អង្គការអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សចំនួន៣ បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលលុបចោលដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនមួយឈ្មោះ Hengfu ដោយលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុននេះបានរំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន នៅពេលចាប់ផ្តើមដំណើរការវិនិយោគក្នុងឧស្សហកម្មស្ករអំពៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ខណៈការវិនិយោគនេះ លែងមានដំណើរការអ្វីទាំងអស់មកដល់ពេលនេះ។
អង្គការទាំងនោះរួមមាន សម្ព័ន្ធប្រជាជនដើម្បីអធិបតេយ្យស្បៀងអាហារ (People's Coalition on Food Sovereignty) អង្គការស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិ មួយឈ្មោះ Grain និងអង្គការពន្លកខ្មែររបស់កម្ពុជា ដែលតែងតែធ្វើការជាមួយជនជាតិដើមភាគតិចដែលរងគ្រោះក្នុងជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចិននេះ។
កាលពីឆ្នាំ២០១១ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឲ្យក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធចំនួន៥ របស់ក្រុមហ៊ុន Hengfu ដែលរួមមានក្រុមហ៊ុន Lan Feng, Rui Feng, HengNong, Heng Rui និង Heng You ដែលគ្របដណ្តប់ដីប្រមាណ៤ ម៉ឺន ហិកតានៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។
ក្រុមហ៊ុនបានស្ថាបនារោងចក្រផលិតស្ករអំពៅ ដែលមានតម្លៃប្រមាណ ៣៦០ លានដុល្លារអាមេរិក និងត្រូវបានសម្ពោធ កាលពីឆ្នាំ២០១៦។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអះអាងថា រោងចក្រស្ករសនេះជារោងចក្រធំជាងបំផុតនៅអាស៊ី។ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនមួយនេះ បានផ្អាកដំណើរការទាំងស្រុងរហូតមកដល់ពេលនេះ ដោយមិនមានដាំអំពៅ និងមិនមានចម្រាញ់យកជាស្ករទៀតទេ។
មិនមានព័ត៌មានផ្លូវការថា មូលហេតុអ្វីបានជាក្រុមហ៊ុនចិនមួយនេះ លែងមានដំណើរការនោះទេ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំង៣ បានសរសេរក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចុះថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនាថា៖
«ក្រុមហ៊ុន Hengfu បានធ្វើឲ្យសហគមន៍ជាច្រើនបែកខ្ញែក បំផ្លាញការចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ពលរដ្ឋធ្វើឲ្យហិនហោចបរិស្ថាន ជាន់ឈ្លីវប្បធម៌របស់ជនជាតិដើមភាគតិច និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស»។
លោក ប៉ឹក សោភ័ណ ប្រធានអង្គការពន្លកខ្មែរ ដែលបានចូលរួមចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ខាងលើ បានប្រាប់វីអូអេថា ការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុន Hengfu ក្នុងឧស្សាហកម្មស្ករអំពៅ បានប៉ះពាល់ដីស្រែ និងចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជិត ៨០០ គ្រួសារក្នុងស្រុកចំនួន៣ នៃខេត្តព្រះវិហារ។
លោកបន្តថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៩ មកការដំាអំពៅ និងសង្វាក់ផលិតកម្មស្ករសរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ លែងដំណើរការ។ លោកបញ្ជាក់ទៀតថា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រជាពលរដ្ឋនិងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន បានចាប់ផ្តើមចូលទៅប្រើប្រាស់ដីដែលក្រុមហ៊ុនទុកទំនេរចោលនោះ មួយផ្នែករួចហើយ។ លោកបន្ថែមថា មិនមានព័ត៌មានលម្អិតថា ក្រុមហ៊ុន Hengfu បោះបង់ការវិនិយោគរបស់ខ្លួន ឬយ៉ាងណាទេ។
«ក្រុមហ៊ុនហ្នឹងកំពុង ...យើងអាចនិយាយថាក្ស័យធន់ក៏ថាបាន មិនមានប្រតិបត្តិការក៏ថាបាន។ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងសេចក្តីសង្ស័យនៅឡើយថា ក្រុមហ៊ុននេះនឹងអាចផ្ទេរទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនផ្សេង។ អ៊ីចឹងបើនៅ ស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលផ្ទេរ មានន័យថា វាអត់ទាន់លុបទេ។ អ៊ីចឹងទៅបានគាត់ទទូចស្នើសុំថា ឲ្យលុបតែម្តង។ លុបទៅដើម្បីយកដីហ្នឹងចែកជូនទៅដល់ពលរដ្ឋ ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកខ្វះខាតអី ជូនទៅដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានអី ដែលគាត់អាចធ្វើទៅជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ចអីបានអ៊ីចឹងណ៎ា»។
ស្រុកចំនួន៣ ដែលរងផលប៉ះពាល់មានស្រុកត្បែងមានជ័យ ស្រុកឆែប និងស្រុកជ័យសែន។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ប៉ឹក សោភ័ណ។ លោកបន្ថែមថា ៥០ទៅ៦០ ភាគរយ នៃប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះដោយការវិនិយោគនោះ ជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចកួយ។
អ្នកស្រី ពឿន ជឿន អាយុ៤៨ឆ្នាំ ជាជនជាតិដើមភាគតិចកួយនៅឃុំព្រះមេរុ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ចង់ឃើញការចាកចេញរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន Hengfu នេះ ដើម្បីបើកឱកាសឲ្យប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំទាំងមូល អាចចុះបញ្ជីដីសមូហភាពរបស់ពួកគាត់។
អ្នកស្រី ជឿន ដែលមានកូន៤នាក់ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំចង់បានការប្រគល់ដីនោះ មកឲ្យសហគមន៍ជនជាតិដើមយើងវិញ ព្រោះសហគមន៍ជនជាតិដើមយើង សុំ...សុំចុះបញ្ជីដីជាសមូហភាពតាំងពីឆ្នាំ២០១៣ ឆ្នាំ២០១៤មកម្ល៉េះ។ ប៉ុន្តែដោយសារអាជ្ញាធរ គាត់មិនទទួលក្នុងការចុះបញ្ជីដី។ យើងដាក់ពាក្យស្នើសុំហើយ គាត់ថាដីយើងវាច្រើនពេក។ តាមពិតគាត់អត់យកចិត្តទុកដាក់។ បើសិនជាគាត់យកចិត្តទុកដាក់ មិនមែនច្រើនទេ»។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា អ្នកស្រីបានបាត់បង់ដីស្រែ ៥ ហិកតា ទៅក្នុងការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន Hengfu ដោយឥឡូវនេះ អ្នកស្រីនៅសល់ដីធ្វើស្រែតែ ២ ហិកតា ប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកស្រីថា ការមកដល់របស់ក្រុមហ៊ុននេះ បានត្រឹមតែបង្កការបំផ្លិចបំផ្លាញព្រៃឈើ និងធ្វើឲ្យខូចខាតអនុផលព្រៃឈើ ដែលពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចធ្លាប់អាស្រ័យលើ។
VOA មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីក្រុមហ៊ុន Hengfu បាននៅឡើយទេ។
អភិបាលខេត្តព្រះវិហារ លោក ប្រាក់ សុវណ្ណ មិនឆ្លើយនឹងសំណួរថា តើខាងអាជ្ញាធរខេត្តនឹងលើកសំណើរទៅខាងថ្នាក់ជាតិ ដើម្បីពិចារណាលុបចោលដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រុមហ៊ុន ឬ យ៉ាងណាទេ តែលោកថា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងស្ថិតក្នុងដំណើរការផ្ទេរអ្នកគ្រប់គ្រង។ មុនពេលទម្លាក់ទូរស័ព្ទចុះ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្រុមហ៊ុនគេមិនទាន់នេះណា៎! គេផ្ទេរឲ្យអ្នកថ្មី តែថា ដោយសារកូវីដ គេមិនទាន់អាចមកទទួលការងារហ្នឹងបន្តទៀត»។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំង៣ ដែលរួមមានអង្គការពន្លកខ្មែរ អះអាងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា ក្រុមហ៊ុន Hengfu ចាប់ផ្តើមជួលដីឲ្យអ្នកភូមិ ដើម្បីទាញយកប្រាក់កម្រៃ ខណៈក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ ផ្អាកដំណើរការ។ ការធ្វើយ៉ាងដូច្នេះ គឺផ្ទុយពីខ្លឹមសារនៃកិច្ចសន្យាដែលក្រុមហ៊ុនបានព្រមព្រៀងជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ឲ្យដឹងទៀតថា ចាប់តាំងពីកម្ពុជាព្រមព្រៀងបង្កើតទំនាក់ទំនងយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយចិន កម្ពុជាបានផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចជាលក្ខណៈសមូហភាពទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនចិន ដែលមានទំហំជាង២៨ ម៉ឺនហិកតា នៅទូទាំងប្រទេស៕
