សកម្មជនគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅហុងកុងម្នាក់ គឺជាមនុស្សចុងក្រោយបង្អស់ដែលបានលាតត្រដាងថា អាជ្ញាធរចិនបានសួរចម្លើយគ្រួសារ និងមិត្តភក្តិរបស់លោកនៅចិនដីគោក ដើម្បីបានព័ត៌មានអំពីលោក។
លោក Yat-Chin Wong អាយុ ១៩ ឆ្នាំ គឺជាអ្នកដឹកនាំក្រុម Student Politicism ដែលជាក្រុមនយោបាយមួយនៅក្នុងក្រុងហុងកុង ហើយគោលបំណងរបស់ក្រុមនេះគឺលើកកម្ពស់ «គុណតម្លៃសំខាន់ៗ ដូចជាប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាព និងក្តីស្រឡាញ់របស់យើងចំពោះក្រុងហុងកុង»។
យុវជនរូបនេះត្រូវបានចាប់ខ្លួនពីរដងកាលពីឆ្នាំមុន ខណៈដែលមន្ត្រីសន្តិសុខជាតិបានព្រមានសមាជិករបស់ក្រុមនេះអំពីការបន្តសកម្មភាពរបស់ពួកគេ។
លោក Wong ដែលបានរស់នៅក្នុងប្រទេសចិនកាលពីកុមារភាពនៅពេលលោកសិក្សានៅមឋមសិក្សា មុនពេលផ្លាស់ទៅរស់នៅក្នុងក្រុងហុងកុងបានលាតត្រដាងថា សាច់ញាតិរបស់លោកនៅក្នុងខេត្ត Sichuan ត្រូវបានគេហៅសួរចម្លើយនាពេលថ្មីៗនេះ។
លោក Wong បានប្រាប់ VOA ក្នុងសប្តាហ៍ទី ៤ នៃខែមករាថា៖ «គ្រួសាររបស់ខ្ញុំបានប្រាប់ខ្ញុំកាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុនថា សាច់ញាតិរបស់ខ្ញុំ មិត្តភក្តិ និងសូម្បីតែមិត្តរួមថ្នាក់នៅសាលាបឋមសិក្សានៅក្នុងប្រទេសចិនត្រូវបានអាជ្ញាធរសាធារណៈសួរចម្លើយ។ ពួកគេចង់ដឹងពីផែនការ និងកន្លែងរស់នៅរបស់ខ្ញុំ។ ពួកគេបានប្រាប់សាច់ញាតិ និងមិត្តភក្តិរបស់ខ្ញុំមិនឱ្យទាក់ទងជាមួយនឹងខ្ញុំនោះទេ»។
បន្ទាប់ពីបានដឹងអំពីការសួរចម្លើយនេះ លោក Wong បានកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងគ្រួសារ និងមិត្តភក្តិរបស់លោក។
លោក Wong បានបង្ហោះសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា៖ «ចាប់តាំងពីអតីតកាល រហូតដល់អនាគត គោលជំហរ និងសកម្មភាពរបស់ខ្ញុំគឺជាជំហររបស់ខ្ញុំទាំងស្រុង មិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងសាច់ញាតិណាមួយ និងគ្រួសារខ្ញុំនោះទេ»។
ប៉ុន្តែលោក Wong បាននិយាយថា លោកនៅតែបារម្ភថា គេអាចនឹងចាត់វិធានការបន្ថែមទៀត។
លោកបាននិយាយក្នុងន័យដើមថា៖ «ប្រទេសចិនបានគាបសង្កត់ប្រជាជនដែលមានគំនិតប្រឆាំងនឹងខ្លួន។ ខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាលនៅតែអាចទាក់ទង សួរសំណួរ ឬសួរចម្លើយពួកគេ។ ខ្ញុំមិនបានជួប ឬទាក់ទងគ្រួសារនិងមិត្តភក្តិជាយូរមកហើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ខ្ញុំកាន់តែបារម្ភច្រើនជាងអំពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយ ដែលអាចកើតឡើងមកលើរូបខ្ញុំនៅក្នុងក្រុងហុងកុង»។
ក្រុងហុងកុងត្រូវបានចក្រភពអង់គ្លេសប្រគល់ទៅឱ្យចិនវិញ នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៧ នៅក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀង «ប្រទេសមួយ ប្រព័ន្ធពីរ» ដែលសន្យាថា ហុងកុងនឹងរក្សា «ស្វ័យភាពកម្រិតខ្ពស់មួយ» រហូតដល់ឆ្នាំ ២០៤៧។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីពេលប្រគល់នោះមក រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានព្យាយាមរឹតបន្តឹងការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួនទៅលើទីក្រុងនេះបន្ថែមទៀត។
នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ច្បាប់បត្យាប័នដែលឥឡូវនេះត្រូវបានលុបចោលវិញបានបង្កឱ្យមានការតវ៉ាប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងក្រុងហុងកុង។ ជាការឆ្លើយតប រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានអនុវត្តច្បាប់សន្តិសុខជាតិសម្រាប់ក្រុងហុងកុង ដែលចូលជាធរមាន នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២០។
ច្បាប់ដែលមានការបកស្រាយយ៉ាងទូលំទូលាយនេះហាមឃាត់មិនឱ្យមានការបំបែករដ្ឋ សកម្មភាពវិទ្ធង្សនា ភេរវកម្ម និងការឃុបឃិតជាមួយកងកម្លាំងបរទេស ហើយច្បាប់នេះអាចកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ដែលជាការកាត់ទោសអតិបរមាសម្រាប់បទល្មើសទាំងនេះ។ ចាប់តាំងពីពេលច្បាប់នេះចូលជាធរមានមក វាក្លាយជាកត្តាជំរុញមួយសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងក្រុងហុងកុង។
បាតុកម្មនៅតាមដងផ្លូវបានបញ្ឈប់ ពាក្យស្លោកគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានហាមឃាត់ សកម្មជនត្រូវបានចាប់ខ្លួន ឬជាប់ពន្ធនាគារ ហើយសកម្មជនមួយចំនួនបានរស់ភៀសខ្លួនពីក្រុងហុងកុង។
រូបឯកសារ៖ លោក Tony Chung អតីតដឹកនាំក្រុមគាំទ្រឯករាជ្យដែលមានឈ្មោះថា Studentlocalism។
ពេលវេលាសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរ
លោក Wong បានបង្កើតក្រុម Student Politicism នៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០។ ដោយសារតែបាតុកម្មនៅតាមដងផ្លូវកំពុងធ្លាក់ចុះ លោកនិយាយថា លោកយល់ថា វាជាពេលវេលាមួយដើម្បីមានការផ្លាស់ប្តូរ។
លោកបានប្រាប់ VOA ថា៖ «តាមពិតទៅ ខ្ញុំដឹងថាវិធីសាស្ត្រចាស់សម្រាប់បាតុកម្ម ពោលគឺយកការទាមទារទៅតវ៉ានៅតាមដងផ្លូវមិនបានផលទៀតនោះទេ ដោយសារតែការគាបសង្កត់នយោបាយមានភាពខ្លាំងក្លាពេក»។
លោកបានពន្យល់ថា ក្រុមរបស់លោកបានធ្វើសកម្មភាពផ្សេងៗគ្នា ដូចជាការដាក់ស្តង់នៅតាមផ្លូវជារៀងរាល់ចុងសប្តាហ៍ រួមទាំងការគាំទ្រដល់អ្នកតវ៉ាដែលបានជាប់ពន្ធនាគារនៅក្នុងក្រុងហុងកុង និងការតវ៉ានៅក្នុងប្រទេសថៃក្នុងឆ្នាំ ២០២០។
កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់លោកនៅតែត្រូវមានការលះបង់។ លោកត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួននៅក្នុងខែកញ្ញា និងម្តងទៀតនៅក្នុងខែវិច្ឆិកា។
លោកបាននិយាយក្នុងន័យដើមថា៖ «ការចាប់ខ្លួនលើកទី ១ គឺនៅថ្ងៃទី ៦ ខែកញ្ញា។ យើងគ្រាន់តែចែកម៉ាស់ ដោយសារតែការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩ ហើយខ្ញុំត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទប្រមូលផ្តុំខុសច្បាប់»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «មូលហេតុសម្រាប់ការចាប់ខ្លួនលើកទី ២ គឺដោយសារតែបាតុកម្ម ដែលខ្ញុំបានធ្វើដើម្បីគាំទ្រដល់យុវជនហុងកុង ១២ នាក់។ ពលរដ្ឋត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យសរសេរសំបុត្រដើម្បីផ្ញើក្តីស្រឡាញ់ទៅកាន់យុវជនទាំង ១២ នាក់នោះ។ ខ្ញុំត្រូវបានចាប់ខ្លួន នៅពេលខ្ញុំកំពុងផ្ញើសំបុត្រនោះ»។
ការចាប់ខ្លួនទាំងពីរលើកមិនធ្វើឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមនោះទេ។ នេះបើយោងតាមការលើកឡើងរបស់លោក Wong។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងខែធ្នូ លោក Wong និងសមាជិកក្រុមរបស់លោកត្រូវបានមន្ត្រីសន្តិសុខជាតិព្រមានថា ប្រសិនបើសកម្មភាពរបស់ពួកគេបង្ហាញការសង្ស័យណាមួយដែលលើកកម្ពស់ឯករាជ្យភាពរបស់ក្រុងហុងកុង ពួកគេនឹងត្រូវបានចាប់ខ្លួនភ្លាម។
វាមិនមែនជាលើកទី១ទេដែលច្បាប់សន្តិសុខជាតិដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងត្រូវបានប្រើប្រាស់ប្រឆាំងនឹងសកម្មជនវ័យក្មេងនៅក្នុងក្រុងហុងកុង។
នៅក្នុងខែតុលា លោក Tony Chung ដែលជាអតីតដឹកនាំក្រុមគាំទ្រឯករាជ្យដែលមានឈ្មោះថា Studentlocalism ត្រូវបានមន្ត្រីសន្តិសុខជាតិឃាត់ខ្លួន។ លោក Chung ដែលមានអាយុ ១៩ ឆ្នាំដែរនោះកំពុងប្រឈមមុខនឹងបទចោទប្រកាន់ចំនួន៤ផ្សេងគ្នារួមមានការបំបែករដ្ឋ ការសម្អាតប្រាក់ និងការសមគំនិតដើម្បីផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានចលាចល។
បើយោងតាមរបាយការណ៍ព័ត៌មានក្នុងស្រុក លោក Chung កំពុងប្រឈមមុខនឹងការជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ ៧ ឆ្នាំ ប្រសិនបើលោកត្រូវបានកាត់ទោស ហើយសវនាការបន្ទាប់របស់លោកត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមករា។ សវនាការកាលពីលើកមុនបានកាត់ទោសឱ្យលោកជាប់ពន្ធនាគារ ៤ ខែ ដែលនោះមិនពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់សន្តិសុខនោះទេ ប៉ុន្តែវាជាការប្រមាថទង់ជាតិចិន នៅក្នុងពេលតវ៉ានៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២០។
លោក Wong បានទទួលស្គាល់ថា ក្រុមរបស់លោកនឹងត្រូវបង្ខំចិត្ត «ធ្វើសកម្មភាពផ្សេងៗ» ដោយសារតែច្បាប់សន្តិសុខជាតិ។
លោកបាននិយាយក្នុងន័យដើមថា៖ «ខ្ញុំមិនកំពុងសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យទេឥឡូវនេះ។ ខ្ញុំកំពុងប្រឡងឡើងវិញ សម្រាប់ការប្រឡងកាលពីឆ្នាំមុន។ ឆ្នាំមុន ខ្ញុំផ្តោតលើសកម្មភាពតវ៉ា។ ខ្ញុំជឿថា ខ្ញុំមានលទ្ធភាពទៅសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យដូច្នេះខ្ញុំបានប្រឡងឡើងវិញ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «សេរីភាពរបស់ហុងកុងកំពុងធ្លាក់ចុះបន្តិចម្តងៗនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន។ ហើយការប្រយុទ្ធប្រឆាំងរបស់យើងសម្រាប់ប្រជាធិបតេយ្យគឺស្ថិតនៅក្នុងភាពលំបាកខ្លាំងណាស់»៕