កិច្ចចរចាដែលត្រូវបានធ្វើឡើងកាលពីសប្តាហ៍មុន បន្ទាប់ពីមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នាផ្នែកយោធានៅជួរភ្នំហិម៉ាល័យរយៈពេលជាច្រើនខែ ដែលបានបង្កភាពភ័យខ្លាចថា នឹងមានជម្លោះកាន់តែធំឡើងរវាងប្រទេសមហាអំណាចនៅអាស៊ីទាំងពីរនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាកិច្ចប្រជុំកំពូលក្រៅផ្លូវការមួយ ធ្វើឡើងនៅក្នុងខេត្ត Wuhan ប្រទេសចិន ក្នុងគោលបំណងផ្សះផ្សាចំណងដែលបែកបាក់នេះ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក្រុមអ្នកវិភាគថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌានឹងត្រូវរង់ចាំមើលថាតើ ការសំដែងភាពរស់រាយដាក់គ្នារវាងប្រធានាធិបតីចិនលោក Xi Jinping និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាលោក Narendra Modi នឹងនាំឲ្យមានការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនៅតាមព្រំដែនពិតឬយ៉ាងណា។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌាបានថ្លែងថា មេដឹកនាំទាំងពីរបានចេញយុទ្ធសាស្ត្រណែនាំទៅកាន់ក្រុមយោធារបស់ពួកគេរៀងៗខ្លួន ឲ្យពង្រឹងទំនាក់ទំនងនិងសាងទំនុកចិត្ត ហើយថា ភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាដោះស្រាយការខ្វែងគំនិតរវាងគ្នា ប្រកបដោយភាពចាស់ទុំតាមរយៈកិច្ចពិភាក្សាគ្នា។
លោក Jayadeva Ranade ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលវិភាគនិងយុទ្ធសាស្ត្រចិន នៅក្នុងទីក្រុង ញូវដេលី បានថ្លែងថា៖ «និយាយតាមត្រង់ទៅ នោះហើយជាចំណុចសំខាន់នៃបញ្ហានេះ ថាតើអំពើផ្ទុយនឹងច្បាប់និងការបំពាននានានៅតាមព្រំប្រទល់នឹងថយចុះពិតមែនឬយ៉ាងណា។ ប្រវត្តិចិននិងឥណ្ឌាកន្លងមកមិនមានភាពរលូននោះទេ»។
ការលើកឡើងថា«អំពើផ្ទុយនឹងច្បាប់»របស់លោកRanadeលោកចង់សំដៅទៅលើការប្រឈមដាក់គ្នានៅតាមព្រំប្រទល់ដែលបានកើតមានឡើងនៅពេលដែលភាគីទាំងពីរចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមកថាបានបំពានចូលតំបន់ស ដែលលាតសន្ធឹង ៣៥០០ គីឡូម៉ែត្រពីព្រំប្រទល់ប្រទេសទាំងពីរនេះ។ ឧបទ្ទវហេតុភាគច្រើនកើតឡើងដោយសារតែបញ្ហាតិចតួច ដូចជាការស្រែកឈ្លោះគ្នារវាងទាហាន។ ជួនកាលវាបានបង្កទៅជាជម្លោះធ្ងន់ធ្ងរ។
ឥណ្ឌាបានរាប់ថាមានឧបទ្ទវហេតុចំនួន ៤២៦ កើតមានឡើងកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ដែលកើនឡើងខ្លាំងពីឧបទ្ទវហេតុចំនួន២៧៣ កាលពីឆ្នាំ២០១៦។ វាត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាសញ្ញាមួយនៃការកើនឡើងកងកម្លាំងយោធារបស់ចិននៅតាមព្រំដែន។
ចំណាត់ការតូចៗមួយចំនួនត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងទាំងនោះ។ ការធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមប្រចាំឆ្នាំរវាងកងទ័ពរបស់ភាគីទាំងពីរនឹងបន្តធ្វើឡើង ហើយក្រុមមន្ត្រីបានថ្លែងថា មានការវិវត្តន៍ទៅមុខក្នុងការរៀបចំបង្កើតប្រព័ន្ធខ្សែទូរស័ព្ទ សម្រាប់ពេលមានអាសន្នដែលត្រូវបានទុកចោលតាំងពីយូរមកហើយនៅឯទីស្នាក់ការយោធារបស់ពួកគេ។
ទំនាក់ទំនងយោធាកម្រិតខ្ពស់នេះត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាការសំខាន់មួយ ដោយសារតែយន្តការនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះបានបរាជ័យក្នុងការទប់ស្កាត់ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារយៈពេល៧៣ថ្ងៃ នៅឯតំបន់ Doklam នៅពេលដែលឥណ្ឌាបានរារាំងចិនមិនឲ្យសាងសង់ផ្លូវមួយនៅលើដែនដីមួយលើភ្នំដែលជាចំណុចប្រសព្វរវាងប្រទេសចិន ឥណ្ឌានិងប៉ូតង់។
ភាគីទាំងពីរមិនបានបន្ធូរបន្ថយដាក់គ្នានោះទេនៅតំបន់ Doklam នោះ សូម្បីតែបន្ទាប់ពីកងទ័ពបានដកថយកាលពីខែសីហាកន្លងទៅ។ ភាគីទាំងពីរបានពង្រឹងជំហររបស់ពួកគេនៅក្នុងតំបន់នោះ នេះបើយោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍និងរូបភាពពីផ្កាយរណប។ ចិនបានបង្កើនទីលានសម្រាប់យន្តហោះ ឧទ្ធម្ភាគចក្រ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដទែទៀតរបស់ខ្លួន នៅក្រោយតំបន់ឈរជើងកងទ័ព ខណៈដែលឥណ្ឌាក៏បានពង្រឹងអំណាចដែនអាកាសរបស់ខ្លួនផងដែរ។
លោកSrinath Kondapalli សាស្ត្រាចារ្យសិក្សាពីប្រទេសចិន នៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Jawaharlal Nehru នៅទីក្រុង New Delhi បានថ្លែងថា កិច្ចប្រជុំនេះបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា បានបញ្ជូនសញ្ញាមួយពីថ្នាក់ដឹកនាំស៊ីវិលឲ្យបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនៅតាមព្រំដែន។
លោក Kondapalli បានថ្លែងថា៖
«ប្រសិនបើកិច្ចប្រជុំនេះអាចដោះស្រាយបញ្ហាយោធាបាន នោះយើងប្រហែលអាចឃើញស្ថិរភាពមួយចំនួននៅតាមតំបន់ព្រំដែន។ ប៉ុន្តែដំណោះស្រាយនេះនៅមិនទាន់បានសម្រេចនៅឡើយទេ»។
ក៏មានសញ្ញាតិចតួចផងដែរពីកិច្ចប្រជុំរវាងលោក Modi និងលោក Xi ថា ភាគីទាំងពីរនឹងរួសរាន់ដោះស្រាយជម្លោះព្រំដែនរបស់ពួកគេ ដែលជួយដោះស្រាយបានតិចតួច បើទោះបីជាមានកិច្ចប្រជុំជាច្រើនធ្វើឡើងចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ ១៩៨០ នេះបើយោងតាមក្រុមអ្នកវិភាគ។ ភាគីទាំងពីរ ទាមទារដែនដីទំហំធំដែលគ្រប់គ្រងដោយភាគីម្ខាងទៀត។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌាលោក Vijay Gokhale ថ្លែងថា មេដឹកនាំទាំងពីបានព្រមព្រៀងគ្នាថា ពួកគេនឹងដោះស្រាយការខ្វែងគំនិតគ្នា ប្រកបដោយសន្តិភាព។
លោករដ្ឋមន្ត្រី Gokhale បានថ្លែងថា៖
«ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណួរអំពីព្រំប្រទល់ឥណ្ឌានិងចិននោះ មេដឹកនាំទាំងពីរគាំទ្រកិច្ចការងាររបស់តំណាងពិសេសរបស់ពួកគេក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយដែលយុត្តិធម៌ សមហេតុសមផល និងអាចទទួលយកបានរៀងៗខ្លួន»។
លោក Ranade បានចោទសួរថា តើនេះពិតជាមានន័យថាអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងមានភាពច្បាស់លាស់ហើយឬយ៉ាងណា។
លោក Ranade បានថ្លែងថា៖
«ធ្លាប់មានការលើកឡើងដូច្នេះពីមុនមកដែរ ហើយមានការលើកឡើងដូច្នេះរៀងរាល់កិច្ចប្រជុំ។ វានឹងកើតឡើងឬអត់នោះ យើងនឹងរង់ចាំមើលទាំងអស់គ្នា»។
អ្នកដទៃទៀតបានលើកឡើងថា មិនមានកិច្ចព្រមព្រៀងជាក់លាក់ណាមួយត្រូវបានសម្រេចពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាដែលបង្កជម្លោះដល់ប្រទេសទាំងពីរនោះទេ រួមបញ្ចូលទាំងបញ្ហាអតុល្យភាពពាណិជ្ជកម្មដែលបានកើនដល់កន្លះលានលានដុល្លារ ដែលចិនជាអ្នកមានប្រៀបនៅលើរឿងនេះ។
រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាបានបដិសេធ មិនកែប្រែជំហររបស់ខ្លួនដែលថា មិនពាក់ព័ន្ធនឹងគំនិតផ្តួចផ្តើម Belt and Road របស់លោក Xi ក្នុងការសាងសង់កំពង់ផែ ផ្លូវរថភ្លើង និងវិថីនានា ដើម្បីពង្រីកពាណិជ្ជកម្មនៅទូទាំងអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងអឺរ៉ុប ហើយនៅតែរក្សាការសង្ស័យយ៉ាងខ្លាំងទៅលើការវិនិយោគរបស់ចិននៅក្នុងបណ្តាប្រទេសជាប់ព្រំដែនជាមួយនឹងប្រទេសឥណ្ឌាមានដូចជាប្រទេសនេប៉ាល់ និងប៉ង់ក្លាដែស។
លោក Kondapalli មកពីសកលវិទ្យាល័យ Jawaharlal Nehru បានថ្លែងថា៖ «យើងអាចមើលឃើញថា ភាគីទាំងពីរព្យាយាមពន្យាពេល មិនមានសេចក្តីប្រកាសជាដុំកំភួនណាមួយក្រោយកិច្ចប្រជុំនេះនោះទេ»៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស្រេង លក្ខិណា
