កម្ពុជា និងឡាវ បានព្រមព្រៀងអញ្ជើញអ្នកជំនាញផ្នែកផែនទីពីប្រទេសបារាំងមកពិនិត្យព្រំដែនបន្ទាប់ពីភាគីឡាវដាក់ទ័ពចូលតំបន់មុំបីនៃខេត្តព្រះវិហារ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃប្រទេសកម្ពុជានិងឡាវ កំពុងបន្តការចរចាករណីកងទ័ពកម្ពុជា និងឡាវនៅតំបន់មុំបីនៃខេត្តព្រះវិហារ។ លោកបន្តថា កម្ពុជានិងឡាវបានព្រមព្រៀងគ្នាអញ្ជើញអ្នកជំនាញផ្នែកផែនទីពីប្រទេសបារាំងដើម្បីដោះស្រាយករណីនេះ ប៉ុន្តែលោកមិនបញ្ជាក់ថា ភាគីទាំងពីរបានអញ្ជើញអ្នកជំនាញរូបណា និងមិនទាន់ដឹងថានឹងមកពេលណានៅឡើយទេ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានថ្លែងថា៖
«យើងបានឯកភាពគ្នាអំពីអញ្ជើញខាងប្រទេសបារាំង អ្នកជំនាញខាងផែនទីឲ្យលោកចុះមកជួយ។ ដូច្នេះកម្ពុជា ក៏ដូចជាឡាវ យើងអត់មានត្រូវការប្រើប្រាស់កម្លាំងដើម្បីដណ្តើមទឹកដីគ្នា ឬការបញ្ជាក់អត្តនោម័តិនៃភាគីណាមួយ»។
រូបឯកសារ៖ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរបស់រដ្ឋាភិបាល ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩។ (ស៊ុន ណារិន/VOA Khmer)
លោក ផៃ ស៊ីផាន បន្ថែមថា កម្ពុជាបាននិងកំពុងប្រើប្រាស់ផែនទីដែលគូសដោយបារាំង ប៉ុន្តែតម្កល់នៅប្រទេសវៀតណាម។ យ៉ាងណាក្តី លោកមិនបានដឹងថា តើភាគីឡាវប្រើប្រាស់ផែនទីមួយណានោះទេ។
VOA មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយពីស្ថានទូតឡាវប្រចាំកម្ពុជាបានទេ។
បើតាមការផ្សាយរបស់អង្គភាពព័ត៌មានហ្រ្វេសញូវ (Fresh News) ដែលស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ បានបញ្ជាក់ថា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីខ្មែរបានទូរស័ព្ទចរចាដោយផ្ទាល់ជាមួយនាយករដ្ឋមន្ដ្រីឡាវ លោក ថងលូន ស៊ីស៊ូលីត ដើម្បីឲ្យកងទ័ពប្រទេសទាំងពីរ ដកចេញពីព្រំដែនដែលស្ថិតនៅតំបន់មុំបីនោះ។
ក្នុងអត្ថបទព័ត៌មានដែលហ្វ្រេសញូវអះអាងថា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ប្រាប់ទៅនាយកប្រតិបត្តិរបស់ហ្វ្រេសញូវដដែលនោះ បញ្ជាក់តាមន័យដើមថា៖
«នៅព្រឹកមិញវេលាម៉ោង៩ ខ្ញុំបានជួបផ្ទាល់ទូរស័ព្ទជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីឯកឧត្តម ថងលូន ស៊ីស៊ូលីត ដោយមានការចរចាល្អ និយាយជាមួយគ្នាដោយរីករាយ ហើយសម្រេចឲ្យកងទ័ពនៃប្រទេសទាំង២ដកចេញពីតំបន់មុំបី ដែលមិនទាន់ដោះស្រាយចប់ និងបន្តជួបចរចាគ្នាទៀត ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ មិនមានភាពតានតឹងនោះទេ»។
ការបញ្ជាក់របស់លោក ផៃ ស៊ីផាន និងការផ្សាយរបស់អង្គភាពព័ត៌មានហ្វ្រេសញូវ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយចំនួនបានរាយការណ៍កាលពីសប្តាហ៍មុនថា កងទ័ពកម្ពុជានិងកងទ័ពនៃប្រទេសឡាវកំពុងស្ថិតក្នុងភាពប្រឈមមុខដាក់គ្នានៅតំបន់មុំបីនៃព្រំដែនខេត្តព្រះវិហារ។
VOA បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយពីលោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិ និងអ្នកនាំពាក្យ លោក ឈុំ សុជាត តែរហូតមកដល់ល្ងាចថ្ងៃចន្ទនេះ មិនទាន់មានការឆ្លើយតបនៅឡើយ។
ចំណែកលោក ម៉ៅ ផល្លា អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពជើងគោកដែលបានច្រានចោលការរាយការណ៍ដែលថាកងទ័ពកម្ពុជា និងឡាវ ប្រឈមគ្នារហូតមានការត្រៀមជម្លៀសពលរដ្ឋចេញកាលពីសប្តាហ៍មុនបានប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា លោកមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានជាក់លាក់ជុំវិញការចរចារបស់ភាគីទាំងពីរនៅឡើយ។
លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធ នាយកវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី និងជាអ្នកវិភាគកិច្ចការតំបន់លើកឡើងថា ករណីតានតឹងរវាងកម្ពុជា-ឡាវ នៅតាមព្រំដែននេះ អាចកើតឡើងដោយសារមានការយល់ច្រឡំរវាងមន្រ្តីថ្នាក់ក្រោម។ លោកបន្តថា ភាគីទាំងពីរគួរតែជជែកគ្នាស្វែងរកដំណោះស្រាយរួមមួយ ជៀសវាងការកើតឡើងនូវករណីដដែលៗ។
«និយាយឲ្យចំទៅគឺគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយយកនូវកិច្ចព្រមព្រៀងដែលភាគីទាំងពីរធ្លាប់ចុះហត្ថលេខាហ្នឹង ជាពិសេសក្រោមអាណានិគមបារាំងហ្នឹង យកអាហ្នឹងជាគោលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាចម្រូងចម្រាសហ្នឹង។ ហើយបើថាចរចាគ្នាមិនត្រូវ នាំគ្នាទៅតុលាការ ICJ ទៅ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយផ្នែកច្បាប់»។
កាលពីខែ សីហា ឆ្នាំ ២០១៧ កងទ័ពកម្ពុជាក៏បានប្រឈមមុខនឹងកងទ័ពឡាវមួយរយៈពេលខ្លី ទាក់ទងនឹងការទាមទារការកាន់កាប់តំបន់ព្រៃធម្មជាតិលើបន្ទាត់ព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង។ នាពេលនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានដាក់បញ្ជាតាមក្បាលមេក្រូជាសាធារណៈឲ្យមេទ័ពកម្ពុជាចល័តទ័ពចូលខេត្តស្ទឹងត្រែង ដើម្បីវាយបណ្តេញកងទ័ពឡាវប្រមាណ៣០នាក់ចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ដែលបានចូលមកបោះទីតាំងនៅត្រើយម្ខាងនៃទន្លេសេកុង ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង។
នៅថ្ងៃបន្ទាប់ លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើដំណើរតាមយន្តហោះ ភ្លាមៗទៅជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីឡាវ នៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍។ ក្នុងជំនួបនោះ រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរបានសម្រេចដកទ័ពចេញពីតំបន់ចម្រូងចម្រាសក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែលជាព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង ដែលលោក ហ៊ុន សែន បានចាត់ទុកការដកទ័ពនេះថា ជាជោគជ័យដ៏ធំមួយ។
ការបញ្ជូនទ័ពទៅព្រំដែន ដើម្បីត្រៀមប្រយុទ្ធនឹងកងទ័ពឡាវដែលចូលទឹកដីខ្មែរនាពេលនោះ ត្រូវបានអ្នកនយោបាយមួយរូប គឺលោក សួន សេរីរដ្ឋា អតីតប្រធានគណបក្សអំណាចខ្មែររិះគន់ថា ធ្វើឡើងដើម្បីតែផលប្រយោជន៍បក្ខពួក និងក្រុមគ្រួសាររបស់គណបក្សកាន់អំណាចប៉ុណ្ណោះ។ ក្រោយមកអ្នកនយោបាយរូបនោះត្រូវបានចាប់ខ្លួនពាក់ព័ន្ធនឹងការថ្លែងនាពេលនោះ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា-ឡាវនេះដែរ កាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ គឺលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ថងលូន ស៊ីស៊ូលីត បានគ្រោងស្នើឱ្យបារាំងបញ្ជូនផែនទីបន្ទាត់ព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ អ្នកបច្ចេកទេស និងឯកសារពាក់ព័ន្ធនានា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ចប់បញ្ហាព្រំដែន និងពន្លឿនការបោះបង្គោលព្រំដែននៃប្រទេសកម្ពុជា-ឡាវ។ ប៉ុន្តែពីរឆ្នាំក្រោយ ពោលគឺនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ករណីព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរនៅតែកើតឡើងជាថ្មី៕