មេបញ្ជាការយោធាកំពូលពីសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសចិនបានជួបគ្នានៅក្នុងអ្វីដែលគេហៅថាកិច្ចចរចា«ដោយត្រង់ៗ» នៅក្នុងរដ្ឋធានីប៉េកាំង ស្តីអំពីជម្លោះដែនដីនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងបញ្ហាមិនស្រុះស្រួលគ្នាដទៃៗទៀត។
កិច្ចចរចារវាងមេបញ្ជាការយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក ឧត្តមនាវីឯក ម៉ែក ម៉ុលឡិន (Mike Mullen) និងសមភាគីចិនរបស់លោក លោក ចិន ប៊ីងឌី (Chen Bingde) មានគោលដៅធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងបានប្រសើរឡើងបន្ទាប់ពីមានការធ្លាក់ចុះ ដោយសារការលក់អាវុធសហរដ្ឋអាមេរិកទៅឲ្យកោះតៃវ៉ាន់ ការវាយប្រហារតាមបណ្តាញអ៊ីនធើណែតដែលគេតាមដានឃើញថាមានប្រភពក្នុងប្រទេសចិន និងភាពតានតឹងនៅក្នុងសមុទ្រចិនភាគខាងត្បូង។
តែបើសិនជាអត្ថាធិប្បាយរបស់លោកទាំងពីរនៅក្នុងសន្និសិតកាសែតមួយនៅក្រុងប៉េកាំងកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ជាសញ្ញាណាមួយ គឺថាភាពតានតឹងនៅតែមានជាបន្ត។ ឧត្តមសេនីយ ចិន បានផ្តន្ទាទោសសមយុទ្ធយោធារួមថ្មីៗនេះរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសពីរដែលកំពុងមានជម្លោះសមុទ្រយ៉ាងខ្លាំងជាមួយប្រទេសចិន។
លោក ចិន ថ្លែងថា ទោះបីជាសហរដ្ឋអាមេរិកនិយាយថាខ្លួនមិនមានបំណងធ្វើអន្តរាគមន៍នៅក្នុងជម្លោះនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលសម្បូរប្រេងនិងឧស្ម័ននោះក៏ដោយ ក៏សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជូនសញ្ញាផ្ទុយស្រឡះទៅឲ្យពិភពលោក តាមរយៈសមយុទ្ធយោធាជាមួយប្រទេសវៀតណាមនិងហ្វីលីពីន។ លោកបានទទួលស្គាល់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាប់បានធ្វើពីមុនមកហើយ តែថាការធ្វើសមយុទ្ធនៅពេលមួយនេះជាការមិនសមរម្យទាល់តែសោះ។
លោកឧត្តមនាវី ម៉ុលឡិន បានឆ្លើយទៅវិញថា សហរដ្ឋអាមេរិកនិងបន្តធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់តទៅទៀត។
«សហរដ្ឋអាមេរិកមានវត្តមាននៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ប៉ាស៊ីហ្វិក ជាច្រើនទសវត្សន៍មកហើយ ហើយយើងបានធ្វើសមយុទ្ធជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តនិងមិត្តរបស់យើង នៅក្នុងតំបន់នេះនៃពិភពលោកអស់ច្រើនទសវត្សន៍ ហើយយើងនិងបន្តធ្វើទៅថ្ងៃមុខទៀត»។
លោក ម៉ុលឡិន បានថ្លែងបន្ទាប់ពីបានអញ្ជើញទៅដល់ក្រុងប៉េកាំងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា សហរដ្ឋអាមេរិកនិងនៅជាមហាអំណាចប៉ាស៊ីហ្វិកមួយជាដរាប។ ក៏ប៉ុន្តែលោកថ្លែងថា បញ្ហាដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសចិនកំពុងប្រឈមមុខក្នុងតំបន់និងក្នុងសកលលោកជាបញ្ហាធំពេកនិងមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងពេក មិនអាចធ្វើឲ្យរារាំងដោយការយល់ច្រឡំគ្នាបានទេ។ប្រទេសចិន ហ្វីលីពីន វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ និងកោះតៃវ៉ាន់ ទាមទារទឹកដីនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងទាំងអស់គ្នា។ ទឹកដីដែលទាមទារទាំងនោះ ភាគច្រើនផ្តោតលើក្រុមកោះ ប៉ារ៉ាសែល (Paracel) និង ស្ប្រាតលី (Spratly) ដែលគេជឿថាមានថាមពលច្រើន។ ការទាមទាររបស់ចិនមានទំហំធំជាងគេ ហើយចិនបានចេញសេចក្តីព្រមានយ៉ាងខ្លាំងខ្លានៅពេលថ្មីៗនេះ រួមទាំងការគំរាមសកម្មភាពយោធា ដើម្បីពង្រឹងការទាមទាររបស់ខ្លួន។លោក ម៉ុលឡិន អញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចបួនថ្ងៃនៅក្រុងប៉េកាំង ដែលជាទស្សនកិច្ចទីមួយដោយប្រមុខយោធាម្នាក់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៧។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន ស៊ិនហួរ (Xinhua) បានដកស្រង់ពាក្យរបស់លោកឧត្តមសេនីយ ចិន ថាលោកទាំងពីរបានរកឃើញ«ប្រយោជន៍រួមជាច្រើន» ក៏ប៉ុន្តែមាន«មតិខុសគ្នាលើបញ្ហាខ្លះ»។
នៅក្នុងទស្សនកិច្ចនេះ លោក ម៉ុលឡិន និងអញ្ជើញទៅមើលមូលដ្ឋានយោធាចិន នៅក្រៅក្រុងប៉េកាំង។ កិច្ចប្រជុំរបស់លោកក៏រំពឹងថានិងពិភាក្សាអំពីកិច្ចចរចាបំបាត់អាវុធបរមាណូដែលនៅគាំងផ្លូវជាមួយប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ការលក់អាវុធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៅឲ្យកោះតៃវ៉ាន់ និងវិធានការស្ថាបនាការទុកចិត្តគ្នារវាងចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ៕
ប្រែសម្រួលដោយ កែរ យ៉ាន
