លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ ថ្លែងថា គណបក្សជំទាស់នឹងត្រូវបានរំលាយចោលនិងប្តូរមកវិញនូវគណបក្សចំនួន៦ក្នុងសភាជាតិ រួមទាំងគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកផងដែរ។
ការប្រកាសជាសាធារណៈរបស់បុរសខ្លាំងនៅកម្ពុជានេះ បានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សកាន់អំណាចស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ឲ្យមានការបែងចែកអាសនៈរដ្ឋសភារបស់គណបក្សដែលត្រូវបានរំលាយ ដោយប្រើរូបមន្តបែងចែកអាសនៈឲ្យទៅគណបក្សផ្សេងទៀត។
ក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយកម្មករក្នុងរោងចក្រមួយនៅផ្លូវវេងស្រេង រាជធានីភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងរងបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ដោយនិយាយថា ប្រសិនបើគណបក្សមួយត្រូវរំលាយ នោះនឹងមានគណបក្សចំនួន៥ទៀតមានអាសនៈក្នុងសភា នៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ និងថា កម្ពុជានឹងក្លាយជាឋានសួគ៌នៃប្រជាធិបតេយ្យ បន្ទាប់ពីការរំលាយគណបក្សនោះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីដែលកាន់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំបន្ថែមថា៖
«បើរំលាយគណបក្សមួយ គណបក្ស៥ទៀតចូលជំនួស បានសេចក្តីថា ពីគណបក្ស២ ដល់គណបក្ស៦នៅក្នុងសភា។ នេះវានឹងកើតនៅពេលមិនយូរប៉ុន្មាន នៅពេលខាងមុខនេះ។ ព្រឹកមិញនេះ ឃើញសារព័ត៌មានចុះផ្សាយអំពីការកែច្បាប់មួយចំនួន ព្រោះនៅកម្ពុជាមានគណបក្សនយោបាយរាប់សិប។ វាជាឋានសួគ៌លោកិយនៃគណបក្សនយោបាយ ហើយវាក៏ជាឋានសួគ៌នៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែរ»។
បើទោះបីជាលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន មិនបានបញ្ជាក់ពីឈ្មោះគណបក្សទាំង៥នោះក្តី ប៉ុន្តែគេឃើញថា កាលពីការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ មានគណបក្សចំនួន៥ដែលបានចូលរួមឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត តែមិនទទួលបានអាសនៈរដ្ឋសភា។ ក្នុងនោះរួមមានគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច គណបក្សខ្មែរឈប់ក្រ គណបក្សសញ្ជាតិកម្ពុជា គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ និងគណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច។
នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេដែលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដ៏មានឥទ្ធិពល ថ្លែងពីការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង ដែលជាគណបក្សមានសំឡេងគាំទ្រជាង៤០ភាគរយក្នុងរដ្ឋសភា។ ចាប់តាំងពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧មក ក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សកាន់អំណាចបានស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយចំនួនពីរលើក ទៅតាមការបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន។ ក្រោយការស្នើ រដ្ឋសភាក៏បានអនុម័តភ្លាមៗដោយគ្មានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំង។
រូបឯកសារ៖ តាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍មួយ សមាជិករដ្ឋសភាបានលើកដៃបោះឆ្នោតគាំទ្រសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីលក្ខន្តិកៈមន្រ្តីរាជការនៃក្រុមនីតិបញ្ញត្តិ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនាព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧។ (អ៊ិត សូធឿត/VOA)
កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន ក្រសួងមហាផ្ទៃបានដាក់បណ្តឹងទៅតុលាការកំពូលសុំឲ្យរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយយោងពាក្យបណ្ដឹងរបស់គណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច និងគណបក្សយុវជនកម្ពុជា។ ភ្លាមៗ តុលាការកំពូល នៅថ្ងៃចន្ទ បានចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដាក់ឯកសារត្រៀម ក្នុងអំឡុងពេល២០ថ្ងៃ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងពាក្យបណ្ដឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃដែលបានស្នើសុំរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ចំណែកអគ្គលេខាធិការដ្ឋានរដ្ឋសភាបានប្រកាសនៅថ្ងៃពុធនេះថា កិច្ចប្រជុំគណៈអចិន្រ្តៃយ៍របស់រដ្ឋសភានឹងធ្វើឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៧ មុនសម័យប្រជុំពេញអង្គលើកទី១២ នីតិកាលទី៥ ដែលគ្រោងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃជាមួយគ្នា។ កិច្ចប្រជុំអចិន្ត្រៃយ៍នេះនឹងពិនិត្យទៅលើខ្លឹមសារសុំធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ចំនួន៤ ដោយសមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលខ្លឹមសារនៃសំណើច្បាប់នេះនឹងយកអាសនៈរបស់គណបក្សដែលត្រូវបានរំលាយទៅចែកឲ្យគណបក្សផ្សេងៗ តាមរូបមន្តសមាមាត្រ ដែលចែងក្នុងសេចក្តីស្នើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ទាំងបួននេះ។
VOA បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីលោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្រ្ត និងជាអ្នកនាំពាក្យតែមួយរូបគត់របស់គណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងស្ថិតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តែមិនអាចទាក់ទងបាន។
រូបឯកសារ៖ ឯកឧត្តម សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សជំទាស់ កំពុងថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គពិភាក្សានិងអនុម័តលើសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាកាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២០ មិថុនា ២០១៧ វិមានរដ្ឋសភា ទីក្រុងភ្នំពេញ។ (កាន់ វិច្ឆិកា/VOA)
ទោះជាយ៉ាងណា បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំជាមួយក្រុមការងារ និងគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ២៥រាជធានី-ខេត្ត នៅទីស្នាក់ការគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សុន ឆ័យ បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃអង្គារថា គណបក្សនេះកំពុងត្រៀមមេធាវី និងឯកសារដើម្បីតតាំងក្តីជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃនៅតុលាការកំពូល។
លោក សុន ឆ័យ បន្ថែមថា លោកទទួលបានព័ត៌មានពីស្ថានទូតមួយចំនួនដែលបានប្រាប់ពីការធានារបស់គណបក្សកាន់អំណាច ដែលថា នឹងមិនរំលាយគណបក្សប្រឆាំង។ លោកថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែស្វែងរកការចរចាជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច ក្នុងការសម្រួលស្ថានភាពនយោបាយ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាជន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«ស្ថានភាពដល់កម្រិតនេះ ក៏យើងនៅតែសង្ឃឹមទេថា ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មានការធានាដែរតាមការបញ្ជាក់ពីស្ថានទូតខ្លះដែលខ្ញុំមិនបាច់បញ្ចេញឈ្មោះទេ ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាធ្លាប់បានធានានឹងគេថា ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយនឹងមិនរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ។ ហើយស្ថានទូតទាំងនោះក៏កំពុងធ្វើការងាររបស់គេ។ ដូច្នេះយើងដែលជាគណបក្សក៏ត្រូវសម្របសម្រួលដែរ ស្ថានភាពនោះ កុំឲ្យមានលក្ខណៈក្តៅដែរ»។
ខណៈគម្រោងនៃការត្រៀមរំលាយគណបក្សប្រឆាំង ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រទូទាំងប្រទេស ប្រមាណជា៤៥ភាគរយនេះ ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់ គេឃើញអង្គការសង្គមស៊ីវិល ស្ថាប័នជាតិ អន្តរជាតិ ព្រមទាំងអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍សង្គម និងនយោបាយមួយចំនួន បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាល និងបានបង្ហាញក្តីបារម្ភពីការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
នៅដើមសប្តាហ៍នេះ សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពិចារណាឡើងវិញចំពោះបណ្តឹងរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ រីឯអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិបានព្រមានថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏សំខាន់នៅកម្ពុជា គឺជាការធ្វើឲ្យខូចខ្ទេចខ្ទីនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយសកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលនាពេលចុងក្រោយនេះគឺជាការប្លន់អំណាចទាំងកណ្តាលវាល។
ចំណែកក្រុមអ្នកវិភាគស្ថានការណ៍នយោបាយ និងសង្គមយល់ថា ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត ជាពិសេសនឹងធ្វើឲ្យស្ថានភាពសង្គមកម្ពុជាឈានទៅរកការបែកបាក់។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្ហាញការសោះអង្គើយចំពោះការរិះគន់ និងការអំពាវនាវទាំងនោះ ដោយពួកគេបានចាត់ទុកថា អ្វីៗដែលកំពុងកើតឡើងនេះគឺជាការតាំងចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ដើម្បីពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា។
ចាប់តាំងពីស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាកំពុងបន្តកើនកំដៅ និងបន្ទាប់ពីមានការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារ ដោយចោទពីបទក្បត់ជាតិ កាលពីដើមខែកញ្ញានេះ គេឃើញតំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រឆាំងជាងពាក់កណ្តាល និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សនេះមួយចំនួនទៀត បានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ជាបន្តបន្ទាប់៕