ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

​ហ្វ៊ីលីពីន​អបអរ​ចំពោះ​២៥​ឆ្នាំ​នៃ​ប្រជាធិបតេយ្យ


និស្សិត​បង្ហាញ​ម្រាម​ដៃ​ធ្វើ​សញ្ញា​អក្សរ​ L សម្រាប់​ពាក្យ​ថា Laban មាន​ន័យ​ថា​ប្រយុទ្ធ​ ពេល​គេ​ចូលរួម​ការ​ដើរ​ក្បួន​រំឮក​ដល់​ខួប​ឆ្នាំ​ទី​២៥​នៃ​ការ​បដិវត្ដន៍​អំណាច​ពលរដ្ឋ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៥​កុម្ភ: ឆ្នាំ​២០១១ នៅជាយ​ទី​ក្រុង​ Pasiq ខាង​កើត​ទី​ក្រុង​ម៉ានីល​។​
និស្សិត​បង្ហាញ​ម្រាម​ដៃ​ធ្វើ​សញ្ញា​អក្សរ​ L សម្រាប់​ពាក្យ​ថា Laban មាន​ន័យ​ថា​ប្រយុទ្ធ​ ពេល​គេ​ចូលរួម​ការ​ដើរ​ក្បួន​រំឮក​ដល់​ខួប​ឆ្នាំ​ទី​២៥​នៃ​ការ​បដិវត្ដន៍​អំណាច​ពលរដ្ឋ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៥​កុម្ភ: ឆ្នាំ​២០១១ នៅជាយ​ទី​ក្រុង​ Pasiq ខាង​កើត​ទី​ក្រុង​ម៉ានីល​។​

នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ហ្វ៊ីលីពីន​ គេ​បាន​រៀបចំ​ពិធី​ខួប​ឆ្នាំ​ទី​២៥​នៃ​បដិវត្ដន៍​ អំណាចប្រជាពលរដ្ឋ ​ដែល​បាន​ទម្លាក់​លោក​ ហ្វ៊ែរឌីណាន់ ម៉ារកូស (Ferdinand​ Marcos) មេ​ដឹកនាំ​កាន់​អំណាច​ផ្ដាច់ការ​ដ៏​យូរ​អង្វែង​ ចេញ​ពីដំណែង។

ពិធី​ខួប​កាល​កាល​ពី​ថ្ងៃ​សុក្រ ​មាន​សារៈ​សំខាន់​ជា​ពិសេស​ ចំពោះ​ប្រធានា​ធិបតី​ហ្វ៊ីលីពីន​លោក ​បេនីកណូ អាគីណូ ទី៣ (Benigno ​Aquino ​the Third) ដែល​មាតា​បីតា​របស់​លោក​បាន​ដើរតួ​យ៉ាង​សំខាន់​នៅ​ក្នុង​ការ​រៀបចំ​ឲ្យ​មាន​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើង​វិញ​ដល់​ប្រទេស​ជាតិ​ កាល​ពី​២៥​ឆ្នាំ​មុន។

ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​ពេល​រៀប​ចំ​ពិធី​បើក​បង្ហាញ​រូប​សំណាក​មេ​ដឹកនាំ​បដិវត្ដន៍ ​លោក​បាន​និយាយ​រំឭក​ដល់​ពលរដ្ឋ​សាមញ្ញ​អំពី​អត្ថន័យរបស់​ទិវា​នេះ។

លោក​អាគីណូ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ពលរដ្ឋ​ហ្វ៊ីលីពីន​បាន​បង្ហាញ​ដល់​ប្រទេស​ជា​ច្រើន​អំពី​លទ្ធភាព​នៃ​ការ​ធ្វើ​បដិវត្តន៍​ដោយ​សន្ដិវិធី។ លោក​ថា​នេះ​ជា​ «អំណោយ​របស់​ប្រទេស​ហ្វ៊ីលីពីន​ចំពោះពិភព​លោក»។

ការ​បះបោរ​ប្រឆាំង​លោក ហ្វ៊ែរឌីណាន់ ម៉ារកូស ​ដែល​គ្រប់​គ្រង​ប្រទេស​ជាង​២០​ឆ្នាំ​ ចាប់​ផ្ដើម​ឡើង​ពី​អ្វី​ដែល​មនុស្ស​ទូទៅ​មើល​ឃើញ​ថា​ ជា​ការ​បោះឆ្នោត​ប្រកប​ទៅ​ដោយ​ការ​បន្លំ​សន្លឹក​ឆ្នោត។

អស់​រយៈ​ពេល​៤​ថ្ងៃ​ក្នុង​ខែ​កម្ភៈ​ឆ្នាំ​១៩៨៦​ ពលរដ្ឋ​ជាង​កន្លះ​លាន​នាក់​ បានមក​ប្រមូល​ផ្តុំ​គ្នា​នៅ​មហាវិថី​មួយ​ក្នុង​រដ្ឋធានី​ម៉ានីល​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ EDSA​ ដើម្បី​គាំទ្រ​គូ​ប្រជែង​បោះឆ្នោត​របស់​លោក​ម៉ារកូស គឺ​លោក​ស្រី ​កូរ៉ាហ្សូន អាគីណូ (Corazon Aquino)។

ក្រោយ​ពី​យោធា​បាន​បែរ​មក​ប្រឆាំង​នឹង​លោក​ម៉ារកូស​វិញ ស.រ.អ.​បាន​យក​យន្ដ​ហោះ​ដឹក​មក​លោក​ម៉ារកូស​និង​គ្រួសារ​ចេញ​ពី​ប្រទេស។ ​លោក​ស្រី ​អាគីណូ ​ដែល​ជា​មាតា​របស់​ប្រធានាធិបតី​បច្ចុប្បន្ន ​បាន​ត្រូវ​តែង​តាំង​ជា​ប្រធានាធិបតី​ថ្មី​របស់​ប្រទេស​ហ្វ៊ីលីពីន។

លោក​ស្រី​កូរ៉ាហ្សូន​ អាគីណូ ​ដែល​ទទួល​មរណភាព​នៅ​ឆ្នាំ​២០០៩​ ជា​ភរិយា​មេម៉ាយ​របស់​ លោក​ បេនិកណូ​ទី២ (Beningno​ Junior) ​អ្នក​ប្រឆាំង​ដ៏​ខ្លាំងក្លា​នឹង​លោក​ម៉ារកូស។​ លោក​ស្រី​បាន​ចូល​ប្រឡូក​ក្នុង​នយោបាយ​ក្រោយ​ពី​ស្វាមី​របស់​លោក​ស្រី​បាន​ត្រូវ​គេ​ធ្វើ​ឃាដ​កាល​ពី​៣​ឆ្នាំ​មុន​នោះ។

ប្រធានាធិបតី​ អាគីណូ​ទី​មួយ​ (កូរ៉ាហ្សូន អាគីណូ) ​បាន​រៀប​ចំ​ឲ្យ​មាន​ស្ថាប័ន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នានា​ មាន​ដូច​ជា​គណៈកម្មការ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត។​ លោក​ស្រី​បាន​ដឹកនាំ​កិច្ច​ប្រឹងប្រែង​នៃ​ការ​កែ​ទម្រង់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ ដែល​បាន​ជួយ​ពង្រឹង​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​របស់​ប្រទេស​ជាតិ។

តែ​ការ​កែ​ទម្រង់​នេះ​មិន​បាន​ត្រូវ​សម្រេច​ទាំង​អស់​ ដូច​អ្វី​ដែល​ពលរដ្ឋ​ហ្វ៊ីលីពីន​ទាំង​អស់​ប្រាថ្នា​ចង់​បាន​នោះ​ទេ។

លោក​អេដណា កូ (Edna​ Co) ជា​ព្រឹទ្ធបុរស​នៃ​មហាវិទ្យាល័យ​រដ្ឋបាល​សាធារណៈ​របស់​សាកល​វិទ្យាល័យ​ហ្វ៊ីលីពីន។

«ជា​ឧទាហរណ៍​ ការ​ចូលរួម​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ​បាន​ត្រូវ​ចារ​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៨៦។​ ក៏​ប៉ុន្តែ​ គុណភាព​និង​ការ​ចូល​រួម​ជាក់ស្តែង​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​នៅ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​ដំណើរការ​អភិបាលកិច្ច​របស់​យើង​នៅ​តែ​មាន​បញ្ហា​នៅ​ឡើយ»។

អំពើ​ពុក​រលួយ​និង​ការ​ខ្វះ​សមត្ថភាព​ជា​ជម្ងឺ​រ៉ាំ​រ៉ែនៅ​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល។​ ប្រទេស​ជាតិ​នៅ​តែ​រង​ទុក្ខ​វេទនា​ពី​ចលនា​បះបោរ​កុម្មុយនិស្ត​និង​ពី​ក្រុម​បំបែក​រដ្ឋ​អ៊ីស្លាម​ដ៏​ឃោរឃៅ​នៅ​តំបន់​ភាគ​ខាង​ត្បូង​ប្រទេស។​ នៅ​ក្នុងតំបន់​ខ្លះ​ អ្នក​នយោបាយ​ក្នុង​តំបន់​ឬ​ម្ចាស់​ដី​ធ្លី​ដែល​មាន​អំណាច​បាន​ប្រើប្រាស់​កង​ជីវពល​ឯកជន។ ​អស់​រយៈពេល​ច្រើន​ឆ្នាំ​ សកម្មជន​ អ្នក​កាសែត​ និង​ អ្នក​នយោបាយ​ជា​ច្រើន ​បាន​ត្រូវ​គេ​ធ្វើ​ឃាដ ​ហើយ​មាន​ឃាតករ​តិច​តួច​នាក់​ណាស់​បាន​ត្រូវ​ចាប់ខ្លួន។

អ្នកស្រី ​កូ​ និយាយ​ថា​ មិន​ឃើញ​មាន​ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ដ​ពិត​ប្រាកដ​ពី​សំណាក់​មេ​ដឹក​នាំ​ ឬ​ មនុស្ស​សាមញ្ញ​ ដើម្បី​ធានា​ថា​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​កើត​ឡើង​ពី​បដិវត្ដន៍ EDSA​ បាន​ត្រូវ​ពង្រឹងទេ​។

«យើង​នៅ​តែ​បន្ដ​ធ្វើ​ការ​ដដែល​ ហើយ​យើង​មិន​ទាន់​បាន​ចេញ​មុខ​ធ្វើ​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​អ្វី​ធំដុំ​ណា​មួយ​ទេ​ និង​ធ្វើ​ព្រម​គ្នា​ទាំង​អស់​ ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​កែប្រែ​ប្រព័ន្ធ​នេះ​តែ​ម្តង។ ហេតុ​ដូច្នេះ ​ខ្ញុំ​យល់​ថា​ អ្វីៗ​កាន់​តែ​ពិបាកខ្លាំង​ឡើង​ ដោយ​សារ​យើង​មិន​បានផ្លាស់ប្ដូរ​ប្រព័ន្ធ​នោះ»។

អ្នកស្រី ​កូ​ ថ្លែង​ទៀត​ថា​ ភាព​ក្រីក្រ​តោក​យ៉ាក រឹត​តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ លើស​ពី​កាល​ពី​២៥​ឆ្នាំមុន​ទៅ​ទៀត។

ប៉ុន្តែ​ទោះ​បី​បដិវត្តន៍​នេះ​មាន​បញ្ហា​ជា​ច្រើន​ក្តី បដិវត្ដន៍​ EDSA ​បាន​ត្រូវ​គេ​មើល​ឃើញ​ថា​ជា​ គំរូ​សម្រាប់​ប្រទេស​ដទៃ។​ វា​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​និន្នាការ​នៃ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ដោយ​សន្ដិវិធី​ ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ផ្តាច់ការ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​តំបន់​អាស៊ី​ខាង​កើត​ក្នុង​ទសវត្ស​ឆ្នាំ​១៩៨០ ​ដោយ​រាប់​បញ្ចូល​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​និង​តៃវ៉ាន់​ផង​ដែរ៕

ប្រែ​សម្រួល​ដោយ ​អ៊ូ​ ធូក

XS
SM
MD
LG