នៅខែនេះ លោក Scott Morrison នាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្រ្តាលីជាប់ឆ្នោតម្តងទៀត ដែលបានធ្វើឲ្យអ្នកស្ទង់មតិស្រឡាំងកាំង ដែលសង្ឃឹមលោកនឹងចាញ់ឆ្នោត។ រីឯប្រទេសឥណ្ឌា បានផ្តល់ជ័យជម្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដីដល់គណបក្ស Bharatiya Janata របស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី Narendra Modi ដែលបានធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតភាគច្រើនផ្តោតលើរបៀបវារៈជាតិនិយម។
ប្រទេសចិនចង់បានការគាំទ្រមកពីអូស្រ្តាលី និងឥណ្ឌាលើបញ្ហានានា ដូចជាសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិន រឿងចម្រូងចម្រាស់អំពីក្រុមហ៊ុនទូរស័ព្ទ Huawei បញ្ហាចម្រូងចម្រាស់អំពីសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងកិច្ចផ្តួចផ្តើមផ្លូវខ្សែក្រវាត់ពាណិជ្ជកម្ម។
គណបក្សកុម្មុយនិស្តនៅក្នុងក្រុងប៉េកាំងបានផ្តល់សារៈសំខាន់ខ្លាំងលើការទទួលការគាំទ្រពីប្រទេសកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីពង្រឹងឥទ្ធិពលសាកលរបស់ប្រទេសនេះ។ ចិនបានចំណាយប្រាក់យ៉ាងច្រើនដើម្បីបានទទួលការគាំទ្រពីប្រទេសក្រីក្រនៅអឺរ៉ុប ដូចជាប្រទេសក្រិកជាដើម ដើម្បីពង្រីកកិត្យានុភាពរបស់ចិន។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រទេសអូស្រ្តាលីនិងប្រទេសឥណ្ឌាមិនទំនងជាគាំទ្រចិនអំពីបញ្ហាជាច្រើន ដែលជាចំណុចសំខាន់ៗនៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងទេ។
ក៏ប៉ុន្តែ មានការលើកលែងខ្លះៗ។ ប្រទេសឥណ្ឌាបានអញ្ជើញក្រុមហ៊ុន Huawei ឱ្យចាប់ផ្តើមធ្វើការសាកល្បងបណ្តាញទូរគមនាគមន៍ 5G របស់ខ្លួន ខណៈពេលដែលប្រទេសអូស្ត្រាលីបានរារាំងក្រុមហ៊ុននេះ។
លោក Richard McGroger អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅឯវិទ្យាស្ថាន Lowy ក្នុងក្រុងស៊ីដនី ប្រទេសអូស្ត្រាលី បាននិយាយថា៖ «ប្រទេសអូស្ត្រាលីជាប្រទេសដំបូងគេដែលបានច្រានចោលបច្ចេកវិទ្យា 5G របស់ក្រុមហ៊ុន Huawei ហើយជាការពិបាកអំពីថា តើប្រទេសនេះនឹងពិនិត្យមើលសេចក្តីសម្រេចនេះជាថ្មីដោយបែបណា»។
បណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានជាផ្លូវការនៃប្រទេសចិនបានសម្តែងការមិនពេញចិត្តជាមួយសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយរបស់លោក Morrison ដែលពណ៌នាប្រទេសចិនជាអតិថិជននៃប្រទេសអូស្ត្រាលី ហើយថា សហរដ្ឋអាមេរិកជាមិត្តម្នាក់។
លោកបានធ្វើការញែកឱ្យដាច់ពីគ្នារវាងប្រទេសទាំងពីរនេះ នៅពេលលោកបាននិយាយថា៖ «ប្រទេសចិនជាប្រទេសសំខាន់មួយសម្រាប់អនាគតនៃប្រទេសអូស្ត្រាលី។ ជាការពិត ទំនាក់ទំនងរបស់យើងជាមួយប្រទេសចិនប្លែកពីការទាក់ទងរបស់យើងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក Morrison បាននិយាយដូច្នេះ នៅពេលឃោសនាបោះឆ្នោត។
លោក Morrison នាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលីដែលជាប់ឆ្នោត។
លោក McGregor បាននិយាយថា គ្មានហេតុផលនាំឱ្យខឹងសម្បានឹងការថ្លែងដូច្នេះទេ។ លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា នេះមិនមែនជាជម្រើសពាក្យពេចន៍ល្អទេ។ ខ្ញុំយល់ឃើញច្បាស់លាស់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនចង់បញ្ជូនសារខុសទេ ហើយខ្ញុំមានការសង្ស័យថា លោកនឹងមិនពណ៌នាប្រទេសចិនបែបនេះទៀតទេ»។
រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងប្រហែលចង់ឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាលក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលនឹងពិចារណាជាថ្មីអំពីសេចក្តីសម្រេចដែលបានប្រកាន់យកដោយរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Morrison កាលពីពេលមុននេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក Morrison បានត្រឡប់មកកាន់អំណាចវិញជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយលោកមិនទំនងជានឹងពិនិត្យសើរើសេចក្តីសម្រេចកាលពីពេលមុនៗទេ។
ក្រៅពីនេះ ប្រទេសអូស្ត្រាលីមានហេតុផលក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ដើម្បីគាំទ្រសហរដ្ឋអាមេរិកទាក់ទងនឹងបញ្ហានានា ដូចជាការប្រឆាំងនឹងការបង្កើនកម្លាំងយោធារបស់ប្រទេសចិនក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាដើម។
លោក McGregor បាននិយាយថា៖ «ជាការពិត ប្រទេសអូស្ត្រាលីបារម្ភអំពីមូលដ្ឋានចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ពីព្រោះកប៉ាល់ដឹកជញ្ជូនទំនិញពាណិជ្ជកម្មចិនបើកកាត់ដែនសមុទ្រនោះ»។
ទំនាក់ទំនងចិននិងឥណ្ឌា
នៅក្នុងសារសរសើររបស់លោកដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា ដែលបានជាប់ឆ្នោតជាថ្មី លោកប្រធានាធិបតីចិន Xi Jinping បានអំពាវនាវដល់លោក Modi ឱ្យបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាជាមួយប្រទេសចិនក្នុង «ការឧបត្ថម្ភផ្ចុងផ្តើមពហុប៉ូលនិងសាកលភាវូបនីយកម្មសេដ្ឋកិច្ ចនិងប្រព្រឹត្តតាមភាពពហុនិយម»។
ក្រុមអ្នកវិភាគយល់ឃើញថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះជាសញ្ញាមួយថា លោក Xi ចង់ឱ្យប្រទេសឥណ្ឌាចូលរួមក្នុងក្រុមចម្រុះទូលំទូលាយមួយប្រឆាំងនឹងឥទ្ធិពលគ្របដណ្តប់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
រូបឯកសារ៖ ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង ស្វាគមន៍នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា Narendra Modi សម្រាប់កិច្ចប្រជុំអង្គការសហប្រតិបត្តិការក្រុងសៀងហៃ នៅក្រុង Qingdao នៃខេត្ត Shandong ភាគខាងកើតនៃប្រទេសចិន កាលពីឆ្នាំមុន។
ការជ្រើសរើសពាក្យពេចន៍របស់លោក Xi មានសារៈសំខន់ដោយសារការប្រើពាក្យទាំងនេះមានឡើង នៅមុនការប្រជុំនៃអង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្រុង Shanghai នៅក្នុងរដ្ឋធានី Bishkek នៃសាធារណរដ្ឋ កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន នៅថ្ងៃទី១៣ និង១៤ខែមិថុនា។ លោក Xi នឹងជួបជាមួយលោក Modi ព្រមទាំងជាមួយប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី Vladimir Putin នាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ាគីស្ថាន Imran Khan និងប្រមុខរដ្ឋនៃប្រទេសនានាក្នុងតំបន់អាស៊ីកណ្តាល។ ប្រទេសចិននឹងជំរុញម្តងទៀតនូវរបៀបវារៈរបស់ខ្លួនសម្រាប់ការប្រឆាំងនឹងគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតជាថ្មីមានដំណើរការស្រួលបួលនៅក្នុងក្រុងញូវដែលី នៅក្រោយការបោះឆ្នោតមានបញ្ហាច្រើនហើយនោះ ក្រុមប្រេសីតមកពីប្រទេសឥណ្ឌានិងប្រទេសចិន បានត្រៀមប្តូរយោបល់មួយចំនួនរវាងមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរនេះ។ ជំនួបមួយរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃប្រទេសទាំងពីរនេះនឹងមានធ្វើក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។
លោក Modi បានអញ្ជើញលោក Xi ទៅកាន់មណ្ឌលបោះឆ្នោតរបស់លោក និងក្រុង Varanasi នាប៉ែកខាងជើងនៃប្រទេសឥណ្ឌា ដើម្បីធ្វើជំនួបកំពូលក្រៅផ្លូវការក្នុងខែកញ្ញា។ ជំនួបកំពូលក្រៅផ្លូវការលើកទីមួយ តាមបែបជំនួបនៅ Mar-a-Lago បានប្រព្រឹត្តទៅដោយមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរនេះបានជួបគ្នា ដោយគ្មានការចូលរួមរបស់ក្រុមសហការីទេ នៅក្នុងក្រុង Wuhan នៃប្រទេសចិន កាលពីឆ្នាំទៅមិញ។
ជំនួបនោះគឺធ្វើឱ្យមេដឹកនាំទាំងពីរនាក់នេះយល់គ្នាទៅវិញទៅមក ឃើញបញ្ហាផ្សេងៗពីទស្សនៈវិស័យទូលំទូលាយ និងផ្តល់ការណែនាំយុទ្ធសាស្ត្រដល់ក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកអំពីការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសឥណ្ឌា និងប្រទេសចិន។
ជំនួបកំពូលនៅ Wuhan បានធ្វើឡើងមួយឆ្នាំក្រោយពីប្រទេសឥណ្ឌានិងប្រទេសចិនមានជម្លោះព្រំដែនចំនួន៧២ថ្ងៃ នៅកន្លែងមួយឈ្មោះ Doklam នៅជិតព្រំដែនប្រទេសប៊ូតង់។
លោក Phunchok Stobdan ដែលជាអតីតអ្នកការទូតឥណ្ឌា និងជាអ្នកជំនាញខាងយុទ្ធសាស្ត្រដែរនោះបាននិយាយថា៖ «នឹងមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងហ្មត់ចត់ខ្លះដើម្បីកែលម្អទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាងពីរនេះ។ ខ្ញុំយល់ថា មេដឹកនាំទាំងពីរនាក់នេះក៏នឹងពិនិត្យមើលលទ្ធភាពនៃដំណោះស្រាយឆាប់រហ័សមួយដល់ជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរនេះ»។
លោក Stobdan បានថ្លែងដែរថា៖ «លោក Modi និងលោក Xi ក៏ប្រហែលពិភាក្សាគ្នាដែរអំពីបញ្ហាសម្តេច Dalai Lama។ មេដឹកនាំទីបេអង្គនេះបានរត់គេចចេញពីប្រទេសចិនទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌាកាលពីឆ្នាំ១៩៥៩។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកព្រះអង្គបានទាមទារឱ្យមានស្វ័យភាពធំជាងមុន សម្រាប់ប្រជារាស្ត្រ និយាយភាសាទីបេនៅក្នុងប្រទេសចិន នៅពេលដែលពួកមេដឹកនាំចិនពណ៌នាព្រះអង្គថា ជាអ្នកទាមទារបំបែករដ្ឋម្នាក់ ដែលញុះញង់ក្រុមជនអំបូរទីបេមួយចំនួនឱ្យបំបែកខ្លួនចេញប្រទេសចិន។
លោក Modi ក៏នឹងមានការប្រុងប្រយ័ត្នដែរអំពីការអនុវត្តន៍គម្រោងផ្លូវក្រវាត់ពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិន ពីព្រោះវាអាចជាបញ្ហារំជួលចិត្តមួយពីព្រោះសារណជនឥណ្ឌាចាត់ទុករដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងជាសម្ព័ន្ធមិត្ត និងជាអ្នកការពារប្រទេសប៉ាគីស្ថាន។ លោក Modi និងគណបក្សរបស់លោកបានប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតដោយបាននិយាយប្រឆាំងនឹងអ្វីដែលលោកយល់ឃើញថា ពួកភេរវជនមានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេសបាគីស្ថាន បានបណ្តាលឱ្យមានភាពច្របូកច្របល់វក់វីក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា។
បញ្ហាសំខាន់មួយដែលមាននៅក្នុងចិត្តលោក Xi គឺការប្រមូលការគាំទ្រពីប្រទេសនានាប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មដ៏គឃ្លើនរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសឥណ្ឌា និងប្រទេសឯទៀតៗផងដែរ។ សំណួរសំខាន់មួយគឺថា តើលោក Xi អាចនិយាយបញ្ចុះបញ្ចូលលោក Modi ឱ្យនិយាយចំហប្រឆាំងនឹងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មឬទេ។
លោក Stobdan ដែលជាអតីតអ្នកការទូតឥណ្ឌានិងជាអ្នកជំនាញខាងយុទ្ធសាស្ត្របាននិយាយថា៖ «ជាធម្មតាប្រទេសឥណ្ឌាព្យាយាមស្ថិតនៅកណ្តាល ជាជាងធ្វើការជ្រើសរើសរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសចិន។ ប្រទេសឥណ្ឌាមិនទំនងជានឹងនិយាយខ្លាំងៗប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទេ»។
ប្រទេសឥណ្ឌាបានលប់ចោលការដឹកជញ្ជូនប្រេងពីប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ នៅក្រោមគំនាបសង្កត់ពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដែលនាំឱ្យខ្លួនខាតបង់ច្រើន។ លោក Stobdan បានថ្លែងថា ប្រទេសឥណ្ឌានឹងមិនវិលត្រឡប់ទៅកាន់ការដឹកជញ្ជូនប្រេងពីប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ទៀតទេ ទោះណាជាមានការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ។
លោក Stobdan បាននិយាយថា៖ «ប្រទេសឥណ្ឌាប្រុងប្រៀបធ្វើការលើកលែងអំពីអ្វីដែលមានទាក់ទិនជាមួយទំនាក់ទំនងយូរយាមកហើយរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ និងប្រទេសរុស្ស៊ី។ មនុស្សគ្រប់គ្នាកំពុងពិនិត្យមើលថា តើប្រទេសឥណ្ឌានឹងដាក់ការទាក់ទងរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសចិនឱ្យស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតស្មើនឹងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ និងប្រទេសរុស្សីឬទេ៕