ក្រុមអ្នកតាមដានសភាពការណ៍នយោបាយមើលឃើញអត្ថន័យតិចតួចកើតចេញពីការកែទម្រង់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ គណបក្សកាន់អំណាចអស់រយៈពេលជាងបីទសវត្សមកនេះបានប្រកាសនៅក្នុងសមាជវិសាមញ្ញរបស់ខ្លួនដែលបានបិទបញ្ចប់កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី១ខែកុម្ភៈថា ការកែទម្រង់គឺជាអាយុជីវិតរបស់គណបក្ស។
ការប្តេជ្ញាចិត្តបែបនេះធ្វើឡើង ក្រោយពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបាត់បង់អាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភាចំនួន២២អាសនៈក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣។ ការបាត់បង់នេះគឺជាលទ្ធផលដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលខុសពីការរំពឹងទុករបស់គណបក្សចាស់វស្សាមួយនេះ។ ដំណាលគ្នានេះ វាក៏ជារំញោចដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យសើរើឡើងវិញនូវរូបភាពនានានៅជុំវិញខ្លួន។
ក្នុងន័យនេះ គណបក្សកាន់អំណាចបានសម្រេចពង្រីកវិសាលភាពនៃកម្លាំងនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនតាមរយៈបន្ថែមសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលថ្មីចំនួន៣០៦រូប បន្ថែមពីលើសមាជិកដែលមានស្រាប់ចំនួន២៦២រូប។ ដូច្នេះសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកើនដល់៥៦៨រូបក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
គណៈកម្មាធិការកណ្តាលនេះគឺជាក្បាលម៉ាស៊ីននយោបាយដ៏សំខាន់បំផុតរបស់គណបក្សដែលមានអំណាចសម្រេចលើកិច្ចការ រួមនិងផែនការនយោបាយរួមសម្រាប់យកទៅអនុវត្ត គឺខុសពីគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍របស់គណបក្សដែលមានតួនាទីធ្វើការសម្រេចកិច្ចការនយោបាយចាំបាច់ប្រចាំថ្ងៃ។ គណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍មានសមាជិកសរុបចំនួន៣៤រូប ដែលសុទ្ធសឹងជាថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលខ្ពស់បំផុតរបស់គណបក្ស។
យោងតាមលោកឈាង វុន សមាជិកថ្មីរបស់គណៈកម្មាធិការកណ្តាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាតំណាងរាស្ដ្ររបស់គណបក្សនេះ ឲ្យដឹងថា ការបោះឆ្នោតបញ្ចូលសមាជិកគណៈកម្មាធិការថ្មីរបស់គណបក្សគឺជាការកែទម្រង់ដឹកនាំបក្សដ៏ចាំបាច់មួយ។
លោក ឈាង វុន ពន្យល់ថា ការណ៍នេះបង្ហាញអំពីការបញ្ចូលសមាជិកថ្មីជាស្ដ្រីយ៉ាងច្រើននិងកម្លាំងដឹកនាំជាយុវជនជំនាន់ថ្មីច្រើនទៀត។
សមាជិកថ្មីដែលជាយុវជនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ មានចំនួនសរុបជាង៨០នាក់។
លោក ឈាង វុន លើកឡើងថា គោលការណ៍នេះជាការផ្តោតការផ្លាស់ប្តូរការដឹកនាំរបស់មនុស្សវ័យចំណាស់នៅក្នុងគណបក្ស និងដើម្បីលើកកម្ពស់ស្ត្រីនិងយុវជន។
«ដើម្បីត្រៀមចំពោះការដឹកនាំលើកក្រោយ យើងត្រូវរៀបចំធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសមស្របទៅតាមទំហំ ទៅតាមមូលដ្ឋាននៃសន្លឹកឆ្នោតហ្នឹង។ យើងត្រូវរៀបចំឲ្យយុវជនដឹកនាំការងារបន្ត។ ការងារដែលមានកាន់តែច្រើនទៅ។ រីឯទី២ យើងត្រូវជំរុញបន្ថែមទៀតឲ្យលោកមានការរួមចំណែកសម្រេចលើវាសនាប្រទេសជាតិ»។
ប៉ុន្តែការលើកតម្កើងក្រុមយុវជនហាក់បីដូចជាស្តែងចេញពីសែស្រឡាយរបស់មន្ត្រីដឹកនាំក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល ដែលហាក់ដូចជាដើរបញ្ច្រាសនឹងការទទួលស្គាល់នូវការបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ គណបក្សប្រជាជនដែលបានទទួលស្គាល់ថា ខ្លួនចុះខ្សោយនូវការគាំទ្រពីម្ចាស់ឆ្នោត ដោយសារការខ្វះចន្លោះក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយ ដោយសារអំពើពុករលួយ បក្ខពួកនិយម និងក្រុមគ្រួសារនិយម និងដោយសារការប្រើអំណាចបំពាន ការបាត់បង់ជំនឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ភាពមិនស្មើគ្នានៅចំពោះមុខច្បាប់ បញ្ហាដីធ្លី ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ បញ្ហាព្រំដែននិងអន្តោប្រវេសន៍ជាដើម។
ក្រឡេកមកមើលសមាជិកថ្មីនៃគណៈកម្មាធិការកណ្តាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាក្រុមយុវជននោះ មានកូនប្រុសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចំនួនបីរូប គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលជាឧត្តមសេនីយ៍ផ្កាយបីផ្នែកយោធា លោក ហ៊ុន ម៉ានី ដែលជាតំណាងរាស្ត្រ និងលោកហ៊ុន ម៉ានិត ដែលជានាយករងខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន និងជាឧត្តមសេនីយ៍ត្រីយោធាទទួលបន្ទុកជាអនុប្រធានផ្នែកចារកម្មយោធា។ បន្ថែមពីនោះ មានលោកឧត្តមសេនីយ៍នគរបាលឌី វិជ្ជា ប្រធានយកដ្ឋានកណ្តាលសន្តិសុខក្រសួងមហាផ្ទៃជាកូនប្រសាររបស់លោកហ៊ុន សែនគឺជាស្វាមីរបស់លោកស្រីហ៊ុន ម៉ាណា ដែលកាន់កាប់ជំនួញធំៗមួយចំនួន និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទូរទស្សន៍ និងវិទ្យុនិងជាកូនប្រុសរបស់លោកហុក ឡង់ឌី អតីតអ្នកកាន់អំណាចកំពូលនគរបាលជាតិ។
បន្ទាប់មកមានកូនលោកស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃគឺលោកស សុខា។ លោកស សុខាជាតំណាងរាស្ដ្រវ័យក្មេងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ។
ដោយសម្លឹងមើលរចនាសម្ព័ន្ធនេះ លោក អ៊ូ វីរៈ នាយកវេទិកាអនាគតដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយ និយាយថា នេះជានយោបាយមួយដើម្បីបន្សាបអំណាចអ្នកដឹកនាំចាស់ៗ ដែលមានឥទ្ធិពល ប៉ុន្តែវាមានលក្ខណៈគ្រួសារនិយមដែលមិនអាចប្រកែកបាន។
«កូនអ្នកធម្មតាអត់សូវមានទេ ច្រើនតែកូនអ្នកមានអំណាចស្រាប់ក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ពួកក្មេងៗអាចគ្រាន់បើជាងចាស់ៗ។ ពួកគាត់មានសមត្ថភាព ប៉ុន្តែនៅតែជាគ្រួសារនិយម នៅតែជាបក្ខពួកនិយមដដែល។ ការកែទម្រង់នេះមើលទៅហាក់ដូចជាស្រដៀងគណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន។ តែវាហាក់ដូចជានៅមានភាពវិជ្ជមានគ្រាន់បើ»។
លោក នី ចរិយា ប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេតរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកមើលឃើញថា វាជាការប្រមូលផ្តុំអំណាចនៅក្នុងគណបក្សដែលលោកមិនបានបញ្ជាក់ចំៗ។ ប៉ុន្តែលោកមិនបានវិនិច្ឆ័យឃើញលក្ខណៈក្រុមគ្រួសារនិងបក្ខពួកនិយមបែបណានោះទេ។
«ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វាជារូបភាពនៃការមិនផ្តល់ឱកាសដល់អ្នកដទៃទៀតដែរ»។
លោក ឈាង វុន ខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបកស្រាយមកវិញថា នេះជាការលើកតម្កើងផ្នែកសមត្ថភាពក្រុមយុវជន។
«កូនថ្នាក់ដឹកនាំដែលបានចូលក្នុងគណៈកម្មាធិការកណ្តាលនោះគឺទី១គាត់មានសមត្ថភាព ដូចជាឯកឧត្តម ហ៊ុន ម៉ានី ឯកឧត្តម ស សុខា គាត់ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រដែលមានសមត្ថភាព»។
ក្រុមយុវជនកាន់តែមានចំនួនកាន់តែច្រើនក្នុងចំណោមអ្នកបោះឆ្នោត។ ហើយពួកគេទំនងជាអ្នកដែលបានកំណត់ការផ្លាស់ប្តូរលទ្ធផលបោះឆ្នោត នៅពេលដែលពួកគេកាន់តែបើកទូលាយទៅរកសង្គមសេរី។
នៅក្នុងការសម្រេចរបស់ខ្លួនក្នុងមហាសន្និបាតវិសាមញ្ញលើកនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាហាក់ដូចជាបានងាកមកពិចារណាលើយុទ្ធសាស្ត្រដែលគណបក្សជំទាស់គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានប្រើប្រាស់ ហើយបានច្បាមយកសំឡេងឆ្នោតមួយចំនួនធំ។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានដាក់ផែនការផ្តោតលើក្រុមពលករ កម្មករឲ្យកាន់តែច្រើន និងបង្កើនទិសដៅទៅរកមនុស្សវ័យចំណាស់និងបញ្ហាផាសុខភាពរបស់មនុស្សវ័យចំណាស់ទាំងនេះ។ មនុស្សវ័យចំណាស់ដែលគណបក្សជំទាស់ធ្លាប់បានសន្យាថា នឹងផ្តល់ជាប្រាក់ខែឲ្យពួកគេក្នុងមួយខែចំនួនបួនម៉ឺនរៀល ប្រសិនបើខ្លួនឡើងកាន់អំណាច។
ក៏ប៉ុន្តែដំណាលគ្នានេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏បានលើកតម្កើងមន្ត្រីប្រដាប់អាវុធមួយចំនួនដែលទទួលរងការរិះគន់ពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលឯករាជ្យជាតិ និងអន្តរជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឃោរឃៅ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនិងការបង្រ្កាបថ្មីៗចុងក្រោយក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ក្រោយពីការបោះឆ្នោត។ នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បង្រ្កាបនោះ មនុស្សជិតដប់នាក់ត្រូវបាញ់សម្លាប់ដោយកងសមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងនោះមានទាំងកម្មកររោងចក្រ កម្មករឯកជន និងឈ្មួញតាមចិញ្ចើមថ្នល់ផងដែរ។ យុត្តិធម៌សម្រាប់ពួកគេនៅស្ថិតក្នុងភាពស្ងៀមស្ងាត់នៅឡើយ។
មន្ត្រីប្រដាប់អាវុធដែលត្រូវលើកតម្កើងក្នុងជួរដឹកនាំមជ្ឈឹមរបស់បក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះមានលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯកជួន សុវណ្ណ ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ និងលោកឧត្តមសេនីយ៍មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីភ្នំពេញរ័ត្ន ស្រ៊ាង លោកប៉ា សុជាតិវង្ស អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ។ អតីតមេបញ្ជាការនៃកងអង្គរក្សលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនគឺលោកហ៊ុយ ពិសិដ្ឋ និងលោកឧត្តមសេនីយ៍ហ៊ីង ប៊ុនហៀង មេបញ្ជាការកងអង្គរក្សលោកហ៊ុន សែន លោកឧត្តមសេនីយ៍ម៉ក់ ជីតូ អគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិ និងលោកឧត្តមសេនីយ៍គៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ។ ក្រៅពីនោះ មានលោកឧត្តមសេនីយ៍ទៀ វិញ មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹក ដែលត្រូវជាប្អូនប្រុសរបស់លោកទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯកឈុំ សុជាតិ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ និងលោកឧត្តមសេនីយ៍ស្រី ឌឹក ជាមេបញ្ជាការប្រចាំភូមិភាគ៤ តំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ។
លោក នី ចរិយា យល់ថា ការតែងតាំងបែបនេះនឹងនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រជាប្រិយភាពរបស់គណបក្សកាន់អំណាចដែលធ្លាក់ចុះរួចទៅហើយនោះ។
«ថ្នាក់ដឹកនាំកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធមួយចំនួនដែលមានឈ្មោះល្បីរន្ទឺខាងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ហើយត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងគណៈកម្មាធិការនេះទៀត ធ្វើឲ្យការបញ្ចូលនេះជាការលើកទឹកចិត្តទៅដល់មន្ត្រីទាំងអស់នោះ។ ដូច្នេះប្រហែលជាមិនមានការកាត់បន្ថយអំពើហិង្សាតាមរយៈគណបក្សនោះបានទេ»។
ដំណាលគ្នានេះ លោក អ៊ូ វីរៈ មិនភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះការបញ្ចូលកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធក្នុងជួរដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់បក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលោកមើលឃើញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងប្រឈមនឹងគោលការណ៍លុបបំបាត់និទណ្ឌភាព ឬភាពដែលប្រព្រឹត្តខុស ប៉ុន្តែមិនបានទទួលទោសត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ទេ។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការបកស្រាយទាំងនេះ លោកឈាង វុន សមាជិកថ្មីរបស់គណៈកម្មាធិការកណ្តាលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលើកឡើងថា នេះជាសិទ្ធិនយោបាយរបស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ហើយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅក្នុងប្រទេសជឿនលឿនដូចជានៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងនៅប្រទេសបារាំងក៏មានចំណែកនៅក្នុងបក្សនយោបាយដែរ៕