សាសាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានបិទបញ្ចប់ការសួរដេញដោលអតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា បន្ទាប់ពីសវនាការបានធ្វើឡើងចំនួនសរុប ៦២ លើករួចមក។ ហើយនៅក្នុងថ្ងៃតែមួយ ដែលតុលាការបញ្ចប់ការសួរដេញដោលលោក កឹម សុខា ពីបទសន្ទិដ្ឋិភាពជាមួយបរទេសនោះ អតីតស្ថាបនិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី ក៏ត្រូវបានតុលាការសម្រេចដកសិទ្ធិធ្វើនយោបាយ និងថែមទាំងផ្តន្ទាទោសឱ្យមេដឹកនាំនយោបាយជំទាស់រូបនេះជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិត។
លោក អំ សំអាត នាយករងទទួលបន្ទុកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូ ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា បន្ទាប់ពីការបញ្ចប់ការសួរដេញដោលនេះ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនឹងបន្តសវនាការនៅខែធ្នូខាងមុខ ដើម្បីស្តាប់ការធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានពីភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងសំណុំរឿងក្បត់ជាតិលោក កឹម សុខា។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះសវនាការនេះនឹងបន្តនៅថ្ងៃទី ២១ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ ខាងមុខនេះ គឺការសន្និដ្ឋានផ្ទាល់មាត់ ដើម្បីឈានទៅដល់ការធ្វើការសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ និងប្រកាសសាលក្រមនោះ»។
បើតាមលោក អំ សំអាត ក្រុមមេធាវីការពារក្តីលោក កឹម សុខា បានស្នើក្រុមចៅក្រមដើម្បីធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានជាលាយលក្ខណ៍អក្សរក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍ ប៉ុន្តែខាងភាគីដើមបណ្តឹងគឺរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានស្នើសុំរយៈពេលពីរខែ ខណៈភាគីអយ្យការសុំពេលបីខែ។ ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះក្រោយមកយល់ស្របតាមសំណើភាគីរដ្ឋាភិបាល។
រីឯនៅក្នុងសំណុំរឿងលោក សម រង្ស៊ី វិញ លោក អំ សំអាត យល់ថា ការកាត់សេចក្តីរបស់តុលាការមកលើលោក សម រង្ស៊ី ជារឿងច្រំដែលៗ ដោយសារតែអតីតមេបក្សជំទាស់រូបនេះធ្លាប់ត្រូវបានតុលាការកាត់ក្តីជាច្រើនករណីរួចមកហើយ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជារឿងគួរឱ្យបារម្ភនោះ គឺវេហារសព្ទនយោបាយរវាងមេដឹកនាំគណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេស និងលោក សម រង្ស៊ី ដែលអាចបង្កផលវិបាកដល់អ្នកគាំទ្រនិន្នាការនយោបាយជំទាស់នៅក្នុងស្រុក។
លោក អំ សំអាត ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា៖ «យើងក៏នឹកឃើញកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ នៃគម្រោងផែនការវិលត្រឡប់មកមាតុភូមិកម្ពុជាវិញនោះ។ អ៊ីចឹងយើងឃើញហើយក្រោយពីបញ្ហានេះ គឺមានសកម្មជនអតីតគណបក្សប្រឆាំងជាច្រើនហ្នឹងត្រូវបានជាប់បណ្តឹងនៅតុលាការ ហើយត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។ អ៊ីចឹង ករណីនេះវាជាបទមួយដែលយើងជាអង្គការសង្គមស៊ីវិលយើងមានការព្រួយបារម្ភ»។
អំឡុងពេលនៃការសួរដេញដោលលោក កឹម សុខា ក្នុងសាលសវនាការសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញដែលត្រូវបានបញ្ចប់កាលពីថ្ងៃពុធ ហើយឈានទៅធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋាននោះ លោក កឹម សុខា បានប្រាប់ក្រុមចៅក្រមឱ្យពន្លឿនការចេញសាលក្រម ដោយសម្អាងថា លោកមានបញ្ហាសុខភាពផ្លូវកាយ នៅពេលមកចូលរួមការជំនុំជម្រះក្តីដែលមានចំនួនសរុបជាង ៦០ លើកនេះ។
នៅក្នុងថ្ងៃដដែល លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសដោយកំបាំងមុខឱ្យជាប់ក្នុងពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ហើយសិទ្ធិនយោបាយរបស់អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះ ត្រូវបានដកជាស្ថាពរ ក្រោមបទ «ប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេស» ពាក់ព័ន្ធនឹងជំនួបរបស់លោកជាមួយមេដឹកនាំមូលនិធិម៉ុងតាញ៉ា លោក កុក ស កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ ជាអំឡុងពេលដែលមានការចុះហត្ថលេខាមួយលើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការការពារសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ានៅប្រទេសកម្ពុជា។
ក្រោយមកលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានអាជ្ញាធរកម្ពុជាចោទប្រកាន់ថា បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយមេដឹកនាំមូលនិធិម៉ុងតាញ៉ា កាត់ទឹកដីកម្ពុជាចំនួនបួនខេត្តរួមមានខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី ឱ្យទៅជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ា ដោយយោងតាមឃ្លីបវីដេអូមួយ ដែលត្រូវបានបង្ហោះតាមបណ្តាញអ៊ីនធឺណិត កាលពីដើមខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៨។ វីដេអូនោះបានបង្ហាញពីជំនួបលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កុក ស កាលពីឆ្នាំ ២០១៣។
ប៉ុន្តែលោក សម រង្ស៊ី ធ្លាប់បកស្រាយកន្លងមកថា ពាក្យពេចន៍របស់លោកដែលបានប្រើពេលចុះហត្ថលេខានោះ គឺសំដៅទៅលើការគោរពសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច តាមរយៈការអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេមានលទ្ធភាពកាន់កាប់ដីធ្លី និងមានសេរីភាពក្នុងការប្រណិប័តន៍ជំនឿសាសនាដែលស្មើភាពគ្នាដូចនឹងជនជាតិខ្មែរទូទៅដែរ ពោលគឺមិនមែនកាត់ដីខ្មែរឱ្យជនជាតិដើមម៉ុងតាញ៉ានោះទេ។
ខណៈតុលាការសម្រេចដកសិទ្ធិធ្វើនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី ជុំវិញការចោទប្រកាន់ថា មេដឹកនាំនយោបាយជំទាស់នេះ មានគម្រោងកាត់ខេត្តចំនួនបួនឱ្យទៅជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ានោះ គេមិនទាន់ដឹងថា តុលាការនឹងសម្រេចបែបណាលើលោក កឹម សុខា នោះទេ។
អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី សហមេធាវីការពារក្តីលោក កឹម សុខា ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា ក្រុមមេធាវីការពារក្តីបានស្នើសុំក្រុមចៅក្រមជំនុំជម្រះធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានតែពីរសប្តាហ៍ ព្រោះយល់ថា សិទ្ធិធ្វើនយោបាយរបស់លោក កឹម សុខា នឹងរងផលប៉ះពាល់ បើមានការអូសបន្លាយពេលយូរតទៅទៀត។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ការទុករយៈពេលរហូតដល់ទៅពីរខែនេះ យើងខ្ញុំយល់ឃើញថាវាប៉ះពាល់ទៅសិទ្ធិនយោបាយរបស់ឯកឧត្តម កឹម សុខា ដែលថា ពេលវេលាចេះរំកិលទៅមុខជាបន្តបន្ទាប់។ ហើយមែនទែនទៅ ដូចខ្ញុំបានជម្រាបមុនហ្នឹងអ៊ីចឹង យើងមិនមែនថាត្រៀមខ្លួន នៅពេលដែលបញ្ចប់រឿងបានធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋាននោះទេ។ អ្នកដែលពាក់ព័ន្ធទាំងអស់គួរតែធ្វើការត្រៀមខ្លួន តាំងពីមុនពេលដែលបញ្ចប់ការសាកសួរដេញដោល។ ដូចចៅក្រមជំនុំជម្រះបានមានប្រសាសន៍ក្នុងអង្គសវនាការអ៊ីចឹងថារឿងក្តីហ្នឹងម្នាក់ៗគួរតែធ្វើការត្រៀមខ្លួនតាំងពីពេលចាប់ផ្តើមរឿងក្តីមកម៉្លេះ។ អ៊ីចឹងយើងបានត្រៀម ហើយក៏បានធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានហើយដែរ»។
ចាប់តាំងពីក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ ២០១៧ ទាំងលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី គ្មានឱកាសជួបទល់មុខគ្នា ដោយលោក កឹម សុខាត្រូវចំណាយពេលច្រើនលើសំណុំរឿងក្បត់ជាតិរបស់លោកក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ខណៈលោក សម រង្ស៊ី បាននិរទេសដោយខ្លួនឯងទៅរស់នៅប្រទេសបារំាង តាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ ហើយតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានកាត់ទោសលោក សម រង្ស៊ី ក្រោមបទឧក្រិដ្ឋជាច្រើន រហូតមានការកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិតពីបទ «ប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេស» កាលពីថ្ងៃពុធម្សិលមិញនេះ៕
រាយការណ៍បន្ថែមដោយលោក ហ៊ុល រស្មី