មនុស្សយន្តកាន់តែច្រើនឡើងត្រូវបានបង្កើត និងរចនាឡើងឲ្យធ្វើការជាមួយនឹងមនុស្ស នៅក្នុងបរិយាកាសរស់នៅធម្មតារបស់មនុស្ស។ ករណីនេះមានន័យថា មនុស្សយន្តត្រូវតែបង្កើតឡើងតាមបែបបទរបស់មនុស្ស ដោយសារតែមនុស្សយន្តមួយចំនួនត្រូវដើរ និងអង្គុយដូចមនុស្ស។ មនុស្សយន្តខ្លះទៀតត្រូវបានធ្វើឡើងឲ្យមើលទៅដូចជាមនុស្សពិតប្រាកដតែម្ដង។
ប៉ុន្តែការឃើញមនុស្សយន្ត android ដែលជាមនុស្សយន្តមានរូបរាងដូចមនុស្សពិតប្រាកដនេះ អាចធ្វើឲ្យមនុស្សមួយចំនួនមានអារម្មណ៍មិនស្រួលក្នុងចិត្ត។ អារម្មណ៍ ឬក៏បាតុភូតមិនស្រួលក្នុងចិត្តដែលឡើងចុះនេះ ត្រូវបានគេហៅជាភាសាអង់គ្លេសថា uncanny valley។
សូម្បីតែអ្នកស្រាវជ្រាវដែលធ្វើការស្រាវជ្រាវផ្នែកមនុស្សយន្តនេះ ក៏មានអារម្មណ៍មិនស្រួលក្នុងចិត្តដែរ។
លោក Jonathan Gratch ប្រធានផ្នែកស្រាវជ្រាវមនុស្សនិមិត្តនៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាច្នៃប្រឌិតថ្មីរបស់សាកលវិទ្យាល័យ Southern California បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំដឹងថា មនុស្សយន្តដំណើរការយ៉ាងម៉េច។ ខ្ញុំដឹងថា មនុស្សយន្តគឺគ្រាន់តែជាគ្រឿងម៉ាស៊ីនតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ អ្វីមួយដែលមើលទៅដូចជាមនុស្សបេះបិទ ប៉ុន្តែមិនមានចលនាឲ្យដូចមនុស្សពិតប្រាកដនេះ គឺធ្វើឲ្យខ្ញុំមិនស្រួលក្នុងចិត្តនោះទេ»។
លោក Jonathan Gratch ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យស្រាវជ្រាវផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រកុំព្យូទ័រ និងផ្នែកចិត្តសាស្ត្ររូបនេះ ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវលើទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្ស និងកុំព្យូទ័រ។
លោកបាននិយាយថា មានហេតុផលជាច្រើនដែលបណ្ដាលឲ្យមាន «បាតុភូតមិនស្រួលក្នុងចិត្តដែលឡើងចុះ» នេះកើតឡើង។ ហេតុផលមួយគឺថា វាជាកត្តាជីវសាស្ត្រ។ មនុស្សមានញាណពីកំណើតក្នុងការដឹងភ្លាមៗនៅពេលដែលអ្វីមួយមិនទៅខុសប្រក្រតី។
លោក Jonathan Gratch និយាយថា៖ «នៅក្នុងការស្រាវជ្រាវរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានសិក្សាពីអារម្មណ៍ និងពីវិធីដែលយើងប្រើសញ្ញាអារម្មណ៍ដើម្បីស្វែងយល់ពីចិត្តរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ ហើយខ្ញុំគិតថា បញ្ហាជាច្រើនសម្រាប់ខ្ញុំគឺថា ប្រសិនបើអ្នកព្យាយាមធ្វើអ្វីមួយឲ្យមានលក្ខណៈដូចអ្វីមួយពិតប្រាកដ នោះអ្នកនឹងចាប់ផ្ដើមព្យាយាមស្វែងយល់ពីព័ត៌មានទាំងអស់នេះតាមអ្វីដែលព័ត៌មាននោះបានបង្ហាញ ហើយព័ត៌មាននោះគឺជាព័ត៌មានមិនត្រឹមត្រូវ។ ដូច្នេះ យើងឃើញថា មានអ្វីមួយមិនត្រឹមត្រូវនៅក្នុងទំនាក់ទំនងនេះ»។
ទ្រឹស្ដីមួយទៀតគឺថា មនុស្សយន្តដែលមានរូបរាងដូចមនុស្សពិតប្រាកដ កំពុងតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អត្ថន័យនៃការធ្វើជាមនុស្ស។
លោក Jonathan Gratch បានពន្យល់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ដំបូង គេយល់ថាមនុស្សគឺជាតួអង្គតែមួយគត់ដែលមានបញ្ញា។ ប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះ យើងដឹងកាន់តែច្រើនថា សត្វអាចធ្វើរឿងជាច្រើនដែលយើងអាចធ្វើបាន ដូចជាបង្កើតវត្ថុប្រើប្រាស់នានាជាដើម។ យើងដឹងថា ម៉ាស៊ីនចាប់ផ្ដើមកាន់តែមានបញ្ញាហើយ។ យើងនៅតែជឿជាក់លើការពិតដែលថា មនុស្សគឺជាតួអង្គដែលមានមនោសញ្ចេតនា។ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ មនុស្សយន្តទាំងនេះក៏ចាប់ផ្ដើមមានមនោសញ្ចេតនាដូចមនុស្សផងដែរ ដែលនេះអាចជាករណីរំខានមួយ។ ដូច្នេះ តើមនុស្សយើងនឹងទៅជាយ៉ាងណាទៅ?»។
លោកបានបន្តថា ជំនឿសាសនា និងវប្បធម៌របស់មនុស្សម្នាក់ ប្រហែលជាដើរតួនៅក្នុងការស្វែងយល់អំពីមនុស្សយន្ត android នេះផងដែរ ដោយលោកនិយាយដូច្នេះថា៖ «នៅក្នុងប្រពៃណីបស្ចិមប្រទេស ដែលមានប្រភពពីសាសនាគ្រិស្ត មនុស្សគឺពិសេសខុសគេ ប្រហែលជាត្រង់ថា មនុស្សមានព្រលឹង។ ចំណែកឯនៅក្នុងវប្បធម៌សាសនា Shinto របស់ប្រទេសជប៉ុនវិញ ព្រលឹងគឺមានគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់ សូម្បីតែនៅក្នុងថ្ម ឬក៏ក្នុងម៉ាស៊ីនក៏ដោយ»។
លោក John Rebula គឺជាបេក្ខជនថ្នាក់ក្រោយបណ្ឌិតនៃសាកលវិទ្យាល័យ Southern California ហើយលោកកំពុងធ្វើការបង្កើតមនុស្សយន្តដែលមានរូបរាងដូចមនុស្ស ឲ្យចេះដើរឲ្យកាន់តែដូចមនុស្ស។ កម្មវិធីដែលលោកប្រើមានដូចជាលទ្ធភាពដើរឡើងលើជណ្ដើរ និងអង្គុយនៅលើកៅអីដែលធ្វើសម្រាប់មនុស្ស។ លោកបាននិយាយថា មុខរបស់មនុស្សយន្តគឺមិនសំខាន់នោះទេ ហើយមើលទៅគឺមានការប្រើគ្រឿងសំអាងច្បាស់ៗតែម្ដង។
លោក John Rebula និយាយថា៖ «យើងពិតជាគិតថា មនុស្សយន្តទាំងនេះគឺជាម៉ាស៊ីនស្រាវជ្រាវ ដែលយើងអាចបំបែកចេញ និងផ្គុំឡើងវិញបាន។ ដូច្នេះហើយ យើងមានការងាយស្រួលបំផុតនៅក្នុងការឈប់ប្រើគ្រឿងសំអាង»។
មនុស្សយន្តរបស់លោកមានភ្នែក ត្រចៀក និងច្រមុះដូចតុក្កតា។ យើងអាចចាត់ទុកវាថាមានលក្ខណៈគួរឲ្យស្រលាញ់។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើមនុស្សយន្តមានរូបរាងដូចជាមនុស្ស លោក John Rebula បាននិយាយថា លោកនឹងមិនចាំបាច់ចង់នៅក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍ជាមួយនឹងមនុស្សយន្តនោះគ្រប់ពេលនោះទេ។
លោកបាននិយាយដូច្នេះថា៖ «យើងធ្លាប់បានធ្វើការក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍រហូតដល់ពេលយប់ជាច្រើនដង។ ពេលខ្លះ យើងខឹងក៏ស្រែកដាក់មនុស្សយន្តនោះថា ហេតុអ្វីបានជាអ្នកមិនដំណើរការ? ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ មិនចាំបាច់ត្រូវការរឿងចម្លែកមួយជាន់ទៀតនោះទេ»។
អ្នកដែលបង្កើតមនុស្សយន្តទាំងនេះឲ្យធ្វើការជាមួយមនុស្ស តែងតែគិតដល់ «បាតុភូតមិនស្រួលក្នុងចិត្តដែលឡើងចុះ» នេះ នៅពេលដែលពួកគេគិតអំពីរូបរាងរបស់មនុស្សយន្ត និងអំពីថាតើមនុស្សយើងទទួលស្គាល់មនុស្សយន្តនេះបានដល់កម្រិតណា៕
ប្រែសម្រួលដោយ ភី សុភាដា
