ឧបការីរងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកស្រី Melissa A. Brown បានលើកឡើងអំពីសារសំខាន់នៃការស្តាឲ្យមានឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនៅកម្ពុជា ដែលអាចជំរុញទំនាក់ទំនងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជាឲ្យឈានដល់ «សក្តានុពលពេញលេញ»។
អ្នកស្រី Brown ដែលទទួលបន្ទុកការិយាល័យកិច្ចការអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែនគោក និងការិយាល័យអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែនសមុទ្រ កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ដោយបានជួបពិភាក្សាជាមួយនឹងមន្ត្រីកម្ពុជាសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមាន អនុប្រធានទី១ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា លោក ស៊ុន ចាន់ថុល និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក សុខ ចិន្តាសោភា។
នៅក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានរៀបចំដោយស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជានៅទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ អ្នកស្រី Brownបានប្រាប់អ្នកកាសែតថាសហរដ្ឋអាមេរិកបានបន្តយកចិត្តទុកដាក់លើស្ថានការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលមានទំនាក់ទំនងក្នុងការជំរុញចំណងការទូតរវាងរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន និងទីក្រុងភ្នំពេញ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «យើងជឿជាក់ថា ទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជានឹងឈានទៅដល់កម្រិតសក្តានុពលពេញលេញ នៅពេលអាជ្ញាធរមានលទ្ធភាពចាត់វិធានការច្បាស់លាស់ដើម្បីស្តាឲ្យមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សពិតប្រាកដ បញ្ចប់ដំណើរការកាត់ក្តីដែលជាប់ហេតុផលនយោបាយ កែប្រែវិញចំពោះការផ្តន្ទាទោសអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល ហើយអនុញ្ញាតឲ្យមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យដែលដំណើរការដោយគ្មានការជ្រៀតជ្រែក»។
នៅពេលអ្នកយកព័ត៌មានរបស់សំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកបានសួរថាតើអ្នកស្រីមានបានអំពាវនាវជាក់លាក់ណាមួយឲ្យអាជ្ញាធរដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយនៅកម្ពុជាឬទេ អ្នកស្រីបានលើកឡើងថាសហរដ្ឋអាមេរិកបានបន្តពិនិត្យលើករណីសំខាន់មួយចំនួនដូចជា ករណីរបស់អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោកកឹម សុខា និងមេដឹកនាំសហជីពកញ្ញាឈឹម ស៊ីថរ។
មន្ត្រីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា និងសារព័ត៌មានចូលរួមសន្និសីទសារព័ត៌មានអ្នកស្រី Melissa A. Brown។ (ហ៊ុល រស្មី/វីអូអេ)
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះ វាពិតជារឿងអាទិភាពចំពោះពួកយើងដើម្បីបន្តលើកឡើងករណីសំខាន់ៗ ដូចជា កញ្ញា សេង ធារី ដូចជា លោកកឹម សុខា ដូចជា កញ្ញាឈឹម ស៊ីថរ ជាឧទាហរណ៍ដែលយើងសូមឲ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការ និងធានាថា មេដឹកនាំនយោបាយជំទាស់មិនត្រូវបានឃុំខ្លួនយ៉ាងអយុត្តិធម៌ ហើយជាការពិតពួកគេអាចត្រូវបានដោះលែង និងមានលទ្ធភាពសម្តែងយោបល់របស់ពួកគេ។ យើងធ្វើការតស៊ូមតិឲ្យសំឡេងរបស់ពួកគេត្រូវបានគេដឹងឮ ហើយវាជាគុណតម្លៃគ្រឹះរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីបន្តសង្កត់ធ្ងន់លើករណីទាំងនេះ»។
ក្រៅពីបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា អ្នកស្រី Brown ក៏បានលើកឡើងជាថ្មីទៀតអំពីដំណើរការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានជើងទឹកសមុទ្ររាម ដែលអ្នកស្រីថា ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសផ្សេងទៀតចង់ដឹងឲ្យបានច្បាស់ថានឹងមានផែនការបែបណាខ្លះសម្រាប់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «រឿងដែលសំខាន់មួយសម្រាប់រាល់ប្រទេសទាំងអស់គឺការធានាថាអធិបតេយ្យរបស់ពួកគេត្រូវបានគោរព។ មានរបាយការណ៍អន្តរជាតិដែលគួរឲ្យជឿទុកចិត្ត ដែលដឹងអំពីការពាក់ព័ន្ធរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅពេលនិយាយដល់ការអភិវឌ្ឍរាម។ យើងចង់ឲ្យមានការធានាបានថាអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាត្រូវបានគេគោរព ហើយខ្ញុំគិតថាយើងមានបំណងមានកិច្ចសន្ទនានៅត្រង់ណាដែលយើងអាចបង្កើនតម្លាភាពបាននោះ។ ដូច្នេះមិនមែនតែសហរដ្ឋអាមេរិកទេដែលអាចចង់ដឹង ប៉ុន្តែប្រទេសដទៃទៀតនៅក្នុងតំបន់ក៏អាចចង់ដឹងឲ្យបានច្បាស់ផងដែរអំពីផែនការសម្រាប់រាម»។
អត្ថាធិប្បាយរបស់ឧបការីរងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកអ្នកស្រី Melissa A. Brown ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា កើតមានឡើងបន្ទាប់ពីអ្នកធ្វើច្បាប់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកមួយចំនួនបានដាក់លិខិតស្នើទៅក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ដោយជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ក្នុងនោះមានទាំងកញ្ញាសេង ធារីមេធាវីខ្មែរអាមេរិកាំង និងជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស។
វត្តមានរបស់អ្នកស្រី Brown នៅកម្ពុជា បានកើតឡើង ក្រោយពេលដែលនាវាចម្បាំងរបស់ចិនបានចូលមកមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមក្នុងខេត្តព្រះសីហនុរបស់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីដើមខែធ្នូនេះ។
លោក ប៉ែន បូណា ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា និងជានិពន្ធនាយកនៃទូរទស្សន៍ PNN ថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងកិច្ចប្រជុំស្តីពីបញ្ហាប្រឈមនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យឆ្នាំ២០១៧ នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨។ (កាន់ វិច្ឆិកា/VOA)
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ប៉ែន បូណា ប្រាប់វីអូអេថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងដឹកនាំប្រទេសទៅតាមលំនាំប្រជាធិបតេយ្យ ដោយលើកហេតុផលការបោះឆ្នោតជាតិចុងក្រោយកាលពីខែកក្កដា ធ្វើឡើងដោយមានការចូលរួមគណបក្សនយោបាយមានលក្ខណៈចម្រុះ និងសេរី។
លោកថ្លែងថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានធ្វើកំពុងធ្វើ និងបន្តធ្វើឥតមានងាករេទេនៅលើគន្លងប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ដូចយើងឃើញហើយនៅប្រទេសកម្ពុជាយើង ជាប្រទេសតូចមួយដែលមានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជា១៧លាននាក់តែប៉ុណ្ណឹងទេ ក៏ប៉ុន្តែបើនិយាយពីគណបក្សនយោបាយយើងមានដល់ទៅរាប់សិបត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ហើយជាក់ស្តែងកាលពីការបោះឆ្នោត ខែកក្កដា កន្លងទៅនេះ មានគណបក្សនយោបាយ១៨បានចូលរួម ហើយក្នុងហ្នឹងមានគណបក្ស២បានជាប់ឆ្នោតមានកៅអីនៅក្នុងរដ្ឋសភា ហើយសព្វថ្ងៃនេះ កំពុងធ្វើការងាររួមគ្នា នៅឯរដ្ឋសភា»។
សម្រាប់វិស័យសារព័ត៌មាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលរូបនេះថា កម្ពុជាមានអង្គភាពប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាង២០០០ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងព័ត៌មាន និងមានអ្នកកាសែតខ្ទង់ជិតម៉ឺននាក់កំពុងប្រកបអាជីពរបស់ពួកគេដោយសេរី ហើយក៏មានអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងសហជីពចំនួន៥ពាន់ទៅ៦ពាន់អង្គភាពដែលកំពុងដំណើរការនៅប្រទេសកម្ពុជា ហើយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអាចប្រើបណ្តាញសង្គមសព្វបែបយ៉ាងផងដែរ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌លោកជិន ម៉ាលីន ថ្លែងថាការស្នើរបស់អ្នកស្រី Brown ទាក់ទងនឹងសេរីភាពរបស់មេដឹកនាំនយោបាយជំទាស់ដែលកំពុងស្ថិតក្រោមការឃុំខ្លួន មិនមានឥទ្ធិពលលើដែនអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជានោះទេ។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ផ្តល់សម្ភាសន៍ដល់ VOA ក្រោយពីចូលរួមកម្មវិធីផ្សាយផ្ទាល់ «តុមូលវីអូឌី» អំពីប្រធានបទ«វិធានការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌» នៅបន្ទប់ផ្សាយវីអូឌីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ
លោកប្រាប់វីអូអេថា៖ «ការស្នើរបស់គាត់អាហ្នឹង ជាសិទ្ធិរបស់គាត់ទេ ចេះតែស្នើទៅក៏ប៉ុន្តែកម្ពុជាជារដ្ឋអធិបតេយ្យ យើងមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មានច្បាប់ជាតិ របស់យើង ហើយយើងធ្វើទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ជាតិរបស់យើង។
ផ្អែកលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ផ្អែកលើច្បាប់ជាតិរបស់យើងគឺរដ្ឋាភិបាលមិនមានសិទ្ធិឯណាទៅដោះលែងទណ្ឌិតឬក៏ជនជាប់ចោទដែលស្ថិតក្នុងដំណើរការនីតិវិធីរបស់តុលាការនោះទេ។ ហើយផ្អែកតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញច្បាប់របស់យើងក៏អត់មានអ្នកទោសនយោបាយដែរ មានតែអ្នកនយោបាយដែលមានទោស ដោយសារប្រព្រឹត្តបទល្មើស»។
វីអូអេមិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិលោកឈុំ សុជាតបាននៅឡើយទេនៅថ្ងៃសុក្រ។
ទាក់ទិនការអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្លាប់បានបកស្រាយច្រើនលើកច្រើនសារថា មូលដ្ឋាននេះនឹងមិនអាចក្លាយជាទីតាំងផ្តាច់មុខរបស់កងទ័ពចិនទេ ហើយជាងនេះទៀត មូលដ្ឋាននេះ នឹងក្លាយជាទីតាំងនៃការធ្វើសមយុទ្ធយោធារវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងប្រទេសផ្សេងទៀត តែជាសមយុទ្ធបែបសង្គ្រោះបន្ទាន់ពេលមានគ្រោះអាសន្នកើតឡើង។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានដែលមានវត្តមានឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក លោក W. Patrick Murphy និងមន្ត្រីស្ថានទូត អ្នកស្រី Brown បានថ្លែងថាសហរដ្ឋអាមេរិកមានមោទនភាពដែលបានដើរតួសំខាន់ក្នុងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាត់របស់កម្ពុជា ហើយជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានរួមចំណែកជួយកម្ពុជាលើវិស័យជាច្រើនដែលរួមមានសុខភាពសាធារណៈ ការអប់រំ កសិកម្ម សន្តិសុខស្បៀងអាហារ បរិស្ថាន ការឆ្លើយតបទៅនឹងឧក្រិដ្ឋកម្ម ហើយនិងផ្នែកផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។
អ្នកស្រីបន្ថែមថាជាការពិត សហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាទីផ្សារដ៏ធំបំផុតរបស់ទំនិញនាំចេញកម្ពុជា។ ការណ៍នេះបានបង្កើតឲ្យមានការងារ ហើយក៏បាននាំមកនូវវិបុលភាពសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់រូបផងដែរ៕