រដ្ឋាភិបាលស្រមោលនៃតំណាងរាស្ត្រដែលត្រូវបានទម្លាក់ពីតំណែងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា បានស្វាគមន៍សំណើមួយរបស់បណ្ដាមេដឹកនាំអាស៊ានឲ្យបញ្ចប់«អំពើហិង្សារបស់យោធា» បន្ទាប់ពីបណ្ដាមេដឹកនាំទាំងនោះបានបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សាគ្នាជាមួយនឹងមេដឹកនាំយោធាលោក Min Aung Hlaing ក្នុងទីក្រុងហ្សាការតា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីអំពីវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោក Min Aung Hlaing អគ្គមេបញ្ជាការយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា បានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនោះកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ជាមួយនឹងបណ្ដាមេដឹកនាំទាំង១០ប្រទេសនៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅកាត់ថា អាស៊ានដើម្បីពិភាក្សាអំពីវិបត្តិនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
ចាប់តាំងពីយោធាបានផ្ដួលរំលំមេដឹកនាំស៊ីវិលអ្នកស្រី Aung San Suu Kyi នៅក្នុងរដ្ឋប្រហារយោធាកាលពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈមក មីយ៉ាន់ម៉ាមានការធ្វើបាតុកម្មស្ទើរតែរៀងរាល់ថ្ងៃ និងមានចលនាស៊ីវិលមិនស្ដាប់បង្គាប់នៅទូទាំងប្រទេសផងដែរ។
កងកម្លាំងសន្ដិសុខបានប្រើគ្រាប់កាំភ្លើងពិតដើម្បីបង្ក្រាបលើហ្វូងបាតុករ ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនជាង ៧៤០ នាក់នៅក្នុងការបង្ក្រាបយ៉ាងសាហាវឃោរឃៅ។ នេះបើយោងតាមអង្គការឃ្លាំមើលក្នុងស្រុកមួយ ដែលមានឈ្មោះថាសមាគមជំនួយសម្រាប់អ្នកទោសមនសិការ (AAPP)។
កិច្ចប្រជុំអាស៊ាននេះបានសម្រេចគ្នាថា នឹងមាន«ការបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវអំពើហិង្សាក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា»។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់សមាគមនេះកាលពីថ្ងៃសៅរ៍។
សមាគមនេះបានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា អាស៊ានក៏នឹងមានបេសកជនពិសេសមួយដើម្បី«សម្របសម្រួលដល់»ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ផងដែរ ហើយអ្នកតំណាងរូបនោះនឹងត្រូវធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
ប៉ុន្តែខណៈដែលពួកគេ«ស្នើឲ្យមានការដោះលែងអ្នកទោសមនសិការទាំងអស់» ការប្ដេជ្ញាដោះលែងឲ្យពួកគេមានសេរីភាពមិនត្រូវបានដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមគ្នានោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យម្នាក់មកពីរដ្ឋាភិបាលស្រមោល ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលបង្រួបបង្រួមជាតិ (NUG) កាលពីថ្ងៃសៅរ៍បានឲ្យដឹងថា សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អាស៊ានគឺជា«ដំណឹងដ៏គួរឲ្យលើកទឹកចិត្តមួយ»។
លោក Sasa រដ្ឋមន្ត្រីសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិរបស់រដ្ឋាភិបាលបង្រួបបង្រួមជាតិ ដែលបច្ចុប្បន្ននេះកំពុងតែលាក់ខ្លួនជាមួយនឹងតំណាងរាស្ត្រដទៃទៀតបានថ្លែងថា៖ «យើងទន្ទឹងរង់ចាំមើលសកម្មភាពតឹងរ៉ឹងរបស់អាស៊ានក្នុងការតាមដានលើការសម្រេចរបស់ខ្លួន និងការស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់យើង និងសេរីភាពរបស់ប្រជាជនយើង និងសម្រាប់តំបន់នេះឡើងវិញ»។
ក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ដែលភាគច្រើនគឺជាសមាជិកនៃគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រី Suu Kyi កំពុងត្រូវបានយោធាតាមចាប់ខ្លួនពីបទក្បត់ជាតិកម្រិតខ្ពស់។
ប្រធានគោលនយោបាយការបរទេសសហភាពអឺរ៉ុបលោក Josep Borrell បានថ្លែងថា សហភាពអឺរ៉ុបនឹងបន្ដស្នើឲ្យដោះលែងអ្នកទោសមនសិការ។
រូបឯកសារ៖ រូបភាពផ្សព្វផ្សាយដោយស្ថាប័ន Dawei Watch កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២១ បង្ហាញសកម្មភាពតវ៉ារបស់ក្រុមពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាដែលប្រឆាំងនឹងរបបយោធា នៅក្រុង Dawei មីយ៉ាន់ម៉ា។ (Photo by Handout / DAWEI WATCH / AFP)
«ស្ថានភាពនៅដដែល»
ខណៈដែលមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយរបបយោធាអស់រយៈពេលជិតបីខែហើយនោះ អំពើហិង្សាដែលបង្កឡើងកាន់តែខ្លាំងដោយកងកម្លាំងសន្ដិសុខមីយ៉ាន់ម៉ាជាពិសេសនៅតាមទីប្រជុំជនក្នុងទីក្រុង បានធ្វើឲ្យក្រុមបាតុករ និងសកម្មជនសំខាន់ៗនាំគ្នាលាក់ខ្លួន។
យោធាក៏បានបង្អាក់ដល់ការទាក់ទងគ្នានៅទូទាំងប្រទេសផងដែរ ដោយបានបិទខ្ទប់ការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនៅពេលយប់រយៈពេល ៧០ ថ្ងៃ និងរឹតត្បិតការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតតាមទូរស័ព្ទដៃដល់កម្រិតទាបបំផុត។
គិតត្រឹមថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៤ ខែមេសា កន្លងទៅនេះ ចំនួនអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនបានកើនឡើងដល់ ៣.៣៨៩ នាក់។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីសមាគមជំនួយសម្រាប់អ្នកទោសមនសិការ។
បណ្ដាញព័ត៌មានឯករាជ្យ ដែលមានឈ្មោះថា The Irrawaddy បានបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា អតីតការីនិពន្ធរបស់បណ្ដាញព័ត៌មាននេះគឺ លោក Thu Thu Tha ត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងក្រុង Thanlyin ដែលជាក្រុងកំពង់ផែស្ថិតនៅត្រើយម្ខាងទៀតនៃដងទន្លេទល់មុខទីក្រុងរ៉ង់ហ្គូន ដែលជាទីក្រុងពាណិជ្ជកម្ម។
លោក Aung Zaw ស្ថាបនិកបណ្ដាញព័ត៌មានឯករាជ្យ The Irrawaddy បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ថា៖ «ទោះជាលោក Min Aung Hlaing មានវត្តមាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ានក៏ដោយ ក៏ស្ថានភាព[ក្នុងប្រទេស]នៅតែដដែល»។ លោកបាននិយាយទៀតថា បុគ្គលិករបស់លោកភាគច្រើនកំពុងតែលាក់ខ្លួន។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ខណៈដែលអគ្គមេបញ្ជាការយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំជាមួយនឹងបណ្ដាមេដឹកនាំនិងបណ្ដារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានក្នុងទីក្រុងហ្សាការតានោះ ទាហាននិងប៉ូលិសបានបាញ់ប្រហារទៅលើក្រុមបាតុករនៅក្បែររដ្ឋធានីណៃពិដោនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
បាតុករម្នាក់វ័យ ៥០ឆ្នាំត្រូវបានប៉ូលិសចាប់ខ្លួន ហើយបន្ទាប់មកត្រូវបានទាហានបាញ់ស្លាប់។ នេះបើតាមសាក្សីម្នាក់ដែលបានប្រាប់ AFP។
ទោះជាមានការគំរាមកំហែងដោយអំពើហិង្សាក៏ដោយ ក៏ក្រុមបាតុករនៅទូទាំងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានៅតែបន្ដធ្វើបាតុកម្មកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ចាប់ពីក្រុងប៉ែកខាងជើង Hpakant ដែលជាក្រុងជីករ៉ែ រហូតដល់រដ្ឋប៉ែកខាងកើត Karenni។
នៅក្នុងក្រុង Myingyan ដែលស្ថិតនៅកណ្ដាលប្រទេស ដែលការបង្ក្រាបយ៉ាងសាហាវឃោរឃៅបានបង្ខំឲ្យអ្នកស្រុកលាក់ខ្លួននៅតាមភូមិដែលនៅក្បែរខាង ក្រុមបាតុករបាននាំគ្នាគូសថ្នាំពណ៌ក្រហមនៅតាមអគារមួយចំនួនក្នុងក្រុងនេះដើម្បីតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការបង្ហូរឈាម។
គំនូសថ្នាំពណ៌ក្រហមមួយនៅលើផ្លូវថ្មើរជើងក្នុងក្រុងនេះបានសរសេរថា៖ «ផ្ដល់អំណាចដល់ប្រជាជនវិញ»។
រូបឯកសារ៖ ព្រះសង្ឃនិងក្រុមអ្នកតវ៉ាប្រឆាំងយោធា បានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើបាតុកម្ម នៅទីក្រុងម៉ាន់ដាឡេ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា នៅថ្ងៃសុក្រ ទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១។
«តើការសម្លាប់នេះនឹងបញ្ឈប់ដែរឬទេ?»
កាសែតNew Light of Myanmar របស់រដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យបានរាយការណ៍អំពីទស្សនកិច្ចរបស់លោក Min Aung Hlaing ទៅកាន់ទីក្រុងហ្សាការតា និងថា លោកបានពិភាក្សាអំពី«ការផ្លាស់ប្ដូរនយោបាយ»នៅក្នុងប្រទេស។
ប៉ុន្តែកាសែតនេះមិនបានចុះផ្សាយអំពីសេចក្ដីសម្រេចរួមរបស់អាស៊ានឲ្យបញ្ឈប់អំពើហិង្សានោះទេ។
ប្រេសិតពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា លោក Tom Andrews បានថ្លែងថា យើងនៅរង់ចាំមើលនៅឡើយថា តើការចូលរួមរបស់អាស៊ាននេះនឹងមានប្រសិទ្ធភាពប៉ុណ្ណានោះ។
លោក Andrews បានបង្ហោះសារលើ Twitter កាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា៖ «លទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននឹងត្រូវបង្ហាញនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មិនមែនតែនៅលើក្រដាសនោះទេ»។
លោកបានសរសេរទៀតថា៖ «តើការកាប់សម្លាប់នេះនឹងបញ្ឈប់ដែរឬទេ? តើការបំភិតបំភ័យនៅតាមសហគមន៍នឹងត្រូវបញ្ចប់ទេ? តើមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននឹងត្រូវបានដោះលែងវិញឬទេ?»។
យោធាបានហៅការដណ្ដើមអំណាចរបស់ខ្លួនថា ជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដោយចោទប្រកាន់ថា មានការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោតនៅការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែវិច្ឆិកា ដែលគណបក្សនយោបាយរបស់អ្នកស្រី Suu Kyi ទទួលបានជ័យជម្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី៕
ប្រែសម្រួលដោយអ្នកស្រី ហុង ចិន្ដា