អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់របស់ធនាគារពិភពលោកបានថ្លែងនៅថ្ងៃសុក្រនេះថាស្របពេលដែលផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗដែលបង្កដោយជំងឺកូវីដ១៩មិនទាន់ត្រូវបានដោះស្រាយនៅឡើយក្នុងនោះ គឺការបាត់បង់ការងារ និងការផ្អាកការសិក្សារបស់សិស្ស រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវរៀបចំឲ្យមានការប៉ះប៉ូវនៅក្នុងការផ្តល់ឱកាសឲ្យច្រើនដល់សិស្ស បានទទួលការបំពាក់បំប៉នបន្ថែម និងត្រូវបង្កើនសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងជំងឺកូវីដ១៩។
ធនាគារពិភពលោក (World Bank) ឲ្យដឹងបែបនេះ ក្នុងពេលចេញរបាយការណ៍ថ្មីមួយឈ្មោះ«ការងើបឡើងវិញមិនស្មើគ្នា»ថា សេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប៉ាស៊ីហ្វិក បានងើបឡើងវិញបន្តិចម្តងៗ ក្រោយពីជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរក្នុងឆ្នាំ២០២០។ ធនាគារបញ្ជាក់ថា មានតែប្រទេសចិននិងវៀតណាមទេ ដែលសេដ្ឋកិច្ចដាំក្បាលចុះហើយ ងើបឡើងវិញ ក្នុងកម្រិតកំណើន៨,១% និង៦,៦%រៀងៗខ្លួន សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ និងពី២,៣% និង២,៩% សម្រាប់ឆ្នាំ២០២០។
សម្រាប់ប្រទេសដទៃទៀតក្នុងតំបន់ រួមមានប្រទេសកម្ពុជាផងនោះ នៅឆ្នាំ២០២១នេះ កំណើននឹងមានក្នុងចន្លោះ៤% ទៅ៤,៤%។ ដោយឡែកនៅប្រទេសណាដែលវិបត្តិនេះមានសភាពជ្រាលជ្រៅ វានឹងស៊ីពេលយូរជាងសម្រាប់វិលទៅរកកម្រិតការព្យាករណ៍នៅមុនកូវីដមកដល់។
កម្ពុជា ត្រូវបានលោក Aaditya Mattoo សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់នៃធនាគារពិភពលោកកោតសរសើរចំពោះការគ្រប់គ្រងបានល្អនៃជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩។ ក៏ប៉ុន្តែលោកថារដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ ត្រូវផ្តល់ការបំប៉នបន្ថែមដល់សិស្សដែលបានអាក់ខានក្នុងការរៀនសូត្រដោយជំងឺកូវីដ១៩ និងការផ្តល់ការអប់រំជំនាញផ្សេងៗដល់អ្នកដែលបានបាត់បង់ការងារ។
លោក Aaditya Mattoo ថ្លែងក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានអនឡាញមួយថា៖ «អ្នកដឹងទេចាំបាច់ត្រូវតែធ្វើឲ្យប្រាកដថា សា្លកស្នាមដែលបង្កដោយជំងឺកូវីដ១៩ ដូចជាពេលដែលមនុស្សជាច្រើនបានបាត់បង់ការងារ ចេញពីសាលារៀន និងការបាត់បង់តម្លៃនៃជំនាញផ្សេងៗនោះ គឺយើងត្រូវបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់នឹងមានការប៉ះប៉ូវជូនវិញនូវការផ្តល់ការអប់រំបន្ថែមដល់ក្មេងៗ មនុស្សពេញវ័យ និងមនុស្សគ្រប់គ្នា ដែលនេះជាដើមទុនមួយ។ ត្រូវចងចាំថា យើងមិនមែនកំពុងរស់នៅក្នុងពិភពក្រោយចប់ការឆ្លងរោគរាតត្បាតនោះទេ»។
លោកបន្ថែមថា ដើម្បីឲ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចងើបបានឡើងវិញនោះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនត្រូវមានវិធានការណាដែលបង្អាក់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសបានទេ។ ហើយបើតាមសេដ្ឋវិទូរូបនេះ កម្ពុជាគួរបង្កើនការខិតខំរបស់ខ្លួនថែមទៀត ក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពខាងសុខាភិបាល។
«ដូច្នេះមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងទៀតដែលជាដើមទុននោះ គឺថាអ្នកចាំបាច់ត្រូវមានសមត្ថភាពខាងសុខាភិបាលប្រសើរជាងមុន។ មានមនុស្សមួយចំនួនជឿថា ជំងឺកូវីដ១៩ នឹងមិនរលាយបាត់ទាំងស្រុងទេ គឺវានឹងស្ថិតនៅដូចជាជំងឺខាងផ្លូវដង្ហើមមួយ។ ហេតុដូច្នេះ គឺត្រូវអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពដើម្បីគ្រប់គ្រងជំងឺ ដោយមិនបង្អាក់សេដ្ឋកិច្ច។ ជាថ្មីម្តងទៀត ការគ្រប់គ្រងជំងឺនេះ ជាអ្វីដែលកម្ពុជាធ្វើបានល្អមែនទែនរហូតមកដល់ពេលថ្មីៗនេះ។ វាពិតជាមានសារ:សំខាន់ណាស់សម្រាប់ការងារនេះ»។
រូបឯកសារ៖ ក្រុមគ្រូពេទ្យពាក់ម៉ាស់ ក្នុងអំឡុងពេលមានការរីករាតដ្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩ នៅមន្ទីរពេទ្យមួយ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១។ (ហ៊ាន សុជាតា/វីអូអេ)
របាយការណ៍ស្តីពីការងើបឡើងវិញមិនស្មើគ្នារបស់ធនាគារពិភពលោកបានរកឃើញថា សេដ្ឋកិច្ចនៅប្រទេសមួយចំនួនងើបឡើងវិញបានល្អ ដោយសារប្រទេសទាំងនោះ មានវិធានការសក្តិសិទ្ធក្នុងការគ្រប់គ្រងការរាតត្បាតកូវីដ១៩ ដោយផ្លាស់ប្តូរពីវិធានការបិទខ្ទប់តឹងរ៉ឹងទៅដាក់ចេញយុទ្ធសាស្ត្រដែលមានការធ្វើតេស្តប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ជាជាងបណ្តែតបណ្តោយតាមការអូសបន្លាយនៃការដាក់វិធានការបិទខ្ទប់។
ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចងើបឡើងវិញមួយចំនួននោះ ក៏បានទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីការរើបឡើងវិញនៃពាណិជ្ជកម្មទំនិញកម្មន្តកម្ម ជាពិសេសទំនិញអេឡិចត្រូនិក ដោយមិនសូវពឹងផ្អែកខ្លាំងលើចំណូលពីវិស័យទេសចរណ៍។
របាយការណ៍បានឲ្យដឹងបន្តថា វិធានការអន្តរាគមន៍សេដ្ឋកិច្ចដែលរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកដាក់ចេញកាលពីពេលថ្មីៗនេះ អាចរួមចំណែកបាន១%ជាមធ្យមដល់កំណើននៃប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងដល់ការប្រឹងប្រែងងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងតិច៣ខែទៀតដែរ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាហានិភ័យចំពោះចក្ខុវិស័យនេះ គឺអាចមកពីភាពយឺតៗនៃការអនុវត្តកម្មវិធីវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ ដែលអាចធ្វើឲ្យកំណើននៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួនយឺតជាង១ខ្ទង់%។
របាយការណ៍ព្រមានថា បើគិតតាមបរិមាណស្តុក និងការបែងចែកវ៉ាក់សាំងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បណ្តាប្រទេសឧស្សាហកម្ម នឹងចាក់វ៉ាក់សាំងបាន ៨០% នៃប្រជាជនរបស់ខ្លួនគិតត្រឹមចុងឆ្នាំ២០២១ រីឯប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍អាចនឹងសម្រេចបានប្រហែល៥៥%ប៉ុណ្ណោះ។
វីអូអេមិនទាន់អាចទាក់ទងលោក មាស សុខសេនសាន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុបានទេនៅថ្ងៃសុក្រនេះ។
ដោយសារវិបត្តិកូវីដ១៩ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះក្នុងអត្រា–៣,១% កាលពីឆ្នាំ២០២០។ នេះ បើយោងតាមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។ ទោះយ៉ាងណា ក្រសួងសង្ឃឹមថា កំណើនងើបឡើងវិញក្នុងអត្រា៤% ក្នុងឆ្នាំ២០២១ ដោយមើលឃើញពីការទប់ទល់បាននឹងជំងឺនេះ ដោយសារមិនមានការឆ្លងទ្រង់ទ្រាយធំ មុនថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ។
ប៉ុន្តែនៅពេលមានវត្តមាននៃការផ្ទុះឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ក្នុងសហគមន៍ធំបំផុតដែលមិនធ្លាប់មាន គឺចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈមកនោះ ក្រុមសេដ្ឋវិទូបានសម្ដែងក្ដីបារម្ភថា ក្ដីរំពឹងទុកអំពីការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចជាមួយកំណើនវិជ្ជមាននៅឆ្នាំនេះ អាចនឹងរងការរំខាន។
ក្នុងរបាយការណ៍ដាច់ដោយឡែកមួយចេញផ្សាយកាលពីចុងឆ្នាំ២០២០ ធនាគារពិភពលោកបានលើកឡើងផងដែរនូវសារៈសំខាន់ចាំបាច់បំផុតនៃការរៀបចំបង្កើតឲ្យមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរឹងមាំមួយ សម្រាប់ការផ្តល់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងកូវីដ១៩ ក៏ដូចជាការតាមដានឲ្យបានដិតដល់ផងដែរនូវភាពងាយរងគ្រោះផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដែលអាចបង្កដោយ«កំណើនអូសបន្លាយយូរពេករបស់វិស័យសំណង់និងអចលនទ្រព្យ» ខណៈវិស័យទេសចរណ៍ទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង និងការនាំចេញផលិតផលកាត់ដេរបានថយចុះ៕