ក្រុមមេដឹកនាំសង្គមស៊ីវិល ដែលមានការទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ បានជម្រាបគណៈប្រតិភូសភាស.រ.អា.ទាំងពីរគណបក្ស ដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី Nancy Pelosi អំពីការរិតត្បិតដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលពួកគេចង់ឲ្យមានការបើកទូលាយឡើងវិញ និងការកែទម្រង់។
តំណាងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនតូចបានជួបជាមួយគណៈប្រតិភូសភាស.រ.អា.កាលពីថ្ងៃច័ន្ទក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក្រោយពេលគណៈប្រតិភូនេះបានជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនដើម្បីពិភាក្សាគ្នាអំពីបញ្ហាជាច្រើនទាក់ទងនឹងសិទ្ធិមនុស្ស ការគាបសង្កត់លើសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិជួបប្រជុំអំពីអំពើពុករលួយ ហើយនឹងការមិនអនុវត្តត្រឹមត្រូវនូវសិទ្ធិការងារ និងបញ្ហាដីធ្លី។
លោកធន សារ៉ាយ ប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានថ្លែងថា លោកបានលើករឿងនេះឡើងជាមួយគណៈប្រតិភូសភាស.រ.អា. តែលោកមិនដឹងថា តើគេនឹងធ្វើយ៉ាងណាទេចំពោះយោបល់របស់សង្គមស៊ីវិលនោះទេ។
«ប៉ុន្តែសង្គមស៊ីវិលគ្រាន់តែចង់ឲ្យមានអ្វីដែលមានភាពធូរស្បើយមកវិញ គឺការបើកនូវលំហរប្រជាធិបតេយ្យមកវិញ អីហ្នឹង។ ខ្ញុំបានលើកបន្តិចដែរ។ យើងចង់ឃើញមានការតស៊ូមតិឲ្យមានការបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង មកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដោយមានកិច្ចសហការពីការជួយជ្រោមជ្រែងពីសហគមន៍អន្តរជាតិ និងពីស.រ.អា.ជាដើមហ្នឹង»។
លោកថ្លែងដូច្នេះដោយយោងថា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមានក្តីបារម្ភខ្លាំងខ្លាចសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋ និងកិច្ចការសង្គមស៊ីវិលចេះតែរងការរិតត្បិតខ្លាំងឡើងៗ ហើយសហគមន៍អន្តរជាតិមិនអើពើ។
«គ្រាន់តែជាការសួរនាំអំពីព័ត៌មាននានា។ គាត់បានសាកសួរសំណួរមួយចំនួនប៉ុណ្ណឹងទេ។ ហើយយើងក៏បានប្រាប់គាត់អំពីការព្រួយបារម្ភរបស់យើងទាក់ទិនទៅដល់គេហៅថា សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិនៅតាមទីសាធារណៈហ្នឹងហាក់ដូចជាមានការធ្លាក់ចុះជាងពីឆ្នាំមុន ហើយបញ្ហាដែលមានការចាប់ឃុំខ្លួនសកម្មជនដីធ្លី ក៏ដូចជាសកម្មជននយោបាយ ដែលហាក់ដូចជានៅមានការតឹងតែង»។
ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិរិះគន់ចំពោះការបង្ក្រាបដោយអំពើហិង្សាពីអាជ្ញាធរ អំពីវប្បធម៌គ្មានទោសពៃរ៍ អំពីតុលាការមិនឯករាជ្យ អំពីការចាប់ឃុំខ្លួនស្ត្រីបឹងកក់ចំនួន១១នាក់ដែលតវ៉ាការរំលោភបំពានដីធ្លី និងស្វែងរកដំណោះស្រាយទឹកលិចផ្ទះ រិះគន់អំពីការចាប់ខ្លួននិងចោទប្រកាន់ក្រុមមន្ត្រីគណបក្សជំទាស់ជាដើម។
តំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយទៀតគឺលោកស្រីធីតា ឃឹះ នាយិកាអង្គការសីលកា បានថ្លែងថា លោកស្រីយល់ឃើញថា លោកស្រីPelosiមានការចាប់អារម្មណ៍ចំពោះបញ្ហានៅប្រទេសកម្ពុជាដែលសង្គមស៊ីវិលនិងលោកស្រីបានលើកឡើងនោះ។
«គាត់បានឃើញបញ្ហាជាក់ស្តែង ហើយគាត់អាចពាំនាំយកនូវអ្វីដែលគាត់បានឃើញទៅចូលរួមក្នុងការជជែកពិភាក្សានៅពេលដែលគេធ្វើគោលនយោបាយនៅក្នុងស.រ.អា.ដែលទាក់ទងនឹងប្រទេសកម្ពុជា»។
លោកស្រីបានបន្ថែមដែរថា៖
«យើងដឹងហើយថា ការប្រមូលផ្តុំ ការហែជាក្បួន ការបញ្ចេញមតិនៅក្នុងទីលានសារធារណៈ គឺមានការរិតត្បិតច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង តាំងតែពីរយើងបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣មក។ ដូច្នេះមានការប៉ះពាល់ មានការរិតត្បិតច្រើន។ ដូច្នេះធ្វើឲ្យយើងពិបាក។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលត្រូវការជួបជុំគ្នា ត្រូវការប្រមូលមតិដើម្បីសាសងគ្នា ដើម្បីបង្កើតចេញជាយោបល់រួមអី យើងមានការលំបាក ពីព្រោះការប្រើប្រាស់មតិត្រូវបានកាត់បន្ថយច្រើន តាំងពីពេលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣មក»។
ក្រៅពីរឿងសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ហាមួយចំនួនទៀត លោកស្រីធីតា ឃឹះបានអះអាងថា លោកស្រីបានជម្រាបជូនដល់គណៈប្រតិភូអំពីបញ្ហាជួញដូរស្ត្រីទៅក្រៅប្រទេស បញ្ហាសិទ្ធិស្ត្រី និងបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិស្ត្រីក្នុងបញ្ហានយោបាយផងដែរ។
លោកស្រីរស់ សុភាព នាយិកាអង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជាបានអះអាងថា លោកស្រីបារម្ភចំពោះបញ្ហាស្ត្រី ហើយចង់ឃើញការកែទម្រង់គឺស្ត្រីត្រូវមានតួនាទីច្រើនក្នុងឆាកនយោបាយ និងមានការចូលរួមតាក់តែងគោលនយោបាយបានច្រើន ដូចបុរសដែរដើម្បីនាំយកបញ្ហាស្ត្រីដាក់ចូលក្នុងគោលនយោបាយរដ្ឋ។
«បើកាលណាមានតំណាងស្ត្រីតិចជាង ស្ត្រីគាត់អត់អាចមានសំឡេងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីពាំនាំនូវតម្រូវការរបស់ស្ត្រីយកទៅដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងគោលនយោបាយទេ ដោយសារសំឡេងស្ត្រីមានតិចជាង»។
លោកស្រីបានថ្លែងថា អង្គការរបស់លោកស្រីកំពុងបារម្ភនិងកំពុងបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកនយោបាយឲ្យមានការគិតគូរឡើងវិញចំពោះបញ្ហានេះទៅថ្ងៃមុខ។ លោកស្រីបន្ថែមថា ពេលណាស្រ្តី និងបុរសទទួលផលប្រយោជន៍មិនដូចគ្នា នោះការដឹកនាំមិនអាចទៅរលូនបានទេ។ វានឹងធ្វើឲ្យមានបញ្ហាសង្គមច្រើន បញ្ហាជីវភាព បញ្ហាផាសុខភាព និងបញ្ហាអស្ថិរភាព។
ក្តីបារម្ភរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលភាគច្រើនត្រូវបានលើកយកទៅពិភាក្សាជាមួយនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន មុននឹងគណៈប្រតិភូសភាអាមេរិកាំងបានជួបជាមួយក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយពេលបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចពីរថ្ងៃក្នុង ប្រទេសកម្ពុជា លោកស្រីNancy Pelosiបានថ្លែងថា លោកស្រីបានលើកពីបញ្ហាជាច្រើនទាក់ទងនឹងសិទ្ធិមនុស្ស ការគាបសង្កត់លើសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិជួបប្រជុំ អំពើពុករលួយ ហើយនឹងការមិនអនុវត្តត្រឹមត្រូវនូវសិទ្ធិការងារ និងបញ្ហាដីធ្លីជាដើម ពេលលោកស្រីជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
លោកស្រី Pelosi សមាជិកសភានិងជាប្រធានក្រុមភាគតិចមកពីគណបក្ស ប្រជាធិបតេយ្យ បានអះអាងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដែរថា៖
«ការពិភាក្សាមានលក្ខណៈស្ថាបនាដោយនិយាយត្រង់ៗនិងមានសារៈប្រយោជន៍ក្នុងការដោះស្រាយការប្រឈមនានាទៅមុខ»។
លោកស្រី Nancy Pelosi បានធ្វើដំណើរទៅដល់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីទៅកាន់ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីផ្សេងទៀត។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបាននិយាយថា ក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រស.រ.អា.ដឹកនាំដោយលោកស្រី Pelosi បានជួបជាមួយនឹងសមាជិកក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលសំខាន់ៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីស្តាប់ទស្សនៈរបស់ពួកគេ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការ យុត្តិធម៌ក្នុងការបោះឆ្នោត ការរិតត្បិតបណ្តាញអ៊ីនធើណិត ការរំលោភសិទ្ធិកម្មកររោងចក្រ ដូចមានក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch ស្តីពីកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកាំងដដែលបានបញ្ជាក់ថា៖
«បទបង្ហាញរបស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិលស្របគ្នានឹងរបាយការណ៍របស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch ស្តីពីរោងចក្រកាត់ដេរដែរ ដែលយើងបានអំពាវនាវឲ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន»។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានដាក់ក្តីសង្ឃឹមថា ការជួបគ្នារវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន និងគណៈប្រតិភូដឹកនាំដោយលោកស្រី Nancy Pelosi បានបង្កើនទំនាក់ទំនងគ្នា។
លោកអ៊ូ វីរៈ ប្រធានអង្គការស្រាវជ្រាវពីគោលនយោបាយហៅថា វេទិកាអនាគតឬ Future Forum គឺជាតំណាងអង្គការមួយដែលជួបជាមួយលោក ស្រី Pelosi និងក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រចម្រុះគណបក្សរបស់ស.រ.អា.។
លោកបានថ្លែងថា ការយកចិត្តទុកដាក់របស់ក្រុមសភាស.រ.អា.នេះជាការពញ្ញាក់អារម្មណ៍មួយទៀតឲ្យប្រទេសកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងបញ្ហានានានៅកម្ពុជា។
«ខ្ញុំថា ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមួយមិនមានអំណាចសេដ្ឋកិច្ច អំណាចយោធា អំណាចនយោបាយទេ។ យើង នៅក្នុងភ្នែកគេ មិនមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងឆាកអន្តរជាតិទេ ហើយដោយសារអញ្ចឹងហើយ យើងមានបញ្ហាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សបន្តបន្ទាប់ ដែលធ្វើឲ្យពិភពលោកគេនៅធ្វើការរិះគន់ ជាបញ្ហាកិត្តិយសមួយនៃប្រទេសយើង»។
លោកថ្លែងថា ទស្សនកិច្ចរបស់សភាស.រ.អា.ជាទស្សនកិច្ចមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់កម្ពុជានិងស.រ.អា.។
«ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការទំនាក់ទំនងបន្តពិភាក្សាទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សរវាងរដ្ឋាភិបាលស.រ.អា.និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអ្នកនយោបាយស.រ.អា.និងអ្នកនយោបាយកម្ពុជាអាចនឹងបន្ត។ ហើយប្រសិនបើក្នុងករណីដែលមានការជជែកគ្នាដោយមិនបាច់ឈ្លោះគ្នា ហើយប្រសិនបើមានការជជែកគ្នា ខ្ញុំថា ប្រហែលជាយើងឈានទៅរកទំនាក់ទំនងមួយល្អជាមួយនឹងស.រ.អា.ហើយ ហើយការឈានទៅរកទំនាក់ទំនងជាមួយស.រ.អា.និងពិភពលោក ជារឿងល្អសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាផង ហើយក៏ជារឿងមួយល្អសម្រាប់មុខមាត់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងប្រទេសយើងទាំងមូលផងដែរ»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា នៅទីបំផុតគឺសម្រេចលើកម្ពុជាខ្លួនឯងទេថា តើត្រូវជ្រើសរើសរបៀបយ៉ាងម៉េច ជិតដិតតែជាមួយប្រទេសចិនជ្រុល ឬមហាអំណាចស.រ.អា.ជ្រុល ឬធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពរវាងសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ ដែលលោកវីរៈថា នេះជាគោលនយោបាយការបរទេសមួយដែលអ្នកនយោបាយកម្ពុជាត្រូវដេញដោលគ្នា៕