- ដោយ ហ៊ុល រស្មី
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៤០ និងលើក៤១ បានចាប់ផ្តើមដំណើរការជាផ្លូវការនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រនេះ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយមានវត្តមានពីមេដឹកនាំប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន ៩ រូបគឺ ព្រុយណេ សិង្ហបុរី វៀតណាម ហ្វីលីពីន ថៃ ឥណ្ឌូណេស៊ី វៀតណាម ឡាវ និងកម្ពុជា ដែលកំពុងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំនេះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេន ថ្លែងក្នុងពេលបើកឲ្យដំណើរការកិច្ចប្រជុំនេះថា ការជួបជុំគ្នានៅពេលនេះរបស់មេដឹកនាំអាស៊ាន គឺជាឱកាសសម្រាប់ការតៀមដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរួមគ្នា ដែលកំពុងកើតមានក្នុងតំបន់និងសកលលោក។ លោកហ៊ុន សែន ថ្លែងបន្ថែមថា នៅអំឡុងពេលនៃកិច្ចប្រជុំនេះ នឹងមានការចុះហត្ថលេខាឯកសារសមិទ្ធផលមួយចំនួន ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការអាស៊ានសម្រាប់ជាមគ្គុទេសក៍ត្រួយត្រាយផ្លូវ នៅក្នុងការធ្វើសហប្រតិបត្តិការនៅឆ្នាំខាងមុខ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់លើការថែរក្សាសាមគ្គីភាព និងមជ្ឈភាពរបស់អាស៊ាន ដើម្បីបន្តធ្វើឲ្យសមាគមនេះមានចីរភាព និងភាពធន់៕
- ដោយ AP
នៅយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Joe Biden បានធ្វើដំណើរចេញពីរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ដើម្បីចូលរូមសន្និសីទលើកទី ២៧ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ (COP27) នៅប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ បន្ទាប់មកនៅថ្ងៃសៅរ៍ លោកនឹងធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់ប្រទេស G-20៕
- ដោយ AP
នៅថ្ងៃសុក្រនេះ មេដឹកនាំអាស៊ានសម្រេចបានកិច្ចការតិចតួចប៉ុណ្ណោះក្នុងការដាក់សម្ពាធលើមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីឲ្យប្រទេសមួយនេះអនុវត្តតាមគោលការណ៍អាស៊ានដើម្បីរក្សាសន្តិភាព ដោយពួកគេគ្រាន់តែយល់ស្របគ្នាលើសកម្មភាពមួយចំនួនដែលមិននាំមកនូវដំណោះស្រាយអ្វីដល់បញ្ហានៅមីយ៉ាន់ម៉ានោះទេ។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន The Associated Press។
នៅក្នុង«កិច្ចការត្រួតពិនិត្យនិងសេចក្តីសម្រេចស្តីពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ ចំណុច» ដែលត្រូវបានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រនេះ មេដឹកនាំអាស៊ានបានសម្រេចចាត់តាំងក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលកិច្ចការរបស់អាស៊ាន «ឲ្យបន្តត្រួតពិនិត្យមើលភាពជាតំណាងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននានា បើសិនស្ថានភាពតម្រូវឲ្យធ្វើ»តែប៉ុណ្ណោះ។
មេដឹកនាំអាស៊ានក៏បានច្រានចោលគំនិតនៃការផ្អាកសមាជិកភាពទាំងស្រុងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាពីអាស៊ាន ដោយបញ្ជាក់សាជាថ្មីអំពីសេចក្តីសម្រេចរបស់ពួកគេដែលថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា «នៅតែជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយរបស់អាស៊ាន»។
យ៉ាងណាមិញ អាស៊ានបានសង្កត់ធ្ងន់ពីភាពចាំបាច់ក្នុងការ «អនុវត្តផែនការមួយដែលមានសូចណាករច្បាស់លាស់ អាចអនុវត្តបាន និងសម្រេចបាន ក្នុងរយៈពេលណាមួយ» ប៉ុន្តែអាស៊ានមិនបានយល់ស្របគ្នាលើផែនការអ្វីនោះទេ ដោយគ្រាន់តែចាត់តាំងក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរបស់ខ្លួនឲ្យបង្កើតផែនការនោះ។ មេដឹកនាំអាស៊ានក៏បានលើកឡើងថា ពួកគេអាចស្នើទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ «និងដៃគូក្រៅសមាគមរបស់ពួកគេ» ឲ្យគាំទ្រកិច្ចខំប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ាន ក្នុងការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ ចំណុច ក៏ប៉ុន្តែមិនមានព័ត៌មានអ្វីលម្អិតលើការស្នើសុំនេះទេ៕
- ដោយ Reuters
សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅកាត់ថា អាស៊ាន បានយល់ស្របគ្នាជាគោលការណ៍ ទទួលយកប្រទេសទីម័រខាងកើតជាសមាជិកទី ១១ របស់អាស៊ាន។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រនេះ បន្ទាប់ពីប្រទេសមួយនេះបានស្នើសុំធ្វើជាសមាជិកតាំងពីមួយទសវត្សរ៍មុន។
មេដឹកនាំអាស៊ានបានថ្លែងបន្ទាប់ពីជួបពិភាក្សាគ្នាក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញថា ទីម័រខាងកើតដែលជាប្រទេសកោះពាក់កណ្តាល នឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ានជាន់ខ្ពស់នានា ក្នុងឋានៈជាអ្នកឃ្លាំមើល។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានឲ្យដឹងថា៖ «យើងបានយល់ស្របគ្នាជាគោលការណ៍ទទួលយកទីម័រខាងកើតជាសមាជិកទី ១១ របស់អាស៊ាន» ហើយថា ជំហានបន្តបន្ទាប់អាចនឹងរួមមានការបង្កើត «ផែនការគោលដៅមួយសម្រាប់សមាជិកភាពពេញលេញ» ដែលគ្រោងនឹងដាក់ឲ្យពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានឆ្នាំក្រោយ។
លោក Jose Ramos-Horta ប្រធានាធិបតីទីម័រខាងកើត បានស្វាគមន៍សេចក្តីសម្រេចនេះ ដោយថ្លែងថា សមាជិកភាពមួយនេះអាចផ្តល់ឱកាសឲ្យប្រទេសរបស់លោកទទួលបានទំនាក់ទំនងការទូតកាន់តែធំ ជាមួយដៃគូរបស់សមាជិកអាស៊ាន ដែលអាចនាំមកនូវការបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់ពីបរទេស ក៏ដូចជាផ្តល់ឲ្យទីម័រខាងកើតនូវលទ្ធភាពធ្វើដំណើរកាន់តែទូលាយក្នុងតំបន់ផងដែរ៕
