តុលាការក្រុងភ្នំពេញគ្រោងនឹងបើកសវនាការកាត់ទោសមន្ត្រី និងអតីតមន្ត្រីចំនួនប្រាំនាក់របស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក នៅចុងខែសីហានេះ ពីបទប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ក្នុងសំណុំរឿងអាស្រូវស្នេហាលួចលាក់គួរឲ្យមន្ទិលរបស់លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលពេលនេះត្រូវបានគេរំលាយចោល។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) និងលិខិតដីកាកោះឲ្យចូលខ្លួនរបស់អយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។
មន្ត្រី និងអតីតមន្ត្រីទាំងប្រាំនាក់របស់សមាគមអាដហុក រួមមានលោកយី សុខសាន្ត លោកណៃ វ៉ង់ដា លោកនី សុខា អ្នកស្រីលឹម មុនី និងលោកនី ចរិយា។ លោកនី ចរិយា វ័យ ៤៨ឆ្នាំ គឺជាអតីតមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សជាន់ខ្ពស់របស់សមាគមអាដហុក។ បច្ចុប្បន្នលោកជាអគ្គលេខាធិការរងរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.)។ ចំណែកអ្នកទាំងបួនផ្សេងទៀត គឺជាមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សជាន់ខ្ពស់របស់សមាគមអាដហុក។
លោកស៊ឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានប្រាប់ VOA កាលពីល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ថា តុលាការក្រុងនឹងបើកសវនាការកាត់ទោសអ្នកទាំងប្រាំនៅថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨ វេលាម៉ោង៧និង៣០នាទីព្រឹក។
នៅមុនការកាត់ទោសនេះ លោកមានសុទិដ្ឋិនិយមថា តុលាការនឹងវិនិច្ឆ័យក្តីត្រឹមត្រូវ ដោយផ្តល់យុត្តិធម៌ ដល់អ្នកទាំងប្រាំ ដែលលោកយល់ថា មិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចបទចោទរបស់តុលាការនោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«តុលាការនឹងប្រើការវិនិច្ឆ័យ សុភវិនិច្ឆ័យហ្នឹងបានខ្ពស់ ហើយដើម្បីពង្រឹងនូវយុត្តិធម៌សង្គមឡើងវិញ ហើយបង្កើននូវជំនឿចិត្តសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ ក៏ដូចជាអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងខាងសហគមន៍អន្តរជាតិដែរ ដើម្បីឲ្យមុខមាត់ប្រទេសកម្ពុជាយើងហ្នឹង គឺត្រូវបានមានការទទួលស្គាល់ឡើងវិញ បាទ»។
អ្នកទាំងប្រាំត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញចោទប្រកាន់ពីរ ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា តែក្នុងសំណុំរឿងពុករលួយតែមួយ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរបស់សមាគមអាដហុកចំនួនបួននាក់ ត្រូវបានចោទពី«សូកប៉ាន់សាក្សី»។ ដោយឡែក លោកនី ចរិយា ដែលបានលាឈប់ពីសមាគមអាដហុក ត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទ«សមគំនិតក្នុងអំពើសូកប៉ាន់សាក្សី»។ នេះបើយោងតាមដីកាឲ្យចូលខ្លួនរបស់មន្ត្រី និងអតីតមន្ត្រីសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបីនាក់ ដែលចេញដោយលោកគុជ គីមឡុង ព្រះរាជអាជ្ញារងសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។
អ្នកទាំងប្រាំត្រូវបានដោះលែងព្រមៗគ្នាឲ្យនៅក្រៅឃុំកាលពីឆ្នាំមុន គឺនៅមុនពេលរដ្ឋាភិបាលត្រូវគេមើលឃើញយ៉ាងទូលំទូលាយថា បានបើកការបង្ក្រាបលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ លើអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានចោទថា មានការប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់។
ការដោះលែងអ្នកទាំងប្រាំឲ្យបានស្ថិតនៅក្រៅឃុំនេះកើតមានឡើង បន្ទាប់ពីពួកគេជាប់ពន្ធនាគារជាងមួយឆ្នាំនៅពីបទចោទខាងលើ ដែលផ្តើមចេញពីសំណុំរឿងស្នេហាលួចលាក់គួរឲ្យមន្ទិលរវាងនាង ខុម ចាន់តារាទី ជានារីកាត់សក់ជាមួយនឹងលោក កឹម សុខា កាលពីលោកនៅជាអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ការដោះលែងអ្នកទាំងប្រាំនៅពេលនោះ ក៏បានធ្វើឡើង ក្រោយពីមានជំនួបផ្លូវការដ៏កម្រមួយរវាងឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
លោកនី សុខា ប្រធានផ្នែកអង្កេតរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក សុំមិនធ្វើការអធិប្បាយទៅលើការបើកសវនាការខាងមុខនេះ ដោយលោកលើកឡើងថា តុលាការនឹងជាអ្នកវិនិច្ឆ័យរឿងក្តីរបស់លោក និងអ្នកឯទៀត។
VOA មិនទាន់អាចទាក់ទងលោក គុជ គីមឡុង ព្រះរាជអាជ្ញារងសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញដើម្បីសុំការអធិប្បាយបានទេ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ VOA ក៏មិនទាន់អាចទាក់ទងលោកលី សុផាណា មន្ត្រីនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានដែរ។
ក្រោយការទទួលបានសេរីភាពវិញនៅឆ្នាំ២០១៧ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និងអតីតបុគ្គលិកទាំងប្រាំនាក់ទទួលបានរង្វាន់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស Martin Ennals Prize។
រង្វាន់ Martin Ennals សម្រាប់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស គឺជារង្វាន់សហការផ្តល់ដោយអង្គការសិទ្ធិមនុស្សដ៏ធំលើពិភពលោកចំនួន១០ ដែលមានដូចជាអង្គការ Amnesty International និង Human Rights Watch ដើម្បីផ្តល់ជាការការពារដល់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅទូទាំងពិភពលោក។
ការដោះលែងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអតីតអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងប្រាំនាក់របស់សមាគមការពារសិទិ្ធមនុស្សអាដហុកនេះកើតឡើង បន្ទាប់ពីមានការអំពាវនាវជាអន្តរជាតិជាបន្តបន្ទាប់ឱ្យដោះលែងពួកគេ ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ និងស្នើឱ្យបញ្ឈប់ការយាយីរំខានដល់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ៕
