តុលាការរាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានសាកសួរលោកស្រីទេព វន្នីបន្ថែមលើករណីប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា នៅពេលអ្នកស្រីនិងសហគមន៍បឹងកក់ផ្សេងទៀតតវ៉ាឲ្យមានអន្តរាគមន៍ពីលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែនអំពីវិវាទដីធ្លីជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុន Shukaku Inc របស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគឺលោកឡៅ ម៉េងឃីន ដែលបានចាក់ដីលុបបឹងកក់តាំងពីឆ្នាំ២០០៨មក។
លោកស្រីទេព វន្នីត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១៥ខែសីហា ខណៈពេលលោកស្រីនិងប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍បឹងកក់ផ្សេងទៀតរៀបចំយុទ្ធនាការ«ថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅ»តវ៉ាឲ្យដោះលែងមន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្សចំនួន៤រូប និងមន្រ្តីគ.ជ.ប.មួយរូបដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារ ព្រមទាំងទាមទារឲ្យតុលាការរកយុត្តិធម៌លើឃាតកម្មសម្លាប់លោកកែម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយ។ តុលាការដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចោទប្រកាន់លោកស្រីទេព វន្នីពីបទ«ប្រមាថមន្ត្រីរាជការសាធារណៈ»នៅថ្ងៃទី១៧ខែសីហា ព្រមទាំងសកម្មជនសហគមន៍បឹងកក់ម្នាក់ទៀតគឺអ្នកស្រីបូវ សោភា តែអ្នកស្រីត្រូវបានដោះលែងវិញបន្ទាប់ពីត្រូវឃុំខ្លួនអស់រយៈពេល៦ថ្ងៃ។
បច្ចុប្បន្នលោកស្រីទេព វន្នី ម្ចាស់ជ័យលាភីរង្វាន់ស្ត្រីជាអ្នកដឹកនាំរបស់អង្គការ Vital Voices ត្រូវបានឃុំខ្លួនបណ្ដោះនៅពន្ធនាគារព្រៃស និងរង់ចាំសវនាការពីតុលាការ បើទោះជាមានការស្នើសុំឲ្យនៅក្រៅឃុំពីសំណាក់មេធាវីរបស់អ្នកស្រីយ៉ាងណាក្ដី។
លោកលី សុផានណា អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានៅភ្នំពេញ បានឲ្យដឹងតាមបណ្ដាញសង្គម Telegram ថា ចៅក្រមស៊ើបសួរបានបន្តសាកសួរបន្ថែមលើអ្នកស្រីទេព វន្នី ពីបទហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោសប្រព្រឹត្តនៅក្បែរវិមានឯករាជ្យ សង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ តាមមាត្រា២១៨នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌលេខ៩៥៦ ចុះថ្ងៃទី២៦ មីនា២០១៣។
លោកសរសេរថា៖
«ជាគោលការណ៍ តុលាការនឹងពិចារណាទៅតាមច្បាប់ដោយគោរពទៅតាមនីតិវិធីជាធរមានចំពោះការស្នើសុំនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្នរបស់ជនត្រូវចោទ។ សំណុំរឿងរបស់ជនត្រូវចោទទេព វន្នីបានដំណើរការស៊ើបអង្កេតនៅអយ្យការតាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ ហើយសម្រេចបើកការស៊ើបសួរបញ្ជូនទៅចៅក្រមស៊ើបសួរដើម្បីចាត់ការបន្ត ក្រោយពីអយ្យការបានរកឃើញថា មានតម្រុយសន្មត់ដើម្បីចោទប្រកាន់ជនត្រូវចោទរូបនេះពីបទហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោសប្រព្រឹត្តនៅក្បែរវិមានឯករាជ្យសង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣តាមមាត្រា២១៨នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ»។
អ្នកតំណាងសហគមន៍បឹងកក់គឺកញ្ញាសុង ស្រីលាភ បដិសេធថាប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍បឹងកក់មិនបានប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សានោះទេ ហើយការឃុំខ្លួននេះជាការបំភិតបំភ័យលើសហគមន៍ដែលកំពុងប្រឈមមុខនឹងវិវាទដីធ្លីជាមួយមន្រ្តីមានអំណាច។ កញ្ញាបានបន្ទោសដល់ធនាគារពិភពលោកដែលនៅតែមិនព្រមដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហើយព្រងើយកន្តើយលើករណីរំលោភសិទ្ធិដីធ្លីនេះ។
«ចំពោះពួកខ្ញុំគឺជាគំនាបនៃការគាបសង្កត់ពួកខ្ញុំមិនឲ្យតស៊ូមតិក្នុងការដោះស្រាយលើជម្លោះដីធ្លីតំបន់បឹងកក់ទៀត ព្រោះជាក់ស្ដែងមន្រ្តីដែលមានតួនាទីក្នុងការដោះស្រាយដីធ្លីនៅតំបន់បឹងកក់ គាត់កំពុងតែព្យាយាមបិទបាំងអំពើពុករលួយរបស់គាត់។ អញ្ចឹងមន្រ្តីថ្នាក់ក្រោម គាត់ព្យាយាមសើររើពាក្យបណ្ដឹងដើម្បីដាក់គំនាបកុំឲ្យតវ៉ាទាមទាររឿងដីធ្លីបន្តទៀត»។
លោកអំ សំអាត ប្រធានការិយាល័យស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ប្រាប់ VOA ថា ការឃុំខ្លួនអ្នកស្រីទេព វន្នី សកម្មជនដីធ្លីនេះគឺជាការគំរាមកំហែងលើការបញ្ចេញមតិរបស់ជនរងគ្រោះដោយរឿងវិវាទដីធ្លីផ្សេងទៀត។ លោកបន្តថា វាជាសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរបស់សហគមន៍បឹងកក់ក្នុងការទាមទារឲ្យមានការដោះលែងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សទាំងប្រាំនាក់ក៏ដូចជារកយុត្តិធម៌ជូនលោកបណ្ឌិតកែម ឡីតែប៉ុណ្ណោះ។
«រឿងតុលាការវាជានីតិវិធីហើយ តែរឿងដែលយូរហើយ ហេតុអីបានជាចន្លោះពេលហ្នឹងយើងមិនមានដំណើរការ។ នៅពេលដែលការចាប់ខ្លួនអ្នកស្រីទេព វន្នី និងអ្នកស្រីបូវ សោភាទៅលើរឿងគាត់បួងសួង ទៅលើទីងមោង ចន្លោះពេលហ្នឹង ហៅគាត់មកសួរ ហើយចេញដីកាឃុំខ្លួន។ ដោយសារតែរឿងចាប់ខ្លួនគាត់រឿងទីងមោងមិនមានបទល្មើសណាក្នុងការដាក់ទម្ងន់ទោសក្នុងការឃុំពួកគាត់ ទើបគេយករឿងចាស់ហ្នឹងមក ហើយចេញដីកាឃុំខ្លួនទៅ បាទ»។
ប្រជាពលរដ្ឋនៅសហគមន៍បឹងកក់ពីរនាក់ផ្សេងទៀតគឺលោកស្រីគង់ ចន្ថា និងលោកស្រីបូ ឆវីត្រូវបានកោះហៅឲ្យឆ្លើយបំភ្លឺនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី ១៩កញ្ញាខាងមុខនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើហិង្សាផ្សេងទៀតដែលចោទថា ពួកគាត់ប្រើអំពើហិង្សាលើមន្រ្តីសារធារណៈចំនួនពីររូបកាលពីឆ្នាំ២០១១កន្លងមក។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុកចំនួន៦០ កាលពីពេលកន្លងមក បានស្នើសុំឲ្យទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ និងដោះលែងសកម្មជនសិទ្ធិលំនៅដ្ឋានតំបន់បឹងកក់ចំនួនពីររូបគឺលោកស្រី ទេព វន្នីក្នុងសំណុំរឿងការធ្វើ«យុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅ» តាមបែបអហិង្សាហើយដែលរដ្ឋាភិបាលយល់ថា ជាចលនានៃការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌៕
