ក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសថៃបានរិះគន់ច្បាប់ទាំងឡាយ ដែលត្រូវបានតាក់តែង ឡើង ដើម្បីការពារព្រះមហាក្សត្រនិងគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតបន្ទាប់ពីអ្នកប្រតិបត្តិការគេហទំព័រប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលមួយ ត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនិយាយថាច្បាប់ទាំងនេះកំពុងត្រូវបានរំលោភបំពាន ដើម្បីគោលបំណងផ្នែកនយោបាយនិងដើម្បីបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ។
ក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទសថៃបានបង្ហាញពីក្តីកង្វល់បន្ទាប់ពីការកាត់ទោសនៅក្នុងសប្តាហ៍នេះឲ្យអ្នកប្រតិបត្តិការគេហទំព័រប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលមួយរូបជាប់គុករយៈពេល១៣ឆ្នាំ។ តុលាការថៃមួយបានកាត់ទោស លោកថានថាវុធ ថាវីវារុតថំឃូន (Thanthawut Taweewarodomkul) ឲ្យជាប់គុករយៈពេល១០ឆ្នាំចំពោះការបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះព្រះមហាក្សត្រនិង៣ឆ្នាំចំពោះការប្រព្រឹត្តិបទល្មើសកុំព្យូទ័រ។
ច្បាប់របស់ប្រទេសថៃក្នុងការការពារព្រះមហាក្សត្រជាទីសក្ការៈបូជាពីការប្រមាថមើលងាយដែលមានឈ្មោះថាច្បាប់ស្តីអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រមាថព្រះចេស្តាព្រះមហាក្សត្រឬហៅជាភាសាអង់គ្លេសថា lese majeste គឺស្ថិតនៅក្នុងចំណោមច្បាប់ដ៏តឹងរ៉ឹងបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក ហើយធ្វើការផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់គុករហូតដល់ទៅ១៥ឆ្នាំ។
មនុស្សគ្រប់រូបអាចធ្វើការចោទប្រកាន់បាននៅក្រោមច្បាប់ស្តីអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រមាថព្រះចេស្តាព្រះមហាក្សត្រហើយប៉ូលីសមានកាតព្វកិច្ចត្រូវតែធ្វើការស៊ើបអង្កេតខណៈពេលដែលសេចក្តីលម្អិតនៃបទឧក្រិដ្ឋដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់កម្រនឹងត្រូវបានផ្សាយជាសាធារណៈណាស់ដោយសារតែអ្នកណាដែលយករឿងនោះមកនិយាយបន្តឬធ្វើការបោះពុម្ពផ្សាយនូវបទឧក្រិដ្ឋទាំងនោះក៏អាចនឹងទទួលការកាត់ទោសផងដែរ។
អ្នកឯកទេសនៃអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិប្រចាំនៅក្នុងប្រទេសថៃលោកបែនចាមីន ហ្សាវ៉ាគី (Benjamin Zawacki) និយាយថាច្បាប់នេះបានធ្វើឲ្យប្រទេសថៃមិនអនុលោមទៅតាមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយដែលប្រទេសថៃបានចុះហត្ថលេខានិងផ្តល់សច្ចាប័ន។
«ច្បាប់ស្តីអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រមាថព្រះចេស្តាព្រះមហាក្សត្រមានបញ្ហារួចទៅហើយក្នុងនាមជាច្បាប់មួយ។បន្ថែមពីលើនេះទៅទៀតច្បាប់នេះក៏ត្រូវបានរំលោភបំពាននិងត្រូវបានប្រើប្រាស់ខុសទៅលើភាគីទាំងពីរនៃការបែកបាក់ផ្នែកនយោបាយសម្រាប់គោលបំណងនៃការទទួលបានផលចំណេញផ្នែកនយោបាយ»។
លោកថានថាវុធត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំទៅចំពោះការបោះពុម្ពផ្សាយនៅលើគេហទំព័ររបស់លោកក្នុងកំឡុងពេលនៃការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលដ៏ធំមួយដោយក្រុមបាតុករដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាក្រុមអាវក្រហម។ ពួកគេបានកាន់កាប់ផ្នែកខ្លះនៃទីក្រុងបាងកកអស់រយៈពេលជាច្រើនសប្តាហ៍ដោយធ្វើការទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតសារជាថ្មី។
រដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជាឲ្យក្រុមយោធាធ្វើការបញ្ចប់ការប្រឆាំងតវ៉ាដោយកម្លាំងបាយដែលបានបណ្តាលឲ្យមានការប៉ះទង្គិចគ្នាដែលបានសម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋអស់៩០នាក់ដែលភាគច្រើនគឺជាជនស៊ីវិល។
គេហទំព័ររបស់លោក ថានថាវុធ បានគាំទ្រក្រុមបាតុករ។
មេធាវីផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស លោក ស៊ុមឆ័យ ហមឡៅ (Somchai Homlaor) អគ្គលេខាធិការនៃមូលនិធិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនិងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសថៃនិយាយថាលោកគឺជាគោលដៅមួយនៅក្នុងការចាប់ខ្លួន។
«មនុស្សជាច្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះអាចនឹងប្រព្រឹត្តកំហុសបើយោងតាមច្បាប់ស្តីអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រមាថព្រះចេស្តាព្រះមហាក្សត្រ។ ប៉ុន្តែមានតែករណីមួយចំនួនតែប៉ុណ្ណោះ ដែលអាជ្ញាធរជ្រើសរើសយកមកធ្វើការស៊ើបអង្កេតដែលភាគច្រើនគឺជាករណីប្រឆាំងទៅនឹងរដ្ឋាភិបាល»។
លោក ស៊ុមឆ័យ និយាយថាការចោទប្រកាន់ជាច្រើនអំពីការប្រមាថមើលងាយព្រះមហាក្សត្រ មានការកើនឡើង ជាមួយនឹងការបែកបាក់ផ្នែកនយោបាយយ៉ាងជ្រៅ នៅក្នុងប្រទេសថៃ។
បញ្ហានេះក៏កាន់តែមានលក្ខណៈរសើបខ្លាំងឡើងផងដែរ ខណៈពេលដែលព្រះមហាក្សត្រភូមិបុល អាឌុលយ៉ាដេត (Bhumibol Adulyadej) ដែលមានព្រះជន្ម៨៣ព្រះវស្សា និងជាទីគោរពសក្ការបូជារបស់ប្រទេសថៃ ទទួលការព្យាបាលនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យតាំងពីឆ្នាំ២០០៩។ ព្រះមហាក្សត្រថៃគឺជាព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យយូរជាងគេបង្អស់នៅលើពិភពលោកនិងជាកម្លាំងបង្រួបបង្រួមមួយនៅក្នុងប្រទេសថៃ។
ក្រុមអាជ្ញាធរថៃបានអះអាងថាច្បាប់ដ៏តឹងរ៉ឹងនេះគឺត្រូវការជាចាំបាច់ដើម្បីការពារស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ។
លោក ថានថាវុធ ក៏ត្រូវបានកាត់ទោសនៅក្រោមច្បាប់ស្តីអំពីបទល្មើសកុំព្យូទ័រ ដែលបានកាត់ទោសអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសទាក់ទងនឹងកុំព្យូទ័រជាច្រើនរូប ដូចជាការលួចចូលមើលព័ត៌មានក្នុងកុំព្យូទ័រនិងការចម្លងមេរោគកុំព្យូទ័រជាដើម។ ប៉ុន្តែច្បាប់ឆ្នាំ២០០៧ក៏បានដាក់ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ ដែលចាត់ទុកថាបង្កការគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខជាតិ ជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌផងដែរ។
លោក ហ្សាវ៉ាគី និយាយថានិយមន័យមិនច្បាស់លាស់និងវិសាលភាពទូលំទូលាយនៃច្បាប់នេះ បានកម្រិតសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ។
«និយាយឲ្យទូលំទូលាយទៅវាមានផលប៉ះពាល់ដ៏គួរឲ្យភ័យខ្លាចទៅលើអ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋមានអារម្មណ៍ថាពួកគេអាចនិយាយនៅទីនេះបាន។ ពីព្រោះនៅក្នុងករណីជាច្រើន វាមិនមានភាពច្បាស់លាស់ទេចំពោះអ្វីដែលមនុស្សម្នាក់អាចនិយាយបាន ដែលនឹងធ្វើឲ្យមនុស្សម្នាក់នោះទទួលការដាក់ទណ្ឌកម្ម ដោយសារតែការប្រព្រឹត្តិល្មើសនឹងច្បាប់។ ដូច្នេះប្រជាពលរដ្ឋមានការប្រុងប្រយ័ត្នដោយស្ទើរតែមិននិយាយអ្វីទាំងអស់។ ហើយការអះអាងគឺថានេះគឺជាអ្វីដែលច្បាប់ទាំងនេះត្រូវបានតាក់តែងឡើង ក្នុងគោលបំណងជាសារវន្តបែបនេះ គឺដើម្បីបំភិតបំភ័យសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងមិនឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនិយាយអ្វីទាំងអស់ អំពីប្រធានបទជាក់លាក់ណាមួយ»។
អ្នកប្រតិបត្តិការគេហទំព័រមួយផ្សេងទៀត កំពុងប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ដែលជាផ្នែកមួយនៃអ្វីដែលក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនិយាយថាជាទម្រង់មួយនៃការកើនឡើងនូវការត្រួតពិនិត្យផ្នែកនយោបាយទៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ និពន្ធនាយកនៃគេហទំព័រសារព័ត៌មានឯករាជ្យមួយ លោកស្រី ប្រាឆាថៃ ជីរ៉ានុត ប្រេមឆៃផន (Prachatai Chiranuch Premchaiporn) ត្រូវបានចោទប្រកាន់ចំពោះការយឺតយ៉ាវក្នុងការដកចេញនូវមតិយោបល់ទាំងឡាយដែលត្រូវបានសរសេរនៅលើគេហទំព័ររបស់លោកស្រីហើយដែលមានការប្រមាថមើលងាយចំពោះព្រះមហាក្សត្រ។
ការកាត់ទោសទៅលើលោកស្រីនឹងត្រូវចាប់ធ្វើបន្តទៀតនៅក្នុងខែកញ្ញាហើយលោកស្រីកំពុងប្រឈមមុខនឹងការដាក់ទោសឲ្យជាប់គុកជាច្រើនទសវត្សរ៍ប្រសិនបើលោកស្រីត្រូវបានរកឃើញថាបានប្រព្រឹត្តកំហុស។
ច្បាប់ស្តីអំពីបទល្មើសកុំព្យូទ័រ គឺគ្រាន់តែជាឧបករណ៍មួយ ដែលកំពុងត្រូវបានប្រើប្រាស់ សម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យផ្នែកនយោបាយទៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេសថៃ។
រដ្ឋាភិបាលថៃបានបិទគេហទំព័រប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលរាប់ពាន់ នៅក្រោមច្បាប់គ្រាអាសន្នដែលត្រូវបានអនុម័តនៅក្នុងកំឡុងពេលនៃការប្រឆាំងតវ៉ាកាលពីឆ្នាំទៅ។
ក្រុមអាជ្ញាធរនិយាយថាមានការញុះញង់ឲ្យមានភាពចលាចលហើយថាគេហទំព័រទាំងនោះ នឹងត្រូវបានបើកឲ្យដំណើរការឡើងវិញនៅបន្ទាប់ពីអត្ថន័យដែលបង្កឲ្យមានការអន្តរាយត្រូវបានដកចេញ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ឌី ខាំបូលី
