយសារតែរបៀបនៃការសរសេរអក្សរខ្មែរមានច្រើន។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកទទួលស្គាល់ថានៅមានចំណុចដែលត្រូវធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងទៀតនៅ ក្នុងការចែកចាយសៀវភៅសិក្សាដល់សិស្ស។
ការស្រាវជ្រាវនេះក៏បានផ្តល់ជាអនុសាសន៍ដល់ក្រសួងឱ្យបង្កើនថវិកាជាតិសម្រាប់កម្មវិធី សៀវភៅសិក្សាគោលឱ្យបានឡើងដល់៧លានដុល្លារពីចំនួនបច្ចុប្បន្នដែលមានតែ៥លានដុល្លារតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យយល់ស្របថាការបង្កើនថវិកាបោះពុម្ភសៀវភៅនិងការរឹតបន្តឹងការចែកចាយសៀវភៅឱ្យដល់សិស្សពិតប្រាកដទើបអាចជួយធានាបានដល់គុណភាពសិក្សា។
«យើងត្រូវបង្កើនថវិកាមួយចំនួនបោះពុម្ភបន្ថែមហើយត្រូវវែកមុខរកមន្ត្រីខិលខូចដែលយកសៀវភៅទៅលក់នៅ ទីផ្សារយកមកដាក់ទោសទៅតាមកំហុសដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត។ នេះហើយដែលយើងអាចធ្វើឱ្យសៀវភៅទៅដល់ដៃសិស្សដៃគ្រូបង្រៀន»។
កាលពីចុងខែមករាក្រសួងអប់រំបានចេញសេចក្តី ណែនាំមួយមិនឱ្យមានការដាក់លក់សៀវភៅរបស់រដ្ឋនៅតាមទីផ្សារទៀតទេ។ ក្រសួងក៏បានដាក់ចេញនូវផែនការដើម្បីបង្កើនការតាមដាននិងការចែកចាយសៀវភៅសិក្សារួចហើយដែរ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោករដ្ឋមន្ត្រីហង្ស ជួនណារ៉ុន៕