តំណាងសហគមន៍ខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស និងអ្នកជំនាញជិត១០០នាក់បានជួបប្រជុំគ្នានៅឯមហាសន្និបាតមួយក្នុងតំបន់រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនកាលពីចុងសប្តាហ៍ ដើម្បីពិនិត្យមើលការរីកចម្រើន និងបញ្ហាប្រឈម ដែលសហគមន៍ជួបប្រទះក្នុងរយៈពេលជិត ៤០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ ទន្ទឹមនឹងនោះពួកគេក៏បានខិតខំស្វែងរកវិធីដើម្បីជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាបន្ថែមទៀត។
ប្រធានបទនៃមហាសន្និបាតរយៈពេលពីរថ្ងៃគឺ ផ្តោតលើការ «កសាងសហគមន៍ខ្មែរមួយនៅក្រៅប្រទេសដែលខ្លាំងជាងមុន និងឯករាជ្យនិងមានសន្តិភាពយូរអង្វែងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
លោកយ៉ែម ឫទ្ធិពល ប្រធានគណៈកម្មការសម្របសម្រួលមហាសន្និបាតនេះ បានបញ្ជាក់ថា៖
«យើងអញ្ជើញអស់លោកអ្នកដឹកនាំអង្គការខ្មែរយើងនៅខាងក្រៅប្រទេសទាំងអស់ជាពិសេសនៅសហរដ្ឋអាមេរិកនៅកាណាដានៅអឺរ៉ុបជាដើមជួបជុំគ្នា ដើម្បីយើងនឹងចាប់ផ្តើមធ្វើការទាក់ទងគ្នាឱ្យបានជិតស្និទ្ធអំពីការយើងនឹងធ្វើការជាមួយគ្នាគិតកិច្ចការរៀបចំសហគមន៍ខ្មែរយើងនៅក្រៅប្រទេសឱ្យបានរឹងប៉ឹងជាងសព្វថ្ងៃ ហើយនឹងយកការពិសោធន៍របស់យើងសព្វបែបយ៉ាងជួយទៅដល់ប្រទេសជាតិមាតុភូមិយើងផង»។
ការពិភាក្សាបានផ្តោតលើបញ្ហាសីលធម៌វប្បធម៌រដ្ឋបាល និងអភិបាលកិច្ចល្អ ការចូលរួមចំណែករបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដល់សហគមន៍។
លោកយ៉ន យ៉ាន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខ្មែរនៅរដ្ឋមីនីសូតាបានថ្លែងពីតួនាទីរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងការលំបាក ដែលពួកគេជួបប្រទះក្នុងការជួយអប់រំសហគមន៍។
លោកយ៉ន យ៉ានយល់ថា វិធីសាស្រ្តដ៏ល្អសម្រាប់សហគមន៍ខ្មែរ-អាមេរិកាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិកនិងពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសកម្ពុជាគឺ ត្រូវអប់រំពលរដ្ឋឱ្យយល់ពីសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងប្រើសិទ្ធិ ជួយពលរដ្ឋឱ្យយល់ពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសារៈសំខាន់សម្រាប់ប្រទេសជាតិ និងខ្លួនឯងផ្ទាល់។
លោកយ៉ន យ៉ានបន្ថែមថា ពលរដ្ឋក៏ត្រូវតែចងចាំការឈឺចាប់ពីអតីតកាលផងដែរ៖
«យើងរំឭកកុំឱ្យភ្លេចដោយសារវាអាចធ្វើឱ្យយើងនឹកឃើញឡើងវិញនូវអ្វីដែលធ្វើអាក្រក់ហើយយើងនាំគ្នាធ្វើល្អ។ ហើយមួយទៀតយើងចង់ឃើញពលរដ្ឋនៅលើលោកកុំឱ្យមានអ្វីដែលកើតមានឡើងដូចយើងទៀត»។
លោកតាំង ចិន្តា អ្នកសម្របសម្រួលកិច្ចពិភាក្សា ដែលមកពីរដ្ឋអ៊ីលីណយបានបញ្ជាក់ការមានសហគមន៍ខ្មែរមួយ ដែលខ្លាំងគឺ អាចនឹងជួយដល់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសកម្ពុជាផងដែរថា៖
«មកទល់ថ្ងៃនេះខ្ញុំឃើញថា សហគមន៍របស់យើងគឺ បានធ្វើការខ្លះ។ នេះបើតាមការសង្កេតរបស់ខ្ញុំដែលខ្ញុំធ្លាប់បម្រើសហគមន៍យើងជាង៣០ ៤០ឆ្នាំមកនេះ។ យើងបានធ្វើការក៏ប៉ុន្តែនៅតែ មិនទាន់បានរីកចម្រើនខ្លាំង ដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាខ្លះៗនៅក្នុងស្រុកខ្មែររបស់យើង។ គោលបំណងរបស់ខ្ញុំគឺ យើងចង់បានជា សមាគមជាតិមួយ ជាសហគមន៍មួយដែលខ្លាំង ហើយឱ្យមានការទទួលស្គាល់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងពិភពលោក»។
មានពលរដ្ឋអាមេរិកាំងដើមកំណើតខ្មែរចន្លោះពី ២៥ម៉ឺនទៅដល់ ៣០ម៉ឺននាក់កំពុងរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ ភាគច្រើននៃចំនួននេះបានចូលមកសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងនាមជាជនភៀសខ្លួនក្រោយការដួលរលំនៃរបបខ្មែរក្រហម។
លោកយ័ប គឹមទឹង ប្រធានកម្មវិធីនៃមហាសន្និបាតនេះ និងជាប្រធានសមាគមខ្មែរអាមេរិកាំង ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងមានជីវភាពល្អប្រសើរហើយ បើទោះបីជានៅមានអ្នកខ្លះជួបបញ្ហាលំបាកបន្តិចបន្តួច។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលពួកគេព្រួយបារម្ភខ្លាំងគឺស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបន្ថែមថា៖
«ពីរឿងស្រុកខ្មែរភាគច្រើនពួកយើងបារម្ភពីរឿងជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលចូលមកស្រុកខ្មែរយើងអត់មានច្បាប់កំណត់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ហើយទីពីរពីរឿងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនពិតប្រាកដ ពីព្រោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនពិតប្រាកដ គឺអត់ចំណេញដល់ប្រជាជនយើងទេ ពីព្រោះធ្វើឱ្យអ្នកដឹកនាំមួយចំនួន ឬអ្នកមានអំណាចគាបសង្កត់ធ្វើមិនឱ្យមនុស្សមានប្រាជ្ញាអាចធ្វើឱ្យប្រទេសជឿនលឿនបាន»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកយ័ប គឹមទឹងយល់ថា ចំណុចសំខាន់គឺ សមាគមដែលកំពុងមានស្រាប់នេះត្រូវស្វែងរកវិធីធ្វើការជាមួយគ្នាជាជាងការបង្កើតបន្ថែមទៀត។
រីឯលោកយ៉ែម ឫទ្ធិពលបានបន្ថែមថា៖
«បន្ទាប់ពីការប្រជុំអង្គការមហាសន្និបាតកំពូលរបស់អង្គការខ្មែរនៅឯនាយសមុទ្រយើងហើយ យើងសង្ឃឹមថា នឹងមានការស្រុះស្រួលគ្នាចាប់ផ្តើមរៀបចំសង្គមខ្មែរយើងនៅក្រៅប្រទេស ដែលយើងមានសិទ្ធិសេរីភាព ហើយសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពសព្វបែបយ៉ាងហ្នឹងចងជាសំបាច់បួនសហគមន៍ធំៗជុំវិញទីវត្តអារាមរបស់យើង»។
ពលរដ្ឋខ្មែរនៅសហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែចាប់អារម្មណ៍នឹងបញ្ហានយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បើទោះបីជាពួកគេខ្លះបានចាកចេញពីមាតុភូមិជាង៣០ឆ្នាំហើយក៏ដោយ ហើយមានការគាំទ្រភាគច្រើនលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បើទោះបីជាសន្ទុះនៃការគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាប់ផ្តើមរីកធំធាត់នៅតាមរដ្ឋមួយចំនួន៕
