រាជធានីភ្នំពេញមានភ្លៀងធ្លាក់ជាបន្តបន្ទាប់រហូតដល់ថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ដោយសាររងប្រព័ន្ធសម្ពាធទាប។ ភ្លៀងកន្លងទៅនេះបាននាំឲ្យមានជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ មានការអះអាងផ្សេងៗគ្នាពីកត្តាដែលនាំឲ្យភ្លៀងលិចផ្លូវនៅរាជធានីភ្នំពេញ ហើយការលុបបឹងគឺជាមូលហេតុមួយ។
អតីតស្ថាបត្យករ និងអ្នកជំនាញខាងរៀបចំទីក្រុងដ៏ល្បីម្នាក់គឺលោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ ដែលបានទទួលមរណភាពកាលពីសប្តាហ៍មុន បានចាត់ទុកបឹងនៅរាជធានីភ្នំពេញជាកន្លែងរំដោះទឹកជំនន់ដ៏សំខាន់។
លោក គិន ប៊ុនថន អាយុ៦៣ឆ្នាំ បានរំឭកថា លោកបានមករស់នៅរាជធានីភ្នំពេញជាមួយឪពុកម្តាយកាលពីឆ្នាំ១៩៦៦។ លោកចងចាំថា កាលណោះ ភ្លៀងនៅរាជធានីភ្នំពេញមិនធ្វើឲ្យទីក្រុងនេះលិចលង់ ដូចបច្ចុប្បន្ននេះទេ ហើយកន្លែងមួយចំនួន នៅជាបឹងនៅឡើយ។
ខណៈកំពុងហាត់ប្រាណនៅស្តាតអូឡាំពិកក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ប៊ុនថន បានថ្លែងថា ជំនន់ទឹកភ្លៀងលិចផ្លូវនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរជាងកាលពីមុន។
លោកបានថ្លែងថា៖
«លិចមុន ក៏លិចអត់ដល់ឥឡូវ។ ឥឡូវវាចំនួនមនុស្សច្រើន។ ចំនួនមនុស្សច្រើន ប្រើប្រាស់អីវ៉ាន់ច្រើន។ អាច្រកទឹកចេញ វាតូចរឿងអីមិនលិច!»
មានមូលហេតុជាច្រើនដែលបណ្តាលឲ្យទីក្រុងភ្នំពេញ ឆាប់លិចផ្លូវ រាល់ពេលមានភ្លៀងម្តងៗ។ លោក ប៊ុនថន បានលើកឡើងទៀតថា ការលុបបឹងនៅរាជធានីភ្នំពេញក៏ជាមូលហេតុមួយ ដែលនាំឲ្យមានជំនន់ទឹកភ្លៀងធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«បើអាកន្លែងវាចាក់ទឹក វាទៅជាដីអស់ហើយហ្នឹង! ពិសេសអាបឹងទំពុន បឹងអីហ្នឹង វិសាលភាពនៃការស្តុកទឹកហ្នឹងវាច្រើន។ ឥឡូវវាដីអស់ហើយហ្នឹង!»
ស្របពេលដែលនៅរាជធានីភ្នំពេញមានកំណើនប្រជាជនច្រើនគួបផ្សំជាមួយការអភិវឌ្ឍនានា ទីក្រុងមួយនេះបានក្លាយជាកន្លែងលិចលង់ដោយទឹកភ្លៀងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។
រូបឯកសារ៖ រូបថតថតកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១នេះ បង្ហាញទិដ្ឋភាពថតពីលើនៃបឹងកក់រាជធានីភ្នំពេញ ដែលត្រូវលុប ហើយដែលនៅទីនោះមានពលរដ្ឋច្រើនពាន់នាក់បានរងការបណ្តេញចេញ។ (Heng Sinith/AP)
ថ្មីៗនេះ ភ្លៀងនៅរាជធានីភ្នំពេញស្ទើរតែកើតឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយមបានប្រកាសថា ភ្លៀងនឹងបន្តធ្លាក់រហូតដល់ថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ដោយសារកម្ពុជាទទួលសម្ពាធទាប។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី២ ខែតុលា នៅភ្នំពេញមេឃឡើងខ្មៅ តាំងពីព្រឹកព្រលឹម ហៀបនឹងបង្អុរភ្លៀង។
នៅតំបន់លូទឹកស្អុយ ទួលទំពូង លោក ណុប ពុទ្ធារ៉ា អាយុ៤២ឆ្នាំ ជាអ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បីម្នាក់ បានថ្លែងប្រាប់ VOA នាព្រឹកនោះថា លោកបានត្រៀមខ្លួនរួចហើយ ដើម្បីលើករបស់របរឲ្យបានខ្ពស់ ផុតពីទឹក ដោយសារផ្ទះរបស់លោកដែលស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ១០ម៉ែត្រពីលូ តែងតែជន់លិច នៅពេលមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង។ ភ្លៀងត្រឹមតែកន្លះម៉ោង ផ្ទះរបស់លោកនឹងជន់លិចដោយសារទឹកភ្លៀង។
លោកបានលើកឡើងពីការលំបាក នៅពេលមានភ្លៀងជន់លិចម្តងៗថា៖
«អូ វេទនាណាស់! ខ្លះម្ចាស់អត់នៅ។ ទៅធ្វើការ មកវិញ ពូក គ្រែទទឹកអស់រលីង សើមអស់។ ឆ្នាំងបាយ ចង្រ្កានហ្គាស អណ្តែតឡើងសំពោង»។
លោកបានត្អូញត្អែរថា ទឹកលូស្អុយពិតជាប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់លោក និងក្រុមគ្រួសារ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«អូ! ស្អុយណាស់ រមាស់ឡើងពេញខ្លួន»។
លោក ពុទ្ធារ៉ា បានរិះគន់ថា ដោយសារប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកចេញនៅតូចនៅឡើយ ស្របពេលមានបញ្ហាចោលសម្រាម និងការលុបបឹងស្តុកទឹកមួយចំនួននៅរាជធានីភ្នំពេញ ទើបបណ្តាលឲ្យភ្នំពេញងាយលិចលង់ នៅពេលមានភ្លៀងម្តងៗ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«អូ! ដឹងតែលិចរហូតហើយ! មិនងាយទេ។ មិនងាយដោះស្រាយចេញទេ រឿងអត់លិចនោះ។ មានតែលិចតទៅទៀត។ រឿងដោះស្រាយ បន្ថយអត់លិច គ្មានទេ។ មានតែលិចតទៅទៀត ព្រោះអីលុបបឹងចង់អស់ហើយហ្នឹង!»
នៅក្បែរលូទឹកស្អុយនោះមានក្មេងៗលេងនៅកន្លែងលក់គ្រឿងទេសតូចមួយ ខណៈមេឃជិតភ្លៀង។
យុវជន ហុង កក្កដា អាយុ១៨ឆ្នាំ ដែលជួយម្តាយលក់គ្រឿងទេសនៅផ្ទះជាប់នឹងលូទឹកស្អុយ បាននិយាយថា លោកតែងតែបង្ហោះរូបភាពទឹកជន់លិចផ្ទះនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។ លោកបន្តថា ឲ្យតែមានភ្លៀងខ្លាំង ត្រឹមតែកន្លះម៉ោង គឺលិចផ្ទះ ហើយក្រៅពីការលំបាកក្នុងការលើកអីវ៉ាន់ គេត្រូវសម្អាតផ្ទះ ក្រោយទឹកស្រកទៅវិញ។
កក្កដាបានថ្លែងថា៖
«ឲ្យតែភ្លៀងមក លិច រៀបចំរើ ដល់តែពេលភ្លៀងហើយ។ យើងក៏ពិបាកមួយសារទៀត ពិបាកពេលបោសភក់អីវាឡើងមក ហើយឥវ៉ាន់យើងក៏ទទឹកអស់អីចឹងទៅ»។
គំនិតរបស់លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ ស្ថាបត្យករជើងចាស់ដ៏ល្បីល្បាញនៅកម្ពុជាស្តីពីការអភិវឌ្ឍក្រុងភ្នំពេញ និងការរំដោះជំនន់ទឹកភ្លៀងត្រូវបានគេចែករំលែក និងរំឭកឡើងវិញ ដោយសារភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំងជាបន្តបន្ទាប់ ស្របពេលមរណភាពរបស់លោក។
លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ និងដំណោះស្រាយបញ្ហាទឹកជន់លិចនៅទីក្រុងភ្នំពេញ
ភ្នំពេញជាទីក្រុងមួយក្នុងចំណោមទីក្រុងខ្មែរជាច្រើន ដែលកកើតឡើងតាមបណ្តោយផ្លូវទឹក ឬក៏ផ្តុំគ្នាក្បែរផ្លូវទឹក។ នៅក្នុងសៀវភៅ«បុរីខ្មែរសម័យទំនើប» ដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០០៤ លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ ដែលជាអ្នកជំនាញរៀបចំទីក្រុង បានសរសេរថា ភ្នំពេញនៅតែងាយលិចទឹកណាស់។ តាមការយល់ឃើញរបស់លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ ទំនប់ និងព្រែកនានានៅភ្នំពេញ ជាកន្លែងរំដោះទឹកដ៏សំខាន់។
រូបថតលោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ នៅក្នុងខ្សែភាពយន្តឯកសារ «The Man Who Built Cambodia» ឬប្រែជាភាសាខ្មែរថា «បុរសដែលកសាងកម្ពុជា»។ (រូបថតដោយ Christopher Rompré និង Haig Balian)
លោកបានសរសេរថា៖
«ព្រែកជាច្រើន (ពញ្ញាឮ ព្រែកតាទែន ព្រែកព្នៅ) បង្ហូរទឹកជំនន់ចេញពីខាងជើងភ្នំពេញ។ ទំនប់កប់ស្រូវមិនបានទទួលការថែទាំជាងពីរទសវត្សរ៍ក្នុងពេលស្រុកមានសង្រ្គាម និងអសន្តិសុខ។ ទំនប់នេះទើបតែបានជួសជុលស្តារឡើងវិញ នៅឆ្នាំ១៩៩៨ ហើយនៅតែជាទីតាំងយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ការការពារភាគខាងជើងក្រុងភ្នំពេញ»។
លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ បានរៀបរាប់បន្តថា បើមានប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តរៀបចំបានល្អ នោះរាជធានីភ្នំពេញអាចចៀសផុតពីទឹកលិចបាន។
លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ បានបន្តទៀតថា៖
«តើអាចមានវិធានការអ្វីខ្លះដើម្បីការពារនឹងទឹកជំនន់នៅក្រុងភ្នំពេញ? ការថែទាំទំនប់នានារបស់ក្រុង ព្រមទាំងការថែរក្សាផ្លូវជាតិនានា ដែលស្ថាបនាឡើងតាមបណ្តោយច្រាំងទន្លេ និងទំនប់ផ្សេងៗ គឺចាំបាច់ដើម្បីទប់ទល់ និងគ្រប់គ្រងទឹកជំនន់។ ព្រែកផ្សេងៗដែលជីកក្រោយសម័យបារាំងធ្វើឡើងតាមក្បួនខ្នាតត្រឹមត្រូវដើម្បីស្រូបយកទឹកជំនន់ ព្រមទាំងធ្វើឲ្យទឹកក្រោមដីដែលមានច្រើនហួសកម្រិត ហូរចូលទៅក្នុងទន្លេ»។
បើតាមលោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ នៅទសវត្សរ៍១៩៦០ ទីក្រុងភ្នំពេញ មានប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកចេញ ដែលដំណើរការល្អ រួមមានប្រព័ន្ធបំពង់បង្ហូរសម្រាប់នាំទាំងទឹកភ្លៀង ព្រមទាំងទឹកប្រើប្រាស់តាមផ្ទះសម្បែងផង។ លោកបញ្ជាក់ថា ទន្ទឹមនឹងនេះ ព្រែក និងបឹងដែលមានស្រាប់ក៏រាប់បញ្ចូលនឹងប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនេះដែរ ដែលអាចបញ្ចេញទឹកភ្លៀងទៅក្រៅ ដោយប្រើស្ថានីយបូមទឹក។
លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ បានសរសេរទៀតថា ប្រឡាយ និងលូសម្រាប់បង្ហូរទឹកទៅបឹងនានា ដែលនៅអាចផ្ទុកទឹកបាននោះ ត្រូវកកស្ទះ ជាហេតុធ្វើឲ្យទឹកភ្លៀងច្រាលហូរចេញមកលើថ្នល់ ផ្លូវដើរ និងទំនប់។ ស្ថានីយបូមទឹកមិនទាន់មានគ្រប់គ្រាន់ និងគ្មានសមត្ថភាពពេញលេញដើម្បីបូមទឹកចេញឲ្យបានត្រឹមត្រូវនៅឡើយ។
លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ ទំនងជាមិនសប្បាយចិត្តនឹងសំណង់នៃការអភិវឌ្ឍយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលពុំមានការគិតគូរដិតដល់ជាមុននោះទេ។
លោក Christopher Rompre ជាអ្នកដឹកនាំខ្សែភាពយន្តឯកសារស្តីអំពីខ្សែជីវិតលោក មូលីវណ្ណ «បុរសដែលបានកសាងកម្ពុជា» បាននិយាយថា លោក មូលីវណ្ណ សោកស្តាយចំពោះការអភិវឌ្ឍទីក្រុងឆាប់រហ័ស ដោយមិនបានគិតទុកមុន។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖
«ខ្ញុំគិតថា អ្វីដែលលោកសោកស្តាយនោះគឺថា ការសម្រេចចិត្តនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា និងវិស័យស្ថាបត្យកម្មនៅប្រទេសមួយនេះ គឺត្រូវធ្វើឡើងដោយគ្មានហេតុផលត្រឹមត្រូវ។ លោកយល់ថា មានការសម្រេចចិត្តជាច្រើនធ្វើឡើងដោយសារតែភាពលោភលន់របស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ឬដោយសារមនុស្សចង់អភិវឌ្ឍអ្វីៗឲ្យបានយ៉ាងឆាប់រហ័សដោយមិនគិតពីអ្វីដែលជាចក្ខុវិស័យរយៈពេលវែងនៃប្រទេស និងទីក្រុង»។
ការលុបបឹងនៅភ្នំពេញ
ប្រជាជននៅទីក្រុងភ្នំពេញមានការកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់។ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រជាជនជិត៣លាននាក់កំពុងរស់នៅភ្នំពេញ។ រដ្ឋាភិបាលក៏បានពង្រីកទីក្រុងនេះដើម្បីបំពេញតម្រូវការដ៏លើសលប់នេះផងដែរ។
ការលុបបឹងកក់នៅកណ្តាលរាជធានីភ្នំពេញ បានក្លាយជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាសមួយ។បឹងនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាកន្លែងស្តុកទឹកជិតបំផុតសម្រាប់ភ្នំពេញ។
បើយោងតាមការសិក្សារបស់សមាគមធាងត្នោត ដែលមើលទៅលើបឹងចំនួន២៥នៅរាជធានីភ្នំពេញ បឹងចំនួន១៥ត្រូវបានលុបដែលបានធ្វើឲ្យបាត់បង់ប្រព័ន្ធទឹកបឹងប្រមាណ៦០ភាគរយនៅភ្នំពេញ។ បឹងចំនួន៨ទៀតត្រូវបានលុបជាផ្នែកៗ ហើយកាន់តែរាក់ទៅៗ។ ការសិក្សានោះបានបញ្ជាក់ថា ការអភិវឌ្ឍភ្នំពេញដូចសព្វថ្ងៃនេះគឺកំពុងមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រព័ន្ធទឹក។
ស្ថាបត្យករម្នាក់លោក តាំង សុចិត្រវិទូ មានប្រសាសន៍ថា មូលហេតុដែលនាំឲ្យមានជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅភ្នំពេញគឺដោយសារ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធច្រើននៅទីក្រុងភ្នំពេញស្ថិតក្នុងស្ថានភាពចាស់ ប្រព័ន្ធលូមិនទាន់បានកែប្រែអស់នៅទូទាំងក្រុង ការលូតឡើងជាបន្តបន្ទាប់នៃសំណង់ច្រើនមិនទាន់សមាមាត្រនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ព្រមទាំងបញ្ហាសម្រាមជាដើម។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖
«មួយផ្នែកធំគឺដូចខ្ញុំលើកឡើងហ្នឹង គឺហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយើងមិនទាន់កែលម្អឲ្យទាន់ តាមសមាមាត្រទៅនឹងការអភិវឌ្ឍធំៗទាំងអស់ហ្នឹង។ អីចឹងវានាំឲ្យមានបញ្ហាមួយចំនួនអស់ហ្នឹង»។
លោកបានបន្តថា ការលុបបំបាត់កន្លែងស្តុកទឹកដើម្បីការពង្រីកទីក្រុងក៏ជាមូលហេតុមួយផងដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«កន្លងមកយើងពង្រីកក្រុង ចេញទៅធំច្រើន ទៅក្រៅក្រុង។ ក្រុងភ្នំពេញ វារីកធំ។អីចឹងយើងឃើញការរីកក្រុង ប៉ុន្តែយើងហាក់បីជាបាត់ថា អាចផ្ទៃស្តុកទឹកអស់ហ្នឹង ដែលពីមុនមក វានៅជុំវិញទីក្រុងចាស់។ ឥឡូវយើងអត់មាន។ យើងបាត់អស់»។
លោកចាត់ទុកការដោះស្រាយបញ្ហាជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅក្រុងភ្នំពេញជារឿងស្មុគស្មាញ និងត្រូវការពេលវេលា។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖
«បើយើងមិនដោះស្រាយទេ វាប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាហ្នឹងយូរអង្វែង។ ហើយចុងក្រោយមក វាបញ្ហាទាំងអស់គ្នា»។
លោក សឿង សារ៉ន នាយកប្រតិបត្តិសមាគមធាងធ្នោត បានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា លោកសង្កេតឃើញជាបន្តបន្ទាប់នូវការលុបបឹងដើម្បីការអភិវឌ្ឍ ដែលបណ្តាលឲ្យមានទឹកលិចនៅរាជធានីភ្នំពេញ នាពេលភ្លៀងបង្អុរមកម្តងៗ។ លោកបង្ហាញក្តីបារម្ភទៅលើការបន្តលុបបឹង ដូចជាបឹងទំពុន ដែលលោកថាកំពុងប្រឈមនឹងហានិភ័យ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«បើសិនអាច យើងគួរតែទប់ស្កាត់។ មិនគួរឲ្យមានការលុបបឹងបន្តទៀតទេ ដើម្បីចៀសវាងការលិចទីក្រុងទៅមុខទៀត»។
លោកក៏បានជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរជំនាញត្រូវតែសិក្សាស្វែងយល់អនុសាសន៍របស់លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ ទាក់ទិននឹងការអភិវឌ្ឍ បញ្ហារំដោះទឹកនៅភ្នំពេញ និងអនាគតវែងឆ្ងាយនៃការពង្រីកទីក្រុង។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«ជារួម គួរតែយកអ្វីដែលជាអនុសាសន៍ល្អៗពីបិតា ស្ថាបត្យកររបស់យើង យកមកពិចារណាថា តើយើងត្រូវអភិវឌ្ឍក្រុងបែបណាដើម្បីឲ្យសមស្រប សមស្របនឹងការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញនេះ»។
អ្នកនាង Shelby Doyle ជាអ្នកស្រាវជ្រាវ និងជាអ្នកចងក្រងឯកសារ «ភ្នំពេញ៖ ទីក្រុងទឹក» ដែលចេញផ្សាយកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២។ តាមរយៈឯកសារនេះ អ្នកនាងបានលើកឡើងថា កង្វះផែនការមេសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍទីក្រុង និងការលុបបឹង ជាមូលហេតុចម្បងនៃជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
អ្នកនាងមានប្រសាសន៍ថា៖
«សម្រាប់ផ្លូវទឹកដើម្បីអាចលុបបាន វាត្រូវតែប្រកាសជាសាធារណៈថា មិនមានតម្លៃសម្រាប់សាធារណជន។ ដូច្នេះអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ចាប់ដៃគូជាមួយមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលចាក់បំពេញផ្លូវទឹកទាំងនោះ ឲ្យក្លាយជាដី និងស្របតាមច្បាប់សម្រាប់ការសាងសង់»។
រូបឯកសារ៖ ទិដ្ឋភាពនៃសណ្ឋាគារសុខាដែលស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេចតុមុខនៅថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤។ (នូវ ពៅលក្ខិណាVOA)
សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល ការលុបបឹងមិនមែនជាបញ្ហាសម្រាប់ជំនន់ទឹកភ្លៀង
ជាបន្តបន្ទាប់ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលបានដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា ជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ បានចាត់ទុកថា ការលិចផ្លូវ លិចផ្ទះពេលភ្លៀងម្តងៗគឺដោយសារភ្លៀងខ្លាំង។
កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦ លោក ហ៊ុន សែន បានវាយបកទៅអ្នករិះគន់អំពីជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅក្រុងភ្នំពេញ។ កាលនោះ លោកបានថ្លែងថា៖
«មូលហេតុវានៅកន្លែងនេះ រំដោះទឹកមិនទាន់។ សូម្បីតែទន្លេ ក៏វារំដោះទឹកមិនទាន់។ តែកាលណារំដោះទឹកមិនទាន់ អាមកពីលើវាខ្លាំងហួសកម្រិត អាហ្នឹងវាលិចហើយ»។
មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរក៏បានលើកឡើងដែរថា បញ្ហាចោលសម្រាមដែលធ្វើឲ្យកកស្ទះក្នុងលូ ក៏ជាបញ្ហាមួយដែលនាំឲ្យមានជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅរាជធានីភ្នំពេញផងដែរ។
ភ្លៀងក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះក៏បណ្តាលឲ្យមានការរិះគន់ពីប្រជាពលរដ្ឋ រហូតធ្វើឲ្យមានប្រតិកម្មពីមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងព័ត៌មាន បានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយឆ្លើយតបនឹងការរិះគន់ជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅភ្នំពេញថា៖
«ឃើញគេជេរគ្នាចុះឡើងរឿងភ្លៀងលិចផ្លូវ។ ខ្ញុំគិតថា មិនគួរជេរទេ គួរតែអាណិត។ មានអ្នកបង្ហោះរឿងទឹកភ្លៀងលិចផ្លូវដើម្បីជេរអាជ្ញាធរទៅវិញទេ»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖
«ការបង្ហោះនេះបង្ហាញពីសមត្ថភាពរៀនសូត្រនៅកម្រិតណា»។
លោកបានសរសេរទៀតថា៖
«អ្នករៀនសូត្រអាចដឹងបានថា ទោះលូមានប៉ុន្មានក៏ដោយ ក៏ចំនួនមាត់លូមានកម្រិត ទំហំមាត់លូមានកម្រិត ដែលទទួលទឹកភ្លៀងបានចំណុះប៉ុន្មានក្នុងមួយម៉ោង? បើទឹកជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅដក់រាប់ថ្ងៃនោះ ទើបថា ជាកំហុសអាជ្ញាធរ»។
វិធានការរបស់អាជ្ញាធរ
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងធ្វើការជាមួយក្រុមជំនាញរបស់ជប៉ុនហៅកាត់ថា JICA ក្នុងការរៀបចំប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយទូរទស្សន៍បាយ័នដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ លោក សាំ ពិសិដ្ឋ ប្រធានមន្ទីរសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនរាជធានីភ្នំពេញ បានថ្លែងថា ប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនៅរាជធានីភ្នំពេញ មិនទាន់មានសមត្ថភាពស្រូបយកទឹក នៅពេលមានភ្លៀងខ្លាំងលើសកម្រិតនោះទេ។ លោកពន្យល់ថា ប្រសិនបើភ្លៀងខ្លាំង កម្ពស់ទឹកលើសពី៤០មីលីម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង គឺនឹងបណ្តាលឲ្យផ្លូវមួយចំនួនលិចលង់។
បើតាមលោក សាំ ពិសិដ្ឋ ទីក្រុងភ្នំពេញនៅខ្វះបណ្តាញលូរហូតដល់ជាង៣ពាន់គីឡូម៉ែត្រ និងអណ្តូងលូរាប់ពាន់ទៀត។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«អីចឹងការដោះស្រាយបញ្ហាទឹកលិចនៅក្នុងភ្នំពេញនេះ គឺវាមានការលំបាក វាអត់ងាយស្រួលដូចប្រទេសផ្សេងទេ»។
លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា៖
«ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនេះ តាមការសិក្សារបស់ខ្ញុំជាមួយជំនាញជប៉ុន គឺយើងត្រូវប្រើពេលយ៉ាងតិច៨ឆ្នាំដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទឹកលិចនេះ មិនមែនទៅឃើញទឹកលិចកន្លែងហ្នឹង ទៅដោះកន្លែងហ្នឹងទេ។ ដោះកន្លែងហ្នឹង លិចកន្លែងផ្សេងទៀតហើយ»។
លោក ម៉ាសាស៊ី នីស៊ីកាវ៉ា (Masashi Nishikawa) ទីប្រឹក្សាគម្រោងនៃទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៃប្រទេសជប៉ុន (JICA) ប្រចាំនៅកម្ពុជា បានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨មក JICA បានធ្វើការជាមួយអាជ្ញាធរកម្ពុជាទៅលើការធ្វើឲ្យប្រសើរប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកចេញពីទីក្រុង ក្នុងនោះមានការរៀបចំប្រព័ន្ធលូ និងស្ថានីយបូមទឹកចេញជាដើម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«វាពិបាកក្នុងការបញ្ចប់ទាំងស្រុងស្រុងមិនឲ្យមានទឹកជំនន់នៅក្នុងទីក្រុង ខណៈទីក្រុងកំពុងតែរីកចម្រើន ហើយស្របពេលមានបញ្ហាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ហើយកម្រិតទឹកកើនឡើង ដោយសារភ្លៀងខ្លាំង។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវតែសម្រាលនូវផលប៉ះពាល់ទាំងនោះ»។
នៅឆ្នាំក្រោយនេះ JICA នឹងចាប់ផ្តើមគម្រោង៣ឆ្នាំទៀត ដែលមានតម្លៃទឹកប្រាក់ប្រមាណ៣៩លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងការធ្វើឲ្យប្រសើរប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹក ដើម្បីជួយតំបន់ខាងជើងវត្តភ្នំ និងទួលគោក៕