ភ្នំពេញ —
មន្ត្រីគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរនិងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលបង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមមុនការចរចារកដំណោះស្រាយនយោបាយនៅថ្ងៃអង្គារស្អែកនេះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនបីរូបរួមមានលោកសុន ឆ័យ លោកគួយ ប៊ុនរឿន និងលោកយ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិនិងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានលោកព្រុំ សុខា លោកកើត រិទ្ធ និងលោកសក់ សេដ្ឋានឹងពិភាក្សាគ្នាជាសំខាន់លើការការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតប៉ុន្តែមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់បានរក្សាជំហរស្វែងរកឲ្យមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
លោកព្រុំ សុខា មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះថា ការចរចានេះនឹងផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់ទម្លាយវិបត្តិនយោបាយសព្វថ្ងៃនេះ។
«ជំហររបស់គណបក្សប្រជាជនយើងយល់ថាគ្មានមធ្យោបាយណាល្អជាងនិងប្រសើរជាងដំណោះស្រាយតាមសន្តិវិធីតាមការចរចា។ដូច្នេះបើមានការចរចាយើងនៅតែមានសង្ឃឹម»។
ដោយឡែកសម្រាប់លោកយឹម សុវណ្ណ តំណាងរាស្ដ្រនិងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញមានប្រសាសន៍ថាគណបក្សទាំងពីត្រូវដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយនេះឲ្យបាន។
«យើងមិនអាចទុកឲ្យភាពជាប់គាំងនយោបាយបែបននេះអូសបន្លាយគ្មានទីបញ្ចប់ទេ។ យើងត្រូវតែរិះរកនយោបាយដើម្បីបញ្ចប់វាដោយគោរពទៅតាមឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដោយការពារយុត្តិធម៌ជូនម្ចាស់ឆ្នោត»។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលជាមួយគ្នាចំនួនពីរថ្ងៃជាប់ៗគ្នាកាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៣ដើម្បីដោះស្រាយភាពជាប់គាំងនយោបាយបន្ទាប់ពីគណបក្សជំទាស់បានច្រានចោលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដា។ ការមិនទទួលស្គាល់នេះដោយសារគណបក្សជំទាស់រកឃើញថាមានភាពមិនប្រក្រតីនិងលួចបន្លំក្នុងការបោះឆ្នោតហើយខ្លួនទាមទារឲ្យដោះស្រាយបញ្ហានេះបើពុំនោះទេត្រូវតែបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
ការចរចាគ្នាត្រូវបានអាក់ខានទៅវិញដោយសារជំហរមិនត្រូវគ្នារវាងគណបក្សទាំងពីរដោយហេតុថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានសំអាងលើនីតិវិធីនានាដែលបង្ហាញពីភាពស្របច្បាប់។ រីឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិសំអាងថាសំណើរបស់ខ្លួនមិនត្រូវបានទទួលយកទៅពិចារណាដើម្បីដោះស្រាយ។
ការចរចាជាថ្មីត្រូវបានគ្រោងធ្វើនៅដើមឆ្នាំ២០១៤នេះប៉ុន្តែត្រូវអាក់ខានទៅវិញក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបានបាញ់បង្រ្កាបយ៉ាងហិង្សាលើក្រុមបាតុករដែលជាកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះគឺមួយថ្ងៃមុននឹងគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរចាប់ផ្តើមចរចាគ្នាជាថ្មីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយអំពាវនាវឲ្យបញ្ឈប់រាល់អំពើហិង្សាសង្គមគ្រប់ប្រភេទនិងត្រូវបង្កើតវប្បធម៌នៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងការសម្តែងការគោរពចំពោះអាយុជីវិតនៃប្រជាជាតិដោយមិនប្រកាន់ពូជសាសន៍។
លោកបណ្ឌិត ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត្យនិងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជាហៅថានិកហ្វិកយល់ឃើញថាការងាកមករកការចរចាគ្នានៅពេលនេះក្រោយពីគណបក្សទាំងពីរបានបង្ហាញភាពខ្លាំងរៀងខ្លួនមួយរយៈ។
«គឺជាព័ត៌មានវិជ្ជមានមួយដែលខ្ញុំគិតថា គណបក្សទាំងពីរនឹងព្យាយាមទោះបីយើងមើលឃើញពីចម្ងាយថាចំណុចបោះឆ្នោតឡើងវិញឬបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិនោះមិនមានការឯកភាពគ្នាប៉ុន្តែចំណុចនៃការកែទម្រង់បោះឆ្នោតគឺជាចំណុចឯកភាពមួយ។ ដូច្នេះបើមានការឯកភាពមួយហើយអាចនឹងមានការឯកភាពទៅលើចំណុចផ្សេងទៀតអាស្រ័យលើការជួបមុខគ្នាសិន»។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យម្សិលមិញនេះលោកសម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានលើកពីការកែទម្រង់និងការទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
ក៏ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃនេះលោកព្រុំ សុខា បញ្ជាក់ថាការចរចានៅថ្ងៃស្អែកនេះនឹងមិនលើកយកការបោះឆ្នោតឡើងវិញនោះទេដ្បិតការទាមទារនេះប្រៀបដូចជាការទាត់ចោលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដា៕
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនបីរូបរួមមានលោកសុន ឆ័យ លោកគួយ ប៊ុនរឿន និងលោកយ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិនិងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានលោកព្រុំ សុខា លោកកើត រិទ្ធ និងលោកសក់ សេដ្ឋានឹងពិភាក្សាគ្នាជាសំខាន់លើការការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតប៉ុន្តែមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់បានរក្សាជំហរស្វែងរកឲ្យមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
លោកព្រុំ សុខា មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះថា ការចរចានេះនឹងផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់ទម្លាយវិបត្តិនយោបាយសព្វថ្ងៃនេះ។
«ជំហររបស់គណបក្សប្រជាជនយើងយល់ថាគ្មានមធ្យោបាយណាល្អជាងនិងប្រសើរជាងដំណោះស្រាយតាមសន្តិវិធីតាមការចរចា។ដូច្នេះបើមានការចរចាយើងនៅតែមានសង្ឃឹម»។
ដោយឡែកសម្រាប់លោកយឹម សុវណ្ណ តំណាងរាស្ដ្រនិងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញមានប្រសាសន៍ថាគណបក្សទាំងពីត្រូវដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយនេះឲ្យបាន។
«យើងមិនអាចទុកឲ្យភាពជាប់គាំងនយោបាយបែបននេះអូសបន្លាយគ្មានទីបញ្ចប់ទេ។ យើងត្រូវតែរិះរកនយោបាយដើម្បីបញ្ចប់វាដោយគោរពទៅតាមឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដោយការពារយុត្តិធម៌ជូនម្ចាស់ឆ្នោត»។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលជាមួយគ្នាចំនួនពីរថ្ងៃជាប់ៗគ្នាកាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៣ដើម្បីដោះស្រាយភាពជាប់គាំងនយោបាយបន្ទាប់ពីគណបក្សជំទាស់បានច្រានចោលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដា។ ការមិនទទួលស្គាល់នេះដោយសារគណបក្សជំទាស់រកឃើញថាមានភាពមិនប្រក្រតីនិងលួចបន្លំក្នុងការបោះឆ្នោតហើយខ្លួនទាមទារឲ្យដោះស្រាយបញ្ហានេះបើពុំនោះទេត្រូវតែបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
ការចរចាគ្នាត្រូវបានអាក់ខានទៅវិញដោយសារជំហរមិនត្រូវគ្នារវាងគណបក្សទាំងពីរដោយហេតុថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានសំអាងលើនីតិវិធីនានាដែលបង្ហាញពីភាពស្របច្បាប់។ រីឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិសំអាងថាសំណើរបស់ខ្លួនមិនត្រូវបានទទួលយកទៅពិចារណាដើម្បីដោះស្រាយ។
ការចរចាជាថ្មីត្រូវបានគ្រោងធ្វើនៅដើមឆ្នាំ២០១៤នេះប៉ុន្តែត្រូវអាក់ខានទៅវិញក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបានបាញ់បង្រ្កាបយ៉ាងហិង្សាលើក្រុមបាតុករដែលជាកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះគឺមួយថ្ងៃមុននឹងគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរចាប់ផ្តើមចរចាគ្នាជាថ្មីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយអំពាវនាវឲ្យបញ្ឈប់រាល់អំពើហិង្សាសង្គមគ្រប់ប្រភេទនិងត្រូវបង្កើតវប្បធម៌នៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងការសម្តែងការគោរពចំពោះអាយុជីវិតនៃប្រជាជាតិដោយមិនប្រកាន់ពូជសាសន៍។
លោកបណ្ឌិត ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត្យនិងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជាហៅថានិកហ្វិកយល់ឃើញថាការងាកមករកការចរចាគ្នានៅពេលនេះក្រោយពីគណបក្សទាំងពីរបានបង្ហាញភាពខ្លាំងរៀងខ្លួនមួយរយៈ។
«គឺជាព័ត៌មានវិជ្ជមានមួយដែលខ្ញុំគិតថា គណបក្សទាំងពីរនឹងព្យាយាមទោះបីយើងមើលឃើញពីចម្ងាយថាចំណុចបោះឆ្នោតឡើងវិញឬបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិនោះមិនមានការឯកភាពគ្នាប៉ុន្តែចំណុចនៃការកែទម្រង់បោះឆ្នោតគឺជាចំណុចឯកភាពមួយ។ ដូច្នេះបើមានការឯកភាពមួយហើយអាចនឹងមានការឯកភាពទៅលើចំណុចផ្សេងទៀតអាស្រ័យលើការជួបមុខគ្នាសិន»។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យម្សិលមិញនេះលោកសម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានលើកពីការកែទម្រង់និងការទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
ក៏ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃនេះលោកព្រុំ សុខា បញ្ជាក់ថាការចរចានៅថ្ងៃស្អែកនេះនឹងមិនលើកយកការបោះឆ្នោតឡើងវិញនោះទេដ្បិតការទាមទារនេះប្រៀបដូចជាការទាត់ចោលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដា៕