កាលពីប្រាំឆ្នាំមុន ប្រសិនបើយើងជិះរថយន្តចេញពីកណ្តាលក្រុងឆ្ពោះទៅកាន់អាកាសយានដ្ឋានហូជីមិញ យើងអាចនឹងជាប់ស្ទះក្នុងចរាចរណ៍២ឬ៣កន្លែង និងត្រូវចំណាយពេលត្រឹមតែ១នាទីបន្ថែមទៀតប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែពេលនេះ នៅជុំវិញទីក្រុងមជ្ឈមណ្ឌលហិរញ្ញវត្ថុវៀតណាមមួយនេះ មានការកកស្ទះគ្រប់កន្លែងទាំងអស់ ហើយមិនមែនជាប់ស្ទះតែពេលចរាចរណ៍មមាញឹកទេ។ ស្ថានភាពចរាចរណ៍កកស្ទះបែបនេះ គួបផ្សំនឹងម៉ាស៊ីនយានយន្តដែលត្រូវបានបញ្ឆេះនៅតាមដងផ្លូវចន្លោះអគារខ្ពស់ស្កឹមស្កៃ ជាហេតុបង្កចម្បងទីមួយនៃបញ្ហាបំពុលខ្យល់ក្នុងប្រទេសនេះ។
ចំនួនយានយន្តដ៏ច្រើនលើសលប់នេះ អាចសបញ្ជាក់ថាប្រជាជនមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើនជាងមុន ដែលជាលទ្ធផលបន្ទាប់បន្សំនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏លឿនតាមរយៈការកើនឡើងនៃឧស្សាហកម្មទៅលើផលិតផលនាំចេញ។ ទីក្រុងមួយចំនួនរបស់វៀតណាម រួមទាំងរដ្ឋធានីហាណូយ សុទ្ធតែជាទីក្រុងចុងក្រោយបង្អស់ក្នុងទ្វីបអាស៊ីដែលហ៊ុំព័ទ្ធដោយផ្សែងអ័ព្ទ។ ទីក្រុងធំៗ តួយ៉ាងដូចជាទីក្រុងបាងកក ទីក្រុងប៉េកាំង និងទីក្រុងហ្សាការតា បាននឹងកំពុងរងផលប៉ះពាល់ពីបញ្ហាខ្យល់កខ្វក់ជាស្រេច និងបន្តកើតមានបន្តទៀត។ បញ្ហានេះបណ្ដាលមកពីការបញ្ចេញផ្សែងពុលពីម៉ាស៊ីនយានយន្ត និងពីរោងចក្រនានា។
លោក Maxfield Brown បុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់នៃក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាច្បាប់ Dezan Shira & Associates ក្នុងទីក្រុងហូជីមិញ បាននិយាយថា៖ «នេះគឺជារឿងដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានដឹងច្បាស់ណាស់ទៅហើយ ហើយខ្ញុំគិតថា អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយ និងប្រជាជនរស់នៅក្នុងទីក្រុងនេះ អាចដឹងនិងឃើញថា បញ្ហានេះវាកាន់តែកើនឡើងថែមទៀត ស្របពេលដែលប្រជាជនកាន់តែច្រើនឡើងផ្លាស់ទីមករស់នៅក្នុងទីក្រុង»។
ចម្ការដំណាំ ការដុត និងឧស្សាហនីយកម្ម
អាជ្ញាធរវៀតណាម កាលពីដើមឡើយ សន្និដ្ឋានថា ខ្វល់កខ្វក់កើតចេញមកពីការដុតចម្ការដំណាំនៅប៉ែកខាងជើងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។ អាជ្ញាធរវៀតណាមក៏បានសន្និដ្ឋានថា វាបណ្តាលមកពីរបបទឹកភ្លៀងទាប និងការដុតចម្ការដំណាំក្នុងប្រទេសផងដែរ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍សង្ខេបអំពីប្រទេសវៀតណាម ប្រចាំខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ របស់ក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាច្បាប់ Dezan Shira & Associates។
លោក Frederick Burke ដែលជាដៃគូសហការជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាច្បាប់ Baker McKenzie ក្នុងទីក្រុងហូជីមិញ បាននិយាយថា៖ «ប្រសិនបើអ្នកមើលពីលើយន្តហោះវិញ អ្នកនឹងភ្ញាក់ផ្អើល ពីព្រោះគ្រាន់តែការដុតចម្ការដំណាំមួយ អាចបំពុលតាមជ្រលងភ្នំទាំងមូលតែម្ដង។ វាពិតជាប៉ះពាល់រាលដាលខ្លាំងណាស់»។
ការដុតគំនរសំរាមតាមទីប្រជុំជននានា ដូចជាការដុតប្លាស្ទិក ក៏ជាហេតុនាំឱ្យខ្យល់កខ្វក់ដែរ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក Burke។ លោកបានបន្តថា ការដុតសំរាមគឺជាអំពើខុសច្បាប់ ប៉ុន្តែប៉ូលិសអនុវត្តច្បាប់មិនដែលចាប់នរណាម្នាក់ឲ្យទទួលទោសតាមច្បាប់ឡើយ។
តាមពិត បុព្វហេតុចម្បងនៃការបំពុលខ្យល់នេះ គឺឧស្សាហកម្មទៅវិញទេ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់ក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាច្បាប់នេះ។ មួយទសវត្សចុងក្រោយនេះ ការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម បានកើនឡើង៣ដង និងការប្រើប្រាស់ប្រេងឥន្ធនៈបានកើនដល់៧០ភាគរយ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍សង្ខេបអំពីប្រទេសវៀតណាម។ ប្រទេសវៀតណាម ពឹងផ្អែកលើរោងចក្រផលិតអគ្គិសនីពីធ្យូងថ្ម ហើយម្យ៉ាងទៀតដោយសារតែឧស្សាហកម្មនៅប៉ែកខាងជើងប្រទេសវៀតណាមពឹងផ្អែកលើធ្យូងថ្ម ការណ៍នេះបណ្តាលឱ្យ«ខូចគុណភាពខ្យល់» ក្នុងរដ្ឋធានីហាណូយ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ដដែលនេះ។
ទំហំសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមទំហំប្រមាណ៣០០ពាន់លានដុល្លារ ត្រូវបានគេព្យាករថា នឹងកើនដល់៦,៨ភាគរយក្នុងឆ្នាំនេះ នេះបើតាមស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ SSI ក្នុងរដ្ឋធានីហាណូយ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនេះ បានកើនដល់៧,១ភាគរយក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដែលជាកំណើនលឿនបំផុតក្នុងរយៈពេល១១ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
ផ្សែងពុលក្នុងទីក្រុងហូជីមិញ
ក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាច្បាប់ Dezan Shira បានបកស្រាយថា សំណើមគួបផ្សំនឹងផ្សែងពុលចេញពីម៉ាស៊ីនយានយន្ត និងកាកសំណល់ពីឧស្សាហកម្ម បង្កជាផ្សែងអ័ព្ទនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសវៀតណាម ជាពិសេសចាប់ពីខែកញ្ញា ដល់ខែតុលា។ ក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាច្បាប់ដដែលនេះ បានសរសេរក្នុងរបាយការណ៍នោះថា ការសាងសង់លំនៅដ្ឋាន ផ្សារទំនើប និងការិយាល័យនៅតាមទីប្រជុំជន ក៏ជាហេតុគួបផ្សំឱ្យខ្យល់កខ្វក់នៅប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសនេះដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែវិច្ឆិកា ទីក្រុងហូជីមិញទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ១៤៩ពីគម្រោងវាយតម្លៃគុណភាពខ្យល់ពិភពលោក (World Air Quality Project) ដែលធ្លាក់ចុះពី «កម្រិតបំពុលមធ្យម»។ គុណភាពខ្យល់បែបនេះ មានន័យថា កុមារ មនុស្សចាស់ និងប្រជាជនដែលមានជំងឺប្រភេទមួយចំនួន គួរចៀសវាងនៅខាងក្រៅផ្ទះយូរ។ នៅថ្ងៃដដែលនេះ រដ្ឋធានីហាណូយទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ១២៩ គឺស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមិនល្អដូចគ្នាដែរ។
ប្រជាជនរស់នៅទីក្រុងហូជីមិញ បានទម្លាក់កំហុសនេះទៅលើការកើនឡើងនៃចំនួនកម្មករ និងនិស្សិតមករស់នៅទីក្រុង ដែលបង្កឱ្យមានយានយន្តកាន់តែច្រើនឡើងនៅលើដងផ្លូវ។ ប្រជាជនក្នុងទីក្រុង មានចំនួន៩លាននាក់។
អ្នកស្រី Phuong Hong ធ្វើការនៅក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរនៅទីក្រុងហូជីមិញ ដែលតែងតែធ្វើដំណើរតាមម៉ូតូមកធ្វើការរាល់ថ្ងៃ បាននិយាយថា៖ «យើងដូចជាគ្មានច្បាប់ដាក់កម្រិតលើផ្សែងពុលចេញពីឡានក្រុង រថយន្ត និងម៉ូតូទេ។ ប្រជាជននៅប្រើប្រាស់ម៉ូតូផលិតតាំងពីទសវត្ស១៩៨០ គិតទៅយើងប្រើវាអស់រយៈពេល៣០ឆ្នាំមកហើយ»។
អ្នកស្រី Hong បានបន្ថែមថា ការដ្ឋានសំណង់នានាក៏ជាហេតុនាំឱ្យមានធូលីដែរ ហើយគម្រោងសាងសង់នានានៅទូទាំងទីក្រុងបណ្តាលឱ្យមានការកាប់ដើមឈើចោលជាច្រើន។ តំបន់ទាំងនោះត្រូវ បានជំនួសដោយអគារខ្ពស់ៗ ដូចជាអគារលំនៅដ្ឋាន និងអគារសម្រាប់ការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មជាដើម។
អស់រយៈកាលមួយឆ្នាំកន្លងមកនេះ ក្រុមហ៊ុនវៀតណាម Vinfast ចាប់ផ្តើមលក់ម៉ូតូប្រើថាមពលអគ្គិសនី ប៉ុន្តែមានម៉ូតូតែប៉ុន្មានគ្រឿងប៉ុណ្ណោះដែលមានគេជិះនៅតាមដងផ្លូវ។ ប្រជាជនរស់នៅក្នុងទីក្រុងហូជីមិញនិយាយថា ម៉ូតូប្រើថាមពលអគ្គិសនី មានតម្លៃថ្លៃជាងម៉ូតូប្រើសាំង ហើយម្យ៉ាងទៀតក្នុងទីក្រុងមិនមានស្ថានីយ៍បញ្ចូលអាគុយម៉ូតូអគ្គិសនីគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ។ ទោចក្រយាន គឺជាមធ្យោបាយធ្វើដំណើរដ៏ចាំបាច់សម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរក្នុងទីក្រុងនេះ។
ប្រព័ន្ធរថភ្លើងក្រោមដីគ្រោងនឹងបើកឱ្យដំណើរការនៅទីក្រុងហាណូយ និងទីក្រុងហូជីមិញក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំខាងមុខនេះ ដែលការណ៍នេះនឹងអាចកាត់បន្ថយការបំពុលខ្យល់បាន។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក Maxfield Brown។ មន្រ្តីសាលាក្រុងកំពុងរៀបចំដាក់ការហាមប្រាមមិនឲ្យជិះម៉ូតូនៅកណ្ដាលទីក្រុងហូជីមិញត្រឹមឆ្នាំ២០៣០។ នេះបើតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្នុងស្រុក។
ទីក្រុងផ្សេងៗក្នុងទ្វីបអាស៊ីដែលកខ្វក់ជាងនេះទៀត
អ្នករៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍន៍ក្រុងវៀតណាមអាចគិតថា ការបំពុលខ្យល់ជាបញ្ហាមួយដែលត្រូវដោះស្រាយនៅក្នុងទសវត្សខាងមុខនេះ ដោយសារតែពួកគេបានដឹង និងរៀនសូត្រពីផលគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើននៅតាមបណ្តាទីក្រុង នោះបើតាមសំដីរបស់លោក Maxfield Brown។
ប្រទេសឥណ្ឌា បង់ក្លាដេស និងចិន គឺជាប្រទេសដែលមានខ្យល់កខ្វក់ជាងគេបំផុតនៅលើលោក។ កម្រិតខ្យល់កខ្វក់នៅរដ្ឋធានីហ្សាការតាកំពុងកើនឡើងយ៉ាងលឿនជិតស្មើរដ្ឋធានីប៉េកាំងដែរ។ នេះបើតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន Eco-Business ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីខែមីនា។
ទីក្រុងមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា និងចិន ស្ថិតក្នុងចំណោមទីក្រុង៥០ដែលមានខ្យល់កខ្វក់ជាងគេក្នុងពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ នេះបើតាមក្រុមហ៊ុន AirVisual ដែលជាក្រុមហ៊ុនតាមដានគុណភាពខ្យល់។ ទីក្រុងរបស់ប្រទេសវៀតណាម មិនស្ថិតក្នុងចំណោមទីក្រុងដែលមានខ្យល់កខ្វក់ខ្លាំងទាំង៥០នេះទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយ កោះ សុគន្ធី
