ភ្នំពេញ៖ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព «ក» ចំនួន៨ការិយាល័យបោះឆ្នោតនៅខេត្តបាត់ដំបងនៅថ្ងៃពុធនេះ។
ការបើកកញ្ចប់«ក»នេះបង្ហាញថា មានភាពមិនប្រក្រតីតិចជាងករណីនៅខេត្តក្រចេះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា មន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែចាត់ទុកថាលទ្ធផលនេះខ្វះមូលដ្ឋានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីអាចទទួលយកបានតាមផ្លូវច្បាប់ និងទទូចឱ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញអនុញ្ញាតឱ្យបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាពពីការិយាល័យបោះឆ្នោតជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលខ្លួនសង្ស័យថា មានភាពមិនប្រក្រតីធ្ងន់ធ្ងរ។
ភាពមិនប្រក្រតីនៅតែត្រូវបានរកឃើញ ក៏ប៉ុន្តែស្ថិតក្នុងកម្រិតតិចជាងមុន នេះបើយោងតាមលទ្ធផលពីការពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់កញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក» ក្នុងការិយាល័យបោះឆ្នោតទាំង៨នៅក្រុងបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ។
ការផ្ទៀងផ្ទាត់លើកញ្ចប់សុវត្ថិភាព «ក» ដែលស្ថិតនៅក្រោមការឃ្លាំមើលរបស់តំណាងអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយផងដែរនេះ បង្ហាញថា មានភាពខុសគ្នានូវតួលេខនៃសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនមួយសំឡេង បើធៀបនឹងឯកសារដែលមានក្នុងដៃគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ និងមានការចុះហត្ថលេខាលើក្រដាសដែលមិនមានទិន្នន័យ។ ប៉ុន្តែក្នុងពេលនោះដែរមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.)មិនបានបង្ហាញចំនួនតួលេខនៃសន្លឹងឆ្នោតបានការ និងសន្លឹងឆ្នោតមិនបានការទេបើទោះជាមានការស្នើសុំពីតំណាងគណបក្សជំទាស់ក៏ដោយ ដោយមន្ត្រីទាំងនោះអះអាងថា ការបង្ហាញនេះនឹងនាំឲ្យខាតពេលវេលា។
លោកគួយ ប៊ុនរឿន មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការបោះឆ្នោត បានកត់សម្គាល់ឃើញថា ទោះបីជាភាពមិនប្រក្រតីមានកម្រិតទាបជាងមុន ប៉ុន្តែលទ្ធផលនេះនៅតែខ្វះភាពអាចទទួលយកបានតាមផ្លូវច្បាប់។
«បញ្ហាគឺថា វាខុសពីនិតិវិធីដែលច្បាប់បានកំណត់អំពីកំណត់ហេតុនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោតនេះណាស់។ យើងដឹងហើយថា ទោះបីជាលំអៀងនៅតាមការិយាល័យតិចតួចមែនពិត ប៉ុន្តែតាមគោលការណ៍ច្បាប់ ការមិនបានបំពេញត្រឹមត្រូវ ខុសទម្រង់បែបនេះ គេមិនអនុញ្ញាតឱ្យទទួលយកបានទេ»។
លោកគួយ ប៊ុនរឿនបន្ថែមថា ក្នុងចំណោមការិយាល័យចំនួន២៣៣នៅខេត្តបាត់ដំបង ដែលខ្លួនបានស្នើ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានសម្រេចឱ្យពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់តែ៨ការិយាល័យប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះគណបក្សរបស់លោកមិនអាចសន្និដ្ឋានបានថា ការបោះឆ្នោតនៅខេត្តនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី និងយុត្តិធម៌បានទេ។
ដោយឡែក លោកហ៊ឺ រុង ប្រធាននាយកដ្ឋានប្រតិបត្តិការនៃគ.ជ.ប. ថ្លែងថា បញ្ហាខាងលើនេះបណ្តាលមកពីបញ្ហាបច្ចេកទេស ហើយវាមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពមិនប្រក្រតីទេ។
«ទម្រង់១១០២ចំនួនពីរការិយាល័យដែលពុំមានទិន្នន័យ ប៉ុន្តែមានហត្ថលេខារបស់តំណាងគណបក្សនយោបាយដែលបានចូលរួម។ យើងឃើញថា ប្រហែលមានការធ្វេសប្រហែសទាំងអស់គ្នា។ ប៉ុន្តែទម្រង់១១០២នេះគឺយើងសរសេររហូតដល់៤ច្បាប់ ដូច្នេះប្រសិនបើ១ច្បាប់ក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាពនេះអត់មាន វាអាចមាននៅពេលយើងបិទផ្សាយ ហើយផ្ញើរមកគណៈកម្មការឃុំ សង្កាត់រៀបចំការបោះឆ្នោត។ អញ្ចឹងដូចជាពុំមានភាពមិនប្រក្រតីណាគួរឱ្យកត់សម្គាល់ទេ»។
ការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»នេះធ្វើឡើងនៅទីស្នាក់ការគ.ជ.ប.តាមការបង្គាប់បញ្ជារបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។
កញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»គឺជាកញ្ចប់ផ្ទុកដោយឯកសារ និងព័ត៌មានពីការបោះឆ្នោតនៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោតនីមួយៗដែលត្រូវចុះហត្ថលេខាដឹងឮដោយភ្នាក់ងារគណបក្សនយោបាយដែលចូលរួមប្រកួតប្រជែង។
គួររំឭកថា នេះជាការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»លើកទីពីរហើយ បន្ទាប់ពីការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»នៅ១៣ការិយាល័យក្នុងស្រុកមួយនៅខេត្តក្រចេះដែលក្រោយមកត្រូវបានរកឃើញភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើន។
លោកអ៊ុត ឈន តំណាងមកពីក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ថ្លែងថា ស្ថាប័នកំពូលមួយនេះកំពុងពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់លើសំណុំឯកសារទាំងនេះ មុននឹងប្រកាសសាលក្រមលើបណ្តឹងបោះឆ្នោតនេះ។
«ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនឹងយកកិច្ចការនេះទៅជម្រះតាមផ្លូវច្បាប់។ គេកំពុងតែវិភាគ និងដាក់កម្មវិធី។ យ៉ាងណាក៏ដោយមិនឱ្យលើសពីច្បាប់បានកំណត់ទេ។ ខ្ញុំគិតថា យើងអាចធ្វើបញ្ចប់នៅមុនថ្ងៃដែលគេកំណត់ ព្រោះថា យើងបានប្រឹងប្រែងខ្លាំងណាស់»។
តាមច្បាប់ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមានរយៈពេល២០ថ្ងៃដើម្បីដោះស្រាយបណ្តឹងពីគណបក្សនយោបាយ ពោលគឺឱ្យបានមុនការប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការរបស់គ.ជ.ប.នៅថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។
បន្ទាប់ពីការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»នៅខេត្តបាត់ដំបងបានបញ្ចប់ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានបង្គាប់ឱ្យបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»ចំនួន១២ការិយាល័យទៀតនៅក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប។
ការបើកកញ្ចប់«ក»នេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅទីថ្ងៃសុក្រ ទី៣០ខែសីហា វេលាម៉ោង៨ព្រឹក៕
ការបើកកញ្ចប់«ក»នេះបង្ហាញថា មានភាពមិនប្រក្រតីតិចជាងករណីនៅខេត្តក្រចេះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា មន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែចាត់ទុកថាលទ្ធផលនេះខ្វះមូលដ្ឋានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីអាចទទួលយកបានតាមផ្លូវច្បាប់ និងទទូចឱ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញអនុញ្ញាតឱ្យបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាពពីការិយាល័យបោះឆ្នោតជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលខ្លួនសង្ស័យថា មានភាពមិនប្រក្រតីធ្ងន់ធ្ងរ។
ភាពមិនប្រក្រតីនៅតែត្រូវបានរកឃើញ ក៏ប៉ុន្តែស្ថិតក្នុងកម្រិតតិចជាងមុន នេះបើយោងតាមលទ្ធផលពីការពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់កញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក» ក្នុងការិយាល័យបោះឆ្នោតទាំង៨នៅក្រុងបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ។
ការផ្ទៀងផ្ទាត់លើកញ្ចប់សុវត្ថិភាព «ក» ដែលស្ថិតនៅក្រោមការឃ្លាំមើលរបស់តំណាងអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយផងដែរនេះ បង្ហាញថា មានភាពខុសគ្នានូវតួលេខនៃសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនមួយសំឡេង បើធៀបនឹងឯកសារដែលមានក្នុងដៃគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ និងមានការចុះហត្ថលេខាលើក្រដាសដែលមិនមានទិន្នន័យ។ ប៉ុន្តែក្នុងពេលនោះដែរមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.)មិនបានបង្ហាញចំនួនតួលេខនៃសន្លឹងឆ្នោតបានការ និងសន្លឹងឆ្នោតមិនបានការទេបើទោះជាមានការស្នើសុំពីតំណាងគណបក្សជំទាស់ក៏ដោយ ដោយមន្ត្រីទាំងនោះអះអាងថា ការបង្ហាញនេះនឹងនាំឲ្យខាតពេលវេលា។
លោកគួយ ប៊ុនរឿន មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការបោះឆ្នោត បានកត់សម្គាល់ឃើញថា ទោះបីជាភាពមិនប្រក្រតីមានកម្រិតទាបជាងមុន ប៉ុន្តែលទ្ធផលនេះនៅតែខ្វះភាពអាចទទួលយកបានតាមផ្លូវច្បាប់។
«បញ្ហាគឺថា វាខុសពីនិតិវិធីដែលច្បាប់បានកំណត់អំពីកំណត់ហេតុនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោតនេះណាស់។ យើងដឹងហើយថា ទោះបីជាលំអៀងនៅតាមការិយាល័យតិចតួចមែនពិត ប៉ុន្តែតាមគោលការណ៍ច្បាប់ ការមិនបានបំពេញត្រឹមត្រូវ ខុសទម្រង់បែបនេះ គេមិនអនុញ្ញាតឱ្យទទួលយកបានទេ»។
លោកគួយ ប៊ុនរឿនបន្ថែមថា ក្នុងចំណោមការិយាល័យចំនួន២៣៣នៅខេត្តបាត់ដំបង ដែលខ្លួនបានស្នើ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានសម្រេចឱ្យពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់តែ៨ការិយាល័យប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះគណបក្សរបស់លោកមិនអាចសន្និដ្ឋានបានថា ការបោះឆ្នោតនៅខេត្តនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី និងយុត្តិធម៌បានទេ។
ដោយឡែក លោកហ៊ឺ រុង ប្រធាននាយកដ្ឋានប្រតិបត្តិការនៃគ.ជ.ប. ថ្លែងថា បញ្ហាខាងលើនេះបណ្តាលមកពីបញ្ហាបច្ចេកទេស ហើយវាមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពមិនប្រក្រតីទេ។
«ទម្រង់១១០២ចំនួនពីរការិយាល័យដែលពុំមានទិន្នន័យ ប៉ុន្តែមានហត្ថលេខារបស់តំណាងគណបក្សនយោបាយដែលបានចូលរួម។ យើងឃើញថា ប្រហែលមានការធ្វេសប្រហែសទាំងអស់គ្នា។ ប៉ុន្តែទម្រង់១១០២នេះគឺយើងសរសេររហូតដល់៤ច្បាប់ ដូច្នេះប្រសិនបើ១ច្បាប់ក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាពនេះអត់មាន វាអាចមាននៅពេលយើងបិទផ្សាយ ហើយផ្ញើរមកគណៈកម្មការឃុំ សង្កាត់រៀបចំការបោះឆ្នោត។ អញ្ចឹងដូចជាពុំមានភាពមិនប្រក្រតីណាគួរឱ្យកត់សម្គាល់ទេ»។
ការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»នេះធ្វើឡើងនៅទីស្នាក់ការគ.ជ.ប.តាមការបង្គាប់បញ្ជារបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។
កញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»គឺជាកញ្ចប់ផ្ទុកដោយឯកសារ និងព័ត៌មានពីការបោះឆ្នោតនៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោតនីមួយៗដែលត្រូវចុះហត្ថលេខាដឹងឮដោយភ្នាក់ងារគណបក្សនយោបាយដែលចូលរួមប្រកួតប្រជែង។
គួររំឭកថា នេះជាការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»លើកទីពីរហើយ បន្ទាប់ពីការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»នៅ១៣ការិយាល័យក្នុងស្រុកមួយនៅខេត្តក្រចេះដែលក្រោយមកត្រូវបានរកឃើញភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើន។
លោកអ៊ុត ឈន តំណាងមកពីក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ថ្លែងថា ស្ថាប័នកំពូលមួយនេះកំពុងពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់លើសំណុំឯកសារទាំងនេះ មុននឹងប្រកាសសាលក្រមលើបណ្តឹងបោះឆ្នោតនេះ។
«ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនឹងយកកិច្ចការនេះទៅជម្រះតាមផ្លូវច្បាប់។ គេកំពុងតែវិភាគ និងដាក់កម្មវិធី។ យ៉ាងណាក៏ដោយមិនឱ្យលើសពីច្បាប់បានកំណត់ទេ។ ខ្ញុំគិតថា យើងអាចធ្វើបញ្ចប់នៅមុនថ្ងៃដែលគេកំណត់ ព្រោះថា យើងបានប្រឹងប្រែងខ្លាំងណាស់»។
តាមច្បាប់ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមានរយៈពេល២០ថ្ងៃដើម្បីដោះស្រាយបណ្តឹងពីគណបក្សនយោបាយ ពោលគឺឱ្យបានមុនការប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការរបស់គ.ជ.ប.នៅថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។
បន្ទាប់ពីការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»នៅខេត្តបាត់ដំបងបានបញ្ចប់ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានបង្គាប់ឱ្យបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក»ចំនួន១២ការិយាល័យទៀតនៅក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប។
ការបើកកញ្ចប់«ក»នេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅទីថ្ងៃសុក្រ ទី៣០ខែសីហា វេលាម៉ោង៨ព្រឹក៕