រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានបង្ហាញពីការខកចិត្តនិងការសោកស្តាយចំពោះការសម្រេចចិត្តរបស់អឺរ៉ុបក្នុងការចាប់ផ្តើមដំណើរការការព្យួរជាបណ្តោះអាសន្ននូវឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម«រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ» EBA ដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ រដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែន ហៅការសម្រេចនេះថា មានហេតុផលនយោបាយដែលបង្ខំឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចូលសមរភូមិនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដែលចេញដោយការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសរសេរបន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះថា៖
«យើងជឿជាក់ថា ការសម្រេចចិត្តនេះគឺមានទិដ្ឋភាពនៃហេតុផលនយោបាយនៅពីក្រោយ ដែលចាប់បង្ខំឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចូលទៅក្នុងសមរភូមិនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ កម្ពុជាការពារខ្លួនជាដាច់ខាតក្នុងជម្រើសជាតួអង្គបម្រើភូមិសាស្ត្រនយោបាយនេះ ទោះបីជាស្ថិតក្នុងសម្ពាធ ជាយថាហេតុនៃរូបភាពណាមួយក៏ដោយ»។
លោកផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល បាននិយាយប្រាប់ VOA តាមទូរស័ព្ទកាលពីរសៀលថ្ងៃអង្គារថា បើទោះជារដ្ឋាភិបាលខកចិត្តចំពោះការសម្រេចចិត្តរបស់សហភាពអឺរ៉ុបដែលពឹងលើហេតុផលនយោបាយជាជាងការងារបច្ចេកទេសក៏ដោយ ក៏លោកថា កម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនតាំងពីមួយឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ។ អ្នកនាំពាក្យដដែលអះអាងថា កំណើនផលិតផលជាតិសរុបរបស់កម្ពុជាឬ GDP បានកើនហួសពីបន្ទាត់ក្រហមរបស់ EBA សម្រាប់ប្រទេសដែលទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធនេះ។
លោកបានបន្តថា កម្ពុជានៅតែអាចនាំចេញទៅទីផ្សារអឺរ៉ុបបានទោះបីជាការសហគមន៍អឺរ៉ុបដកហូតឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម«រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ» EBA ក៏ដោយ។
«ហើយសូមជម្រាបដែរថា ការព្យួរ ឬការដកហូត EBA នេះមិនបានសេចក្តីថាកម្ពុជាបាត់បង់ទីផ្សារអឺរ៉ុបនោះទេ គឺកម្ពុជានៅតែមានទីផ្សារអឺរ៉ុប ដែលយើងអាចយកទំនិញរបស់យើងទៅយកសុពលភាពនៅឯណោះ ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងបាត់បង់គឺឧត្តមភាព (Supremacy) ក្នុងការប្រកួតប្រជែងហ្នឹងឯង ដោយសារយើងថែមបន្ទុកមួយទៀតគឺការបង់ពន្ធ»។
សហភាពអឺរ៉ុបកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី១១ ខែកុម្ភៈបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ប្រកាសដំណើរការជាផ្លូវការដែលអាចឈានទៅរកការព្យួរបណ្តោះអាសន្ននូវឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម«រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ» EBA ពីប្រទេសកម្ពុជាដោយសារតែការធ្លាក់ចុះនៃសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ដំណើរការនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីទទួលបានការយល់ព្រមពីរដ្ឋសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុបដែលមាន២៨ប្រទេស។ ការដកហូតពិតប្រាកដនឹងអាចធ្វើឡើងនៅខែសីហាឆ្នាំ២០២០ ដោយសារតែសហភាពអឺរ៉ុបទុកពេលមួយឆ្នាំ ដើម្បីតាមដានពិនិត្យមើលយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ និងជួបពិភាក្សាជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងសរសេររបាយការណ៍។ ការដកហូតនិងរយៈពេលដកហូតបណ្តោះអាសន្ននឹងចាប់ផ្តើមក្នុងរយៈពេល៦ខែបន្ទាប់ពីនេះ។
លោកស្រី Cecilia Malmstrom ស្នងការពាណិជ្ជកម្មនៃសហភាពអឺរ៉ុបបានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា៖
«ការពាក់ព័ន្ធរបស់យើងជាមួយនឹងស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាអាចឲ្យយើងសន្និដ្ឋានបានថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសិទ្ធិការងារនៅកម្ពុជាគឺមានការខ្វះខាតយ៉ាងខ្លាំង ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែដោះស្រាយ បើសិនជាខ្លួនចង់រក្សាឯកសិទ្ធិក្នុងទីផ្សាររបស់យើង»។
ជាមួយគ្នានោះដែរ ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជានៅថ្ងៃអង្គារនេះក៏បានបង្ហាញពីក្តីកង្វល់ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងសហភាពអឺរ៉ុបចំពោះការធ្លាក់ចុះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនូវសេរីភាពបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិការងារ សេរីភាពរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសេរីភាពនយោបាយផងដែរ។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍តបនឹងការសម្រេចចិត្តរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាសរសេរបន្តយ៉ាងដូច្នេះ៖
«សហរដ្ឋអាមេរិក សូមអំពាវនាវឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពហុបក្សពិតប្រាកដ ដូចមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា។ យើងក៏សូមអំពាវនាវផងដែរឲ្យប្រទេសកម្ពុជាទម្លាក់ចោលនូវបទចោទប្រកាន់លើលោកកឹម សុខា និងការចោទប្រកាន់តាមទំនើងចិត្តទាំងអស់ ប្រឆាំងនឹងអ្នកទោសនយោបាយដទៃទៀត ហើយអនុញ្ញាតឲ្យសហជីព អង្គការសារព័ត៌មានឯករាជ្យ និងក្រុមដទៃទៀតនៃសង្គមស៊ីវិល ដំណើរការដោយគ្មានការរឹតត្បិតដែលមិនត្រឹមត្រូវ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរ (GMAC) ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ កាលពីយប់ថ្ងៃច័ន្ទនេះដែរ អំពាវនាវឲ្យគណៈកម្មការអឺរ៉ុប និងប្រទេសជាសមាជិកធ្វើការវាយតម្លៃម្តងទៀតថា តើនីតិវិធីព្យួរឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម«រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ» EBA ពីកម្ពុជាពិតជាអាចពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបានឬទេ។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលអះអាងថា ការព្យួរឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម«រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ» EBA នឹងធ្វើឲ្យវិស័យកាត់ដេរទាំងមូលត្រូវបង់ពន្ធនាំចូលទៅកាន់អឺរ៉ុបកើនឡើងដល់១២ភាគរយ ហើយ៨ទៅ១៧ភាគរយលើផលិតផលស្បែកជើង។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ GMAC ដដែល ដែលផ្សាយលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់សមាគមរោងចក្របានសរសេរក្នុងន័យដើមថា៖
«ការប្រកួតប្រជែងរបស់វិស័យរបស់យើងនឹងជួបហានិភ័យ កេរ្តិ៍ឈ្មោះនៃឧស្សាហកម្មរបស់យើងនឹងត្រូវរងផលប៉ះពាល់ ហើយការអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជានឹងត្រូវផ្អាក»។
សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា ឬ Eurocham Cambodia កាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទក៏បានបង្ហាញពីការបារម្ភនិងការសោកស្តាយចំពោះការសម្រេចចិត្តរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបនូវដំណើរការដែលអាចឈានទៅដកហូតបណ្តោះអាសន្ននូវឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម«រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ» EBA ពីប្រទេសកម្ពុជា។
សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជាបានសរសេរក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍យ៉ាងដូច្នេះថា៖
«សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុប (EuroCham) ទទូចឲ្យមានការពិភាក្សាបែបស្ថាបនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលវាមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការដោះស្រាយក្តីបារម្ភរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាជាងការដោះស្រាយដោយដាក់សម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចឯកតោភាគីដែលមិនជួយក្នុងការបន្តបុព្វហេតុរបស់អឺរ៉ុបនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា»។
សហភាពអឺរ៉ុបគឺជាទីផ្សារនាំចេញដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយបាននាំផលិតផលចូលគិតជាទឹកប្រាក់ចំនួនជាង៥,៥ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកដោយមិនបង់ពន្ធ ហើយធ្វើឱ្យកម្ពុជាចំណេញប្រាក់ពន្ធជាង៦០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ភាគច្រើននៃទំនិញដែលកម្ពុជានាំចូលសហភាពអឺរ៉ុបគឺមានសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង ផលិតផលកសិកម្មនិងកង់។
ជាមួយនឹងការចាប់ផ្តើមដំណើរការការព្យួរជាបណ្តោះអាសន្ននូវឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម«រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ» EBA ដល់ប្រទេសកម្ពុជា លោកហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានបង្ហោះសារក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោកបញ្ជាក់ពីការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយថា កម្ពុជានឹងមិន«យកឯករាជ្យភាព និងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនទៅដោះដូរជាថ្នូរនឹងអ្វីមួយនោះដែរ»៕
