ក្រុមអ្នកគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យថៃដែលត្រូវបានហៅថា«ក្រុមសិស្សអាក្រក់»បានគ្រប់គ្រងចំណុចប្រសព្វនៅកណ្ដាលទីក្រុងបាងកកកាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍កន្លងទៅ ដោយពួកគេបានចំអករដ្ឋាភិបាលរាជានិយមនៃប្រទេសនេះថាជា«ដាយណូស័រ» នៅស្របពេលដែលព្រះរាជាណាចក្រមួយនេះបានបែកបាក់គ្នាយ៉ាងជូរចត់ទៅតាមអាយុ នយោបាយ ហើយឥរិយាបទលើរបបរាជានិយម ក៏កំពុងបោះពួយឆ្ពោះទៅកាន់វិបត្តិកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
ពោងរាងជាបំណែកអាច៍ផ្កាយដែលសរសេរពាក្យថា«យុគដាយណូស័រ»បានលោតចុះលោតឡើងនៅកន្លែងប្រមូលផ្ដុំគ្នានៃពួកអ្នកតវ៉ារាប់ពាន់នាក់ដែលកំពុងរាំច្រៀងក្នុងសម្លៀកបំពាក់ T-Rex រលុងៗស្របទៅតាមចង្វាក់រ៉ែបដែលមានខ្លឹមសារប្រឆាំងនឹងរដ្ឋភិបាល។ ទិដ្ឋភាពទាំងនេះត្រូវបានរៀបចំដោយក្រុមសិស្សវិទ្យាល័យដែលធុញថប់នឹងប្រព័ន្ធអប់រំមួយដែលលើកតម្កើងតែការសិក្សាតាមរបៀបថាតាម និងការគោរពតាមឋានានុក្រមដ៏តឹងរឹងរបស់ថៃ ជាជាងការលើកតម្កើងការគិតដោយត្រិះរិះពិចារណា។
បាតុករម្នាក់ឈ្មោះ Pimchanok Nongnual អាយុ១៩ឆ្នាំ និយាយប្រាប់វីអូអេថា៖
«សត្វដាយណូស័រគឺសំដៅដល់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលទាំងនេះដែលមានអំណាចក្នុងការធ្វើការសម្រេចចិត្តលើជីវិតរបស់ពួកយើង»។
សិស្ស Nongnual និយាយថា៖
«ពួកគេជាប់ជំពាក់នឹងប្រពៃណី។ ពួកគេជាមនុស្សអភិរក្សនិយម ហួសសម័យ និងមិនចង់ផ្លាស់ប្ដូរ។ ពេលវេលារបស់ពួកគេអស់ហើយ។ ពួកគេត្រូវតែចុះចេញ ហើយបើកផ្លូវឲ្យមនុស្សផ្សេងទៀតដែលមានសមត្ថភាពជាង»។
ប្រទេសថៃដែលជាព្រះរាជាណាចក្រមានការធ្វើរដ្ឋប្រហារ១៣លើកក្នុងរយៈពេលមិនដល់មួយសតវត្សរ៍នោះ បានមកដល់ផ្លូវទាល់ច្រកម្ដងទៀតហើយ រយៈពេល៦ឆ្នាំបន្ទាប់ពីការធ្វើរដ្ឋប្រហារលើកចុងក្រោយដែលថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសនេះនិយាយថាធ្វើឡើងដើម្បីបញ្ចប់ការបែកបាក់នយោបាយដើម្បីឲ្យមានភាពល្អប្រសើរ និងដើម្បីស្ដារកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ ក្រុមបាតុករដែលជំទាស់បានប៉ះទង្គិចគ្នានៅលើដងផ្លូវ ហើយប៉ូលិសបានកោះហៅក្រុមបាតុករគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្មេងៗដែលមានអាយុទើបតែ១៥ឆ្នាំមកទៅសួរនាំ នៅស្របពេលដែលគ្មានសញ្ញាណាមួយថា នឹងមានការសម្រុះសម្រួលពីស្ថាប័នរាជានិយម។ ផ្ទុយទៅវិញ ស្ថាប័នរាជានិយមកំពុងគំរាមថានឹងប្រើច្បាប់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន ជាពិសេសចំពោះការរិះគន់របបរាជានិយម។
ចលនាគាំទ្រប្រជាធិបតេយ្យចង់ឲ្យអតីតមេបញ្ជាការយោធាដែលបានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជាប់ឆ្នោត គឺលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា និងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ចុះចេញពីតំណែង។ ពួកគេចង់ឲ្យមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីមួយទៅជំនួសរដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្នដែលតាក់តែងឡើងដោយយោធា និងចង់ឲ្យមានការធ្វើកំណែទម្រង់សំខាន់ៗទៅលើរបបរាជានិយមដែលធ្លាប់តែមិនអាចរិះគន់បាន។
ច្រកចេញ
បន្ទាប់ពីការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធីអស់រយៈពេលជាច្រើនខែ ដែលបាតុកម្មទាំងនេះពឹងអាស្រ័យលើការនិពន្ធតិះដៀល និងការចំអកដល់ឧត្តមសេនីយ៍វ័យចំណាស់មានចរិតអាក្រក់ ក៏ដូចជាការចំអកដល់អ្នករាជានិយមដែលសប្បាយរីករាយក្នុងការប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅរដ្ឋសភា ក្រុមចលនាគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកំពុងតែរង្កៀសចិត្តកាន់តែខ្លាំងទៅនឹងគំនិតរឹងត្អឹងរបស់រដ្ឋាភិបាល។
ការប៉ះទង្គិចជាមួយក្រុមពាក់អាវលឿងដែលគាំទ្រព្រះមហាក្សត្រ កាលពីសប្ដាហ៍មុន បានបណ្ដាលឲ្យមានការរងរបួសជាលើកដំបូងដោយការបាញ់កាំភ្លើងនៅក្នុងប្រទេសមួយដែលសម្បូរទៅដោយកាំភ្លើង និងមានប្រវត្តិនយោបាយដ៏ប្រល័យនៅលើដងផ្លូវ។ នៅក្នុងការប៉ះទង្គិចកាលពីសប្ដាហ៍មុន ប៉ូលិសបានប្រើឡានបាញ់ទឹក និងឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែក បាញ់ទៅលើពួកបាតុករដែលការពារខ្លួនដោយពោងទាកៅស៊ូធំៗ។
ពោងទាកៅស៊ូបានក្លាយជានិមិត្តរូបចុងក្រោយនៃចលនាបាតុកម្មដែលចម្លងតៗគ្នាឥតស្រាកស្រាន្ត ហើយរូបទានេះត្រូវបានគេប្រើជាតង្កៀបសក់និងបន្តោងសោកាលពីថ្ងៃសៅរ៍។
ក្រុមបាតុករគ្រោងនឹងធ្វើការប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅថ្ងៃពុធនេះ នៅឯការិយាល័យគ្រប់គ្រងព្រះរាជ្យទ្រព្យ ដែលជាការិយាល័យទទួលបន្ទុកគ្រប់គ្រងទ្រព្យសម្បត្តិមានតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លាររបស់ព្រះមហាក្សត្រ Maha Vajiralongkorn ដែលជាមហាក្សត្រមានទ្រព្យច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោក។
កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន អតីតមេបញ្ជាការយោធា លោក ប្រាយុទ្ធ ដែលជាគោលដៅនៃការនិយាយចំអករបស់ពួកបាតុករ បានចេញការព្រមានមួយថា ការអនុវត្តច្បាប់នឹងត្រូវធ្វើឡើង ដែលក្នុងនោះមានរួមទាំងច្បាប់ស្ដីពីការប្រមាថព្រះមហាក្សត្រដ៏តឹងរឹងផង ដែលច្បាប់នេះអនុញ្ញាតឲ្យមានការចាប់ដាក់ពន្ធនាគាររហូតដល់ទៅ១៥ឆ្នាំ ចំពោះការបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ឬការប្រមាថសមាជិករាជ្យវង្ស។
លោកថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា៖
«វាមិនត្រឹមត្រូវទេ ខ្ញុំមិនអាចអត់អោនរឿងបែបនេះបានទេ»។
លោកបានចោទប្រកាន់ក្រុមអ្នកគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យថា«កំពុងបង្កភាពវឹកវរ និងរំលោភលើស្ថាប័នរាជានិយម»។
ប៉ុន្តែ ចលនាតវ៉ាបានបំបែករបាំងប្រពៃណីតាមរយៈការរិះគន់ដោយបើកចំហទៅលើរបបរាជានិយមចំពោះការចំណាយប្រាក់ពន្ធរបស់ពលរដ្ឋថៃដ៏ខ្ជះខ្ជា ខណៈពេលដែលមានការចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់តួនាទីរបស់កងទ័ពនៅក្នុងកិច្ចការនយោបាយ។
ក្រុមបាតុករបង្ហាញការភ័យខ្លាចតិចតួចប៉ុណ្ណោះនៅលើដងផ្លូវកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ។
សិស្សវិទ្យាល័យអាយុ ១៥ម្នាក់ឈ្មោះAmy បានចោទជាសំណួរថា៖
«តើមានអ្វីដែលយើងត្រូវខ្លាចទៅ? រដ្ឋាភិបាលបានបំផ្លាញអនាគតរបស់យើងរួចទៅហើយ»។
ព្រះមហាក្សត្រ Vajiralongkorn បានរងសម្ពាធដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ចាប់តាំងពីព្រះអង្គឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិនៅឆ្នាំ ២០១៦។ ព្រះអង្គបានយាងត្រឡប់ពីព្រះរាជ្យដំណាក់ដែលព្រះអង្គសព្វព្រះទ័យនៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ដើម្បីមកធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនានៅទីសាធារណៈដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ដោយព្រះអង្គបានបង្ហាញនូវទិដ្ឋភាពស្លូតបូតនៃររបបរាជានិយម ដែលក្រុមបាតុករនិយាយថា មិនអាចប៉ះបាន ហើយមិនខ្វល់ខ្វាយពីអ្នកដទៃ ដោយព្រះអង្គយាងចេញក្រៅស្ទើររាល់ថ្ងៃ ជាមួយនឹងអ្នកគាំទ្រ។
ទោះយ៉ាងនេះក្តី ក្រុមអ្នកគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានចោទថា ព្រះអង្គបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រគាំទ្រតែម្ខាងសម្រាប់ប្រជានុរាស្ត្ររបស់ព្រះអង្គ។
ពួកគេបានអំពានាវដល់ព្រះអង្គឲ្យគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បើកចំហកំណត់ត្រាព្រះបរមរាជ្យវាំងឲ្យមានការត្រួតពិនិត្យ និងលុបចោលច្បាប់ប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ ព្រមទាំងបញ្ចប់ស្ថាប័នដែលដឹកនាំដោយឧត្តមសេនីយ៍យោធា និងបក្សពួកអ្នកជំនួញ ដែលក្រុមអ្នកតវ៉ានិយាយថាបានប្រែក្លាយប្រទេសថៃឲ្យទៅជាសង្គមមួយដែលអ្នកឈ្នះក្ដោបក្ដាប់យកអ្វីៗទាំងអស់។
ខណៈពេលដែលអ្នកតវ៉ា និងរដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជាមិនទាន់ត្រៀមខ្លួនក្នុងការចុះញមរៀងៗខ្លួន អ្នកជំនាញខ្លះបារម្ភថា ស្ថានភាពអាចនឹងប្រែក្លាយជាអំពើហិង្សាមិនយូរមិនឆាប់។ អំពើហិង្សានយោបាយនៅលើដងផ្លូវក្នុងទីក្រុងបាងកកបានបន្សល់ទុកអ្នកស្លាប់ជាច្រើននាក់រួចមកហើយក្នុងរយៈពេល១៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
លោក Matt Wheeler អ្នកវិភាគជាន់ខ្ពស់ខាងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នៃអង្គការ International Crisis Group បានថ្លែងថា៖
«ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះហាក់ដូចជាកំពុងនាំទៅដល់ការប្រឈមមុខដាក់គ្នា»។
លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលប្រហែលជាកំពុងរងសម្ពាធពីក្រុមអ្នកបោះឆ្នោតដែលគាំទ្ររបបរាជានិយមសំខាន់ៗ ដែលទាមទារឲ្យមានវិធានការម៉ឺងមាត់ក្នុងការបញ្ចប់ការរិះគន់លើរបបរាជានិយម ដែលមានសភាពកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។
លោកថ្លែងបន្តដូច្នេះថា៖
«ប៉ុន្តែវាពិបាកនឹងឃើញមានវិធានការដែលពួកគេអាចប្រើបាន ដើម្បីអាចបំបាត់ការរិះគន់ដែលកំពុងកើនឡើងផង និងអាចបញ្ចៀសផលអាក្រក់ត្រឡប់មកវិញផង»។
មនុស្សជាច្រើនមើលឃើញ ការបើកសវនាការដោយតុលាការធម្មនុញ្ញប្រឆាំងនឹងលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ខាងមុខនេះ ថាជាវិធីមួយក្នុងការរក្សាមុខមាត់ដើម្បីឲ្យស្ថាប័នមួយនេះអាចដកនាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលមិនពេញនិយមតាមផ្លូវច្បាប់ ជាជាងធ្វើឡើងតាមការទាមទាររបស់អ្នកតវ៉ានៅតាមដងផ្លូវ។ សវនាការលើលោកប្រាយុទ្ធ ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភបំពានបន្តិចបន្តួចដោយសារតែលោកបានស្នាក់នៅក្នុងនិវេសនដ្ឋានយោធា បន្ទាប់ពីលោកបានចូលនិវត្តពីស្ថាប័នយោធាហើយនោះ។
លោក Khemthong Tonsakulrungruang អ្នកជំនាញច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅសាកលវិទ្យាល័យ Chulalongkorn បានថ្លែងថា៖
«ការណ៍នេះអាចត្រូវគេមើលឃើញថាជាកាយវិកាសម្របសម្រួលមួយ។ ប៉ុន្តែ ថាតើវាអាចបំបាត់ចលនានៅលើដងផ្លូវបានឬយ៉ាងណានោះ វាជារឿងមួយទៀត»។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានអំពាវនាវឲ្យមានការប្រមូលផ្ដុំគ្នាតវ៉ារយៈពេល៧ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃពុធនេះ រហូតដល់ថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ»៕
