សហរដ្ឋអាមេរិក នៅថ្ងៃពុធនេះ បានបង្ហាញការអាក់អន់ចិត្ត ដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានវាយកម្ទេចចោលអគារនៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមនាខេត្តព្រះសីហនុ និងបង្ហាញពីកង្វល់ថាការវិវឌ្ឍចុងក្រោយនេះ នឹងអាចធ្វើស្ពានឲ្យចិននាំយកសម្ភារៈយោធា និងកងទ័ពមកតាំងនៅមូលដ្ឋាននេះ។ ប៉ុន្តែលោកនាយករដ្ឋមន្តី្រ ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃពុធនេះ អះអាងថា មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមមិនត្រូវបានផ្តល់ឲ្យប្រទេសចិនប្រើប្រាស់ផ្តាច់មុខនោះទេ។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសមួយរបស់ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ដែលវីអូអេទទួលបានតាមសារអ៊ីម៉ែលនៅថ្ងៃពុធនេះ មន្ត្រីនាំពាក្យស្ថានទូតលោក Chad Roedemeier លើកឡើងថា អាមេរិក«ខកចិត្ត»លើការវាយកម្ទេចចោលអគារដែលមានអាយុទើបតែបាន៧ឆ្នាំ ហើយដែលជានិមិត្តសញ្ញានៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងមានការបារម្ភថា ការវាយចោលអគារនេះទំនងជាមានការចងភ្ជាប់ទៅនឹងផែនការជាច្រើន ដើម្បីផ្តល់ឲ្យមានការដាក់សម្ភារៈយោធា និងកងទ័ពរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម។ វត្តមានបែបនេះ នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានមកលើទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីសហរដ្ឋអាមេរិកកម្ពុជា ហើយវាមានការរំខាន និងអាចបង្កឲ្យមានអស្ថិរភាពទៅដល់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»។
លោក Chad Roedemeier បានរំឭកឡើងវិញនូវលិខិតរបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ដែលលោក Donald Trump បានផ្តល់ឱកាសឲ្យមានការពិភាក្សាអំពីជម្រើសនានាដើម្បីបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជាអាមេរិក។
លោក Chad មានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងសង្ឃឹមថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងទទួលយកការស្នើសុំរបស់យើងសម្រាប់ការសន្ទនា។ យើងស្វាគមន៍កិច្ចសន្ទនាមួយអំពីសេចក្តីត្រូវការនានារបស់កម្ពុជាហើយដើម្បីកំណត់ថា តើយើងអាចផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបានយ៉ាងណាខ្លះនៅរាម ដែលនឹងផ្តល់ប្រយោជន៍ឲ្យកម្ពុជាមួយដែលឯករាជ្យ និងធានាឡើងវិញដល់ប្រជាជាតិទាំងអស់នូវតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលបើកចំហ និងសេរី»។
កាលពីសប្តាហ៍មុន រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា ខ្លួនបានសម្រេចវាយកម្ទេចចោលអគារនៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម ដែលសាងសង់ឡើងនៅឆ្នាំ២០១២ និងជួសជុលឡើងវិញ នាពេលថ្មីៗនេះ ដោយប្រាក់ជំនួយអាមេរិក។
ភ្លាមៗក្រោយការវាយចោលអគារនេះ មន្ទីរបច្ចុកោណគឺក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភអំពីវត្តមាននៃយោធាចិន នៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យដំណើរការមជ្ឈមណ្ឌលកម្សាន្តព្រីនស៍ ម៉ាណ័រ ដែលគ្រប់គ្រងដោយអ្នកវិនិយោគចិននៅក្នុងស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្ដាលនៅថ្ងៃពុធនេះ លោក ហ៊ុន សែននាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាបានប្រតិកម្មថាកម្ពុជាគ្មានចេតនាប្រែក្លាយកំពង់ផែយោធារាម ឲ្យក្លាយជាកំពង់ផែអន្តរជាតិ ឬក៏ទុកឲ្យប្រទេសចិនប្រើប្រាស់ផ្តាច់មុខនោះទេ។
«រហូតដល់ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ ចោទកម្ពុជាប្រគល់កំពង់ផែរាមឲ្យចិនប្រើប្រាស់ផ្តាច់មុខទៅទៀត ដែលបង្ខំចិត្តត្រូវចាក់ឡើងវិញ នូវអ្វីដែលខ្ញុំនិយាយនៅខេត្តព្រះសីហនុតាំងពីខែ ដូចខែ៦... ចាក់ឡើងវិញឲ្យស្តាប់»។
លោកបន្ថែមទៀតថា៖ «យើងអាចឲ្យចូលនៃនាវាប្រទេសច្រើន មិនមែនកំពង់ផែអន្តរជាតិ ដូចកំពង់ផែដឹកទំនិញ ទេ។ យើងមានកំពង់ផែមួយ កំពង់ផែយោធា អាហ្នុងកំពង់ផែចម្បាំង។ អ៊ីចឹងត្រូវសុំការអនុញ្ញាត! មិនមែនគ្រាន់ចិនមួយមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់ទេ។ ប្រទេសដទៃដែលសុំការអនុញ្ញាត មកចូលចត ចាក់ប្រេង ឬឡើងគោកដើម្បីសមយុទ្ធជាមួយនឹងកម្ពុជា ឬធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយជាមួយនឹងកម្ពុជា យើងស្វាគមន៍»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចជាង៣ទសវត្សរ៍ក៏បានថ្លែងថា កម្ពុជាមិនរណបនឹងចិនដូចក្រុមអ្នករិះគន់លើកឡើងនោះទេ ព្រោះប្រទេសចិនគ្រាន់តែបានចូលរួមជួយកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ក្នុងប្រទេស បន្ថែមលើជំនួយរបស់ប្រទេសផ្សេងទៀត មានដូចជាប្រទេសជប៉ុន។
«ចិនមកធ្វើផ្លូវ! មកជួយធ្វើផ្លូវ ផ្តល់ជាជំនួយឥតសំណង ផ្តល់ជាប្រាក់កម្ចីឲ្យកម្ពុជាធ្វើផ្លូវ បែរជាថាកម្ពុជារណបចិន បែរជាកម្ពុជារណបចិន ជ្រើសរើសយកចិន ចោលមហាអំណាចនេះ មហាអំណាចនោះ។ប៉ុន្តែខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ ខ្ញុំចង់សួរត្រឡប់ទៅវិញ បើផ្លូវហ្នឹង ស្ពានហ្នឹង ចិនមិនបានធ្វើទេ តើនរណាមកធ្វើជួស?ខ្ញុំសុំសួរទៅវិញ»។
អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន គណៈកម្មាធិការជាតិសន្តិសុខលម្ហសមុទ្រនៃកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជាបានផ្តល់សេចក្តីពន្យល់អំពីផែនការនៃការផ្លាស់ប្តូរទីតាំងទីបញ្ជាការជួរមុខរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិសន្តិសុខលម្ហសមុទ្រពីទីតាំងដែលមានលក្ខណៈតូចចង្អៀត ទៅទីតាំងថ្មីស្ថិតនៅទីតាំងតំបន់កោះមួយគឺកោះព្រាបដែលមានទំហំធំជាងទីតាំងចាស់។
អគ្គលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការជាតិសន្តិសុខលម្ហសមុទ្របានពន្យល់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសមួយចុះថ្ងៃទី៥ ខែតុលាថា៖«ស្ថិតក្រោមកម្មវិធីនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាជាមួយប្រទេសជាដៃគូមួយចំនួន សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសអូស្ត្រាលី បានផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខ្នាតតូច និងការហ្វឹកហ្វឺនដល់ទីបញ្ជាការជួរមុខ។តែទោះជាដូច្នេះក្តី ដំណើរការនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ទីបញ្ជាការជួរមុខ បានប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយលទ្ធផលចម្រុះ គឺជោគជ័យ និងការលំបាក ដែលតម្រូវឲ្យមានការគិតគូរអំពីការផ្លាស់ប្តូរទីតាំង»។
សេចក្តីប្រកាសដដែលបន្ថែមថា៖ «ដូច្នេះ នៅលើកោះព្រាប ដែលជាទីតាំងថ្មី មានអំណោយផលសម្រាប់ដោះស្រាយការលំបាក ដូចបានពោលខាងដើម។ អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន....កំពុងដំណើរការសាងសង់ទីបញ្ជាការជួរមុខ នៅលើកោះព្រាបមានទំហំធំ និងចំនួនអគារច្រើនជាងមុន តែខិតខំចៀសវាងមិនឲ្យមានការបាត់បង់នូវសមិទ្ធផល ដែលប្រទេសជាដៃគូបានផ្តល់ឲ្យផងដែរ»។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច យល់ថាការអធិប្បាយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន កន្លងមក គឺសមល្មមដែលសហរដ្ឋអាមេរិកអាចយល់បានពីជំហរកម្ពុជា ក្នុងការរក្សាតុល្យភាពនៃទំនាក់ទំនងយោធារបស់ខ្លួន។
«បណ្តាប្រទេសនានានៅលើពិភពលោក មិនបាច់មានការព្រួយបារម្ភ ឬមួយទៅមានការសង្ស័យអីទៀតទេបាទ ជាពិសេស គឺចំពោះលោកអាមេរិកហ្នឹង សុំកុំឲ្យគាត់មានការសង្ស័យ ពីព្រោះសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោកនិយាយច្បាស់ៗ ត្រង់ៗ ទៅវិញទៅមកហើយ។ហើយបើសិនណាគិតថា ចង់ជួបពិភាក្សាអីការងារណាមកជួបទៅ!ក្នុងលក្ខណៈជាការបរទេស អាហ្នឹងសុំទាក់ទងទៅក្រសួងការបរទេស ហើយបើជួបក្នុងលក្ខណៈពិភាក្សាជាមួយក្រសួងការពារជាតិ អាហ្នឹងសុំទាក់ទងទៅក្រសួងការពារជាតិ។ អាហ្នឹងវាអត់មានបញ្ហាអីដែលត្រូវចង្អៀតចង្អល់»។
លោក Paul Chambers ដែលជាអ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាសាស្ត្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យ Naresuan ក្នុងប្រទេសថៃ យល់ថាកម្ពុជាបានសម្រេចវាយកម្ទេចចោលអគារដែលជាជំនួយរបស់អាមេរិកយ៉ាងដូច្នេះ គឺព្រោះតែកម្ពុជាចង់ជួយចិនឲ្យសម្រេចបានគោលបំណងរបស់ចិន ដែលកំពុងកៀរគរឲ្យមានសម្ព័ន្ធមិត្តមួយជាក់លាក់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយខណៈដែលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើចិនផងនោះ៕
