តុលាការនៅថ្ងៃពុធនេះមិនទាន់ឈានដល់ការសម្រេចសេចក្តីក្នុងសំណុំរឿងបាក់រលំអគារនៅខេត្តកែបនៅឡើយទេ ដោយសម្រេចឲ្យ«ចាត់របៀប» គឺស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀតក្នុងសំណុំរឿងដែលបានអូសបន្លាយជាងមួយឆ្នាំមកហើយ។
កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ អគារកម្ពស់៦ជាន់នៅខេត្តកែបបានបាក់ស្រុតចុះ និងសម្លាប់មនុស្ស៣៦នាក់ដែលភាគច្រើនជាកម្មករ ក្នុងនោះក៏មានក្មេងៗផងដែរ។ កម្មករជាង២០នាក់ផ្សេងទៀតបានរងរបួស។
លោក គី តិច ប្រធានក្រុមមេធាវី«ស្ម័គ្រចិត្តសម្តេចតេជោ» ដែលការពារក្តីឲ្យជនរងគ្រោះពីការបាក់រលំអគារនៅខេត្តកែប បញ្ជាក់តាមប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងតេឡេក្រាមថាក្រុមមេធាវីក៏មិនជំទាស់នឹងនីតិវិធីចាត់របៀបរបស់តុលាការខេត្តកំពតដែលទទួលបន្ទុកកាត់ក្តីសំណុំរឿងនៅក្នុងខេត្តកែបដែរ។
លោកផ្តល់ការអធិប្បាយថា៖«ការចាត់របៀបដើម្បីស៊ើបបន្ថែមឲ្យច្បាស់លាស់មុនការសម្រេចវាជាការល្អ។ ក្រុមមេធាវីមិនមានអ្វីដែលត្រូវតវ៉ានិងជំទាស់នោះទេ។ ករណីនេះនឹងត្រូវលើកយកមកធ្វើសវនាការម្តងទៀត»។
លោកបន្ថែមថា៖«ក្រុមមេធាវីនឹងបន្តការពារទាមទារផលប្រយោជន៍ជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះ ទោះក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ»។
បើតាមលោកគី តិច តុលាការខេត្តកំពតនឹងស៊ើបសួរបន្ថែមទៅលើសាក្សីនិងអ្នកជំនាញចំនួន៧រូប ហើយនិងត្រូវជំនុំជម្រះសាជាថ្មីទៀត។ ប៉ុន្តែលោកមិនផ្តល់សេចក្តីលម្អិត ពាក់ព័ន្ធនឹងចំនួនជនរងគ្រោះដែលទទួលបានសេវាផ្លូវច្បាប់ពីក្រុមមេធាវីរបស់លោក ក្នុងការតទល់ក្តីនេះទេ។
VOAមិនអាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីលោក ម៉ាន់ បូរ៉េត អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តកំពតបានទេ ទាំងតាមប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងតេឡេក្រាម និងតាមទូរស័ព្ទ។
ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់និងព្រៃឈើលោកសុខ គីន ប្រាប់វីអូអេថាលោកមិនទាន់មានព័ត៌មានលម្អិតចំពោះសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការខេត្តកំពត ដែលស្នើឲ្យមានការចាត់របៀប ឬស៊ើបសួរបន្ថែមទៅលើសំណុំរឿងខាងលើទេ។ ប៉ុន្តែលោកថាយុត្តិធម៌ត្រូវតែផ្តល់ឲ្យជនរងគ្រោះ ដើម្បីជាការព្រមានដល់ម្ចាស់ការដ្ឋានសាងសង់អគារផ្សេងទៀត។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅក្នុងសង្គមបច្ចុប្បន្នបើមានរឿងបែបហ្នឹង មិនផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនកម្មករនិយោជិតដែលជាជនរងគ្រោះទេ បានន័យថាបន្តឲ្យនិយោជកមួយចំនួនហ្នឹង នៅតែកេងប្រវ័ញ្ចប្រកបអាជីវកម្មរបស់ពួកគាត់ហ្នឹង បានន័យថាប្រព្រឹត្តអំពើមិនគប្បីទៅលើកម្មករអ៊ីចឹងទៀត។ អានេះជាគំរូមិនល្អសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា»។
លោកពន្យល់បន្ថែមពីអ្វីដែលកម្មកររងគ្រោះគួរទទួលបានយ៉ាងដូច្នេះ៖ «ទីមួយកម្មករជនរងគ្រោះត្រូវតែទទួលសំណងរដ្ឋប្បវេណី។ ទីពីរអ្នកដែលបង្ក បើសិនបើតុលាការស៊ើបឃើញថាអ្នកណាដែលជាជនបង្ក ត្រូវតែចាត់វិធានការតាមច្បាប់ត្រូវដាក់ទោសទណ្ឌឲ្យតាមច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌឲ្យគាត់ទទួលទោសច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ ទៅតាមច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង។ អានេះបានកម្មករទទួលបានយុត្តិធម៌»។
សាលដីកាចាត់របៀបសំដៅទៅលើការស៊ើបបំពេញកិច្ចបន្ថែមទៅក្នុងចំណុចខ្វះខាតផ្សេងៗ ក្រោយការបើកសវនាការជំនុំជម្រះមួយ ដែលធ្វើឲ្យតុលាការមិនអាចចេញសាលក្រមសម្រេចចុងក្រោយ ហើយចៅក្រមណាមួយដែលបានចាត់តាំងឲ្យកាន់សំណុំរឿង ត្រូវបន្តកិច្ចស៊ើបសួរបន្ថែមទៅតាមចំណុចដែលត្រូវស៊ើបសួរ និងចង្អុលបង្ហាញដោយសាលដីកាចាត់របៀបនោះ។
លោក ទីង ឆាយ អាយុ៣៥ ឆ្នាំ ដែលជាបងថ្លៃរបស់យុវជន នាង ម៉ៃ អាយុ១៥ឆ្នាំ ដែលបានស្លាប់ក្នុងហេតុការណ៍បាក់អគារនៅខេត្តកែបនោះ មិនបានដឹងពីសវនាការសម្រាប់ជនរងគ្រោះពីការបាក់រលំអគារនោះទេ។ លោកបន្ថែមថាសាច់ញាតិលោក នាង ម៉ៃ ដែលមានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពត មិនបានទាមទារអ្វីបន្ថែមទៀតលើប្រាក់ឧបត្ថម្ភរបស់សប្បុរសជននោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដូចអត់មានអីទេបង គ្រប់គ្រាន់អត់អីទេ»។
សាច់ញាតិមួយចំនួនរបស់អ្នកស្លាប់ក្នុងហេតុការណ៍បាក់រលំអគារក្នុងខេត្តកែប ឲ្យដឹងថាពួកគាត់មិនបានដឹងអំពីដំណើរការរឿងក្តីនៅតុលាការទេ។
នៅក្រោយហេតុការណ៍នោះ សាច់ញាតិកម្មករដែលស្លាប់ ទទួលបានការឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ពីសប្បុរសជននិងក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់ចំនួន៥ម៉ឺនដុល្លារ។ ចំណែកអ្នករងរបួសទទួលបាន១ម៉ឺនដុល្លារ។ ក៏ប៉ុន្តែយុត្តិធម៌តាមផ្លូវច្បាប់មិនទាន់ត្រូវបានផ្តល់ជូននៅឡើយដល់ជនរងគ្រោះទាំងនោះ។
បន្ទាប់ពីហេតុការណ៍បាក់អគារដែលសង់នៅលើដីជម្រាលក្បែរភ្នំ ម្ចាស់អគារជាប្តីប្រពន្ធ គឺលោក ឯក សារុន និងអ្នកស្រី ឈីវ សុធី ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនដោយកម្លាំងនគរបាល។ ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវបានតុលាការដាក់ឲ្យស្ថិតនៅក្រៅឃុំ ក្រោយតម្កល់ប្រាក់ប្រមាណ៩ម៉ឺនដុលា្លរអាមេរិក។ បន្ថែមលើនោះ អ្នកទាំងពីរត្រូវបានហាមមិនឲ្យធ្វើដំណើរចេញក្រៅប្រទេស។
មន្ត្រីជំនាញនៃក្រសួងរៀបចំដែនដីបានលើកឡើងកន្លងមកថា ករណីបាក់អគារនោះ ផ្តើមចេញពី«ការសាងសង់បេតុងសសរមិនធន់» តាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស។
ក្នុងករណីបាក់អគារស្រដៀងគ្នានេះ កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំ២០១៩ ក៏មានករណីអគារបាក់នៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ដែលបានសម្លាប់មនុស្ស២៨នាក់។
របាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោកដែលចេញផ្សាយកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨ស្តីពីការ«ឆ្ពោះទៅសម្រេចសក្ដានុពលនគរូបនីយកម្ម» បញ្ជាក់ថាប្រទេសកម្ពុជាបានប្រឈមនឹង«គុណភាពអន់ថយនៃសំណង់លំនៅដ្ឋាន និងកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមូលដ្ឋានក្នុងទីប្រជុំជន»។
របាយការណ៍បានបន្ថែមថា ការផ្ដល់ការអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើសំណង់នៅតែជាបញ្ហាដោយសារគោលការណ៍«សង់ជាមុនផ្ដល់អាជ្ញាបណ្ណតាមក្រោយ»។
អ្នកការពារសិទ្ធិកម្មករក្នុងវិស័យសំណង់លោក សុខ គីន កត់សម្គាល់នូវការថយចុះនៃករណីសង់ជាមុន ផ្តល់អាជ្ញាបណ្ណតាមក្រោយ ក្រោយហេតុការណ៍បាក់អគារធំៗជាប់ៗគ្នាតាំងពីឆ្នាំ២០១៩ មកដល់ឆ្នាំ២០២០ដោយសារការបង្កើតលិខិតគតិយុត្តិផ្សេងៗ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពសំណង់ និងកម្មករ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្រោយពីការបាក់អគារ ឃើញមានសេចក្តីណែនាំពីក្រសួងដែនដី ឃើញច្បាប់សំណង់បានចេញ ហើយនិងបទដ្ឋានគតិមួយចំនួនដែលបានចេញហ្នឹង ខ្ញុំគិតថាអាជ្ញាធរឬមួយក៏រាជរដ្ឋាភិបាលហ្នឹង គាត់បានចាត់វិធានការទៅលើក្រុមហ៊ុនណាដែលគាត់អាចសាងសង់ខុសច្បាប់ គាត់ពិនិត្យទៅមើលថាមិនមានច្បាប់ទេ គាត់ហ្នឹង កន្លងមក គាត់នឹងបញ្ឈប់ផ្អាកសកម្មភាពតែម្តង»។
លោក យន់ ផល្លី អ្នកសម្របសម្រួលនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកប្រចាំខេត្តកំពត និងកែប និយាយថាតុលាការបានខិតខំបញ្ចប់សំណុំរឿងនេះ តាមរយៈការសម្រេចឲ្យស៊ើបបន្ថែមលើចំណុចខ្វះខាតពាក់ព័ន្ធនឹងសាក្សី ឬក៏ភស្តុតាងផ្សេងទៀត ដើម្បីតុលាការអាចឈានដល់ការសម្រេចចុងក្រោយ៕
