អាជីវកម្មនានានៅក្នុងតំបន់រដ្ឋធានីនៃប្រទេសហ្វីលីពីន និងតំបន់នៅជុំវិញលើកោះ Luzon នឹងត្រូវបន្តបិទទ្វាររហូតដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា ដើម្បីជួយបញ្ឈប់ការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩។
ការបិទដំណើរការអាជីវកម្មនានា នៅក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីនរហូតដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃវីរុសកូរ៉ូណានេះ ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងធ្វើឲ្យលោកប្រធានាធិបតី Rodrigo Duterte ទទួលបានការគាំទ្រជាសាធារណៈថែមទៀត បើទោះបីជា មានការលំបាកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចចំពោះប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រដ៏ច្រើនក៏ដោយ។
កាលពីខែមីនា លោក Duterte បានបញ្ជាថា តំបន់រដ្ឋធានីត្រូវបិទរហូតដល់ថ្ងៃទី ១៤ ខែមេសា ហើយកាលពីថ្ងៃទី៧ខែមេសាកន្លងទៅនេះ លោក បានបញ្ជាឲ្យពន្យារការបិទដំណើរការរហូតដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា។ បទបញ្ជាបិទដំណើរការដំបូង បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមន្រ្តីបានរកឃើញថា ពលរដ្ឋហ្វីលីពីនឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ដ៏មរណៈ ដែលបណ្តាលមកពីវីរុសកូរ៉ូណានេះ ដែលមកទល់នឹងថ្ងៃពុធទី១៥ ខែមេសានេះមានចំនួន ៥,៤៥៣ នាក់ និងស្លាប់ចំនួន ៣៤៩ នាក់។
ទីក្រុងម៉ានីល ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ១៣ លាននាក់ និងតំបន់នៅជុំវិញលើកោះ Luzon នឹងត្រូវកំណត់ឲ្យបិទដំណើរការ ហើយមានបំរាមគោចររហូតដល់ចុងខែមេសានេះ។
ក្រុមអ្នកវិភាគជឿថា ថវិកាលើកស្ទួយសេដ្ឋកិច្ច និងជំនួយសុខភាពសាធារណៈ ដែលបានត្រូវគេរំពឹងថា នឹងមានចំនួនសរុប ២៣ ពាន់លានដុល្លារ ដែលស្មើនឹងចំនួន ៦ ភាគរយនៃផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកនោះ កំពុងជួយបន្ធូរបន្ថយការមិនសប្បាយចិត្ត។ អ្នកវិភាគទាំងនោះនិយាយថា ជំនួយកំពុងទៅដល់ដៃជនក្រីក្រ និងអ្នកដែលត្រូវការដទៃទៀត បន្ទាប់ពីការចាប់ផ្តើមដ៏ច្របូកច្របល់។ កាលពីខែមីនា អ្នករស់នៅក្នុងតំបន់ក្រីក្រតោកយ៉ាកមួយក្រុមនៅក្នុងរដ្ឋធានីម៉ានីល បានធ្វើការតវ៉ានៅតាមបណ្តោយផ្លូវហាយវ៉េមួយ បន្ទាប់ពីមិនបានទទួលការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារដូចការរំពឹងទុក។
ជាឧទាហរណ៍ ការិយាល័យរបស់អនុប្រធានាធិបតីអ្នកស្រី Leni Robredo បានឲ្យដឹងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែមីនាថា ការិយាល័យរបស់អ្នកស្រី បានចែកកញ្ចប់ស្បៀងអាហារដល់បុគ្គលិកសុខាភិបាល មន្ទីរពេទ្យ និងមណ្ឌលសហគមន៍។
លោក Jonathan Ravelas ប្រធានផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារនៃធនាគារ Banco de Oro UniBank បានថ្លែងក្នុងសម្តីដើមថា៖
«ជាការពិតណាស់ វាមានបញ្ហាប្រឈម ប៉ុន្តែបន្តិចម្តងៗ វាចាប់ផ្តើមដំណើរការនៅក្នុងប្រព័ន្ធ ដូច្នេះហើយ ទើបរដ្ឋាភិបាលមានទំនុកចិត្ត ក្នុងការបន្តការបិទដំណើរការដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា»។
នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលជួយលោក Duterte ថែមទៀត ព្រឹទ្ធសភាហ្វីលីពីន បានបោះឆ្នោតជាឯកច្ឆន្ទកាលពីខែមុនលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់អំពីការដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកបានរាយការណ៍ថា ព្រឹទ្ធសភាបានផ្តល់អំណាចពិសេសដល់លោក Duterte ក្នុងការសម្រេចថវិកា និងកម្មវិធីរដ្ឋាភិបាលដែលទាក់ទងទៅនឹងការទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩។
លោក Eduardo Araral សាស្ត្រាចារ្យរងនៅសាលាគោលនយោបាយសាធារណៈនៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិសិង្ហបុរី បាននិយាយថា លោក Duterte ដែលទទួលបានប្រជាប្រិយភាពតាំងពីលោកចូលកាន់តំណែងនៅឆ្នាំ ២០១៦ នោះ បានធ្វើឲ្យខ្លួនលោកកាន់តែទទួលបានប្រជាប្រិយភាពបន្ថែមទៀត តាមរយៈការនិយាយតាមទូរទស្សន៍ អំពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក។ លោក Eduardo Araral បានថ្លែងបន្តក្នុងសម្តីដើមថា៖
«ខ្ញុំគិតថា អាហារ និងប្រាក់បានចាប់ផ្តើមដល់ដៃអ្នកដែលត្រូវការហើយ។ អត្រាអ្នកគាំទ្រលោក Duterte នៅតែខ្ពស់។ លោកជាមនុស្សដែលដឹងរឿង ហើយចាត់វិធានការភ្លាមៗទាន់ពេល ដូច្នេះ អាចទប់កំហឹងរបស់ពលរដ្ឋបាន»។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយនៅលើគេហទំព័ររបស់ការិយាល័យប្រធានាធិបតីបានឲ្យដឹងថា លោក Duterte បាននិយាយកាលពីថ្ងៃច័ន្ទទី១៣ ខែមេសាកន្លងទៅនេះថា លោកចាត់ទុកថា នេះជា «ការស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញដោយសន្សឹមៗ» ដែលមានគោលដៅជួយប្រជាពលរដ្ឋដែលរងប៉ះពាល់ដោយការបិទដំណើរការនេះ។
ការបញ្ជាពលរដ្ឋមិនឲ្យចេញពីផ្ទះ និងការបិទអាជីវកម្មក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើនក្នុងពិភពលោក ចាប់តាំងពីខែកុម្ភៈ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលព្យាយាមទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩ តាមរយៈការរក្សាគម្លាតឲ្យនៅឆ្ងាយពីគ្នា។
ក្រុមពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលនៅក្រៅប្រទេសហ្វីលីពីន បានប្រឆាំងនឹងការរឹតត្បិតខ្លះ។ ឧទាហរណ៍ នៅប្រទេសឥណ្ឌា ពលករចំណាកស្រុកដែលមិនអាចវិលត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញបាន បានតវ៉ាកាលពីថ្ងៃអង្គារទី១៤ខែមេសាកន្លងទៅនេះ ប្រឆាំងនឹងការពន្យារពេលនៃការបិទដំណើរការនេះ។ នៅផ្នែកខ្លះនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវបានបញ្ជាមិនឲ្យចេញពីផ្ទះបើសិនគ្មានករណីចាំបាច់នោះ បានប្រឆាំងនឹងបទបញ្ជានេះ។ នៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ តុលាការធម្មនុញ្ញបាន ដាក់បម្រាមមិនឲ្យមានការរៀបចំប្រមូលផ្ដុំគ្នាដើម្បីតស៊ូមតិអំពីសិទ្ធិប្រមូលផ្តុំ នៅក្នុងអំឡុងពេលបិទដំណើរការនេះ។
ការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវគោក ផ្លូវអាកាស និងផ្លូវសមុទ្រក្នុងតំបន់រដ្ឋធានីហ្វីលីពីន ត្រូវបានរឹតបន្តឹងរហូតដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា ហើយអ្នកដែលចូលទៅក្នុងតំបន់រដ្ឋធានីនេះ ពីតំបន់ជាយក្រុងឆ្ងាយៗ ត្រូវបានដាក់កំហិតឲ្យបង្ហាញភស្តុតាងថា ខ្លួនត្រូវបំពេញការងារនៅក្នុងរដ្ឋធានី។ ផ្សារទំនើបដែលជាប្រភពសំខាន់នៃចំណូលលក់រាយ និងការងារផ្តល់សេវាកម្ម ត្រូវបានបិទ។
លោក Jonathan Ravelas ប្រធានផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារនៃធនាគារ Banco de Oro UniBank បាននិយាយថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ ពឹងផ្អែកមួយផ្នែកទៅលើការចំណាយរបស់អតិថិជនដែលកំពុងកើនឡើងដោយសារតែការបង្កើតការងារដោយមានការវិនិយោគថ្មីៗនៅក្នុងរោងចក្រ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងមជ្ឈមណ្ឌលបំរើសេវាកម្មតាមទូរស័ព្ទ។ ក្រុមមន្រ្តីសង្ឃឹមថា កំណើនផលិតផលសរុបក្នុងស្រុក នឹងជួយបន្ធូរបន្ថយភាពក្រីក្រដែលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋហ្វីលីពីនម្នាក់ក្នុងចំណោម ៥ នាក់។ នៅឆ្នាំនេះ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប អាចនៅនឹង ដោយគ្មានការកើនឡើង។
ប្រជាពលរដ្ឋបាននិយាយថា ក្រុមមន្រ្តីហ្វីលីពីន បាននិយាយថា នៅខែក្រោយ ពួកគេនឹងដាក់សហគមន៍ដែលបានឆ្លងវីរុសកូរ៉ូណាឲ្យនៅដាច់ដោយឡែក ជំនួសឲ្យការបិទដំណើរការតំបន់ទាំងមូល ឬ ដកវិធានការបិទដំណើរការនោះ ជាជំហានៗ។ ក្រុមអ្នកវិភាគនិយាយថា ការគាំទ្រជាសាធារណៈចំពោះវិធានការបិទដំណើរការនោះ អាចនឹងថយចុះ បើសិនជា ការរឹតត្បិត មានរយៈពេលយូរ។
លោក Herman Kraft ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យហ្វីលីពីន Diliman បានថ្លែងថា នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល «ពួកគេមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ អំពីរបៀបដែលពួកគេ នឹងបន្តវិធានការដូចនេះ ពីព្រោះវាអាចមានភាពរសើបខ្លះចំពោះអារម្មណ៍ និងប្រតិកម្មរបស់សាធារណៈជន អំពីវិធីដែលរដ្ឋបាលនេះ កំពុងតែដោះស្រាយវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩នេះ»៕
ប្រែសម្រួលដោយអ្នកស្រី លី ម៉ូរីវ៉ាន់
