នៅសល់ពេលតែប្រមាណជាងមួយខែទៀតប៉ុណ្ណោះ ប្រទេសកម្ពុជានឹងរៀបចំការបោះឆ្នោត ឃុំ-សង្កាត់ សម្រាប់អាណត្តិទីបួន។ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន ស្នើឲ្យម្ចាស់ស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ កុំឲ្យមានភាពលម្អៀងក្នុងការលក់ ឬ ជួលម៉ោងផ្សាយឲ្យគណបក្សនយោបាយ ផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន។ អ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា និយាយថា ការកំណត់នេះ នឹងមិនមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់វិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ឯកជននោះទេ។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ឬហៅកាត់ (គ.ជ.ប) បានស្នើឲ្យម្ចាស់ស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ លក់ ឬជួលម៉ោងផ្សព្វផ្សាយ ឲ្យគណបក្សនយោបាយ ដើម្បីធ្វើការផ្សព្វផ្សាយអំពីគោលនយោបាយនិងកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្សក្នុងអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោត ដោយឈរលើគោលការណ៍ស្មើភាពគ្នា។ នេះបើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់គ.ជ.ប ដែលបានចេញផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីថ្ងៃអង្គារនេះ។
ប្រទេសកម្ពុជាគ្រោងនឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ នៅថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ខាងមុខនេះ។ ការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងបីអាណត្តិកន្លងមកហើយ។
ក្នុងលិខិតរបស់គ.ជ.ប ចុះថ្ងៃ ១២ ខែមេសា ប្រធានគ.ជ.ប លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក បានសរសេរថា៖
«ការលក់ឬជួលម៉ោងផ្សព្វផ្សាយឲ្យគណបក្សនយោបាយធ្វើការផ្សព្វផ្សាយអំពីគោលនយោបាយ របស់គណបក្សនយោបាយ ត្រូវផ្អែកទៅតាមគោលការណ៍ស្មើភាព តម្លៃស្មើៗគ្នា និងតាមលំដាប់មុន ក្រោយ»។
លិខិតនោះ បានតម្រូវឲ្យម្ចាស់ស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ មិនត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យលក់ ឬជួលផ្តាច់មុខឲ្យគណបក្សនយោបាយណាមួយឡើយ ហើយម្ចាស់ស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ ក៏មិនត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃការផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយឡើយ។
លោកស្រី ជា ស៊ុនដាណែត នាយិកាមណ្ឌលព័ត៌មានស្ត្រីកម្ពុជាដែលមានវិទ្យុអេហ្វអឹម១០២ ប្រាប់ VOA ថា គោលការណ៍ដែល គ.ជ.ប បានកំណត់នេះ គឺជាគោលការណ៍ចាស់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយជាគោលការណ៍ដែលមណ្ឌលព័ត៌មានស្ត្រីកម្ពុជាបានអនុវត្តតាមកាលពីពេលកន្លងមកដែរ។
លោកស្រី បន្តថា ទោះបីជាមានគោលការណ៍កំណត់ការលក់ ឬជួលម៉ោងយ៉ាងនេះក្តី ក៏ប៉ុន្តែគណបក្សនយោបាយ នៅអាចទទួលបានម៉ោងផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយ ដោយឥតគិតថ្លៃ តាមរយៈគម្រោងរបស់ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា។
«កន្លងមកវាមិនដែលមានគណបក្សណាមក មកជួលទិញម៉ោងមីងទេ។ ដោយសារថា យើងមាន project [គម្រោង] ដូចយើងមាន project ចឹង យើងឲ្យគាត់មក free free [ឥតគិតថ្លៃ] ហើយហ្នឹង។ ហើយឥឡូវហ្នឹង ប៉ុន្មានថ្ងៃមុនហ្នឹង មូលនិធិអាស៊ី ដូចជាទូតអាមេរិកអីហ្នឹងប្រកាស ថាមានលុយសម្រាប់ហ្នឹងទៀតហើយ យើងកំពុង submit [ដាក់ពាក្យ]។ បើបានលុយហ្នឹងមក គឺគាត់មកម៉ោងយើងហ្នឹង គឺ free ទៀតហើយ អត់មានអស់លុយទេ»។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា មណ្ឌលព័ត៌មានស្ត្រីកម្ពុជាមានការកំណត់តឹងរ៉ឹងចំពោះ ខ្លឹមសារនៃការផ្សព្វ ផ្សាយគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយនីមួយៗ ដោយមណ្ឌលនឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សមួយយកពេលឃោសនាគោលនយោបាយនេះ ទៅវាយប្រហារគណបក្សផ្សេងទៀតនោះទេ។
លោក សាម អ៊ីន អគ្គលេខាធិការគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ប្រាប់ VOAថា គណបក្សដែលទើបតែបង្កើតថ្មីនេះ ពុំមានលទ្ធភាពជួលម៉ោងផ្សាយពីស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ឯកជននោះទេ។ ដូច្នេះ គណបក្សនេះ នឹងស្វះស្វែងរកម៉ោងផ្សាយពីគោលនយោបាយខ្លួនតាមស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍របស់រដ្ឋ ដូចជាទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជា និងវិទ្យុរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។
លោកមានប្រសាសន៍ថា ការកំណត់គោលការណ៍ស្មើភាពនៃម៉ោងផ្សាយដែលធ្វើឡើងដោយគ.ជ.បនេះ គឺជារឿងត្រឹមត្រូវមួយ។ តែលោកមិនប្រាកដថា ម្ចាស់ស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ឯកជន អាចអនុវត្តគោលការណ៍នេះបានកម្រិតណានោះឡើយ។
«គោលការណ៍ហ្នឹងល្អហើយ បានន័យថា គាត់តម្រូវឲ្យ ក្រុមហ៊ុនឯកជនទាំងអស់ បានគាត់ជួល គាត់ត្រូវតែជួល ឲ្យស្មើគ្នា គឺត្រូវឲ្យពេលវេលាស្មើគ្នាក្នុងតម្លៃស្មើគ្នា អញ្ចឹងវាជាគោលការណ៍មួយល្អ។ ប៉ុន្តែយើងរង់ចាំមើលការអនុវត្តតើក្រុមហ៊ុនទូរទស្សន៍ឯកជនទាំងអស់ហ្នឹងលោកហ៊ានអនុវត្តតាមសេចក្ដីប្រកាសរបស់គ.ជ.ប ដែរឬទេ»។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា និយាយថា ម្ចាស់ស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ឯកជន នឹងមិនធ្វើតាមគោលការណ៍របស់ គ.ជ.បនោះឡើយ។
លោក សំ គន្ធាមីនាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត្យ និងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថានិកហ្វិច ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា គ.ជ.ប គ្មានសិទ្ធិអំណាចណាមួយដែលអាចចាប់បង្ខំឲ្យម្ចាស់ស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ឯកជនធ្វើតាមខ្លួនបាននោះទេ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«ឧទាហរណ៍កន្លងមក គឺធ្វើអត់បានហ្មង។ ហើយគណបក្សខ្លះគាត់មានទំនោរទោរទន់ទៅជាមួយ វិទ្យុ ឬស្ថានីយទូរទស្សន៍ណាមួយ គាត់អាចជួលម៉ោង ឬក៏ជួលម៉ោងផ្សាយបានច្រើនតាមប៉ុស្តិ៍វិទ្យុហ្នឹងឯង»។
លិខិតរបស់គ.ជ.ប ដែលនិយាយអំពីគោលការណ៍ម៉ោងផ្សាយតាមស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ បានបញ្ជាក់ថា គណបក្សនយោបាយ ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃការឃោសនារបស់ខ្លួន។ លិខិតនោះបានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖
«ក្នុងករណី គ.ជ.ប រកឃើញថា ខ្លឹមសារនៃការឃោសនារំលោភលើបទបញ្ជា និងនីតិវិធីសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ឆ្នាំ២០១៧ គ.ជ.ប មានសិទ្ធិស្នើឲ្យគណបក្សនយោបាយធ្វើការកែតម្រូវ ហើយប្រសិនបើនៅតែមិនព្រមកែតម្រូវ គ.ជ.ប មានសិទ្ធិដកហូត ឬបញ្ឈប់លែងឲ្យស្ថានីយវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍នោះ ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយនូវខ្លឹមសារឃោសនាទាំងស្រុង និងចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគ.ជ.ប មានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOA ថា ការរឹតបន្តឹងលើខ្លឹមសារនៃការឃោសនារបស់គណបក្សនយោបាយនេះ ជាការបញ្ចៀសនូវការប្រើពាក្យញុះញង់ ដែលធ្លាប់បានកើតឡើងនាពេលកន្លងមក។
«ការឃោសនាបោះឆ្នោត គឺជាការបង្ហាញនូវស្មារតី និងទស្សនៈគោលនយោបាយ នៅក្នុងបក្សរបស់ខ្លួន ទៅដល់សាធារណជន។ អញ្ចឹង អាហ្នឹងត្រឹមត្រូវ។ ប៉ុន្តែមិនត្រឹមត្រូវវិញ អាចមានលក្ខណៈញុះញង់ អាមានលក្ខណៈស្អីៗហ្នឹងហើយ បង្កាច់បង្ខូចកេរ្តិ៍អីហ្នឹងហើយដែល ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខ សុវត្ថិភាព សណ្ដាប់ធ្នាប់អីជាដើមហ្នឹងដែលថា មិនត្រឹមត្រូវ»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា បញ្ជាក់បន្តទៀតថា គណបក្សនយោបាយនីមួយៗ អាចសហការជាមួយ គ.ជ.ប ដើម្បីពិនិត្យមើលខ្លឹមសារនៃការឃោសនាគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន។ លោកថា ការណ៍នេះ នឹងធ្វើឲ្យគណបក្សនយោបាយ មិនប្រឈមនឹងចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់នានា ហើយគ.ជ.ប នឹងរួមចំណែកដល់ការដោះស្រាយបញ្ហាដែលកើតឡើង ក្នុងអំឡុងពេលនៃការឃោសនាបោះឆ្នោត។
ក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ ដែលគ្រោងនឹងរៀបចំឡើងនៅថ្ងៃ ទី៤ ខែមិថុនា ខាងមុខនេះ មានគណបក្សនយោបាយចំនួន ១២ បានត្រៀមខ្លួនចូលរួមប្រកួតប្រជែង។
អ្នកវិភាគនិយាយថា ក្នុងចំណោមគណបក្សទាំង ១២នេះ គឺមានតែគណបក្សធំៗពីរតែប៉ុណ្ណោះ ដែលជាគូប្រជែងដ៏សំខាន់ ក្នុងនោះគឺមានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកំពុងមានបញ្ហាជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ទាក់ទិនប្រព័ន្ធដឹកនាំគណបក្សរបស់ខ្លួន ក្រោយការលាលែងពីតំណែងរបស់ លោកសម រង្ស៊ី ជាប្រធានគណបក្សនេះ៕
