ការជ្រើសរើសនេះត្រូវបានអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍ជាច្រើនមើលឃើញថាជាវិធានការនយោបាយដ៏ឈ្លាសវៃមួយ ដែលអាចនាំឲ្យមានការរឹតបន្តឹងបន្ថែមទៀតលើសិទ្ធិជនជាតិភាគតិច ស្របពេលដែលមានការកើនឡើងនូវទស្សនៈអភិរក្សនិយមបែបសាសនានៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាប្រទេសមានអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមច្រើនជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក Joko Widodo ដែលគេស្គាល់ជាទូទៅថាឈ្មោះ Jokowi នោះ បានបញ្ជាក់អះអាងថា លោកពិតជាបានជ្រើសរើសលោក Ma'ruf Amin ឲ្យធ្វើជាបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតសម្រាប់តំណែងជាអនុប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីប្រាកដមែន។ លោក Ma'ruf Amin គឺជាមេដឹកនាំកំពូលនៃអង្គការ Nahdlatul Ulama ដែលជាអង្គការឥស្លាមដ៏ធំបំផុតក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សា Ulema ឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាក្រុមប្រឹក្សាអភិរក្សនិយមរបស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ី។
ទោះបីជាលោក Ma'rufវ័យ ៧៥ ឆ្នាំរូបនេះ មានបទពិសោធន៍នយោបាយខ្លះនៅក្នុងកិច្ចការងារនៅឯក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់របស់លោកប្រធានាធិបតីនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Susilo Bambang Yudhoyono ដែលជាអ្នកកាន់មុខដំណែងជាប្រធានាធិបតីមុនលោក Jokowi ក៏ដោយ ក៏លោកគឺជាជម្រើសមួយដែលគេមិនរំពឹងទុក។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានស្រង់សម្ដីរបស់លោកប្រធានាធិបតី Jokowi កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ដែលបាននិយាយថា៖ «ប្រហែលជាមានចម្ងល់ពីប្រជាជននៅទូទាំងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីអំពីថាតើហេតុអ្វីបានជាលោកបណ្ឌិតសាស្ត្រាចារ្យ Ma'ruf Amin ត្រូវបានជ្រើសរើសនោះ។ មូលហេតុគឺដោយសារតែលោកជាបុគ្គលផ្នែកសាសនាមានចំណេះដឹងម្នាក់»។ លោក Jokowi បានបន្តទៀតថា៖ «ខ្ញុំគិតថា យើងបំពេញគ្នាទៅវិញទៅមករវាងជាតិ និងសាសនា»។
ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ គូប្រជែងសំខាន់របស់លោក Jokowi គឺជាអតីតនាយឧត្ដមសេនីយ៍យោធាម្នាក់ឈ្មោះ Prabowo Subianto ដែលធ្លាប់បានចូលរួមប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងលោក Jokowi នៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីកាលពីឆ្នាំ ២០១៤។ លោកក៏នឹងមានការចូលរួមផងដែរពីលោក Sandiaga Uno ដែលជាអ្នកជំនួញដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដម្ភ និងជាអភិបាលរងក្រុងហ្សាការតា។
នៅក្នុងយុទ្ធនាការដ៏តានតឹងកាលពីឆ្នាំ ២០១៤ ក្រុមរបស់លោក Prabowo ជារឿយៗ តែងតែរិះរកវិធីពណ៌នាលោក Jokowi ថាជាអ្នកមិនសូវគោរពចំពោះផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋកាន់សាសនាឥស្លាម។
ស្របពេលដែលប្រជាប្រិយភាពរបស់លោក Jokowi នៅតែកើនឡើងខ្ពស់ ការស្ទង់មតិមួយរបស់អង្គការស្រាវជ្រាវ និងប្រឹក្សា Saiful Mujani កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៧ បានបង្ហាញថា ការគាំទ្រលោក Jokowi មានចំនួន ៧៦ ភាគរយ ដោយលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់លោកទាក់ទិននឹងសាសនាឥស្លាមនៅតែជាចំណុចមួយដែលក្រុមប្រឆាំងអាចរិះគន់លោកបានដដែល។
លោក Evan Laksmana អ្នកវិភាគនៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រនិងកិច្ចការអន្តរជាតិដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងទីក្រុងហ្សាការតា បានបង្ហោះសារនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គម Twitter ថា ការជ្រើសរើសលោក Ma'ruf នេះ បានពង្រឹងនូវ «ចំណុចរួមនៃសាសនានិយម និងជាតិនិយម» នៅក្នុងរង្វង់រដ្ឋាភិបាលចម្រុះដែលមានគណបក្សជាតិនិយមកណ្ដាល និងគណបក្សឥស្លាមនិយមជាច្រើន។
កាលពីឆ្នាំមុន លោក Ma'ruf បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការផ្ដួលរំលំលោក Basuki Tjahaja Purnama ដែលគេស្គាល់ថាឈ្មោះ Ahok ដែលជាអ្នកដើមកំណើតចិនកាន់សាសនាគ្រិស្ដ។ លោក Ahok ដែលជាអតីតសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់លោក Jokowi និងជាអតីតអភិបាលរដ្ឋធានីហ្សាការតារូបនេះ បានក្លាយជាមុខសញ្ញាវាយប្រហារនៃយុទ្ធនាការរបស់ក្រុមជ្រុលនិយមដើម្បីទម្លាក់លោកចេញ=ពីតំណែង បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថាបានប្រមាថគម្ពីរគូរ៉ាន់។
លោកក៏ធ្លាប់ធ្វើជា«សាក្សីជំនាញ» សម្រាប់ការកាត់ទោសដោយជោគជ័យពីបទប្រមាថប្រឆាំងនឹងលោក Ahok ដែលបច្ចុប្បន្ននេះ លោក Ahok កំពុងជាប់ពន្ធនាគារពីរឆ្នាំ។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ Edward Aspinall នៃសកលវិទ្យាល័យជាតិអូស្ត្រាលី បានឲ្យដឹងថា៖ «លោកJokowi បានឃើញការប្រមូលផ្តុំតវ៉ាទ្រង់ទ្រាយធំប្រឆាំងនឹងអភិបាលក្រុងដើមកំណើតចិនកាន់សាសនាគ្រិស្តនេះថាជា សញ្ញាមួយដែលបង្ហាញថា អាជីពនយោបាយរបស់លោកអាចនឹងឈានដល់ទីបញ្ចប់ ហើយតាំងពីពេលនោះមក លោកបានព្យាយាមបង្កើនជំហរនយោបាយរបស់លោកដោយផ្ដោតលើសិទ្ធិរបស់អ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម ហើយជាពិសេសលោកបានអំពាវនាវដល់ថ្នាក់ដឹកនាំនានានៃអង្គការ Nahdlatul Ulama និងក្រុមប្រឹក្សា Ulema ឥណ្ឌូនេស៊ី»។ លោក Aspinall បានប្រាប់វីអូអេថាលោក Ma'ruf បានក្លាយជា«ចំណុចស្នូល» នៃយុទ្ធសាស្ត្រនេះ។
សម្ព័ន្ធមិត្តរបស់លោក Jokowi បានប្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា លោក Ahok មិនខឹងជាដាច់ខាតចំពោះជម្រើសរបស់លោក Jokowi នៅក្នុងការជ្រើសរើសអនុប្រធានាធិបតីរបស់លោក។
ប៉ុន្តែបេក្ខភាពរបស់លោក Ma'ruf ត្រូវបានអត្ថបទបញ្ចេញមតិមួយនៅក្នុងកាសែត Jakarta Post ចាត់ទុកថាជា «ការអនុវត្តជាក់ស្ដែងខ្លាំងពេក»។ អត្ថបទបញ្ចេញមតិនោះបានចោទសួរថា «គ្រាន់តែសម្រាប់ផលប្រយោជន៍នយោបាយរយៈពេលខ្លី តើលោក Jokowi ហ៊ានលះបង់ចោលនូវទស្សនវិស័យរយៈពេលវែងសម្រាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងភាពចម្រុះជាតិសាសន៍ដែរឬទេ?»។
លោក Andreas Harsono អ្នកស្រាវជ្រាវកិច្ចការឥណ្ឌូនេស៊ីរបស់អង្គការ Human Rights Watch បាននិយាយថា តួនាទីរបស់លោក Ma'ruf នៅក្នុងការតាក់តែងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ភាពស្រុះស្រួលគ្នានៃសាសនាឆ្នាំ ២០០៦ ដែលសម្រាប់ជំនួសឲ្យគោលការណ៍សេរីភាពសាសនា មានន័យថាបេក្ខភាពរបស់លោកមិនល្អសម្រាប់សិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ីដែលមិនមែនជាអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម របស់ស្ត្រី ឬក៏របស់សហគមន៍អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានោះទេ។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Antara របស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីឆ្នាំ ២០១៦ បានដកស្រង់សម្ដីរបស់លោក Ma'ruf ដែលបាននិយាយថា «យើងចង់ឲ្យមានការហាមឃាត់យ៉ាងតឹងរ៉ឹងចំពោះសកម្មភាពរបស់អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា និងសកម្មភាពផ្លូវភេទខុសឆ្គងដទៃទៀត និងចង់ឲ្យមានច្បាប់មួយដែលចាត់ទុកសកម្មភាពទាំងនេះថាជាបទឧក្រិដ្ឋ»។
លោក Harsono បាននិយាយថា៖ «លោក Ma'ruf Amin ក៏បានចេញច្បាប់សាសនាឥស្លាមប្រឆាំងនឹងស្ត្រីផងដែរ ដែលហាមមិនឲ្យមានការវះកាត់ប្រដាប់ភេទស្ត្រី អាពាហ៍ពិពាហ៍កុមារ និងបញ្ហាដទៃទៀតទាក់ទងនឹងស្ត្រីកាន់សាសនាឥស្លាម»។
ផ្ទុយមកវិញ លោក Prabowo នឹងប្រមូលផ្ដុំ «អ្នកជាតិនិយម អ្នកផ្ដាច់ការនិយម ដើម្បីស្វែងរកភាពជាអ្នកដឹកនាំដ៏រឹងមាំ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក Aspinall។ លោក Uno ដែលជាមិត្តរួមការងាររបស់លោក Prabowo និងជាអ្នកដែលមានតួនាទីសំខាន់ផងដែរនៅក្នុងយុទ្ធនាការទម្លាក់លោក Ahok ត្រូវបានគេជ្រើសតាំងឡើង បន្ទាប់ពីលោកបានសន្យាផ្ដល់ប្រាក់ចំនួន ៣ សែន ៤ ម៉ឺន ២ ពាន់ដុល្លារអាមេរិក ដល់គណបក្ស Islamic PAN និងគណបក្ស PKS។
លោក Sandi ត្រូវបានគេស្គាល់ថាមកពីតំបន់ Gorontaloនៃកោះ Sulawesi ហើយលោកនឹងក្លាយជាបេក្ខជនតែម្នាក់គត់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីដែលមិនមែនមកពីកោះជ្វា។
នៅក្នុងប្រទេសដែលសំបូរទៅដោយកោះរាប់ពាន់ និងភាសារាប់រយ និងជាប្រទេសដែលគ្របដណ្ដប់តាំងពីយូរយារណាស់មកហើយដោយភាគច្រើនជាជនជាតិជ្វានេះ ករណីនេះអាចបង្ហាញឲ្យឃើញពីកត្តាសំខាន់មួយនៅក្នុងការទាក់ទាញសន្លឹកឆ្នោតពីជនជាតិដើមភាគតិច ជាពិសេសពីអ្នកដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ Sulawesi។
ប៉ុន្តែគ្មានគណបក្សចម្រុះណាមួយត្រូវគេរំពឹងថានឹងផ្ដល់អាទិភាពលើសិទ្ធិជនជាតិភាគតិចនៅក្នុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត។
លោក Harsono បានបន្ថែមទៀតថា៖ «ចាប់តាំងពីជនជាតិភាគតិច Ahmadiyyah រហូតដល់អ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម ចាប់តាំងពីស្ត្រីរហូតដល់អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ត្រូវបានសៃវៀននយោបាយទាំងពីរនេះច្របាច់បញ្ចូលគ្នា»។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «វាមិនមែនជាដំណឹងល្អនោះទេសម្រាប់អនាគតរបស់អ្នកទាំងអស់គ្នា ក៏ដូចជាសម្រាប់អនាគតរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីផងដែរ»៕
ប្រែសម្រួលដោយ ហេង រស្មី
