ខណ:ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនកំពុងតែបោះឆ្នោតនៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យនេះ លោក ហេង ដែលជាឈ្មោះអ្នកនិពន្ធដាក់ឲ្យដើម្បីការពារអត្តសញ្ញាណរបស់លោក និងប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀត កំពុងអង្គុយនៅហាងពិសារកាហ្វេមួយ នៅតាមបណ្តោយផ្លូវក្នុងឃុំអរិយក្សត្រ ក្នុងស្រុកល្វាឯម ខេត្តកណ្តាល។
អ្នកខ្លះមិនមានស្នាមទឹកខ្មៅលើចង្អុលដៃ និងអ្នកខ្លះមានស្នាមទឹកខ្មៅ។ ពួកគេបានសួរគ្នា បែបជាលេងសើចថា៖«ម៉េចដៃស្អាតទទេអីចឹង?»
អ្នកខ្លះដែលមានស្នាមទឹកខ្មៅនិយាយបែបលេងសើចដែរ ថា៖«ទុកឲ្យខ្ញុំឆ្កួតតែឯងបានហើយ»។
កំពុងអង្គុយពិសារកាហ្វេទឹកកក បុរសម្នាក់ឈ្មោះ ហេង មិនមានស្នាមទឹកខ្មៅលើដៃនោះទេ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនទៅបោះឆ្នោតនោះទេ។ លោក ហេង ដែលជាកសិករម្នាក់ បានបញ្ជាក់ថា៖ «ទៅបោះធ្វើអី អត់មានគណបក្សខ្ញុំស្រឡាញ់ផង។ វាជាសិទ្ធិរបស់ខ្ញុំដែលមិនទៅបោះ កុំឲ្យតែដើរញុះញង់ប្រាប់គេ ដូច្នេះវាមិនអីទេ»។
នៅក្នុងឃុំអរិយក្សត្រ ដែលគណបក្សប្រឆាំងសង្រ្គោះជាតិធ្លាប់ឈ្នះការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ ប្រជាពលរដ្ឋមួួយចំនួនបានលើកឡើងថា ពួកគេមិនទៅបោះឆ្នោត ឬទៅបោះឆ្នោត តែធ្វើឲ្យសន្លឹកឆ្នោតទាំងនោះ មិនបានការ។
កាលពីការបោះឆ្នោតឃុំប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឆ្នាំមុន គណបក្សសង្រ្គោះជាតិទទួលបានសំឡេងគាំទ្រចំនួន២៨១៣ សំឡេង ខណ:គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានសំឡេង២៥៧៦។ សំឡេងបោះឆ្នោតមិនបានការមានចំនួន១១០សន្លឹក។ តែគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនេះបានបាត់បង់អាសន:ក្រុមប្រឹក្សារបស់ខ្លួននៅទូទាំងប្រទេស ក្រោយគណបក្សនេះត្រូវបានរំលាយកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំមុន។
នៅក្នុងការិយាល័យបោះឆ្នោតក្នុងឃុំអរិយក្សត្រ អ្នកស្រី សម្បត្តិ កន្និកា អាយុ៣០ឆ្នាំ ដែលជាឈ្មោះអ្នកនិពន្ធដាក់ឲ្យដើម្បីការពារអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកស្រី បានថ្លែងប្រាប់VOA ក្រោយការបោះឆ្នោតថា អ្នកស្រីបានបោះឆ្នោត ហើយគូសសញ្ញាខ្វែងនៅក្នុងប្រភពគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីបង្ហាញការមិនពេញចិត្តរបស់អ្នកស្រី។
ប៉ុន្តែអ្នកស្រីត្រូវបានគេប្រាប់ថា ការគូសនោះមិនត្រឹមត្រូវនោះទេ គឺមានន័យថាជាសន្លឹកឆ្នោតបានការ ហើយជាសំឡេងមួយសម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍៖ «ស្អប់គណបក្សហ្នឹង ទើបគូសខ្វែងឲ្យ។ ចង់ឲ្យសន្លឹកឆ្នោត មិនបានការ»។ អ្នកស្រីបានសម្តែងការសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំង ក្រោយដឹងថាសន្លឹកឆ្នោតដែលអ្នកស្រីគូសនោះ អាចយកជាបានការបាន។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «ស្តាយមែនទែន ចង់តែយំទេ។ ថាមិនចង់មកបោះឆ្នោតផង។ មកបោះ។ ថាចង់គូសសន្លឹកឆ្នោត មិនឲ្យបានការ»។
អ្នកស្រីបន្តថា អ្នកស្រីមិនពេញចិត្តនឹងការបោះឆ្នោតនេះ ដោយសារមិនមានវត្តមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧។
កន្និកា ដែលជាឈ្មោះអ្នកនិពន្ធដាក់ឲ្យដើម្បីការពារអត្តសញ្ញាណរបស់នាង ដែលមានមុខរបរជាអ្នកលក់ទឹកអំពៅតាមម៉ូតូ និងកំពុងលក់ទឹកអំពៅក្នុងមណ្ឌលបោះឆ្នោតមួយក្នុងឃុំអរិយក្សត្រ បាននិយាយថា នាងសង្កេតឃើញមិនសូវមានអ្នកបោះឆ្នោតច្រើនទេ នៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យនេះ។
រីឯប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោក ចិត្រ អាយុ៣៧ឆ្នាំ ដែលជាឈ្មោះអ្នកនិពន្ធដាក់ឲ្យដើម្បីការពារអត្តសញ្ញាណរបស់លោក មានប្រសាសន៍ថា លោកបានទៅបោះឆ្នោតនៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យនេះ តែលោកបានធ្វើឲ្យសន្លឹកឆ្នោតមិនបានការ ដោយមិនគូសវាសអ្វីលើសន្លឹកឆ្នោតនោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំទៅបោះឆ្នោត ដោយសារខ្ញុំគិតថាជាកាតព្វកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួួយរូប ដែលខ្ញុំត្រូវតែបំពេញ តែខ្ញុំនិយាយដោយស្មោះចុះ ខ្ញុំអត់គូសអ្វីទាំងអស់»។
លោក ចិត្រ ដែលជាអ្នកចម្ការម្នាក់ មានប្រសាសន៍ថា ការបោះឆ្នោតនេះ «មិនសុក្រឹត អត់យុត្តិធម៌ ដោយសារអត់មានបក្សប្រឆាំងចូលរួម»។
ទោះជាយ៉ាងណា ការដែលលោកទៅបោះឆ្នោតនេះ គឺដើម្បីបំពេញកាតព្វកិច្ចជាប្រជាពលរដ្ឋ និងដើម្បីបានទឹកខ្មៅលើដៃ កុំឲ្យអ្នកដទៃសង្ស័យថា លោកមាននិន្នាការគាំទ្រគណបក្សណា។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «បើមិនបានទៅបោះ គេចោទថាយើងប្រឆាំង»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត អាយុ៤៥ឆ្នាំ បានថ្លែងដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា លោកសម្រេចចិត្តមិនទៅបោះឆ្នោត ដោយសារមិនមានវត្តមានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំគិតថាអត់មានគណបក្សណាដែលខ្ញុំពេញចិត្ត»។
លោកបានបន្ថែមថា អយុត្តិធម៌សង្គមមានច្រើន ដែលធ្វើឲ្យលោកសម្រេចចិត្តមិនបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សកាន់អំណាច។
លោកមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនភ័យខ្លាចអ្វីនោះទេ ដោយសារការមិនទៅបោះឆ្នោតជាសិទ្ធិរបស់លោក។
លោកថា៖ «អាជ្ញាធរគេមិនហ៊ានជាមួួយខ្ញុំទេ ព្រោះខ្ញុំមិនបានស៊ីបាយអាជ្ញាធរផង។ គេដឹងថាខ្ញុំអត់គាំទ្រគេ គេអត់សូវនិយាយរកភូមិឃុំអីហ្នឹង»។
លោកបានបន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលលោកស្គាល់ បានទៅបោះឆ្នោត ដោយសារពួកគេខ្លាចរងគំនាបពីអាជ្ញាធរក្នុងការទទួលបានការធ្វើលិខិតស្នាមផ្សេងៗ។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖ «អ្នកមានអាជីវកម្មរកស៊ី បើកជាហាងអី គាត់ត្រូវតែទៅបោះ។ បើមិនអីចឹងទេ អាជ្ញាធរគេមិនស្វាគមន៍ គេរើសអើង មិនស៊ីញ៉េដីធ្លីឲ្យ»។
លោក ថោង សារុន អតីតជំទប់ទី១មកពីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនត្រូវតែទៅបោះឆ្នោត ដោយសារពួកគេរងគំនាបពីអាជ្ញាធរ និងដោយសារការផ្តល់ថវិកាដល់ពួកគេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អ្នកមិនទៅបោះ មានសំឡេងច្រើន។ អ្នកទៅបោះ ហើយធ្វើឲ្យសន្លឹកឆ្នោតមិនបានការ ក៏មានច្រើនដែរ»។ លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការបោះឆ្នោតនេះ មិនយុត្តិធម៌នោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការបោះឆ្នោតទាំងមូល មិនជោគជ័យនោះទេ ដោយសារសំឡេងតិច។ អត់សេរី ត្រឹមត្រូវ អត់យុត្តិធម៌ទេ ដោយសារមានតែបក្សតូចៗចូលរួម អត់មានគណបក្សប្រឆាំងធំចូលរួម»។
គួរបញ្ជាក់ថា គណបក្សកាន់អំណាចនឹងឈ្នះការបោះឆ្នោតនេះ ដោយងាយស្រួល បើទោះជាមានគណបក្សប្រឆាំងចំនួន១៩ ចូលរួមក៏ដោយ។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចង់ឲ្យប្រជាជនចេញទៅបោះឆ្នោតឲ្យបានច្រើន ខណ:គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលមិនបានចូលរួមការបោះឆ្នោត បានអំពាវនាវកុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោត និងចាត់ទុកការបោះឆ្នោតនេះ«ក្លែងក្លាយ»៕
