អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកច្បាប់ជនជាតិចិនដែលជាអ្នករិះគន់ឥតសំចៃមាត់ លោក Xu Zhangrun បានទទួលការអញ្ជើញពីសាកលវិទ្យាល័យ Harvard ឱ្យក្លាយជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌល Fairbank សម្រាប់ការសិក្សាអំពីប្រទេសចិនដែលហៅកាត់ថា FCCS របស់សាកលវិទ្យាល័យអាមេរិកនេះ គឺប៉ន្មានសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានគេបញ្ឈប់ពីកន្លែងធ្វើការចាស់នៅសាកលវិទ្យាល័យ Tsinghua ក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង ដោយសារតែលោកបានសរសេរអត្ថបទរិះគន់ប្រធានាធិបតីចិនលោក Xi Jinping។
យោងតាមមិត្តភក្តិរបស់លោក លោកXu បានទទួលការអញ្ជើញក្រៅផ្លូវការពីសាកលវិទ្យាល័យ Harvardកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ហើយកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា លោកក៏បានទទួលការអញ្ជើញជាផ្លូវការពីមជ្ឈមណ្ឌល FCCS ឱ្យក្លាយជាអ្នកស្រាវជ្រាវសម្រាប់ឆ្នាំសិក្សា២០២០-២០២១។
លោក James Evans មន្រ្តីទំនាក់ទំនងនៃមជ្ឈមណ្ឌល FCCS ដែលបានប្រាប់វីអូអេជាភាសាចិនកុកងឺតាមសារអ៊ីមែលថា៖ «យើងសូមសម្តែងការគោរពចំពោះកិច្ចការសិក្សាធិការរបស់លោកសាស្រ្តាចារ្យXu ។ យើងគិតថានេះ វាជារឿងត្រឹមត្រូវដែលត្រូវបង្ហាញការគាំទ្រដល់រូបលោក ដោយសារតែព្រឹត្តិការណ៍វិវត្តន៍ថ្មីកន្លងមកនេះៗ អីចឹងហើយយើងក៏អញ្ជើញលោកឱ្យចូលរួមការងារជាមួយយើងខ្ញុំ»។
លោក Evans បានបន្ថែមថា៖ «បើទោះជាមុខតំណែងអ្នកស្រាវជ្រាវនេះ គឺជាតំណែងដែលជាធម្មតាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវខ្លួនឯងជាអ្នកដាក់ពាក្យសុំក៏ដោយ ក៏មជ្ឈមណ្ឌលយើងយល់ថា តំណែងនេះអាចនឹងក្លាយជាកាយវិការគាំទ្រដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពដល់លោកសាស្រ្តាចារ្យ Xu ក្នុងកាលៈទេសៈត្រឹមត្រូវទាន់ពេលមួយ»។
លោក Xu បានផ្ញើសារត្រឡប់ទៅមជ្ឈមណ្ឌល FCCS នៅថ្ងៃពុធទី១៩ ខែសីហា ដោយបានថ្លែងអំណរគុណចំពោះមជ្ឈមណ្ឌលនេះ ដែលបានផ្តល់ឱកាសនេះជូនលោក និងបាននិយាយថា៖ «វាគឺជាការផ្តល់តំណែងដ៏សំខាន់មួយនិងឆ្លើយតបទៅនឹងចំណង់ចំណូលចិត្ត(ស្រាវជ្រាវ)របស់ខ្ញុំ»។
ប៉ុន្មានថ្ងៃមុននោះ លោក Xu បានទទួលលិខិតបញ្ឈប់ពីការងារលោកពីអតីតកន្លែងធ្វើការរបស់លោក គឺសាកលវិទ្យាល័យ Tsinghua ដ៏ល្បីរបស់ចិន គឺលោកត្រូវបានគេបញ្ឈប់កិច្ចសន្យាការងារជាស្ថាពរតែម្តង។ បន្ថែមលើការរងផលប៉ះពាល់ពីការសរសេរអត្ថបទរិះគន់នេះដែរ លោកXu ធ្លាប់ត្រូវបានគេចាប់ឃុំខ្លួនអស់រយៈពេល១សប្តាហ៍កាលពីដើមខែកក្កដា ពីបទល្បួងនារីពេស្យារួមភេទនៅក្នុងទីក្រុង Chengdu នៅភាគនិរតីប្រទេស កាលពីឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែលោកបានបដិសេធការចោទប្រកាន់នេះ។
លោក Xu ដែលត្រូវបានគេហាមឃាត់មិនឲ្យចាកចេញពីប្រទេសចិន ធ្លាប់បានបង្រៀនផ្នែកច្បាប់នៅសាកលវិទ្យាល័យ Tsinghua អស់រយៈពេលជាង២ទសវត្សមកហើយ។ តាមរយៈអត្ថបទនានាដែលលោកបានបោះពុម្ពផ្សាយជាហូរហែក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ លោក Xu បានរិះគន់យ៉ាងចាស់ដៃលើលោកប្រធានាធិបតី Xi ដោយចោទប្រកាន់លោកប្រធានាធិបតីថា កំពុងដឹកនាំប្រទេសឆ្ពោះទៅរករបបផ្តាច់ការចាប់តាំងពីចូលកាន់តំណែងក្នុងឆ្នាំ២០១២ និងបានស្តីបន្ទោសលោកប្រធានាធិបតីដែលដឹកនាំប្រទេសចិនឱ្យមានការដើរថយក្រោយលើផ្នែកនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមអបអរដល់សាកលវិទ្យាល័យ Harvard
លោកសាស្ត្រាចារ្យ Jerome Cohen ស្ថាបនិកនៃវិទ្យាស្ថានច្បាប់ស.រ.អា.-អាស៊ី (US-Asia Law) នៃសាកលវិទ្យាល័យ New York ចាត់ទុកការអញ្ជើញរបស់សាកលវិទ្យាល័យ Harvard ចំពោះលោក Xu ថាជា «កាយវិការដ៏ប្រសើរបំផុត» ដែលអាចចោទជាសំណួរចំពោះស្ថាប័នស្រាវជ្រាវផ្សេងៗទៀតថាតើពួកគេគួរបន្ថែមការអញ្ជើញបែបនេះដល់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សចិនផ្សេងៗទៀតដែរ ឬយ៉ាងណា?
លោក Cohen ថ្លែងប្រាប់ក្រុមផ្សាយវីអូអេជាភាសាចិនថា៖ «ពីមុនខ្ញុំធ្លាប់គិតថា ខ្ញុំគួរតែកម្រិតទំនាក់ទំនងខ្ញុំជាមួយសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សចិនល្បីៗនៅប្រទេសចិន ដោយសារតែខ្ញុំគិតថា វាអាចបង្កជាបញ្ហាបន្ថែមដល់ពួកគេ»។
សាស្ត្រាចារ្យ Cohen បន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែពេលនេះខ្ញុំយល់ហើយ ប្រហែលជាយើងត្រូវជ្រើសរើសផ្លូវផ្ទុយពីគំនិតបែបនោះវិញ យើងនឹងត្រូវអញ្ជើញជនជាតិចិនល្បីៗដែលរងការជិះជាន់ ឬរឹតបន្តឹងលើសកម្មភាពនានារបស់ពួកគេមករួមធ្វើការនៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវរបស់ពួកយើង។ ខ្ញុំយល់ពីអ្វីដែលកើតឡើងចំពោះលោកសាស្រ្តាចារ្យXu ។ គាត់(ឥឡូវនេះ)អាចសរសេរអត្ថបទបរិយាយដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍និងអស្ចារ្យបំផុត ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសាកលវិទ្យាល័យ Harvard ដែលបានផ្តល់កិត្តិយសជូនគាត់។ វាជាការផ្តល់ថាមពលកម្លាំងចិត្តមួយ។ វាក៏ជាការផ្តល់ឱ្យគាត់នូវកម្លាំងនិងជំហានខ្លាំងក្លាជាងមុនក្នុងការតស៊ូប្រឆាំងនឹងការជិះជាន់ដែរ»។
អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ លោក Joseph Fewsmith នៃសាកលវិទ្យាល័យ Boston និងក៏ជាសមាជិកអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌល Fairbank សម្រាប់ការសិក្សាអំពីប្រទេសចិនរបស់សាកលវិទ្យាល័យ Harvard បានប្រាប់វីអូអេថា មជ្ឈមណ្ឌល FCCS មានប្រវត្តិផ្តល់ជាជម្រកដល់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនានាដែលរងការជិះជាន់ ហើយរូបលោក សូមស្វាគមន៍ការមកដល់របស់លោកសាស្រ្តាចារ្យXu ។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកច្បាប់របស់ចិន លោក Yu Ping បាននិយាយថា កាយវិការបែបនេះនឹងបង្ហាញទំនាក់ទំនងរវាងសាកលវិទ្យាល័យ Harvard និងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ថាកំពុងវិវត្តប្រែប្រួលផងដែរ។
លោក Ping បានប្រាប់វីអូអេថា៖ «ការណ៍ដែលពួកគេ (Harvard) បានក្រោកប្រឆាំងនឹងគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនក្នុងស្ថានការណ៍បែបនេះ ខ្ញុំគិតថា វាជាការបង្ហាញពីភាពមិនពេញចិត្តចំពោះការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់គណបក្សកុម្មុយនិស្តចិនលើលោកXu »។ កាលពីអតីតកាល លោក Ping បាននិយាយថា មជ្ឈមណ្ឌល FCCS មានភាពស្ទាក់ស្ទើរពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងរ៉ាវជជែកវែកញែកនយោបាយនានាដែលអាចបង្កភាពល្អក់កករជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង។ ហើយលោកថា ការគាំទ្ររបស់ សារធារណមតិចំពោះលោក Xu បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា មានការ «ផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបទ(សង្គម)»។
ប៉ុន្តែលោក Lu Nan អ្នកអត្ថាធិប្បាយផ្នែកនយោបាយមានមូលដ្ឋាននៅស.រ.អា. និងក៏ជាមិត្តភក្តិរបស់លោក Xu និយាយថា អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យលោក Xu ចាកចេញពីប្រទេសចិនឡើយ។
លោក Lu បានប្រាប់វីអូអេថា៖ «ខ្ញុំប្រាកដ១០០ភាគរយថា សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការដើរហើររបស់លោក Xu ត្រូវបានគេរឹតបន្តឹង។ លោក Xu ក៏ដឹងខ្លួនដូច្នេះដែរ ថា (រូបកាយ)គាត់មិនអាចចាកចេញពីប្រទេសចិនឡើយ»។
ថ្មីៗនេះ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវសេរីនិយមជាច្រើនរូបត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យចាកចេញពីប្រទេសចិន។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ លោក Hong Sheng នាយកនៃក្រុមប្រឹក្សាសេរីនិយមនៃវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច Unirule ត្រូវបានអាជ្ញាធរនៅព្រលានយន្តហោះថា រូបលោកមិនត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឱ្យចាកចេញពីប្រទេសចិនទៅចូលរួមសន្និសីទស្តីពីកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចចិននៅស.រ.អា.ឡើយ។ ការហាមឃាត់រូបគាត់គឺដោយសារហេតុផលថា ការធ្វើដំណើរនេះ«បង្កការគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខជាតិចិន»។
លោក Luបានបន្ថែមថា លោករំពឹងគិតថា លោក Xu នឹងមិនព្រមចុះចាញ់អាជ្ញាធរទេ និងត្រៀមខ្លួនជាស្រេចទប់ទល់នឹងការធ្វើទុកបុកម្នេញនានាជាបន្តបន្ទាប់៕
ប្រែសម្រួលដោយ កោះ សុគន្ធី