នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ក្នុងសវនាការជំនុំជម្រះសំណុំរឿងក្បត់ជាតិរបស់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ព្រះរាជអាជ្ញា និងមេធាវីដើមបណ្តឹង បានសួរដេញដោលលោក កឹម សុខា ឲ្យពន្យល់អំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនៅសហរដ្ឋអាមេរិក គោលបំណងធ្វើជាប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ការបង្កើតគណបក្ស ទំនាក់ទំនងរបស់លោកជាមួយអង្គការមួយរបស់អាមេរិក ដែលជួយគណបក្សនានាពីអភិបាលកិច្ចល្អ និងអត្ថន័យសារនយោបាយ «ដូរ ឬមិនដូរ»។
តំណាងអយ្យការមួយរូបក្នុងចំណោមពីររូបគឺលោក វង្ស ប៊ុនវិសុទ្ធ និយាយថា សកម្មភាពទាំងនោះស្របទៅនឹងការថ្លែងរបស់លោក កឹម សុខា ក្នុងវីដេអូដែលមានរយៈពេលជាងមួយម៉ោង ដែលបានប្រើជាភស្តុតាងក្នុងសវនាការ។
ព្រះរាជអាជ្ញាក៏បានសួរលោក កឹម សុខា ឲ្យបញ្ជាក់ពីសព្វនាមប្រធានមនុស្សទីបីដែលលោក កឹម សុខា និយាយនៅក្នុងវីដេអូនោះដោយប្រើពាក្យថា «គេ»។
លោក វង្ស ប៊ុនវិសុទ្ធ បានសួរទៅកាន់លោក កឹម សុខា ពីពាក្យដែលលោក កឹម សុខា ថ្លែងក្នុងវីដេអូនោះថា «គេបានសម្រេចថា ដើម្បីឲ្យប្រទេសកម្ពុជាមានការផ្លាស់ប្តូរ គេ ត្រូវឲ្យខ្ញុំដកខ្លួនចេញអំពីនយោបាយមួយគន្លាក់សិន» ដោយព្រះរាជអាជ្ញាសួរថា តើពាក្យ «គេ» សំដៅលើនរណា? លោក កឹម សុខា បញ្ជាក់ថា គេនោះគឺសំដៅលើពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំង និងរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក វង្ស ប៊ុនវិសុទ្ធ ក៏បានសួរលោក កឹម សុខា លើកពីការថ្លែងក្នុងវីដេអូថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកដែលជួយខ្ញុំនេះ គេឲ្យខ្ញុំយកម៉ូដែលតាមនៅប្រទេសយូហ្គោស្លាវី និងស៊ែបបី ដែលគេប្តូរមេដឹកនាំផ្តាច់ការមេឡូសូវិចបាននោះ» ដោយលោកសួរថា តើហេតុអ្វីបានជាសហរដ្ឋអាមេរិកឲ្យលោក កឹម សុខា យកលំនាំតាមម៉ូដែលប្រទេសយូហ្គោស្លាវី? លោក កឹម សុខា ឆ្លើយថា សហរដ្ឋអាមេរិកនេះគឺសំដៅលើពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងនៅអាមេរិក ដែល«ប្រឆាំង»នឹងការចូលចរចាររបស់លោកជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចនាពេលនោះ ទើបមានការលើកឡើងឲ្យលោក កឹម សុខា យកលំនាំតាមប្រទេសយូហ្គោស្លាវី។
ក្រោយការសួររបស់តំណាងអយ្យការ ក្រុមមេធាវីការពារក្តីឲ្យរដ្ឋាភិបាលបានចាប់ផ្តើមសួរលោក កឹម សុខា ប៉ុន្តែមុនសួរមេធាវីបានស្នើឲ្យលោក កឹម សុខា ឈរឆ្លើយដោយអះអាងថា សុខភាពលោក កឹម សុខា ល្អ ហើយទាំងអយ្យការដែលសួរទៅលោក កឹម សុខា សុទ្ធតែឈរ។ ចៅក្រម គឺលោក កូយ សៅ បានសម្រេចឲ្យលោក កឹម សុខា ឈរក៏បាន អង្គុយក៏បាន ដោយយោងថា លោក កឹម សុខា មានបញ្ហាសុខភាពនិងថា លោកពិបាកក្នុងការឈរគ្រប់ពេលដែលមានភាគីជាច្រើនសួរ។
មេធាវីការពារក្តីឲ្យរដ្ឋាភិបាលមួយរូបគឺលោក លី ចាន់តុលា បានសួរលោក កឹម សុខា ពីការថ្លែងក្នុងវីដេអូថា៖ «ខ្ញុំ [កឹម សុខា] តស៊ូជាមួយពួក ហ៊ុន សែន នេះ២០ឆ្នាំហើយ អត់ដែលរាថយទេ ខ្ញុំសន្សំម្ភៃឆ្នាំហើយ»។ លោក លី ចាន់តុលា សួរថា តើលោក កឹម សុខា សន្សំអ្វី?
លោក កឹម សុខា ឆ្លើយថា៖ «ខ្ញុំជាអ្នកនយោបាយ ជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស សន្សំឲ្យមានការគាំទ្រ យល់ដឹង រៀនសូត្រ ខំបណ្តុះបណ្តាលខ្លួនឯង ហើយបណ្តុះបណ្តាលប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងទៀត រឿងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។ លោក កឹម សុខា បន្តថា «ប្រជាធិបតេយ្យប្រកួតគ្នាបែបហ្នឹង»។
លោក លី ចាន់តុលា សួរបន្ថែមថា៖ «ជាយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យគេធ្វើ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកគេជួយខ្ញុំនេះ គឺឲ្យខ្ញុំយកម៉ូដែលប្រទេសយូហ្គោស្លាវី និងស៊ែបប៊ី ដែលគេប្តូរមេដឹកនាំផ្តាច់ការ...» លោកសួរថា តើគេប្រាប់ឲ្យយកតាមម៉ូដែលអ្វីខ្លះ?
លោក កឹម សុខា ឆ្លើយថា៖ «នេះជាការលើកឡើងរបស់ខ្មែរនៅអាមេរិក [...] ខ្ញុំថាខ្ញុំមិនយកក្បាលជល់ថ្មទេ ខ្ញុំមិនបង្ហូរឈាមខ្មែរទេ។ ម៉ូដែលដែលគេប្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំអត់ធ្វើតាម អត់ចាប់អារម្មណ៍»។
លោក លី ចាន់តុលា សួរបន្ថែមពេលដែលលោក កឹម សុខា ថ្លែងថា យុទ្ធសាស្រ្តនោះ «ជោគជ័យ» ថាតើជា «ជោគជ័យ» អ្វី? លោក កឹម សុខា ឆ្លើយថា៖ «ជាជោគជ័យលទ្ធផលបោះឆ្នោត នៅពេលពលរដ្ឋចេះប្រើសិទ្ធិ»។
ក្រុមមេធាវីការពារក្តីឲ្យរដ្ឋាភិបាលបន្តសួរលោក កឹម សុខា ពាក់ព័ន្ធនឹង«ពាក្យថាដូរ ឬមិនដូរ» ដែលជាសារនយោបាយរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនាពេលកន្លងទៅ តើលោក កឹម សុខា មានបានបណ្តុះបណ្តាលឲ្យប្រជាពលរដ្ឋស្អប់ខ្ពើម ប្រកាន់វណ្ណៈ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាលទេ? លោក កឹម សុខា និយាយថា នោះជាសារនយោបាយសម្រាប់ការបោះឆ្នោត ហើយថា លោកតែងបណ្តុះបណ្តាលប្រជាពលរដ្ឋពីប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សប៉ុណ្ណោះ។
លោក កឹម សុខា បន្ថែមថា៖«ទស្សនៈនៃការផ្លាស់ប្តូរជាទស្សនៈសកលនៃការផ្លាស់ប្តូរបែបប្រជាធិបតេយ្យគឺត្រូវបំបាត់ «ខ្លៅ ខ្លាច ឃ្លាន»។
ការសួរដោះបន្ទុកពីមេធាវីការពារក្តី
ក្រោយការឆ្លើយសំណួរដាក់បន្ទុករបស់អយ្យការនិងមេធាវីការពារក្តីរបស់រដ្ឋាភិបាលចប់ ក្រុមមេធាវីការពារក្តីរបស់លោក កឹម សុខា បានសួរសំណួរស្រដៀងគ្នាមួយចំនួនទៅកាន់លោក កឹម សុខា ដើម្បីដោះបន្ទុក។
អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី មេធាវីមួយរូបរបស់លោក កឹម សុខា បានសួរលោក កឹម សុខា ថា ហេតុអ្វីបានលោក កឹម សុខា ចង់ពន្យល់ពលរដ្ឋឲ្យដឹងពីសិទ្ធិនិងប្រជាធិបតេយ្យ? លោក កឹម សុខា ឆ្លើយថា លោកសិក្សាកន្លងមកឃើញថា រាល់ការផ្លាស់ប្តូររបបដឹកនាំសុទ្ធតែបង្ហូរឈាម អត់ធ្វើតាមឆន្ទៈរាស្រ្ត ហើយថា លោកចង់ឲ្យពលរដ្ឋដឹងពីសិទ្ធិ ពីប្រជាធិបតេយ្យនិងការបោះឆ្នោត ដោយមិនចង់ឲ្យមានការធ្វើបដិវត្តន៍។
អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី សួរបន្ថែមថា ហេតុអ្វីបានបង្កើតគណបក្ស? លោក កឹម សុខា ថា ដើម្បីអាចជួយពលរដ្ឋមួយជំហានទៀត ទើបធ្វើនយោបាយប្រកួតតាមការបោះឆ្នោត។
មេធាវី ម៉េង សុភារី ក៏បានសួរពីចំនួនអាសនៈដែលលោក កឹម សុខា ទទួលបានចាប់តាំងពីចូលរួមនិងបង្កើតគណបក្សនយោបាយ ហើយលោក កឹម សុខា លើកឡើងថា ដំបូងលោកទទួលបាន៣អាសនៈ ក្រោយមកបាន៥៥អាសនៈ។ លោក កឹម សុខា បន្ថែមថា នេះ«គឺជាជោគជ័យលើការបោះឆ្នោតដោយមានប្រជាពលរដ្ឋជិតពាក់កណ្តាលនគរ [ប្រទេស] បោះឆ្នោតឲ្យ»។
មេធាវីដដែលសួរបន្ថែមថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានអញ្ជើញឲ្យទៅរៀនពីប្រជាធិបតេយ្យ ឬបដិវត្តន៍? លោក កឹម សុខា ឆ្លើយថា៖ «រៀនពីប្រជាធិបតេយ្យ មិនរៀនពីបដិវត្តន៍ទេ»។
ក្រោយការជជែកសួរនាំ និងដេញដោល ដោយបន្តទៅមេធាវីរបស់លោក កឹម សុខា មួយរូបទៀតបានប៉ុន្មាននាទី លោកចៅក្រម កូយ សៅ បានសម្រេចប្រកាសបិទសវនាការនៅម៉ោងប្រមាណជា១២រសៀល ដោយប្រកាសលើកពេលសវនាការទៅថ្ងៃពុធនិងព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍ក្រោយ។
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះគឺជាថ្ងៃទីបួនក្នុងសប្តាហ៍ទីពីរនៃសវនាការសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា។ លោក កឹម សុខា ដែលស្ថិតក្នុងរង្វង់ក្រចកសេះដោយពេលខ្លះឈរនិងពេលខ្លះអង្គុយ លែងមានពូកទ្រាប់អង្គុយដូចកាលពីសវនាការប៉ុន្មានថ្ងៃមុនទៀត ក្រោយមេធាវីការពាររដ្ឋាភិបាលសំណូមពរឲ្យចៅក្រមពិចារណាលើការដាក់ពូកទ្រាប់អង្គុយនេះ ថាខុសពីជនជាប់ចោទផ្សេងទៀត។
លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧មក ដោយសមត្ថកិច្ចបានប្រើប្រាស់វីដេអូមានរយៈពេលជាងពីរនាទី ដែលស្រង់ចេញពីវីដេអូវែងជាងមួយម៉ោង មកធ្វើជាភស្តុតាងក្នុងការចាប់ខ្លួន ចោទប្រកាន់ ហើយឃុំខ្លួនលោកក្នុងពន្ធនាគារ និងបន្តសវនាការរហូតមកដល់ពេលនេះ ក្រោមបទចោទថា លោក កឹម សុខា ឃុបឃិតជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីរៀបគម្រោងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល៕
