គណបក្សនយោបាយធំៗទាំងពីរ ដែលទទួលបានសំឡេងគាំទ្រច្រើនជាងគេគឺ គណបក្សដឹកនាំប្រទេសរបស់លោកហ៊ុន សែន និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សជំទាស់ បានបន្តវាយប្រហារគ្នាទៅវិញទៅមកពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ ក្រោយការប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការ។ ក៏ប៉ុន្តែគិតត្រឹមថ្ងៃអង្គារនេះ មិនទាន់មានគណបក្សណាមួយជំទាស់ ឬដាក់ពាក្យបណ្តឹងទាក់ទិននឹងលទ្ធផលឆ្នោតជាផ្លូវការនេះនៅឡើយទេ។
ការផ្តោះផ្តងពាក្យសម្តីរវាងគណបក្សធំៗទាំងពីរក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកើតមានកាលពីថ្ងៃចន្ទ ក្រោយពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្តែងការមិនពេញចិត្ត និងបង្ហាញភាពលម្អៀងមួយចំនួនក្នុងពេលរាប់សន្លឹកបោះឆ្នោត និងអយុត្តិធម៌។ តែសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សជំទាស់ត្រូវបក្សកាន់អំណាចច្រានចោលភ្លាមៗ និងបានថ្កោលទោសការលើកឡើងរបស់គណបក្សប្រឆាំងថា ជាការមួលបង្កាច់គ្មានការពិត។
លោកសុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច ប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃអង្គារនេះថា គ្រប់ចំណុចដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍សុទ្ធតែជាការមួលបង្កាច់ខុសពីការពិត និងមិនអាចទទួលយកបាន។ លោកបន្ថែមថា ការឆ្លើយតបរបស់គណបក្សកាន់អំណាចគឺ ចង់បង្ហាញពីភាពទុច្ចរិតរបស់គណបក្សប្រឆាំង។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«នៅពេលណាយុទ្ធនាការ ឬមួយមុនពេលយុទ្ធនាការក៏ដោយ គឺថា មានបញ្ហាអីមិនប្រក្រតីដែលយើងចាប់ចំណុចអ្នកណាមួយថា ខុសឆ្គង យើងប្តឹងទៅ! គេដោះស្រាយហើយ! ចាំបាច់ដល់ពេលចប់បោះឆ្នោត គេបូកសរុបលទ្ធផល ប្រកាសលទ្ធផលជាផ្លូវការ ស្រាប់តែឯងមកថា អញ្ចេះមួយអញ្ចេះពីរអី។ អាហ្នឹងវាត្រឹមត្រូវទេ? វាអត់។ ទោះបីជានិយាយយ៉ាងម៉េចក៏អត់មានប្រសិទ្ធភាពដែរ»។
លោកសុខ ឥសានបន្ថែមថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានយកការរកឃើញរបស់អ្នកឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតមួយក្រុមធ្វើជាមូលដ្ឋានមកចេញជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដែលលោកអះអាងថា ក្រុមនោះជាក្រុមប្រឆាំងដូចគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែរ។
កាលពីថ្ងៃចន្ទ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដោយចាត់ទុកថា ការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤នេះមិនទាន់បំពេញលក្ខខណ្ឌពេញលេញតាមគោលការណ៍សេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ទេ។ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងថា មុនការបោះឆ្នោត មានការគាបសង្កត់មកលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិតាមរយៈការបណ្ដេញអតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺលោកសម រង្ស៊ីមិនឲ្យចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងឆាកនយោបាយ ការវាយដំតំណាងរាស្រ្ត ការប្រើប្រព័ន្ធតុលាការចោទប្រកាន់ ឃុំខ្លួនមន្រ្តីគណបក្សប្រឆាំង និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលជាដើម។ គណបក្សជំទាស់ដ៏ធំនៅកម្ពុជាក៏បារម្ភអំពីចំនួនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលធ្វើការក្រៅប្រទេស ប្រមាណជាង១លាននាក់ ដែលបានបាត់បង់សិទ្ធិ ខណៈពលរដ្ឋមួយចំនួនមិនមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបានបោះឆ្នោត។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលមានបីទំព័រនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏បានលើកឡើងផងដែរថា មានការរើសអើងរវាងគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំង ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ជាពិសេសទូរទស្សន៍លម្អៀង ហើយគ.ជ.ប.មិនបានចាត់វិធានការ។ ការប្រើប្រាស់ធនធានរដ្ឋ ដូចជារថយន្តរបស់រដ្ឋ ត្រូវបានដោះស្លាកលេខដើម្បីបម្រើការឃោសនាគណបក្ស ព្រមទាំងមានការគំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបោះឆ្នោតឲ្យជាដើម។ ពេលរាប់សន្លឹកឆ្នោត មានការិយាល័យបោះឆ្នោតជាច្រើនបានបិទទ្វារ និងបង្អួច ខណៈភ្នាក់ងារសង្កេតការណ៍របស់គណបក្សក៏រងការគំរាមកំហែង ដូចជានៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង រាជធានីភ្នំពេញ និងពោធិ៍សាត់ជាដើម។ សម្រាប់ការដោះស្រាយបណ្តឹង គណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងថា គ.ជ.ប.បានបដិសេធបណ្តឹង ដែលប្តឹងសុំឲ្យពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់លទ្ធផលបណ្តោះអាសន្ននៃការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ ដោយយកលេសថា មិនសមហេតុផល។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានអំពាវនាវឲ្យគ.ជ.ប. អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច និងគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដោយសរសេរក្នុងន័យដើមថា៖
«សុំធ្វើការកែលម្អនូវភាពមិនប្រក្រតីដែលមាននៅក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់នេះដើម្បីឲ្យការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ ប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ»។
ឆ្លើយតបនឹងគណបក្សប្រឆាំង ចំពោះការមិនពេញចិត្តនឹងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ច្រានចោលភ្លាមៗ ដោយចាត់ទុកថា ការលើកឡើងរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្សាយតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានាថា មានភាពលម្អៀង មិនឯករាជ្យ និងរើសអើងនោះគឺជាការមួលបង្កាច់គ្មានការពិត និងគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលចេញនៅថ្ងៃចន្ទដែរនោះ សរសេរថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯកជនទាំងអស់បានផ្សព្វផ្សាយបន្តផ្ទាល់ឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅថ្ងៃបញ្ចប់យុទ្ធនាការបោះឆ្នោត ដោយសារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានចុះកិច្ចសន្យាជួលទូរទស្សន៍ឯកជនឲ្យផ្សព្វផ្សាយតាមគោលការណ៍អនុញ្ញាតដោយច្បាប់ និងគោលការណ៍ ក្រមសីលធម៌របស់គ.ជ.ប.យ៉ាងត្រឹមត្រូវ។ សម្រាប់ការដែលប្រព័ន្ធទូរទស្សន៍មិនបានផ្សាយឲ្យគណបក្សប្រឆាំងនោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអះអាងថា ដោយសារគណបក្សប្រឆាំងមិនបានទាក់ទងចុះកិច្ចសន្យាជួលការផ្សាយ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដដែលនោះសរសេរក្នុងន័យដើមថា៖
«អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សូមថ្កោលទោសយ៉ាងដាច់អហង្ការចំពោះការនិយាយមួលបង្កាច់ គ្មានការណ៍ពិត និងគ្មានការទទួលខុសត្រូវរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលធ្វើឲ្យមានការភាន់ច្រឡំដល់សាធារណៈមតិជាតិ និងអន្តរជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកយឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនបានពន្យល់ពីសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួននោះទេ ដោយលោកគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលលោកបានសរសេរនោះមានភាពលម្អិតជាងការអធិប្បាយផ្ទាល់របស់លោក។ លោកក៏មិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់ VOA ពាក់ព័ន្ធនឹងការលើកឡើងរបស់គណបក្សកាន់អំណាចដែលថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនបានទាក់ទងទិញម៉ោងពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោតនោះដែរ។
លោកយឹម សុវណ្ណបញ្ជាក់ថា៖
«ខ្ញុំសុំសួរថា ទូរទស្សន៍ឯកជនទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសហ្នឹង មានបានផ្សាយម៉ោងលក់របស់ខ្លួនតាមសេចក្តីណែនាំរបស់គ.ជ.ប.ទេ? ហើយគ.ជ.ប.មានបានដាក់ទណ្ឌកម្មអ្នកដែលប្រឆាំងនឹងសេចក្តីណែនាំរបស់គ.ជ.ប.ទេ? ដូច្នេះខ្ញុំសុំសួរតែប៉ុណ្ណឹងទៅបានហើយ ឆ្លើយតបទៅវិញ»។
ដោយឡែក បន្ទប់ស្ថានការណ៍របស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃសៅរ៍កន្លងទៅថា បញ្ហាមួយចំនួន បានកើតឡើងមុនថ្ងៃបោះឆ្នោត ដូចជាបរិយាកាសដែលមានការគាបសង្កត់ខាងនយោបាយ វិសមភាពហិរញ្ញវត្ថុឃោសនាបោះឆ្នោត និងការប្រើប្រាស់ធនធានរដ្ឋដែលខ្វះសមធម៌ និងតម្លាភាព ទីលានប្រជែងនយោបាយខ្វះសមភាព និងភាពចម្រូងចម្រាសនៃបទបញ្ញត្តិក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់បោះឆ្នោត និងច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មនៃច្បាប់គណបក្សនយោបាយ។ ជាងនេះទៀត កង្វះឯករាជ្យភាពរបស់មន្ត្រីតុលាការ និងការលម្អៀងនយោបាយនៃមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដែលដាក់សម្ពាធដល់សេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងគំរាមដល់សកម្មភាពគណបក្សប្រកួតប្រជែង និងសមាគម សហជីព និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលគឺជាមូលហេតុនាំឲ្យបរិយាកាសសម្រាប់ដំណើរការបោះឆ្នោតស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតរឹតត្បិតសេរីភាព និងខ្វះយុត្តិធម៌ពេញលេញ។
លោកយឿង សុធារ៉ា មន្រ្តីច្បាប់ និងអង្កេតនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខុមហ្វ្រែល (Comfrel) ដែលជាអង្គការមួយក្នុងចំណោមអង្គការជិត៤០ផ្សេងទៀតនៃបន្ទប់ស្ថានការណ៍ បានប្រាប់ VOA ថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមាន៩០ភាគរយ ប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងការរកឃើញរបស់បន្ទប់ស្ថានការណ៍។ លោកបន្ថែមថា ក្រុមអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាធ្វើការដោយឯករាជ្យ មិនមានពាក់ព័ន្ធជាមួយគណបក្សនយោបាយណាមួយនោះទេ។
លោកយឿង សុធារ៉ាបញ្ជាក់ថា៖
«សង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំងគឺធ្វើការរៀងៗខ្លួនទេ ទោះបីជាឃើញថា របាយការណ៍ចេញមកក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ហ្នឹងស្រដៀងគ្នាក្តី។ ការរកឃើញរបស់ខាងគណបក្សប្រឆាំងជារឿងដោយឡែករបស់គាត់ ជាការរកឃើញរបស់គាត់។ សម្រាប់ខាងសង្គមស៊ីវិល ការរកឃើញរបស់យើង យើងផ្អែកលើវិធីសាស្រ្តការស្រាវជ្រាវ វិធីសាស្រ្តនៃការធ្វើការរបស់យើង»។
លទ្ធផលបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤ជាផ្លូវការ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ បង្ហាញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែនទទួលបានការគាំទ្រចំនួនជាង៣.៥លានសំឡេងគឺស្មើនឹង៥០,៧៦ភាគរយ ចំណែកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបានការគាំទ្រចំនួនជាង៣លានសំឡេងគឺស្មើនឹង៤៣,៨៣ភាគរយនៃចំនួនអ្នកទៅបោះឆ្នោតសុរបជាង៧លាននាក់។ តួលេខនេះបង្ហាញថា សំឡេងគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជាជាង៣០ឆ្នាំ មានចំនួនច្រើនជាងគណបក្សប្រឆាំងតែជាង៥សែនសំឡេង ឬស្មើនឹងជាង៦ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះ៕
