ប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដែលជាគណបក្សបង្កើតឡើងដោយលោក កឹម សុខា បានប្រកាសរំលាយគណបក្សនេះដោយខ្លួនឯង ក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់កាលពីឆ្នាំ២០១៧ត្រូវបានបញ្ចប់។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ ប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស។
បើតាមលិខិតមួយច្បាប់ចុះថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ផ្ញើទៅលោក ស ខេង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ អំពីការរំលាយចោលគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស លោក សឺន ស៊ូបែរ្តិ៍ បានបញ្ជាក់ថា គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទរំលាយខ្លួនឯង ចាប់ពីថ្ងៃចេញលិខិតនេះតទៅ ទៅតាមសម័យប្រជុំនៃគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍។
លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ ប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃច័ន្ទនេះថា ការសម្រេចរំលាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សមានមូលហេតុតែមួយគត់ គឺដោយសារការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ បានបញ្ចប់ ហើយថា មន្រ្តីដែលមកពីគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានចូលរួមជាមួយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិអស់ហើយ។
លោកមាន សឺន ស៊ូប៊ែរ ប្រសាសន៍ថា៖
«ពីព្រោះតួនាទីគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សយើងបានរក្សាទុក ដោយសារថា ឲ្យបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ហ្នឹងចប់ក្នុងជួរគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឲ្យគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សហ្នឹងចូលទៅក្នុងហ្នឹង។ ដល់ឥឡូវយើងបញ្ឈប់តែប៉ុណ្ណឹង»។
លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ្តិ៍ បន្ថែមថា រហូតមកដល់ពេលនេះលោកមិនទាន់ទទួលបានការឆ្លើយតប ឬសម្រេចណាមួយពីក្រសួងមហាផ្ទៃនៅឡើយ។
នាយឧត្តមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃប្រាប់ VOA ថា លោកមិនទាន់បានដឹងពីការជូនដំណឹងរំលាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សនៅឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងណាលោកថា តាមច្បាប់ ក្រសួងនឹងនឹងសម្រេចថានឹងត្រូវរំលាយ ឬអត់ បន្ទាប់ពីពិនិត្យមើលលក្ខន្តិកៈរបស់គណបក្ស។
លោកបញ្ជាក់ថា៖
«នៅពេលបានទទួលពាក្យសុំរំលាយហើយ យើងនឹងពិនិត្យមើល តើរំលាយសមស្របតាមលក្ខន្តិកៈ ឬអត់? លក្ខន្តិកៈត្រូវរំលាយហ្នឹងត្រូវអត់? បើត្រូវយើងលុបឈ្មោះគាត់ចេញពីបញ្ជីទៅ។ ប៉ុន្តែក្នុងករណីដែលមិនសមស្របតាមលក្ខន្តិកៈយើងមិនអាចរំលាយបានទេ។ ឧទាហរណ៍ថា ធ្វើសមាជក្តី ចាំមើលលក្ខន្តិកៈរបស់គាត់យើងដឹងហើយ»។
គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានគេដឹងថា អាចជាគណបក្សមួយដែលនឹងចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដាខាងមុខ ប្រសិនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលទើបត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយកាលពីពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅ មិនអាចមានលទ្ធភាពត្រឡប់មកចូលរួមការបោះឆ្នោតវិញបាន។
ការសម្រេចរំលាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយរូបដែលកំពុងនិរទេសខ្លួនឯបរទេស ប្រកាសបង្កើត «ចលនាសង្គ្រោះជាតិ» ជាផ្លូវការ និងស្របពេលដែលលោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយរូបទៀតកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារដោយរងការចោទប្រកាន់ថា បានឃុបឃិតជាមួយបរទេសដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
ក្នុងពិធីប្រកាសដំណើរការ «ចលនាសង្រ្គោះជាតិ» ជាផ្លូវការពីទីក្រុងឡុងប៊ិច សហរដ្ឋអាមេរិក អតីតប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី បានថ្លែងថា លោកបង្កើតចលនានយោបាយថ្មីមួយនេះ គឺដើម្បីទាមទារឲ្យគណបក្សសង្រ្គោះជាតិរស់ឡើងវិញ ដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា និងទាមទារឲ្យមានការដោះលែងលោក កឹម សុខា។
គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក កឹម សុខា កាលពីឆ្នាំ២០០៧។ កាលពីឆ្នាំ២០១២ លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសម រង្ស៊ី ដែលពេលនេះប្តូរឈ្មោះមកជាគណបក្សភ្លើងទៀន និងលោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស សម្រេចចាប់ដៃគ្នាបង្កើតបានជាគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដើម្បីអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលបានកាន់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំ។
ការច្របាច់បញ្ចូលគ្នាបង្កើតជាគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំងនេះ ទទួលបានសំឡេងកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ គឺទទួលបានកៅអីតំណាងរាស្រ្តរហូតដល់៥៥រូប ក្នុងចំណោម១២៣រូប កាលពីការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០១៣។ ចំណែកក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានកើនឡើងចំនួនក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ជាង១០ដង គឺកើនឡើងពីប្រមាណ៣.០០០នាក់ រហូតដល់៥.០០៧នាក់៕
