បន្ទាប់ពីការបិទបញ្ចប់ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតរយៈពេលជាង២សប្តាហ៍ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានរកឃើញភាពមិនប្រក្រតីពាក់ព័ន្ធនឹងការបាត់ឈ្មោះ និងឈ្មោះស្ទួនជាង១ម៉ឺនករណី។ ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការនេះអះអាងថា គ.ជ.ប កំពុងដោះស្រាយបញ្ហានេះ ដើម្បីធានាពីភាពត្រឹមត្រូវរបស់ខ្លួន។
នៅក្នុងចំណោមករណីមិនប្រក្រតីជាង១០.០០០នេះ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតរកឃើញការបាត់ឈ្មោះជាង២.០០០ករណី ដោយសារកំហុសបច្ចេកទេសប្រព័ន្ធចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មីតាមរយៈកុំព្យូទ័រ ខណៈឈ្មោះស្ទួនជាង៩.០០០ករណីនឹងត្រូវលុបចេញពីបញ្ជី។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។
ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មីតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រដែលធ្វើឡើងអស់រយៈពេលបីខែ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញាមកនោះ បានបិទបញ្ចប់ជាស្ថាពរ កាលពីថ្ងៃ៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ដោយមានចំនួនអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតសរុបជាង៧លាន៨សែននាក់ ឬស្មើនឹង៨១.៤៨% នៃចំនួនប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់អាយុបោះឆ្នោតចំនួនជាង៩លាន៦សែននាក់។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគ.ជ.បថ្លែងប្រាប់ VOA នៅព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទនេះថា រហូតមកដល់ពេលនេះ គ.ជ.ប បានរកឃើញការបាត់ឈ្មោះចំនួន២.៣១៨ករណី និងបានរកឃើញឈ្មោះស្ទួនជាង៩ពាន់ករណីដែលនឹងត្រូវលុបចេញពីបញ្ជី។ លោកបន្ថែមថា ករណីទាំងអស់នេះភាគច្រើនកើតឡើង ដោយសារប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាថ្មី ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា បញ្ជាក់ថា៖
«ចុចបញ្ជូន ចុចលើកទីមួយហើយវាអត់ឃើញផ្ញើមក ក៏ចុចម្តងទៀតទៅ។ ដល់ចុចម្តងទៀតទៅឈ្មោះវាមកពីរដង អាហ្នឹងរឿងទីមួយ។ រឿងទីពីរ មុននឹងថ្ងៃចុះឈ្មោះគេធ្វើការសាកល្បង ដល់សាកល្បងទៅ ដល់ពេលចុចបញ្ជូន ចុចបញ្ជូនអាសាកល្បងហ្នឹងវារត់ចូលមកក្នុងបញ្ជីឈ្មោះនេះដែរ។ អាហ្នឹងគឺជាប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ហើយបញ្ហាសំខាន់គឺមកពីបញ្ហាអ៊ីនធឺណិតហ្នឹងតែម្តង។ ហើយអ្នកប្រើប្រាស់ការីកុំព្យូទ័ររបស់យើងក៏មានបញ្ហាខ្លះដែរដូចជា គាត់បានចុចមកហើយទោះបីវាអត់ទាន់មកប៉ុន្តែកុំព្យូទ័រវាកំពុងវិលជុំឲ្យមកហើយ ប៉ុន្តែគាត់ខ្លាចមិនមកគាត់ក៏ចុចមកទៀតមក»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា បន្ថែមថា គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំ ការបោះឆ្នោតបានបង្កើតគណៈកម្មការដើម្បីធានាក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់នេះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
លោកបញ្ជាក់ថា៖
«គ.ជ.បបានបង្កើតនូវគណៈកម្មការមួយដើម្បីធ្វើការងាររឿងហ្នឹង។ ទី១ ស្រាវជ្រាវបន្ថែមអំពីបញ្ហា ទី២ រៀបចំការបញ្ចូលឈ្មោះទៅក្នុងឈ្មោះតាមឈ្មោះក្នុងឃុំសង្កាត់ហ្នឹងវិញ ដោយត្រូវគោរពអញ្ជើញភាគីពាក់ព័ន្ធដូចជាគណបក្សនយោបាយ ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងមកពិនិត្យមើលអំពីភាពត្រឹមត្រូវនៃការងាររបស់គ.ជ.ប»។
ក្នុងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតអាណត្តិមុនៗដែលធ្វើឡើងដោយការសរសេរដៃ មិនមានប្រើប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រក៏មានភាពមិនប្រក្រតីច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការបាត់ឈ្មោះនេះដែរ ប៉ុន្តែភាគច្រើននៃការបាត់ឈ្មោះទាំងនោះមិនអាចរកឃើញ និងដោះស្រាយបាននោះទេ។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថាខុមហ្វ្រែល (Comfrel) បានប្រាប់ VOA ថា ជាធម្មតាការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតតែងតែមានកំហុស ឬភាពមិនប្រក្រតីកើតឡើង មិនថាតែការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតតាមប្រព័ន្ធចាស់ និងប្រព័ន្ធថ្មី។ ទោះជាយ៉ាងណាលោកថា គ.ជ.ប គួរតែត្រៀមរៀបចំឲ្យបានល្អិតល្អន់ជាងនេះ ដើម្បីជៀសវាងបញ្ហាដែលកើតមានឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
លោក គល់ បញ្ញា បញ្ជាក់ថា៖
«ដំណោះស្រាយយើងត្រូវមានអ៊ីនធឺណិតនៅកន្លែងហ្នឹងឲ្យវាបានខ្លាំងអីអញ្ចឹងទៅ វាមិនមែនជាបញ្ហាក្នុងការដោះស្រាយ ប៉ុន្តែប្រហែលវាអាចមកពីភាព Error (កំហុស) របស់មនុស្សដែរ មនុស្សមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ អញ្ចឹង គ.ជ.ប គេអាចពង្រឹងមន្រ្តីចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតហ្នឹង គាត់រកមធ្យោបាយ ឬរកវិធីសាស្រ្តដើម្បីធ្វើម៉េចធានាការបញ្ជូនទិន្នន័យតាមអ៊ីនធឺណិតហ្នឹងឲ្យមកទាន់ពេលវេលា»។
ក្នុងបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតដែល គ.ជ.ប និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ទទួលបានមានជាង៩០បណ្តឹង ភាគច្រើនជាបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការរារាំង ការប៉ះពាល់ដល់នីតិវិធីនៃការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងភាពមិនប្រក្រតីលើអ្នកចុះឈ្មោះដែលត្រូវបានសង្ស័យថា មិនមានសញ្ជាតិខ្មែរ រួមនឹងការរំលោភលើនីតិវិធីផ្សេងៗជាដើម៕
