ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទៅស្ថានីយបោះឆ្នោតនៅដើមខែក្រោយដើម្បីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសពួកមន្រ្តីសង្កាត់ជាង១ម៉ឺន២ពាន់នាក់ ក៏ប៉ុន្តែ សន្លឹកឆ្នោតក៏កំពុងលេចចេញជាការតទល់ដាក់គ្នារវាងគណបក្សសំខាន់ៗ២នៅពេលដែលមានការគំរាមកំហែងពីសង្គ្រាមស៊ីវិលនិងការបង្ក្រាបទៅលើអ្នកប្រឆាំងរហូតដល់ការបោះឆ្នោតជាតិនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំក្រោយ។
សម្រាប់នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែននិងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ជឿជាក់ថា ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នៅថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា នឹងក្លាយជាការសាកល្បងដ៏សំខាន់មួយអំពីប្រជាប្រីយ៌ភាពដែលបានស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធដ៏ខ្លាំងតាំងពីការបោះឆ្នោតដ៏ខ្លាំងរបស់យុវជនហើយនឹងការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបទ។
ពេលដែលយុទ្ធនាការកំពុងចាប់ផ្តើម លោកផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបាននិយាយថា ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ទាំងនេះ នឹងពង្រីកវប្បធម៌របបពហុបក្សនៅថ្នាក់មូលដ្ឋានហើយនឹងធ្វើឲ្យប្រាកដថា ឋានៈភាពរបស់កម្ពុជាជាសង្គមបើកចំហ។ក៏ប៉ុន្តែ លោកនិយាយទៀតថា ការបោះឆ្នោតនេះនឹងត្រូវប្រយុទ្ធជាបញ្ហាធម្មតានិងជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
លោកផៃ ស៊ីផាននិយាយបន្តទៀតថា៖ «សំខាន់ជាងគេ មនុស្សវណ្ណៈថ្នាក់កណ្តាលបានរីកកាន់តែធំឡើង។ពលរដ្ឋមានទឹកស្អាត ភ្លើងអគ្គីសនី សាលារៀន ការថែទាំសុខ ភាព។ជាការពិត ការណ៍នេះមិនល្មមគ្រប់គ្រាន់ទេ ក៏ប៉ុន្តែ វាមានភាពប្រសើរឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។យើងមានមនុស្សវណ្ណៈថ្នាក់កណ្តាល ដែលត្រូវការរីកធំឡើង»។
លោកនិយាយទៀតថា មានសេចក្តីរាយការណ៍ពីការប្រឈមដ៏តូចមួយរវាងពួកអ្នកគាំទ្រមកពីគណបក្សសំខាន់ៗទាំង២ចាប់តាំងពីយុទ្ធនាការបានចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃសៅរ ក៏ប៉ុន្តែ ការប៉ះទង្គិចគ្នានោះបានត្រូវបំបែកយ៉ាងឆាប់រហ័ស។លោកក៏បានការពារការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលលោកទៅលើពួកប្រឆាំងដោយនិយាយថា វាជាបញ្ហាច្បាប់និងតុលាការក៏ប៉ុន្តែ មនុស្សមានសេរីភាពដើម្បីធ្វើការរឹះគន់។
លោកផៃ ស៊ីផាន បាននិយាយចំពោះការចាប់ខ្លួនពួកអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងដាក់ពន្ធនាគារថា៖ «យើងមិនបានបង្ក្រាបពីព្រោះតែនយោបាយហាមប្រាមមិនឲ្យធ្វើសកម្ម ភាពទេ។យើងបង្ក្រាប ពួកគេបានបង្កហេតុ ពួកគេមានបំណងធ្វើដូច្នេះ ដូច្នេះ យើងត្រូវដោះស្រាយដោយប្រើច្បាប់»។
លោកនិយាយទៀតថា៖ «មនុស្សទាំងនោះ បានប្រឆាំងនឹងច្បាប់ដូច្នេះពួកគេត្រូវតែគោរពច្បាប់កម្ពុជា ពួកគេត្រូវតែគោរពតុលាការ»។
ពួកអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងបានទទួលការលើកទឹកចិត្តដោយគោលជំហររបស់គណបក្សខ្លួននៅឯការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣នៅពេលដែលគណបក្សកាន់អំណាច (CPP) បានត្រឡប់ទៅកាន់អំណាចវិញ ក៏ប៉ុន្តែ ដោយបានកាត់បន្ថយអាសនៈភាគច្រើនរបស់ខ្លួនពី៩០អាសនៈមកនៅ៦៨អាសនៈនៅក្នុងសភាជាតិដែលមានអាសនៈ១២៣។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP)បានទទួល៥៥អាសនៈដោយយកជ័យជម្នះលើគណបក្សតូចៗទាំងអស់ បន្ទាប់ពីពួកយុវជនក្មេងៗងាកទៅគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងហើយទាមទារឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរ។ ពលរដ្ឋកម្ពុជាជាង៧០ភាគរយមានអាយុស្ថិតនៅក្រោម៣០ឆ្នាំ ជាកេរ្តិ៍ដំណែលនៃយុវជនកើតក្រោយសម័យសង្គ្រាម។ លោកបូ ប៉ាវ ជានាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការអប់រំសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍និងសន្តិភាពយុវជន (YEDP) បាននិយាយពីភាពខុសគ្នារវាងយុវជននិងមនុស្សចាស់មានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង។ ពួកអ្នកបោះឆ្នោតចាស់ៗបានទទួលការទាក់ទាញចិត្តខាងសន្តិសុខដែលបានផ្តល់ដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP)ដែលបានបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅឆ្នាំ១៩៩៨ហើយបានធ្វើឲ្យប្រាកដថាមានសន្តិភាពដែលអាចឲ្យមានការរីកលូតលាស់ខាងសេដ្ឋកិច្ច។
លោកបាននិយាយថា «អ្នកបោះឆ្នោតចាស់ៗខ្លះប្រាប់កូនចៅរបស់គាត់ថា ពួកគាត់មិនចង់ឃើញសង្គ្រាមទេ ដូច្នេះពួកគាត់នឹងប្រកាន់យកស្ថានភាពនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។វាជាការពិបាកដើម្បីទស្សន៍ទាយពីអ្វីដែលនឹងកើតមានឡើងឬលទ្ធផលអ្វីដែលនឹងកើតមានឡើងនោះ ក៏ប៉ុន្តែ ជារឿយៗ យើងមានភាពជាប់គាំងខាងនយោ បាយបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត»។
លក្ខណៈនៃការបោះឆ្នោតមូលដ្ឋានទាំងនោះមិនបានបញ្ឈប់លោកហ៊ុន សែន មិនឲ្យបង្កើតបញ្ហានៅកម្រិតជាតិដោយបានព្រមានថា កម្ពុជាអាចវិលត្រឡប់ទៅកាន់សង្គ្រាមវិញ ប្រសិនបើ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ចាញ់ឆ្នោតនោះ។ រឿងនយោបាយក៏មានការសៅហ្មងដោយការវាយដំទៅលើសមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំង ប្រើប្រាស់ច្បាប់បរិហាកេរ្តិ៍ដាក់ទោសព្រហ្មទ័ណ្ឌនិងហាមឃាត់បុគ្គលណាដោយមានទោសខាងព្រហ្មទ័ណ្ឌមិនឲ្យចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត។
បណ្តឹងបរិហាកេរ្តិ៍និងការគំរាមកំហែងចាប់ដាក់គុកឥតឈប់ឈរបានបណ្តាលឲ្យលោកសម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងលាចេញពីដំណែងហើយនិរទេសខ្លួននៅប្រទេសបារាំងដោយលោកកឹម សុខា អនុប្រធានរបស់លោកទទួលដំណែងជាមេដឹកនាំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP)។
លោកហ៊ុន សែន ក៏បានរារាំងការដង្ហែក្បួនយុទ្ធនាការឃោសនានៅតាមផ្លូវដែរ។លោកសុន ឆៃ ជាឥស្សរៈជនជាន់របស់បក្សសង្គ្រោះជាតិចង់ឃើញការកើនឡើងនូវការគាំទ្រឆ្នាំ២០១៣ឆ្លុះបញ្ចាំងការបោះឆ្នោតឃុំ សង្កាត់ ទោះយ៉ាងនោះក៏ដោយ លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់មានការពិបាកបំផុតដើម្បីទស្សន៍ទាយហើយលោកបានបដិសេធពុំព្រមនិយាយតួលេខថាតើអាសនៈ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ប៉ុន្មានដែលលោករំពឹងនឹងបានទទួលនោះ។
លោកសុន ឆៃបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ «ដូចលោក អ្នក ដឹងហើយថា យើងបានប្រឈមការគំរាមកំហែងយ៉ាងច្រើន ចាប់តាំងពីការគំរាមកំហែងសង្គ្រាម»។ លោកសុន ឆៃ មានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ «យើងមិនដឹងថាតើការគំរាមកំហែងបែបនេះនឹងប៉ះពាល់សមត្ថភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីបោះឆ្នោតដោយសេរីយ៉ាងដូចម្តេចទេ»។
ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យបញ្ចៀសការគំរាមកំហែងហើយនឹងការបំភិតបំភ័យខាងនយោបាយ។
ក៏ប៉ុន្តែ សេចក្តីសង្ឃឹមមានកម្រិតខ្ពស់ថា នឹងមិនមានអំពើហឹង្សាកើតឡើងម្តងហើយម្តងទៀតដែលបានកើតមានឡើងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសាកលឆ្នាំ២០១៣ នៅពេលមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ក៏៥នាក់ដែរបានស្លាប់។
លោក Son Chun Chuon នាយកកម្មវិធីសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សនិងការអភិវឌ្ឍនិយាយថា ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នៅឆ្នាំនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងប្រសើរជាងកាលពីពេលមុនៗបន្ទាប់ពីធ្វើកំណែទម្រង់គណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិ (NEC) មក។
លោកបាននិយាយទៀតថា ការធ្វើកំណែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះ ឆ្នោតរួមមានការបញ្ចូលគណបក្សទាំង២ ម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិនិងសហភាពអឺរ៉ុប។ពួកអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតមកពីគណបក្សទាំងអស់នឹងមានវត្តមានខណៈដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) បានបន្ទន់ជំហរចូលចិត្តបង្កជម្លោះដាក់គ្នា។
លោក Son Chun Chuon បាននិយាយទៀតថា «ខ្ញុំគិតថា អំពើហឹង្សានឹងមិនកើតមានឡើងទេ ទោះបីសារមកពីនាយករដ្ឋមន្រ្តីអំពីសង្គ្រាមដែលបានបង្កើនការភ័យខ្លាចក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋក៏ដោយ»។
ដំណែងឃុំសង្កាត់ប្រហែល១ម៉ឺន២ពាន់ រួមមានប្រធានឃុំសង្កាត់និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ នឹងត្រូវប្រកួតប្រជែងដោយដោយគណបក្សនយោបាយចំនួន១២៕
ប្រែសម្រួលដោយជឹង ប៉ូជីន