ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

តើ​ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េ​នឹង​ទៅ​ជា​យ៉ាងណា​នៅ​ពេល​នេះ?


រថពាស​ដែក​របស់​ទាហាន​ស៊ីមបាវ៉ា​កំពុង​ល្បាត​នៅ​លើ​ផ្លូវ​មួយ​ក្នុង​រដ្ឋធានី​ហារ៉េរ៉េ ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េ កាល​ពី​ថ្ងៃទី​១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៧។
រថពាស​ដែក​របស់​ទាហាន​ស៊ីមបាវ៉ា​កំពុង​ល្បាត​នៅ​លើ​ផ្លូវ​មួយ​ក្នុង​រដ្ឋធានី​ហារ៉េរ៉េ ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េ កាល​ពី​ថ្ងៃទី​១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៧។

ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េ​កំពុង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ស្ថានភាព​មិន​ប្រាកដប្រជា​មួយ ក្រោយ​ពី​យោធា​ជាតិ​បាន​ចូល​មក​ក្នុង​រដ្ឋធានី​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​កន្លង​ទៅ​នេះ។ បន្ទាប់​ពី​បាន​កាន់​តំណែង​ជិត​បួន​ទសវត្សរ៍​មក លោក​ប្រធានាធិបតី​ Robert Mugabe ហាក់​ដូចជា​ធ្វើ​ជ្រុល​ជ្រួស​ ដោយ​បាន​បណ្តាញ​អនុ​ប្រធានាធិបតី​ចេញ​ពី​តំណែង និង​​ត្រៀម​តែងតាំង​ភរិយា​របស់​លោក​ជា​អនុប្រធានាធិបតី​ជំនួស។

អស់​រយៈពេល​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​មួយ​ទសវត្សរ៍​មក​នេះ ជីវភាព​រស់​នៅ​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​នៅ​ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េកំពុង​តែ​ធ្លាក់​ចុះ ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ប្រព័ន្ធ​សុខាភិបាល​កំពុង​តែ​ចុះ​ដុនដាប ការ​បោះឆ្នោត​មិន​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់ ហើយ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​មិន​បាន​ដូច​អ្វី​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បានសន្យា​ នៅ​ពេល​ដែល​ស៊ីមបាវ៉េទទួល​បាន​ឯករាជ្យ​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៨០។

នៅ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ថ្មីៗ​នេះ ចលនា​បាតុកម្ម​បាន​កើតឡើង​ និង​ស្ងប់​ទៅ​វិញ អ្នក​សារព័ត៌មាន​និយាយ​លាតត្រដាង និង​ត្រូវ​បាន​បំបិទ​មាត់​ទៅវិញ ហើយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ស៊ីមបាវ៉េជិត​មួយ​លាននាក់ ​បាន​សុំសិទ្ធិជ្រកកោន​ដោយ​ហេតុផល​នយោបាយ​ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​អាហ្វ្រិកខាងត្បូង​ ដែល​នៅ​ក្បែរ​ខាង។

​ទោះ​ជាយ៉ាង​នេះ​ក្តី វា​ហាក់​ដូចជា​មិនមាន​អ្វី​ដែល​អាច​តតាំង​នឹង​អំណាច​គ្រប់គ្រង​របស់​មេដឹកនាំ​ស៊ីមប៉ាវេ​ ដែល​គេ​ស្គាល់​តែ​មួយ​គត់​គឺ លោក Robert Mugabe នោះ​ឡើយ។

ប្រធានាធិបតី​ស៊ីមបាវ៉េ លោក Robert Mugabe។
ប្រធានាធិបតី​ស៊ីមបាវ៉េ លោក Robert Mugabe។

ប៉ុន្តែ​បន្ទាប់​មក នៅ​ពេល​ដែល​ប្រធានាធិបតី​វ័យ​ចំណាស់​រូប​នេះ បាន​បណ្តាញ​អនុ​ប្រធានាធិបតី​ចេញ​ពី​តំណែង និង​បាន​បង្ហាញ​ថា លោក​នឹង​ប្រគល់តំណែង​អនុ​ប្រធានាធិបតី​នេះ​ទៅ​ឲ្យ​ ភរិយា​របស់​លោក​ ដែល​មិន​មាន​ប្រជាប្រិយភាព គឺ​លោកស្រី Grace Mugabe ប្រមុខ​យោធា​នៅ​ស៊ីមបាវ៉េ បាន​ព្រមាន​ថា លោក​នឹង «ធ្វើ​អន្តរាគមន៍» ដរាប​ណា លោក​ប្រធានាធិបតី Mugabe បញ្ឈប់​ការ​ប៉ុនប៉ង​កម្ទេចក្រុម​អ្នក​គាំទ្រ លោក​អតីត​អនុ​ប្រធានាធិបតី​ ​នៃ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​នេះ។

អ្នក​វិភាគ​លោក Piers Pigou នៃ​អង្គការ​វិបត្តិ​អន្តរជាតិ (International Crisis Group) និយាយ​ថា កាលៈទេសៈ​នេះ​ជា​ចំណុច​របត់​មួយ។

លោក Pigou បាន​និយាយ​ថា៖ «ពិតណាស់ អ្វី​មួយ​នឹង​ត្រូវ​កើត​ឡើង ជាពិសេស​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ព្រឹត្តិការណ៍​វិវត្តន៍​កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុន​នេះ និង​នៅ​ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​ចុងក្រោយ​នេះ នៅ​ពេល​ដែល​ស្ថានភាព​កាន់​តែ​តានតឹង​ខ្លាំង​ជាង​មុន... លោក​ [ប្រមុខ​យោធា] នឹង​ចូល​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍ ហើយ​ខ្ញុំ​គិត​ថា មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​គិត​ថា នេះ​គ្រាន់​តែ​ជា​ ការ​ព្រមាន​បញ្ឆោត​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ដោយ​លោក​នឹង​មិន​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​នោះ​ទេ ​ហើយ​ លោក Mugabe នឹង​នៅ​តែ​រក្សា​ការ​គ្រប់គ្រង​ស្ថានភាព​ដដែល»។

ឥឡូវ​នេះ​ គឺ​ច្បាស់​ណាស់​ថា លោក​ឧត្ដមសេនីយ៍ Constantino Chiwenga មិនមែន​និយាយ​លេង​នោះ​ទេ។ បន្ទាប់​ពី​រថក្រោះត្រូវ​បាន​គេ​ឃើញបើក​ចូល​រដ្ឋធានី​ហារ៉ារ៉េ កាល​ពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​កន្លង​ទៅ​នេះ ហើយ​ទាហាន​បាន​ចូល​កាន់កាប់​ប៉ុស្តិ៍​ទូរទស្សន៍​ជាតិ​ កាល​ពី​ពេល​រំលង​អាធ្រាត្រ​ថ្ងៃ​ពុធ។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​យោធា​លោក ឧត្តមសេនីយ៍​ទោ SB Moyo បាន​ធ្វើ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ ដ៏​គួរ​ឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល​មួយយ៉ាង​ដូច្នេះ​ថា៖ «លោក Mugabe និង​គ្រួសារ​របស់​គាត់​មាន​សុវត្ថិភាព​ ហើយ​សន្តិសុខ​របស់​ពួកគេ​ត្រូវ​បាន​ធានា។ យើង​គ្រាន់តែ​ចាត់​វិធានការ​សំដៅ​លើ​ជន​ទុច្ចរិត ដែល​នៅ​ជុំវិញ​លោក​ប្រធានាធិបតី​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ដែលអ្នក​ទាំង​នោះ​កំពុង​តែ​ប្រព្រឹត្ត​បទ​ឧក្រិដ្ឋ​ និង​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ការ​ប៉ះពាល់​ផ្នែក​សង្គម និង​សេដ្ឋកិច្ច​ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ ដើម្បី​យក​ជន​ទាំង​នោះ​មក​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ច្បាប់»។

ប៉ុន្តែ​រឿងរ៉ាវ​ចម្រូងចម្រាស​នេះ​ប្រហែល​ជា​ទើប​តែ​ចាប់​ផ្តើម​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។ គណបក្ស​កាន់​អំណាចរបស់​ប្រទេសស៊ីមបាវ៉េ បាន​បញ្ជាក់​នៅ​លើ​បណ្តាញ​ទំនាក់ទំនង​សង្គម​ថា អតីត​អនុ​ប្រធានាធិបតី​លោក Mnangagwa នឹង​ត្រឡប់ចូល​មក​ដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាល​ ដូច​ដែល​បាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

ទោះ​បី​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ​លោក Pigou និយាយ​ថា ការ​ផ្លាស់​ប្តូរនៅ​ក្នុង​ជួរ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ តែ​ឯកឯង​ មិន​អាច​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នានា​នៅ​ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េបាន​នោះ​ទេ។

លោក Pigou បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «ពិតណាស់ ឥឡូវ​នេះ​ អ្វីៗ​ភាគច្រើន​គឺ ​អាស្រ័យ​ទៅ​លើ​បុគ្គល​មាន​ឥទ្ធិពល​នៅ​ក្នុង​ឆាក​នយោបាយ​ណា​ម្នាក់ចូល​កាន់​អំណាច។ ហើយ​យើង​ជឿ​ថា បុគ្គល​នោះ​គឺ លោក Mnangagwa ហើយ​លោក​នឹង​ត្រូវ​គេ​ឲ្យ​ចូល​កាន់​តំណែង​វិញ។ តើ​លោក ​Mnangagwa នឹង​បើក​ឱកាសឲ្យ​មានដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​ ដែល​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​គ្រប់​ភាគី​ទាំងអស់​ឬ​ទេ? ពី​ព្រោះ​ត្រូវ​ចាំ​ទុក​ក្នុង​ចិត្ត​ថា ស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច និង​សង្គម​នៅ​ប្រទេស​ស៊ីមប៉ាវេ​គឺ​ អាក្រក់​ខ្លាំង ដែល​ការណ៍​នេះ​ត្រូវ​ការ ការ​អន្តរាគមន៍​ ដែល​មាន​លើស​ពី​ឆាក​នយោបាយ​ធម្មតា​នេះ​ទៅ​ទៀត»។

រូបឯកសារ៖ លោក Emmerson Mnangagwa អនុប្រធានាធិបតី​ស៊ីមបាវ៉េ ស្វាគមន៍​អ្នក​គាំទ្រ​បក្ស​នៅ​ស្នាក់​ការ​កណ្ដាល​គណបក្ស​ ZANU-PF ក្នុង​រដ្ឋ​ធានី​ហារ៉េរ៉េ ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េ។
រូបឯកសារ៖ លោក Emmerson Mnangagwa អនុប្រធានាធិបតី​ស៊ីមបាវ៉េ ស្វាគមន៍​អ្នក​គាំទ្រ​បក្ស​នៅ​ស្នាក់​ការ​កណ្ដាល​គណបក្ស​ ZANU-PF ក្នុង​រដ្ឋ​ធានី​ហារ៉េរ៉េ ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េ។

ពិតណាស់ មនុស្ស​គ្រប់គ្នាងឿង​ឆ្ងល់​ថា តើ​មាន​អ្វី​នឹង​កើតឡើង​ទៅ​លើ​លោក Mugabe និង​ភរិយា​ ​នៅ​ក្នុង​រឿងរ៉ាវ​ចម្រូងចម្រាស​នេះ។ អ្នកវិភាគ​តិចតួចប៉ុណ្ណោះ​គិត​ថា លោក Mugabe និង​ភរិយា​របស់​លោក​ នឹង​ប្រឈម​មុខ​នឹង​កំហឹងតបត​ពី​សំណាក់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ស៊ីមបាវ៉េ។ អ្នក​វិភាគ​លោក Alex Magaisa នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ University of Kent ព្យាករណ៍​ថា លោក​ Mugabe និង​គ្រួសារ​របស់​លោក​នឹង​មិន​ត្រូវ​រង​ការ​ប៉ះពាល់​ខ្លាំង​ដោយសារ​បញ្ហា​នេះ​ទេ ក៏​ប៉ុន្តែ​លោក​គិត​ថា ក្រុម​អ្នក​គាំទ្រ​លោក​ Mugabe យូរ​អង្វែង​ ​នឹង​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ពេលវេលា​ដ៏​លំបាក​មួយ។

លោក Magaisa បាន​និយាយ​ថា៖ «ប្រហែល​ពួកគេ​ត្រូវ​តែ​ចាកចេញ​ពី​ប្រទេស​ ដើម្បី​បញ្ចៀស​ការ​មាន​ចន្លោះ​ប្រហោង​អំណាច​មួយ ដែល​នាំ​ឲ្យមាន​ការ​ប្រឈម​ខ្លាំង។ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​គិត​ថា អ្នក​ដែល​គាំទ្រ​លោក​ប្រធានាធិបតី Mugabe និង​ភរិយា​របស់​លោក​នឹង​ប្រឈម​នឹង​ការ​លំបាក​នៅ​ក្នុង​របប​ដឹកនាំ​ថ្មី»។

អស់​រយៈ​ពេល​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​មក​នេះ ពាក្យ​ស្លោក «លោក Mugabe និយាយ​ត្រូវ» គឺ​ជា​ សំឡេង​គាំទ្រ​លោក​ប្រធានាធិបតី​ ដែល​ចេញ​ពី​សំណាក់ក្រុម​អ្នក​មាន​អំណាច​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ស៊ីមបាវ៉េ។ អ្នកដែល​ហ៊ាន​ធ្វើ​ការ​ចោទ​សួរ​ណាមួយ​ទៅ​លើ​មេដឹកនាំ​ដ៏​មាន​អំណាច​រូប​នេះ​ ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​គេ​ទុក្ខបុកម្នេញ ឬ​ដាក់​ពិន័យ។

ប៉ុន្តែ​ឥឡូវ​នេះ ស្រប​ពេល​ដែល​បុរស​ខ្លាំង​នៅ​ស៊ីមបាវ៉េរូប​នេះ​កំពុង​តែ​រក្សាភាព​ស្ងប់ស្ងាត់ សំណួរ​ផ្សេងៗ​ត្រូវ​បាន​ចោទ​សួរ​ឡើង៕

ប្រែសម្រួល​ដោយ​ ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា

XS
SM
MD
LG