អង្គការសុខភាពពិភពលោកប៉ាន់ស្មានថា មនុស្សចំនួន៨០ម៉ឺននាក់ស្លាប់ក្នុងមួយឆ្នាំៗដោយជំងឺគ្រុនចាញ់។ ប៉ារ៉ាស៊ីតដែលជាមូលហេតុនៃជំងឺនេះចម្លងដោយសត្វមូសឈ្មោះAnopheles។ បន្ទាប់ពីមូសបឺតឈាមមនុស្សដែលមានមេរោគមក ប៉ារ៉ាស៊ីតវិវត្តន៍ពេញទំហឹងទៅក្នុងដំណាក់កាលឆ្លងមួយនៅក្នុងពោះវៀននៃមូស។ ចាប់តាំងពីដំណាក់កាលនេះ ពួកប៉ារ៉ាស៊ីតPlasmodium Falciparum ទៅនៅពាសពេញទឹកមាត់មូស ដូច្នេះប៉ារ៉ាស៊ីតអាចចម្លងទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតនៅពេលមូសជំពូកនេះខាំ។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញបាក់តេរីមួយនៅក្នុងពោះវៀនមូសAnopheles ដែលនៅថ្ងៃណាមួយគេអាចយកវាទៅប្រើការសម្រាប់កម្ចាត់ និងការពារការរាលដាលពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺ។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យ ចនស៍ ហផឃីនស៍ (Johns Hopkins) ខាងផ្នែកសុខភាពសាធារណៈនៅក្នុងទីក្រុងបាល់ទីម័រ៍ រដ្ឋម៉ារីលែនដ៍ បានរកឃើញបាក់តេរីមួយនៅក្នុងចំណោមបាក់តេរីរាប់រយ ដែលត្រូវបានហៅថាពពួកអតិសុខុមប្រាណដែលរស់នៅដោយគ្មានបង្កគ្រោះថ្នាក់នៅក្នុងពោះមូសAnopheles ដែលត្រូវបានប្រមូលពីក្នុងតំបន់មួយនៃប្រទេស ហ្សាំប៊ា (Zambia) ភាគខាងត្បូង កន្លែងដែលជំងឺគ្រុនចាញ់កំពុងរាលដាល។ មេរោគដែលនៅក្នុងពោះវៀនមូសតិចតួចបានការពារពួក សត្វល្អិតទាំងនោះពីការឆ្លងប៉ារ៉ាស៊ីត។
លោក ចដ្យ ឌីម៉ូភូឡុស (George Dimopoulos) អ្នកស្រាវជ្រាវសំខាន់ម្នាក់និយាយថា ការការពារទំនងក្លាយជាផលប៉ះពាល់ដល់រាងកាយមេរោគ ពោលគឺក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រចង់រកវិធីដើម្បីប្រើមេរោគនេះជាអាវុធមួយ ប្រឆាំងជំងឺគ្រុនចាញ់។ លោកឌីម៉ូភូឡុសមានប្រសាសន៍ថា៖
«ការសិក្សារបស់យើងបានបង្ហាញថា មេរោគនេះ ផលិតអាណូសេរី ដែលជាអាណូដែលមានអ៊ុកស៊ីហ៊្សែន និងដែលអាចបំផ្លាញកោសិកា។ ដូច្នេះហើយយើងមានជំនឿថា នេះជាវិធីដែលមេរោគនេះសម្លាប់ប៉ារ៉ាស៊ីតនៃជំងឺគ្រុនចាញ់នៅក្នុងពោះវៀនមូស។ ប៉ុន្តែយើងចាំបាច់ត្រូវយល់អំពីយន្តការនោះនៅក្នុងខ្លឹមសារយ៉ាងពិស្តារទូលំទូលាយ»។
ដើម្បីបង្ហាញពីលទ្ធផលដែលមានប្រយោជន៍ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានប្រើអង់ទីប៊ីរយ៉ូទិកដើម្បីសម្លាប់បាក់តេរីនៅក្នុងមូសដែលមានមេរោគ ហើយបន្ទាប់មកអាចចម្លងប៉ារ៉ាស៊ីត Plasmodium ទៅមូសទាំងនោះឲ្យកាន់តែងាយ។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវក៏បានបញ្ចូលបាក់តេរីនៅក្នុងពោះវៀនមូសដែលគ្មានបាក់តេរី។ នៅពេលពួកគេឲ្យមូសដែលមានបាក់តេរីបឺតឈាមដែលមានជំងឺគ្រុនចាញ់ ប៉ារ៉ាស៊ីត Plasmodium Falciparumត្រូវបានបំផ្លាញនៅក្នុងមូសស្ទើរតែទាំងអស់។
លោក ឌីម៉ូភូឡុស និយាយថា គោលបំណងរបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវឥឡូវនេះគឺរិះរកវិធីមួយដើម្បីបញ្ចូលមេរោគទៅក្នុងមូសAnophelesជាច្រើនដែលនៅទីនោះ គឺប្រហែលជាធ្វើតាមរយៈនុយលាយជាមួយនឹងចំណីដែលមូសចូលចិត្ត។លោកឌីម៉ូភូឡុសមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា៖
«មូសត្រូវការចំណីស្ករាល់ថ្ងៃ។ យើងអាចដាក់មូសនៅក្នុងទីវាលដើម្បីឲ្យទទួលយកមេរោគទាំងនេះតាមរយៈការប្រើនុយស្ក»។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានកត់សម្គាល់ថា មូសដែលមានមេរោគក្នុងពោះវៀនរបស់វាងាប់មុនមូសដែលគ្មានមេរោគ នៅពេលណាមូសទាំងពីរក្រុមនេះត្រូវបានចម្លងប៉ារ៉ាស៊ីត។ ដោយសារតែប៉ារ៉ាស៊ីតនៃជំងឺគ្រុនចាញ់រស់ក្នុងខ្លួនមូសប្រមាណពីរសប្តាហ៍មុននឹងទៅដល់ដំណាក់កាលឆ្លងមួយ លោក ឌីម៉ូភូឡុស និយាយថា វាជាដំណឹងល្អដែលមេរោគក្នុងពោះមូសទំនងជាធ្វើឲ្យមូសឆាប់ងាប់មុននឹងវាអាចចម្លងប៉ារ៉ាស៊ីតទៅមនុស្ស។ ការស្រាវជ្រាវរបស់លោក ឌីម៉ូភូឡុស ត្រូវបានបោះពុម្ភផ្សាយនៅក្នុងទស្សនាវដ្តី the journal Science។
ប្រែសម្រួលដោយ នុច សារីតា
